Prawo cywilne - zobowiązania.

Ćwiczenia prowadzone przez mgr Toczkowskiego p. 104 konsultacje poniedziałek 18-19 [e-mail] ,

www. toczkowski.info.pl

Podręczniki:

Zobowiązania - zarys wykładu - Witold Czachórski

Zobowiązania cz. Ogólna - Radwański

Strony do wykorzystania:

www.sejm.gov.pl

www.rzeczpospolita.pl

www.gazetaprawna.pl

www.eprawnik.pl

www.sn.gov.pl

www.biznes-polska.pl

www.student.lexpolonica.pl

Kazus 1.

A zawarł w Polsce ustną umowę mocą której zobowiązał się do przeniesienia na B własności swojego jachtu za kwotę 4 tysięcy dolarów. Pierwsza cześć ceny została wpłacona w chwili zawarcia umowy, a brakujące 2 tysiące miało zostać wpłacone 2 dni później.

Wtedy też miał być wydany kupującemu jacht. Gdy w oznaczonym terminie B udał się do sprzedawcy po odbiór jachtu ten odmówił twierdząc, ze się rozmyślił, a ustna umowa do czasu zapłaty całości ceny jest niezobowiązująca.

Oceń stan prawny!

Art. 535. [Umowa sprzedaży] Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Zgodnie z definicją umowa sprzedaży jest umową konsensualną tzn. dochodzi do skutku poprzez porozumienie stron. Umowa ta jest umową dwustronnie zobowiązującą tzn. tak sprzedawca jak i kupujący jest do czegoś zobowiązany. Jest umową wzajemną tzn. świadczenie z każdej strony jest ekwiwalentne.

Własność

Dłużnik Wierzyciel

Wydanie

Sprzedawca Kupujący

Cena

Wierzyciel Dłużnik

Odbiór

Warunki niezbędne dla umowy sprzedaży:

Strony świadczenie zawsze w pieniądzu, można kupić rzeczy, energię , prawa!!!!

Przedmiot

Cena

W kazusie mamy do czynienia z umową ustną, dotyczącą sprzedaży rzeczy ruchomej. - OK

Art. 358. [Zasada walutowości] § 1. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, zobowiązania pieniężne na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej mogą być wyrażone tylko w pieniądzu polskim.

Zgodnie jednak z art. 9 ust 15 Ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. Prawo dewizowe

(Dz. U. Nr 141 poz. 1178) Ograniczeniom podlega:

dokonywanie w kraju, między rezydentami, rozliczeń w walutach obcych, z wyjątkiem rozliczeń między osobami fizycznymi, o ile nie mają one związku z prowadzeniem działalności gospodarczej (co dotyczy osób wskazanych w Kazusie 1)

Ażeby kupujący mógł się lepiej zabezpieczyć winien wziąć od sprzedającego chociażby pokwitowanie wpłaty pierwszej transy pieniędzy. Ale nie musi!!!

Umowa dochodzi do skutku przy samym zawarciu porozumienia stron. Nie musi w tym przypadku wpłacona zostać całość ceny. Umowa taka wywołuje skutki prawne.

Biorąc pod uwagę fakt, iż jacht jest rzeczą oznaczona co do tożsamości (rejestracja, cechy charakterystyczne danego jachtu itd.)

Na mocy Art. 155. kc [Umowy konsensualne i realne] § 1. Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

W przypadku omawianym sprzedający dopuścił się zwłoki

Art. 491 . [Zwłoka jednej ze stron] § 1. Jeżeli jedna ze stron dopuszcza się zwłoki w wykonaniu zobowiązania z umowy wzajemnej, druga strona może wyznaczyć jej odpowiedni dodatkowy termin do wykonania z zagrożeniem, iż w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu będzie uprawniona do odstąpienia od umowy. Może również bądź bez wyznaczenia terminu dodatkowego, bądź też po jego bezskutecznym upływie żądać wykonania zobowiązania i naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki.

Czyli kupujący może:

• Zdecydować się jako właściciel na żądanie o wydanie rzeczy - powództwo windykacyjne

• Odstąpić od umowy

Kazus 2.

A zobowiązał się do przeniesienia na B w terminie 2 miesięcy nieruchomość za cenę 200 tysięcy złotych. Po miesiącu jednak sprzeda tę nieruchomość osobie X.

Oceń stan prawny!

W tym kazusie zawarto umowę przedwstępną (zobowiązująca do zawarcia w przyszłości innej czynności prawnej - w tym przypadku umowy kupna - sprzedaży nieruchomości).

Art. 157. [Warunek i termin] § 1. Własność nieruchomości nie może być przeniesiona pod warunkiem ani z zastrzeżeniem terminu.

§ 2. Jeżeli umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości została zawarta pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu, do przeniesienia własności potrzebne jest dodatkowe porozumienie stron obejmujące ich bezwarunkową zgodę na niezwłoczne przejście własności.

W przypadku omawianym w kazusie umowa zawarta między A i B nie wywołuje skutku w postaci przeniesienia własności:

Wydanie

Sprzedający A Kupujący B

Odbiór

Cena

Sprzedaż

S może jedynie przenieść prawo własności na X, ale nie powinien tego czynić gdyż jest zobowiązany jest umową zobowiązującą względem Kupującego.

X

Zgodnie z umową: Roszczenie /prawo względne tylko wobec A/

Sprzedający A Kupujący B

Jest właścicielem /prawo bezwzględne skuteczne wobec wszystkich/

Przeniesienie własności

X na mocy art. 59 zła wiara X wyklucza nabycie własności

Wobec A istnieje tylko prawo powództwa odszkodowawczego przez B w przypadku określonym w kazusie na mocy art. 491 i 64 kc.

Kazus 3. A sprzedał B samochód. Strony uzgodniły jednak, ze samochód zostanie wydany kupującemu w terminie 3 dni ponieważ sprzedawca miał odwieźć teściową na lotnisko. Niestety samochód skradziono lotniskowego parkingu. Sprawców nie ustalono, a samochodu nie odnaleziono.

Oceń stan prawny!

Art. 155 mówi o przeniesieniu własności. Samochód jest rzeczą oznaczoną co do tożsamości więc nie musi być rzecz wydana ażeby prawo własności przeszło na nabywcę (artykuł ten nie ma większego znaczenia w tym kazusie). Umowa sprzedaży jest umową konsensualną tzn. dochodzi do skutku w chwili porozumienia stron. W przypadku opisanym w kazusie umowa doszła do skutku. Jedno ze świadczeń miało być spełnione w późniejszym terminie. Czyli samo wykonanie umowy miało się odbyć w terminie do trzech dni. W takim razie ciężary (np. konieczność wnoszenia opłat obowiązkowego ubezpieczenia itp.) i korzyści przesądzające o ryzyku utraty lub zniszczenia rzeczy zgodnie z art. 548 przejść miały w terminie 3 dni. Do momentu wydania rzeczy ryzyko takie ciąży na sprzedawcy. Zgodnie natomiast z art. 495 kc /niezawiniona niemożliwość świadczenia/ sprzedawca dokonują starannego zabezpieczenia samochodu na parkingu, nie będąc sprawcą kradzieży, nie może wykonać świadczenia wzajemnego co powoduje, iż nie może on żądać zapłaty, a w przypadku już świadczenia wykonanego winien zapłatę zwrócić nabywcy.

Kazus 3. Józef G zatelefonował do sklepu z dywanami. Zamówił wybrany wcześniej dywan, uzgadniając cenę 4000 zł. Oraz to, że sklep doręczy dywan pod jego dom. Podczas transportu dywan zamókł. Po wniesieniu dywanu do mieszkania i jego wyschnięciu okazało się, ze zostały trwałe plamy. Józef G zażądał od sklepu zabrania dywanu i zwrócenia kwoty 50 zł, wydanej na opłacenie dwóch ludzi, którzy pomogli wnieść dywan do mieszkaia. Sklep odmówił i zażądał zapłaty 4ooo zł. Za dywan.

Kto ma racje?

Zgodnie z przepisem art. 545 /miejsce spełnienia świadczenia/ - miejscem świadczenia w kazusie jest sklep. Świadczenie to jest świadczeniem pieniężnym. Dywan wydano przewoźnikowi, który miał dostarczyć rzecz do mieszkania nabywcy. W przypadku niezależnego od sprzedawcy przewoźnika mają zastosowanie przepisy art. 544 czyli za chwilę wydania poczytuje się chwilę przekazania rzeczy przewoźnikowi. W naszym przypadku miejscem spełnienia świadczenia jest mieszkanie Józefa. Zastosowanie tego przepisu nie jest więc możliwe.

Umowa sprzedaży, reklamacja, rękojmia, gwarancja.

Kazus

Jan T nabył w promocji firmy komputerowej SETUP serwer za kwotę 20 000 złotych . Ponieważ po miesiącu okazało się, iż serwer dotknięty jest wadą fizyczną, kupujący złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Po zakończeniu promocji cena serwera tego typu wynosi 25.000 zł.

Oceń stan prawny.

W kazusie mamy do czynienia ze sprzedażą konsumencką. W grę wchodzą więc przepisy Ustawy z dnia 27 lipca 2002r. Jan T. może odstąpić od umowy sprzedaży. Zgodnie z treścią art. 494 może on żądać naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania.

Szkoda składa się z dwóch elementów:

1. straty

2. utraconej korzyści

Utraconą korzyścią jest w przypadku Jana T. także cena promocyjna.

Zgodnie z pkt 8 Uchwały SN III CZP 48/88 z dnia 1988.12.30 OSNC 1989/3/36, sklep powinien wypłacić aktualną cenę produktu rzeczy.

Kazus

Grzegorz C udał się na giełdę samochodową i zakupił tam używany samochód osobowy marki Mercedes. Na giełdzie obejrzał pojazd, wykonał krótką jazdę próbną i podpisał ze sprzedawcą umowę, w której zawarto klauzulę, iż „kupujący zapoznał się ze stanem technicznym pojazdu i jest mu on znany”. W miesiąc później samochód zepsuł się. Specjalistyczna ekspertyza wykazała fabryczną wadę skrzyni biegów i usterkę jednego z cylindrów silnika.

Oceń stan prawny!

Do tego stanu faktycznego mają zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 558 kc strony mogą w umowie rozszerzyć, ograniczyć lub wyłączyć odpowiedzialność z tytułu gwarancji.

Grzegorz C. na giełdzie dokonał tylko oględzin zewnętrznych pojazdu. Nie jest w stanie stwierdzić, czy pojazd posiada wady ukryte. W związku z powyższym pomimo tego iż podpisał umowę z klauzulą, zgodnie z treścią art. 557 § 1 sprzedawca nie jest zwolniony z odpowiedzialności z tytułu rękojmi, gdyż kupujący nie wiedział o wadzie cylindra i nie mógł się tego dowiedzieć w czasie kupna samochodu.

Kazus

Filip K. Zakupił w dniu 03.11.2000r. telewizor. Zgodnie z wydaną kartą gwarancyjną, producent udzielał kupującemu rocznej gwarancji. Telewizor zepsuł się dnia 29.10.2001r. . Do serwisu Filip K. Udał się w dniu 05.11.2001r. Serwisant odmówił naprawy ze względu na upływ terminu gwarancji.

Gwarant odpowiada za wady fizyczne towaru. Na Filipie K. Ciąży obowiązek udowodnienia terminu powstania usterki lub ujawnienia się wady. W przyszłości Filipek powinien zgłosić choć sama wadę do serwisu, a potem dowieźć sprzęt /nygus zaniedbał sprawę musi za to zapłacić!/

Kazus

Iwona K nabyła w sklepie z artykułami AGD odkurzacz objęty roczną gwarancją producenta. Zgodnie z kartą gwarancyjną wręczoną jej przez sprzedawcę, serwis miał prowadzić Zakład Elektrotechniczny sp. Z.o.o. Po dwóch miesiącach silnik odkurzacza zepsuł się. Iwona K zareklamowała odkurzacz u serwisanta, który zgłoszenie przyjął. W ciągu następnych czterech miesięcy odkurzacz był naprawiany czterokrotnie. Kolejne naprawy silnika okazywały się jednak bezskuteczne. W związku z powyższym Iwona K zwróciła się do serwisu z żądaniem wymiany odkurzacza na wolny od wad. Serwisant odmówił, twierdząc, że to należy do obowiązków gwaranta. Rozpatrując reklamację gwarant, stwierdził, iż nie jest odpowiedzialny wobec kupującego, ponieważ powierzył obsługę gwarancyjną serwisowi. Ponadto postanowienia karty gwarancyjnej stanowią, iż odkurzacz można wymienić dopiero po sześciu naprawach. W takiej sytuacji Iwona K zwróciła się do sprzedawcy o wymianę odkurzacza na nowy. Ten odmówił, twierdząc, iż należy to do gwaranta.

Oceń stan prawny!

Przy gwarancji wybór świadczenia (wymiana lub naprawa) należą do gwaranta. W pierwszej kolejności Iwona K winna realizować roszczenie w serwisie.

Jeżeli w gwarancji jest wymieniony serwisant to Iwona K musi pójść do serwisanta. Ustawa nic nie mówi o obowiązkach gwaranta. W związku z powyższym, gwarant sam kształtuje swoje obowiązki w dokumencie gwarancyjnym. Jest to luka prawna do której nie ma także orzecznictwa sądowego. W przypadku sprzedaży konsumenckiej, jeżeli w karcie gwarancyjnej przewiduje się wymianę sprzętu na nowy, dokonuje tego TYLKO gwarant, a nie serwisant. W przypadku zastosowania przepisów kodeksu cywilnego w pierwszej kolejności roszczenie realizuje się w serwisie, w przypadku problemów, należy zwrócić się do gwaranta.

Gwarancja art. 391 kc

Gwarant Kupujący

Serwis

Art. 393 kc Roszczenie o naprawę

Serwisant

Umowy łączące:

Art. 391. [Umowa o świadczenie przez osobę trzecią] Jeżeli w umowie zastrzeżono, że osoba trzecia zaciągnie określone zobowiązanie albo spełni określone świadczenie, ten, kto takie przyrzeczenie uczynił, odpowiedzialny jest za szkodę, którą druga strona ponosi przez to, że osoba trzecia odmawia zaciągnięcia zobowiązania albo nie spełnia świadczenia. Może jednak zwolnić się od obowiązku naprawienia szkody spełniając przyrzeczone świadczenie, chyba że sprzeciwia się to umowie lub właściwości świadczenia.

Art. 393. [Umowa o świadczenie na rzecz osoby trzeciej] § 1. Jeżeli w umowie zastrzeżono, że dłużnik spełni świadczenie na rzecz osoby trzeciej, osoba ta, w braku odmiennego postanowienia umowy, może żądać bezpośrednio od dłużnika spełnienia zastrzeżonego świadczenia.

§ 2. Zastrzeżenie co do obowiązku świadczenia na rzecz osoby trzeciej nie może być odwołane ani zmienione, jeżeli osoba trzecia oświadczyła którejkolwiek ze stron, że chce z zastrzeżenia skorzystać.

§ 3. Dłużnik może podnieść zarzuty z umowy także przeciwko osobie trzeciej.

Rękojmia jest niezależna od gwarancji. Do nas należy wybór z czego chcemy skorzystać. Jeżeli na gruncie rękojmi klient odstępuje od umowy, gwarancja jako prawo akcesoryjne wygasa.

Domniemanie wymienione w art. 4 ustawy o istnieniu wady w czasie nabycia jest bardzo ważne z punktu widzenia ciężaru dowodu. Jeżeli upłynie 6 miesięcy od daty wydania towaru do ujawnienia wady ciężar dowodu odnośnie istnienia wady w chwili zawarcia umowy spoczywa na kupującym. W przypadku gdy wadę ujawni się do sześciu miesięcy ciężar ten spoczywa na sprzedającym.

Umowa o dzieło

Umowa o dzieło jest kontraktem cywilnoprawnym. Nie ma tutaj praw związanych prawem pracy. Nie ma odległości stron. Dzieła nie trzeba wykonywać osobiście. Umowa o dzieło jest umową rezultatu tzn., że wykonujący odpowiada za rezultat.

Dzieło (rezultat) to zindywidualizowany rezultat wysiłku człowieka. Duży nacisk na indywidualizację wykonania dzieła. Jest to umowa konsensualna, odpłatna, wzajemna. W umowie tej dużą niezależność ma przyjmujący zamówienie.

Rezultat musi być:

• zindywidualizowany

• obiektywnie osiągalny

• na tyle skonkretyzowany, żeby dało się ocenić jakość wykonania

• niezależne od jego twórcy

• utrwalone na materialnym nośniku

Dziełem może być także efekt wysiłku intelektualnego np. przetłumaczenie tekstu, umycie samochodu, remont domu, mieszania, naprawa samochodu.

W umowie o dzieło powinny się znaleźć:

• terminy i kary umowne za przekroczenie terminu

• zakres płac

• rodzaj wynagrodzenia (górny pułap przy kosztorysie)

• koszt towarów

• wykonywanie prac w etapach.

Umowa powinna być pisemna, ale nie musi.

Jakość wykonania dzieła.

Przyjmujący jest niezależny, ale posiadamy wobec niego narzędzia kontroli:

• art. 635 kc - odstąpienie od umowy

• art. 366 kc - stosuje się w toku wykonania dzieła

Art. 635. [Opóźnienie prac] Jeżeli przyjmujący zamówienie opóźnia się z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła tak dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby zdołał je ukończyć w czasie umówionym, zamawiający może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić jeszcze przed upływem terminu do wykonania dzieła.

Art. 636. [Wadliwe lub sprzeczne z umową wykonywanie dzieła] § 1. Jeżeli przyjmujący zamówienie wykonywa dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, zamawiający może wezwać go do zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu zamawiający może od umowy odstąpić albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie.

§ 2. Jeżeli zamawiający sam dostarczył materiału, może on w razie odstąpienia od umowy lub powierzenia wykonania dzieła innej osobie żądać zwrotu materiału i wydania rozpoczętego dzieła.

Jeżeli dzieło jest wykonane i ma wady, możemy na zasadach rękojmi odstąpi od umowy i nie przyjąć dzieła. Rękojmia w tym przypadku obowiązuje rok od daty wydania dzieła. Jeżeli chodzi o wytworzenie dzieła dla konsumenta, w takiej sytuacji wchodzą w grę przepisy o rękojmi z ustawy o sprzedaży konsumenckiej.

---