42 „Ku pokrzepieniu serc”- kultura pod zaborami
podręcznik, str. 303=306 i 316-318
1. Kultura pozytywizmu:
a. praca organiczna- krytyka powstań, obrona i wzmacnianie narodu poprzez rozwój gospodarki, oświaty, kultury
b. praca u podstaw- praca nad rozwojem ekonomicznym i kulturalnym narodu polskiego, zwłaszcza nizin społecznych ( chłopi, robotnicy)
c. najwybitniejsi literaci polskiego pozytywizmu:
Bolesław Prus - „Lalka”, „Faraon”
Eliza Orzeszkowa- „Nad Niemnem”,
Maria Konopnicka- „Rota”
d. powieści historyczne- „ku pokrzepieniu serc”:
Józef Ignacy Kraszewski- „Stara baśń”
Henryk Sienkiewicz- Trylogia ( „Ogniem i mieczem”, „Potop”, „Pan Wołodyjowski”, „Quo vadis”- Nagroda Nobla- 1905), Krzyżacy, W pustyni i w puszczy,
e. malarstwo historyczne:
- Jan Matejko: Kazanie Skargi, Rejtan, Hołd pruski, Bitwa pod Grunwaldem, Stańczyk,
Poczet królów i książąt polskich),
- Józef Chełmoński- polski realizm w malarstwie
2. Kultura Młodej Polski:
nurt modernizmu- „sztuka dla sztuki” ( odejście od ideologii narodowej, politycznej, społecznej, tylko walory artystyczne)- poezja Stanisława Przybyszewskiego
nurt Młodej Polski ( cykl artykułów Artura Górskiego w krakowskim tygodniku „Życie”
pod tytułem „Młoda Polska”)
Stanisław Wyspiański- najwszechstronniejszy artysta epoki Młodej Polski: dramaturg, poeta, malarz, scenograf, dekorator wnętrz, projektant ( meble, witraże), Wesele
powieściopisarze:
Stefan Żeromski- kwestie społeczne i narodowe
Władysław Reymont- panorama społeczeństwa polskiego- „Chłopi” ( Nagroda Nobla 1923)
nurt secesji ( swoboda kompozycji, faliste linie, naruszenie symetrii) w architekturze
Stanisław Witkiewicz- Witkacy- moda na góralszczyznę