Jak wypełnić NIP-1?
Formularz NIP 1: działalność, ale nie przedsiębiorcy
Formularz NIP wypełniany jest jako zgłoszenie identyfikacyjne NIP lub aktualizacyjne NIP przez osoby fizyczne prowadzące samodzielnie działalność gospodarczą, które nie są jednak przedsiębiorcami. Zmiany te wprowadzone są w związku z wejściem w życie zasady "jednego okienka" i rejestracji na podstawie formularza CEiDG-1. Podatnik uzyskujący status przedsiębiorcy w myśl przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, zgłoszenia identyfikacyjnego oraz aktualizacyjnego dokona na druku CEiDG-1. Stąd przestaje go obowiązywać, skierowany do tej pory do niego, NIP-1.
Co to oznacza w praktyce?
Przeznaczenie dla przedsiębiorców CEiDG-1 nie oznacza, że nip-1 stał się bezużyteczny. Oznacza to, że stosować go powinni ci wszyscy podatnicy, którzy nie zostali zaliczeni do przedsiębiorców w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, jednak w myśl przepisów podatkowych, nadal pozostają prowadzącymi działalność gospodarczą.
Przez działalność gospodarczą w myśl ordynacji podatkowej rozumie się każdą działalność zarobkową w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, w tym wykonywanie wolnego zawodu, a także każdą inną działalność zarobkową wykonywaną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet gdy inne ustawy nie zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej lub osoby wykonującej taką działalność - do przedsiębiorców.
Przyjęcie takiej definicji powodowałoby bowiem konieczność zgłaszania się do Urzędu Skarbowego na NIP-1 dotyczy wszystkich podatników, również wynajmujących, rolników itd.
W tym kontekście właściwszym wydaje się desłanie do definicji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w myśl której działalność gospodarcza oznacza działalność zarobkową
wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych
- prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł uzyskiwania
Przedsiębiorcą w myśl ustawy o swobodzie działalności gospodarczej jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą, czyli zarobkową działalność wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodową, wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły.
Oznacza to, że NIP-1 składają nadal ci wszyscy prowadzący działalność, którzy zostali wyłączeni z tej definicji w myśl przepisów USDG, np. osoby prowadzące działy specjalne produkcji rolnej. Ustawa nie odnosi się bowiem do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów. Ten zakres działalności, który ustawa o PIT zaliczy do działalności gospodarczej, podlega zgłoszeniu na NIP-1, z wyjątkiem osób wykonujących tę działalność wyłącznie w formie uczestniczenia w spółkach jawnych, partnerskich, komandytowych lub komandytowo-akcyjnych (nip 3 oraz nip 2 dla spółki).
Formularz wypełniany jest jako zgłoszenie identyfikacyjne lub aktualizacyjne przez osoby fizyczne prowadzące samodzielnie działalność gospodarczą, które nie są przedsiębiorcami. Jeśli jesteś przedsiębiorcą i zgodnie z ustawą o swobodzie działalności gospodarczej rejestrowałeś działalność gospodarczą, składasz obecnie CEiDG-1.
Nie korzystasz zatem z formularza, jeżeli:
prowadzisz działalność w myśl ustawy o SDG
prowadzisz działalność gospodarczą jako wspólnik spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej, a poza uczestnictwem w tych spółkach nie prowadzisz innej działalności gospodarczej. W tym przypadku niemniej sam, jako wspólnik, rejestrujesz własny numer ewidencji podatkowej na NIP 3 (ewentualnie posiadając ten numer, nie dokonujesz dodatkowych czynności w tym zakresie).
Kto, do kiedy?
Zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się jednokrotnie bez względu na rodzaj oraz liczbę opłacanych przez podatnika podatków, formę opodatkowania, liczbę i rodzaje prowadzonej działalności. A zatem, jeżeli podatnik wcześniej posiadał numer NIP, nie musi występować o nadanie mu kolejnego numeru w związku z prowadzoną działalnością. Aktualizacja numeru nip w przypadku przedsiębiorcy odbywa się na CEiDG-1.
Podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych, którzy samodzielnie obliczają zaliczki na ten podatek lub samodzielnie opłacają go w formach zryczałtowanych (nie mający obowiązku skłądać CEiDG-1), dokonują zgłoszenia identyfikacyjnego nie później niż w terminie złożenia pierwszej deklaracji dotyczącej tej zaliczki albo dokonania wpłaty zryczałtowanego podatku. Należy uznać, że obecnie mimo braku obowiązku składania miesięcznych lub kwartalnych deklaracji dotyczących zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, zgłoszenia należy złożyć w terminie wpłaty pierwszej zaliczki równoważnej terminowi składania deklaracji dotyczącej tej zaliczki.
Na CEiDG-1 dokonać można również wyboru formy opodatkowania oraz metody wpłaty zaliczek na podatek.
Aktualizacja danych
Przedsiębiorcy mają obowiązek aktualizowania danych objętych zgłoszeniem identyfikacyjnym przez dokonanie zgłoszenia aktualizacyjnego do właściwego naczelnika urzędu skarbowego nie później niż w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpiła zmiana danych. W przypadku pozostałych podatników w przypadku zmiany adresu miejsca zamieszkania przez podatnika będącego osobą fizyczną objętą rejestrem PESEL nieprowadzącą działalności gospodarczej lub niebędącą zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, za dokonanie aktualizacji uznaje się podanie przez tego podatnika aktualnego adresu miejsca zamieszkania w składanej deklaracji lub innym dokumencie związanym z obowiązkiem podatkowym. Zatem dla aktualizacji danych wystarczające jest złożenie deklaracji rocznej lub innej deklaracji podatkowej i podanie w niej nowego adresu. Podanie danych aktualnych do rejestru PESEL przez osobę nieprowadzącą działalności powoduje, że dodatkowo nie trzeba zgłaszać tych samych informacji do Urzęu Skarbowego. Informacje te są wzajemnie w tym zakresie przekazywane między organami państwa.
W przypadku pozostałych podatników. Zgłoszenia aktualizacyjnego dokonać należy na druku CEiDG-1. Osoby , które nie składają CEiDG-1 składają NIP-1 aktualizujący dane. Nieprzedsiębiorcy zmian dokonywać mogą na druku ZAP-3.
Zgłoszenie aktualizacyjne powinno objąć wszystkie dane podlegające zmianie od czasu zgłoszenia identyfikacyjnego lub ostatniego zgłoszenia aktualizacyjnego przekazanego do urzędu skarbowego do dnia składania zgłoszenia. W przypadku formularza aktualizującego wpisywać należy wszystkie aktualne dane oraz nadany wcześniej podatnikowi numer identyfikacji podatkowej z wyjątkiem numeru rachunku bankowego, jeżeli nie uległ on zmianie.
W przypadku aktualizacji danych z części B.1 (dane identyfikacyjne) należy dodatkowo zaznaczyć odpowiednie pozycje B.2 - przez co podaje się informacje o zmianach danych objętych zgłoszeniem aktualizacyjnym. Formularze można numerować, jeżeli zachodzi konieczność złożenia kilku formularzy łącznie (duża ilość zmian). W przypadku podawania większej ilości miejsc prowadzenia działalności należy skorzystać z formularza NIP C. Możliwe jest również posługiwanie się załącznikiem NIP B w celu podania pozostałych numerów rachunków bankowych (u osób nieprowadzących działalności aktualizacja numeru rachunku odbywa się na ZAP-3). W przypadku adresu nietypowego należy podać go z możliwą dokładnością (np. sklep w przejściu podziemnym pod ulicą Garbarską).
Identyfikacja podatnika - adres, miejsce zamieszkania a zameldowania
Dane identyfikacyjne wprowadza się do deklaracji na podstawie danych wskazanych w dowodzie osobistym. W przypadku nieposiadania dowodu osobistego należy posłużyć się innym dokumentem potwierdzającym tożsamość danej osoby.
Deklaracja posługuje się pojęciami adresu miejsca zamieszkania oraz zameldowania. W szczególności adres miejsca zamieszkania będzie adresem korespondencyjnym, chyba że składający zaznaczy, że korespondencja ma trafiać na adres miejsca zameldowania lub na adres głównego miejsca wykonywania działalności. Adres miejsca zamieszkania może być inny niż adres miejsca zameldowania. Zgodnie z ustawą o ewidencji ludności i dowodach osobistych osoba posiadająca obywatelstwo polskie i przebywająca stale na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej jest obowiązana zameldować się w miejscu pobytu stałego. W tym samym czasie można mieć tylko jedno miejsce pobytu stałego. Pobytem stałym jest zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania. Z kolei pobytem czasowym jest przebywanie bez zamiaru zmiany miejsca pobytu stałego w innej miejscowości pod oznaczonym adresem lub w tej samej miejscowości, lecz pod innym adresem. Zgodnie z art. 25 kodeksu cywilnego miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Oba te adresy należy odróżnić od adresu głównego miejsca wykonywania działalności oraz adresy pozostałych miejsc wykonywania działalności (w tym również lokalizację magazynów, hurtowni i składów). Jeżeli składający posiada dwa adresy zameldowania: stałego i czasowego, podaje tylko adres stałego zameldowania. W przypadku gdy adres zamieszkania jest jednocześnie adresem jego czasowego zameldowania w danym miejscu, należy podać wyłącznie adres zamieszkania.
Rachunek bankowy
Poz. B.7 wskazuje numer rachunku potrzebnego wyłącznie do otrzymania nadpłaty. Nie musi to być rachunek związany z prowadzoną działalnością gospodarczą. Podatnik nie ma również obowiązku podawać takiego rachunku. W przypadku nie wskazania danych zwrot nadpłaty będzie dokonywany za pośrednictwem poczty polskiej.Taką metodę zgłoszenia zastosują zatem prowadzący działalność gospodarczą. W celu zgłoszenia stosują oni NIP 1.
Nie złożysz już NIP-3 za pracownika
Pracownik jest obecnie identyfikowany dla celów podatkowych na podstawie numeru PESEL, a nie numeru NIP. Nie składa się NIP-3 za pracownika.
Zasada pojedynczego okienka, zero okienka - czyli wersja elektorniczna NIP-1
Wprowadzenie zasady pojedynczego okienka pozwala na złożenie do urzędu gminy lub miasta druku CEiDG-1, na podstawie którego dane przedsiębiorcy są wysyłane bezpośrednio do właściwego dla podatnika urzędu skarbowego. Możliwe jest również skorzystania z wersji elektronicznej formularza. W takim przypadku nie ma konieczności dodatkowego składania deklaracji NIP-1. Dane przesłane przez właściwy urząd gminy lub miasta trafiają do CEiDG i mogą służyć zarówno nadaniu numeru identyfikacji podatkowej, jak i aktualizacji tego numeru. Aktualizacja danych przekazanych pierwotnie do CEiDG odbywa się poprzez formularz CEiDG-1, a aktualizacja innych informacji podatkowych - za pomocą odpowiednich druków złożonych przez podatnika do urzędu skarbowego.