ZAKRES ZAGADNIEC
Z CHEMII
Reguła Harkinsa. Zasady nazewnictwa związków nieorganicznych. Wzory strukturalne i
półstrukturalne. Prawo zachowania masy. Prawo równoważności masy i energii. Prawo zachowania
energii. Prawo zachowania materii. Prawo Dulonga i Petita. ReguÅ‚a Nuemana­Koppa. Prawo
Avogadro. Prawo Grahama. Masa atomowa. Liczność materii. Liczba Loschmidta. Objętość
molowa. Prawo stosunków stałych. Prawo stosunków wielokrotnych. Prawo stosunków
objętościowych. Jednostki i stałe chemiczne i fizyczne. Masa atomowa. Promienie katodowe.
Promienie kanalikowe. Prawo Moseleya. Cząstki elementarne, ich podział i właściwości.
Oddziaływania grawitacyjne. Siły elektrostatyczne pomiędzy cząstkami elementarnymi. Słabe i
silne oddziaływania jądrowe. Teoria wielkiej unifikacji. Liczba atomowa. Liczba masowa.
Izotopy. Izobary. Izotony. Defekt masy. Siły jądrowe. Struktura jądra. Równanie rozpadu
promieniotwórczego. Reguła Fajansa i Soddy'ego. Wychwyt K. Rozpad jądra atomowego. Szeregi
promieniotwórcze. Prawo równowagi promieniotwórczej. Datowanie. Promieniotwórczość
indukowana. Neutrony termiczne. Moderatory. Bariera potencjału jądra. Efekt tunelowy.
Akceleratory. Efekt Comptona. Efekt fotojÄ…drowy. Efekt tworzenia par e ­ e". Równanie absorpcji
promieniowania. Licznik Geigera­MiÅ‚Å‚era. Liczniki scyntylacyjne. Komory jonizacyjne. Liczba
upakowania. Cykl protonowy. Cykl wÄ™glowo­azotowy. StaÅ‚a Rydberga. CiaÅ‚o doskonale czarne.
Prawo Wiena. Prawo Raileigha­Jeansa. Katastrofa nadfioletowa. Oscylator liniowy. PojÄ™cie kwantu
energii. Stała Plancka. Próg fotoelektryczny. Zjawisko fotoelektryczne i jego opis matematyczny.
Model atomu Bohra i jego krytyka w świetle mechaniki kwantowej. Widmo atomu wodoru. Stan
stacjonarny. Stan nieciągły. Równanie de Brooglie'a. Zasada nieoznaczoności i jej zapis. Równanie
falowe i warunki niezbędne do jego rozwiązania. Funkcje porządne. Liczby kwantowe elektronu.
Powłoka, podpowłoka i orbital. Orbitalny pęd elektronu. Pojęcie spinu. Wypadkowy moment
spinoAvy. Multipletowość. Przejścia dozwolone. Term. Liczba atomowa efektywna. Liczba falowa.
Prawo okresowości. Podział pierwiastków. Pierwiastki wewnętrzno i
zewnętrznoprzejściowe. Grupy i okresy. Okresowe właściwości pierwiastków. Potencjał
jonizacyjny. Energie jonizacji. Atomy lub jony izoelektronowe. Elektropowinowactwo.
Elektroujemność. Skale elektoujemności. Objętość atomowa. Kontrakcja lantanowców.
Współczynnik podatności magnetycznej. Diamagnetyki. Paramagnetyki. Ferromagnetyki.
Efektywny moment magnetyczny. Magneton Bohra. Wartościowość pierwiastków. Stopień
utleniania. Wartościowość formalna. Równania redox i bilansowanie równań metodą stopni
utleniania i równań połówkowych. Reakcje dysproporcjowania. Zakaz Pauliego. Typy orbitali.
Poziomy energetyczne w atomach. Degeneracja orbitali. Reguła Hunda. Parametry wiązań
chemicznych. WiÄ…zania chemiczne: jonowe, atomowe, atomowe spolaryzowane,
niezlokałizowane, metaliczne, wodorowe. Siły Van der Waalsa: Londona, Keesoma, Debye'a,
konformacyjne, wodorowe. Dublet elektronowy. Wiązanie koordynacyjne. Hydratacja jonów.
Moment dipolowy. Asocjacja jonów. Polaryzacja i jej rodzaje. Polaryzowalność. Zależność
Maxwella. Refrakcja molowa. Wielkości addtytywne i konstytutywne. Stała i podatność
dielektryczna. Kwantowe teorie wiązań chemicznych. Stan wzbudzony. Hybrydyzacja orbitali.
Wiązania a, n i 5. Orbitale wiążące, niewiążące i antywiążące. Emisja termoelektronowa i
fotoelektronowa. ZwiÄ…zki klatratowe. Kinetyczno­czÄ…steczkowa teoria gazów doskonaÅ‚ych. Pojecie
stopni swobody. Zasada ekwipartycji energii. Uniwersalna stała gazowa i jej sens fizyczny. Stała
Boltzmana. Prawo rozkładu prędkości. Prawo rozdziału energii. Ciepło właściwe. Ciepło molowe
przy stałej objętości i stałym ciśnieniu. Równanie stanu gazu doskonałego. Prawo Boyle'a i
Mariotte'a. I prawo Gay­Lussaca. II prawo Gay­Lussaca.
1
Prawo Daltona. Prawo Pascala. Ułamek molowy. Molowość. Molalność. Normalność. Ułamki masowe i
objętościowe. Stężenia procentowe. Formalność. Przeliczanie stężeń roztworów. Gazy rzeczywiste.
Równanie Van der Waalsa i jego interpretacja. Stan krytyczny. Parametry krytyczne. Droga swobodna.
Lepkość kinematyczna i dynamiczna, jej zależności od ciśnienia i temperatury. Lepkość względna.
Przewodnictwo cieplne cieczy i gazów. Dyfuzja cieczy i gazów. Stan ciekły. Mezofaza. Parowanie.
Skraplanie. Para nasycona. Ciecze newtonowskie. Ciecze nienewtonowskie i ich podziaÅ‚. Prawo Hagena­
Poiseuille'a. Prawo Stokesa. Reguła faz Gibbsa. Roztwory eutektyczne i azeotropowe. Cząstkowe wielkości
molowe. Potencjał chemiczny i jego miara. Prawo Raoulta. Prawo Henry'ego. Prawo podziału Nerasta. Układ
termodynamiczny. Pojęcie stanu i jego parametrów. Termodynamiczne funkcje stanu: energia wewnętrzna,
entropia, entalpia, energia swobodna (Helmholtza), entalpia swobodna (potencjał Gibbsa). Ciepło, praca i
energia. Zerowa, I, II, i III zasada termodynamiki. Procesy termodynamiczne: adiabatyczne, izochoryczne,
izobaryczne, izotermiczne, politropowe. Równanie adiabaty gazu doskonałego. Równanie Mayera.
Obliczanie Cv i Cp oraz wartości entalpii, entalpii swobodnej, energii wewnętrznej, energii swobodnej i
entropii procesów chemicznych. Prawo Hessa. Entalpia standardowa i jej obliczanie. Prawo Kirchhoffa. Ciepło
spalania i wartość opałowa. Ciepło rozpuszczania. Procesy odwracalne i nieodwracalne. Procesy
samorzutne. Procesy nieprawdopodobne. Wielkości intensywne i ekstensywne. Oscylacje chemiczne.
Temperatura termodynamiczna. Równanie Gibbsa­Helmholtza. Prężność pary nasyconej nad cieczÄ….
Napięcie powierzchniowe cieczy. Parachora i refrachora. Skręcalność optyczna, właściwa i molowa.
Statyka chemiczna. Pojęcie równowagi chemicznej. Prawo działania mas. Stała równowagi i jej obliczanie,
stała dysocjacji i asocjacji. Energia dysocjacji wiązań. Aktywność chemiczna molowa i ciśnieniowa. Reguła
przekory. Kinetyka chemiczna. Równanie szybkości reakcji. Rzędowość i cząsteczkowość reakcji. Teoria
zderzeń. Teoria stanów przejściowych. Równania kinetyczne. Kataliza chemiczna. Reakcje
autokatalityczne. Teorie kwasów i zasad. Kwasy i zasady Lewisa. Iloczyn jonowy wody. pH i pOH i ich
obliczanie. Skala pH. Prawa elektrolizy Faradaya. Ogniwo Daniella. Procesy i reakcje elektrodowe.
Grupowe właściwości, występowanie i podstawowe związki: wodoru, helowców, fluorowców, tlenowców,
azotowców, węglowców, borowców, berylowców, litowców, tytanowców, wanadowców, chromowców,
manganowców, żelazowców, platynowców, miedziowców, cynkowców, skandowców, lantanowców i
aktynowców.
2