PRZEWODNIK: Kamienie nerkowe

Slideshow: A Visual Guide to Kidney Stones

Co to jest?

Kiedy nerki filtrują odpady z krwi, wytwarzają mocz. Niekiedy sole i inne minerały w moczu sklejają się by utworzyć małe kamienie nerkowe. One różnią się co do wielkości od kryształku cukru do piłeczki pingpongowej, ale rzadko się je zauważa, chyba że powodują blokadę. Mogą wywołać silny ból jeśli się odczepią i wepchną do moczowodów, wąskich kanałów prowadzących do pęcherza.

Objawy kamieni nerkowych

Kiedy przechodzą przez drogi moczowe, mogą wywołać:

- ostry ból w plecach, brzuchu lub pachwinie

- częste lub bolesne oddawanie moczu

- krew w moczu

- nudności i wymioty.

Małe kamienie mogą przejść bez objawów.

Kamienie czy coś innego?

Jeśli masz nagły, ostry ból pleców lub brzucha, najlepiej szukać porady. Ból brzucha wiąże się z innymi chorobami np. zapaleniem wyrostka robaczkowego albo ciążą pozamaciczną. Bolesne oddawanie moczu jest też powszechnym objawem zapalenia dróg moczowych albo STD / choroby przenoszone drogą płciową.

Diagnozowanie kamieni nerkowych

Rzadko są diagnozowane zanim pojawi się ból, który często jest tak ostry, że pacjent wzywa pogotowie, gdzie różne badania mogą odkryć kamienie. Badanie krwi może pomóc ustalić poziomy minerałów tworzących kamienie. Na zdjęciu tomograf pokazuje kamień blokujący moczowód wpadający do pęcherza.

Co można zrobić w domu

Jeśli kamień jest mały, lekarz zaleci lek przeciwbólowy i czekać by sam wyszedł z organizmu. W tym czasie powinno się wypijać dużo wody by zachować czysty mocz – 10 szklanek dziennie.

Jakiej wielkości jest mały kamień?

Im jest mniejszy, tym łatwiej mu wyjść samemu. Jeśli mniejszy niż 5 mm, jest 90% szansa, że nie będzie wymagał interwencji. Jeśli jest 5-10 mm ryzyko jest 50%. Jeśli zbyt duży, można zastosować kilka metod usunięcia go.

Leczenie farmakologiczne

Są leki na receptę pomagające organizmowi je usunąć. Leki pn. alfa-blokery odprężają ścianki moczowodu, co poszerza drogi tak by kamień mógł łatwiej przejść. Skutki uboczne zwykle są łagodne: ból głowy lub zawroty głowy. Inne rodzaje leków mogą pomóc w zapobieganiu tworzenia się nowych kamieni.

Fala uderzeniowa

Najczęstszą procedurą medyczną w leczeniu kamieni nerkowych jest litotrypsja – pozaustrojowa fala uderzeniowa (ESWL). Terapia ta wykorzystuje fale uderzeniowe o wysokiej energii, aby rozbić kamień na małe kawałki. One mogą łatwiej przechodzić przez przewód moczowy. Działania niepożądane mogą obejmować krwawienie lub ból po zabiegu.

Ureteroskopia

Kiedy kamień wyszedł z nerki i jest blisko pęcherza, najczęstszą procedurą jest uretroskopia. Przez przewód wprowadza się cienką rurkę do miejsca kamienia. Chirurg rozbija kamień i usuwa fragmenty przez rurkę. Nie wykonuje się żadnych nacięć. Bardzo duże kamienie wymagają zabiegu chirurgicznego.

Analiza kamieni nerkowych

Kiedy kamień przeszedł lub został usunięty, lekarz może chcieć wiedzieć z czego był zrobiony. Prawie 80% tych kamieni składa się z wapnia. Pozostałe to kwas moczowy, struwit albo cystyna. Analiza chemiczna może ustalić rodzaj kamienia, a ty podjąć kroki by zapobiec powstaniu nowych w przyszłości.

Przyczyna kamieni nerkowych?

Mogą powstawać kiedy jest zmiana w normalnej równowadze wody, soli i minerałów w moczu. Różne rodzaje zmian skutkują innymi rodzajami tych kamieni. Jest wiele czynników wywołujących zmiany w moczu, od przewlekłych dolegliwości medycznych do diety.

Czynniki ryzyka można kontrolować

Picie zbyt małej ilości wody jest najczęstszą przyczyną kamieni nerkowych. Dieta też jest tu ważna. Konsumpcja dużej ilości białka zwierzęcego, sodu i produktów wysoko-szczawiowych np. czekolada lub ciemnozielone warzywa u niektórych mogą zwiększyć ryzyko kamieni. Inne to picie słodkich napojów, zwiększenie masy ciała i przyjmowanie niektórych leków.

Czynniki ryzyka nie dające się kontrolować

Biali mężczyźni mają większe ryzyko kamieni nerkowych niż inne grupy, zaczynające się od wieku 40+. Kobiety mogą je mieć w wieku 50+. I ryzyko zwiększa się jeśli masz historię rodzinną kamieni. Niektóre choroby mogą zwiększyć ryzyko np. nadciśnienie, dna moczanowa, infekcje przewodu moczowego, niektóre choroby nerek np. wielotorbielowatość nerek, ale leczenie może zapobiec powstawaniu kamieni.

Ryzyko u żołnierzy

Kamienie nerkowe stały się problemem dla żołnierzy przebywających w środowisku pustynnym np. Iraku. Lekarze mówią sprawcą jest odwodnienie. Rezultatem jest mocz o dużym stężeniu minerałów, które sklejają się tworząc kamienie.

Problem wapnia

Choć większość kamieni nerkowych zawiera wapń, możesz unikać produktów o jego dużej zawartości. Mówiąc prawdę, konsumpcja umiarkowanej ilości produktów mlecznych i innych bogatych w wapń może zmniejszyć ryzyko tworzenia się kamieni. To nie dotyczy suplementów z wapniem, które u niektórych wiąże się z kamieniami. Zapytaj lekarza lub dietetyka jaką rolę powinien odgrywać wapń w twojej diecie.

www.webmd.com