Wprowadzenie do filozofii kultury  program zajęć dla II sem. kulturoznawstwa DSW, sem. letni 2010/2011
prowadzący: dr Paweł Kuligowski
Plan wykładu (12h)
1a. Wykład wstępny: o podobieństwie problemu kultury do problemu jej filozofii.
1b. Filozofia kultury Georga Simmela: forma i bezforemność.
2. Filozofia kultury jako filozofia form symbolicznych (Cassirer).
3. Psychologia głębi jako  psychologia kultury, a więc jej filozofia (Jung, w mniejszym stopniu Freud i Nietzsche).
4. Hermeneutyka jako filozofia kultury (Gadamer).
Plan ćwiczeń (24h)
1. Filozofia kultury, filozofia fragmentu, filozofia nowoczesności  Georg Simmel (plus przyczynek Friedricha
Nietzschego).
lektury:
1. F. Nietzsche, Pisma pozostałe 1862-1875, Kraków 1993, s. 181-199 (esej O prawdzie i kłamstwie w pozamoralnym
sensie).
2. G. Simmel, Most i drzwi. Wybór esejów, Warszawa 2006, s. 248-255 (esej Most i drzwi).
3. G. Simmel, Pisma socjologiczne, Warszawa 2008, s. 101-117 (esej PieniÄ…dz w kulturze nowoczesnej).
2. Rosjanie: Lew Szestow, Mikołaj Bierdiajew.
lektury:
1. L. Szestow, Ateny i Jerozolima, Kraków 2009, s. 381-447 (część 4: O drugim wymiarze myślenia. Walka i
spekulacja).
2. M. Bierdiajew, Nowe Średniowiecze. Los człowieka we współczesnym świecie, Warszawa 2003, s. 11-50 (esej
Koniec Renesansu).
3. Dzieje jako system, dzieje jako symulakrum: José Ortega y Gasset, Jean Baudrillard.
lektury:
1. J. Ortega y Gasset, Po co wracamy do filozofii?, Warszawa 1992, s. 173-207 (esej Dzieje jako system).
2. J. Baudrillard, Precesja symulakrów, [w:] Postmodernizm. Antologia przekładów, red. R. Nycz, Kraków 1998, s.
175-189.
4. Filozofia kultury poza tekstem i poza dyskursem?
FILM: Szpital przemienienia, reż. E. Żebrowski, 1978.
5. Kultura między judaizmem i hellenizmem, hermetyzmem i racjonalizmem, metafizyką i ironią: Sergio Quinzio,
Umberto Eco, Richard Rorty.
lektury:
1. S. Quinzio, Hebrajskie korzenie nowożytności, Kraków 2005, s. 19-33, 93-101 (mikroeseje Judaizacja świata, Czas
i apokaliptyka, Między judaizmem a hellenizmem).
2. U. Eco, Czytanie świata, Kraków 1999, s. 5-23 (esej Dwa modele interpretacji).
3. R. Rorty, Przygodność, ironia i solidarność, Warszawa 2009, s. 121-153 (rozdział Prywatna ironia i liberalna
nadzieja).
6. Filozofia kultury jako odmiana (konsekwencja?) sceptycyzmu: Emil Cioran.
lektury:
1. E. Cioran, Upadek w czas, Warszawa 2008, s. 31-92 (eseje Portret cywilizowanego, Sceptyk i barbarzyńca, Czy
demon jest sceptykiem?).
2. E. Cioran, Ćwiartowanie, Warszawa 2004, s. 5-20, 41-56 (eseje Dwie prawdy, Po historii).
7. Filozofia kultury jako filozofia obciążona erudycją, pośpiechem, wyobraz
nią: Podróże do piekieł Bolesława
Micińskiego.
lektury:
1. B. Miciński, Pisma, Kraków 1970, s. 21-70 (esej Podróże do piekieł).
2. K. Salamon-Krakowska, Malowanie słowami. Rzecz o filozofii Bolesława Micińskiego, Wrocław 2007, s. 95-148
(rozdz. 3: Podróże do piekieł, czyli wyprawa w głąb ludzkiej osobowości).
8. Kultura między chrześcijaństwem a oświeceniem.
lektura:
L. Kołakowski, Nasza wesoła apokalipsa. Wybór najważniejszych esejów, Kraków 2010, s. 215-229, 271-310 (eseje
Odwet sacrum w kulturze świeckiej, Szukanie barbarzyńcy. Złudzenia uniwersalizmu kulturalnego, Troska o Boga
w pozornie bezbożnej epoce).