Karol Marks i Engels
Państwo nie powstało na drodze umowy społecznej. Gdy powstała własność prywatna bogaci chcieli się bronić przed biednymi. Dlatego potrzebny jest aparat przymusu czyli państwo. Prawo chroni interesy klasy posiadającej. Państwo umrze ale tylko socjalistyczne. Marks i Engels są deterministami historycznymi- historia determinuje nasze działania.
Epistemologia- teoria poznania
Teoria fałszywej świadomości- fałszywa świadomość to po pierwsze nie jest efekt błędu, że ktoś się pomylił. Jest to specjalny wytwór człowieka aby zasłonić prawdę. W poznaniu chodzi o to aby zobaczyć prawdę. Marks i Engels zastanawiając się nad poznaniem mówią tak: poznajemy aby zobaczyć prawdę ale nie tylko. Często wcale nie chcemy widzieć prawdę. Poznajemy nie po to aby zobaczyć prawdę ale ją zafałszować. Czynimy to specjalnie bo nie zawsze prawda nam się podoba. Wolimy wytworzyć sobie obraz innej rzeczywistości aby lepiej nam się żyło, aby usprawiedliwić swoje działanie. Specjalnie przyjmujemy fałszywe założenia i w ten sposób inaczej widzimy rzeczywistość. Przykładami fałszywej świadomości są wszystkie ideologie które były stworzone do tej pory. Ideologie te nie pokazywały rzeczywistości taką jaka jest ale fałszowały rzeczywistość. Służyły klasie władającej. Dlatego Marks i Engels nigdy nie powiedzieli o swoich poglądach że są to ideologie. Ideologia dla Marksa i Engelsa to fałszywa świadomość.
Drugi przykład fałszywej świadomości to religia. Marks i Engels to ateiści. Religia dla nich to twór ideologiczny który zaspokaja potrzeby człowieka. Jeżeli cierpimy człowiek szuka środka znieczulającego którym wg Marksa i Engelsa jest religia. Religia to opium ludu. Religia tłumaczy cierpienie. Łatwiej się cierpi jeśli znamy powód cierpienia. Sam bóg cierpiał na krzyżu więc my też cierpimy. Mamy uzasadnienie cierpienia a ponadto jest obiecana nagroda za cierpienie.
Człowiek żyje życiem wyalienowanym. mamy logiczny rozwój i każdy etap jest konieczny. Każdy etap w dziejach historii był konieczny. Nie można od razu przeskoczyć do komunizmu. Patrząc na kapitalizm to nie jest tak że oni całkowicie kapitalistów potępiają. Zdają sobie sprawę że jest to konieczny etap w dziejach. Kapitaliści znieśli podziały stanowe. Ponadto chwalili aktywność w celu rozwoju gospodarczego. Kapitaliści wytworzyli nowy podział klasowy. Powołali do życia proletariat. Im bardziej kapitaliści są kreatywni, im bardziej wyzyskują tym bogatszy jest. W końcu proletariat jest tak liczny że jest w stanie pokonać burżuazję. Powołali do życia proletariat który w konsekwencji ich sam zniesie. Marks i Engels uważali że kapitalizmu nie da się zreformować. Kluczem do takiego myślenia jest ekonomia. Teoria wartości dodanej- ona tłumaczy dlaczego kapitalizm równa się wyzysk. Dlatego kapitalizmu nie da się zdeformować. Wartość produktu bierze się z wartości pracy którą wkłada się w wytworzenie danego produktu. Cena to odzwierciedla i za taką cenę kupujemy dobra. W kapitalizmie jest tak że tylko burżuazja posiada fabryki. Pracownicy fabryk nie dostają zapłaty za całą swoją pracę. Kapitaliści zabierają część zysku z produkcji dla siebie. I to jest wartość dodana. A jest to nic innego jak wyzysk bo są to pieniądze które powinny iść do robotnika bo to on wyprodukował dany produkt. Kapitaliści aby mieć pieniądze muszą część zysku zabierać. Kapitalizm nie funkcjonuje bez wyzysku.
Marks i Engels uważali ze kapitalizmu nie da się zreformować. Wszystko zmienia się drogą rewolucji. Początkowo Marks i Engels uważali że kapitalizm sam runie. Później przyjęli koncepcję rewolucji. Przyjmują na określenie swoich poglądów nazwę komunizm. Aby odciąć się od wcześniejszych projektów socjalistycznych. Odcinali się od pojęć ideologia, filozofia. Aby nie być utożsamianymi z utopistami przyjęli nazwę komunizm. Wg Marksa i Engelsa rewolucja najwcześniej wybuchnie w krajach gdzie jest najwięcej proletariatu, w krajach najlepiej rozwiniętych (w. Brytania, USA). Rewolucja będzie się różniła od poprzednich rewolucji bo będzie w interesie wszystkich w społeczeństwie. Wszyscy są nieszczęśliwi więc rewolucja proletariacka jest w interesie wszystkich ludzi. Po rewolucji będą dwie fazy- faza przejściowa i dyktaturę proletariatu, państwo socjalistyczne. tu jeszcze jest państwo jak instrument przymusu. Rewolucja to akt ograniczony w czasie, w czasie rewolucji nie osiągnie się celów. Cel państwa socjalistycznego- obronić rewolucję przed kontrrewolucją. Po drugie celem jest całkowite zniesienie własności prywatnej. Gdy uda się znieść własność prywatną przestaną istnieć klasy. Do tej pory klasy się ze sobą ścierały. Gdy przestaną istnieć klasy ludzie nie będą się ze sobą kłócić. Jeśli nie będzie klas państwo samo z siebie zniknie. Państwo to aparat przymusu dzięki którym jedna klasa uciska drugą ale gdy nie będzie klas to państwo zniknie. Po obumarciu państwa socjalistycznego dochodzimy do etapu końcowego- społeczeństwo komunistyczne, gdzie nie ma państwa czyli przemocy. Nie ma klas więc wszystko jest wspólne. Nie ma dokładnego opisu społeczeństwa komunistycznego aby uniknąć utopi. Dali rysy oznaczające komunizm. Komunizm oznacza wspólnotę, czyli dążą do wspólnoty we wszelkich możliwych płaszczyznach życia. Życie we wspólnocie umożliwi życie w zgodzie z własną naturą. komunizm to wspólnota własności, nie ma własności prywatnej. Nie będzie podziału pracy. Nie będzie podziału na klasy. Komunizm to braterstwo i równość wszystkich ludzi. Marks i Engels są za pełną równością płci. Rodzina utrwala ucisk kobiet. Marks i Engels byli kosmopolitami.
Powstawały liczne ortodoksje marksistowskie czyli autorytatywna wykładnia dzieł Marksa (tylko to jest słuszne). Jedyna poprawna wykładnia dzieł Marksa.
Rewizjonizm-