Katedra Geodezji Szczegółowej
UWM w Olsztynie
Ćwiczenie nr 3
" Zapoznanie się z prostym sprzętem pomiarowym  taśmą
ruletką, węgielnicą. Wykonanie pomiaru odległości
przymiarami geodezyjnymi i dalmierzem optycznym
Nazwisko i imię
Grupa: Data:
1. Cel ćwiczenia
Celem ćwiczenia jest zapoznanie studentów z punktami geodezyjnymi i ich odszukiwaniu w terenie na
podstawie opisów topograficznych. Wykonanie pomiaru odległości boków trójkąta taśmą stalową,
zapoznanie się z ruletką węgielnicą oraz wykonanie pomiaru kilku szczegółów metodą domiarów
prostokątnych, i sporządzeniu prostej mapy w skali 1:500.
2. Przebieg ćwiczenia
Ćwiczenie jest wykonywane w czterech zespołach pomiarowych (4-5 osób). Szkic terenu z podziałem
na poszczególne zespoły pomiarowe pokazany jest na Rys. 2-1
z2 z3
z1
szk larn ia
transformat or
z4
u l. W a rs zaw ska
Rys. 2-1 Szkic terenu z podziałem na zespoły
W celu wykonania ćwiczenia każdy zespół musi posiadać następujący sprzęt pomiarowego : taśma
stalowa 20 m, szpilki, trzy tyczki, ruletkę, węgielnicę, szkicownik, kilka arkuszy gładkiego papieru
formatu A4, gumka , ołówek HB, linijka.
Pierwsza czynnością zespołu jest odszukanie  punktów geodezyjnych , których opisy topograficzne są
podane w załączniku nr. 1 do tego ćwiczenia.
Następnie należy pomierzyć dwukrotnie wszystkie boki trójkąta. (tam i z powrotem) taśma stalową
każdy bok trójkąta.
Pomiar boku taśmą przebiega w następujący sposób. W tym celu należy ustawić tyczki w punkcie
początkowym i końcowym, ewentualnie w punktach pośrednich linii. Po ułożeniu taśmy wzdłuż
boku na jej końcu wbijamy szpilkę lub zaznaczamy koniec taśmy rysą na nawierzchni i kładziemy
szpilkę obok. Idący z tyłu zbiera niepotrzebne już szpilki. Ich liczba pomnożona przez długość
taśmy plus reszta daje długość boku. W trenie pochyłym taśmę poziomujemy. Boki mierzymy
dwukrotnie. Wyniki pomiaru zapisujemy na szkicu (wzór szkicu zał. nr.2). Kontrolujemy dokładność
dwukrotnego pomiaru przez obliczenie błędu względnego i upewnieniu się, że uzyskana z pomiaru
wartość błędu względnego nie jest większa niż 1 : 2000. Jeśli warunek ten nie jest spełniony
pomiar boku trójkąta należy powtórzyć.
Kolejna czynnością jest zapoznanie się z węgielnicą, nauka wystawiania kątów prostych i pomiar kilku
szczegółów metodą domiarów prostokątnych (patrz np. Kosiński, Geodezja, str. 134, 160). Wyniki
pomiaru szczegółów zapisujemy na szkicu zgodnie ze wzorem podanym w załączniku nr 2.
1
Ostatnia czynnością jest sporządzenie prostej mapy w ołówku. W tym celu na arkuszu brystolu
formatu A4 nanosimy ramkę zgodnie ze wzorem podanym w zał. Nr 3. Następnie nanosimy w skali
mapy najdłuższy bok trójkąta. Za pomocą cyrkla wyznaczamy trzeci wierzchołek trójkąta. Na mapę
nanosimy pomierzone w terenie szczegóły odkładając wzdłuż mierzonej linii i po prostopadłej do niej
odpowiednie miary w skali mapy.
Załącznik nr. 2
10 mm
277 m m
Niniejsz ą mapę
Grupa ???
sp o rz ądził
MAPA SYTUACYJNA
Ja n K owa lski
wojew ództwo:
gm Olszty n S kala 1:5 00
40 mm
m ia sto O lszt yn
60 mm
45 mm
10 mm
Załącznik 3
2
2
3
54.23
3.45
1
3.56
2.34
1
5
0
m
m