PRZEWODNIK: Kamienie nerkowe

Slideshow: A Visual Guide to Kidney Stones

Kamienie nerkowe – co to?

Kiedy nerki filtrują odpady z krwi, tworzą mocz. Czasami sól i inne minerały w moczu sklejają się i tworzą małe kamyczki, od wielkości kryształku cukru do piłeczki pingpongowej, ale rzadko się je widzi, chyba że wywołują blokadę. Mogą wywołać ostry ból jeśli się oderwą i wepchną w moczowody, wąskie kanały prowadzące do pęcherza.

Od góry: nerki – moczowody – pęcherz moczowy

Objawy kamieni nerkowych

Kiedy kamienie nerkowe przesuwają się wzdłuż przewodu moczowego, mogą wywołać:

• Ostry ból pleców, brzucha lub pachwiny

• Cz gęste lub bolesne siusianie

• Krew w moczu

• Zawroty głowy i wymioty.

Małe kamienie mogą przechodzić bezobjawowo.

Kamienie nerkowe czy coś innego?

Jeśli masz nagły ostry ból pleców lub brzucha, najlepiej od razu szukać pomocy medycznej. Ból brzucha wiąże się z wielu innymi chorobami, łącznie z przypadkami takimi jak zapalenie wyrostka robaczkowego i ciąża pozamaciczna. Bolesne siusianie jest też powszechnym objawem infekcji przewodu moczowego lub choroby przenoszonej drogą płciową [STD].

Diagnozowanie kamieni nerkowych

Rzadko diagnozuje się je przed wystąpieniem bólu, który często jest tak ostry, że pacjenci od razu korzystają z pogotowia, gdzie różne badania mogą odkryć kamienie: prześwietlenie, USG, tomografia komputerowa / CT scan i analiza moczu. Badanie krwi też może pomóc jeśli chodzi o wysoki poziom minerałów tworzących kamienie.

Tu widać kamień blokujący moczowód

Opieka domowa

Jeśli kamień wydaje się być mały, lekarz może zalecić lek przeciwbólowy i czekać aż kamień sam wyjdzie z ciała. W tym czasie lekarz może zalecić picie dużej ilości wody i płynów żeby zachować czysty mocz – 8-10 szklanek dziennie.

Jak mały jest mały?

Im mniejszy kamień, tym bardziej prawdopodobnie sam wyjdzie. Mniejszy niż 5 mm, jest 90% szansa przejścia bez interwencji. Jeśli jest większy 5-10 mm, szanse są 50%, a jeśli jest zbyt duży by przejść sam, masz kilka opcji.

Leczenie farmaceutykami

Są leki na receptę które pomogą przejść kamieniom, np. alfa-blokery rozluźniają ścianki moczowodu, przez co się poszerza i kamień może łatwiej przejść. Skutki uboczne zwykle są łagodne, np. ból czy zawroty głowy. Inne rodzaje leków mogą pomóc tworzeniu się kamieni.

Leczenie: fale uderzeniowe

Najczęstszą procedurą medyczną w leczeniu kamieni nerkowych jest litotrypsja pozaustrojową falą uderzeniową (ESWL). Ta metoda wykorzystuje fale uderzeniowe o wysokiej energii do rozbijania kamieni na małe kawałki. Skutki uboczne to np. krwawienie, siniaki lub ból po zabiegu.

Leczenie: ureteroskopia

Kiedy kamień wyszedł z nerki i jest blisko pęcherza, najczęściej stosuje się uretroskopię: cienka rurka przechodzi przez przewód moczowy do miejsca kamienia. Chirurg rozbija kamień i fragmenty usuwa przez tę rurkę. Nie ma żadnych nacięć. Bardzo duże kamienie usuwa się chirurgicznie.

Analiza kamieni nerkowych

Kiedy kamień przeszedł lub został usunięty, lekarz może chcieć poznać jego skład. Prawie 80% kamieni nerkowych składa się z wapnia. Reszta to głównie kwas moczowy, struwit lub cystyna. Analiza chemiczna może określić jaki masz rodzaj kamienia, i wtedy możesz podjąć kroki by zapobiec tworzeniu się nowych w przyszłości.

Przyczyny kamieni nerkowych?

Mogą tworzyć się kiedy zmienia się równowaga wody, soli i minerałów w moczu. Różnego rodzaju zmiany skutkują różnego rodzaju kamieni. Jest wiele czynników zmieniających skład oczu, od przewlekłych chorób do tego co jesz i pijesz.

Czynniki ryzyka dające się kontrolować

Picie zbyt małej ilości wody jest najczęstszą przyczyną kamieni nerkowych. Dieta też odgrywa ważną rolę. Konsumpcja dużej ilości białka zwierzęcego, soli i produktów o dużej zawartości szczawianów np. czekolada czy ciemnozielone warzywa, mogą zwiększyć ryzyko wystąpienia kamieni u niektórych osób. Inne czynniki to picie słodzonych napojów, przybieranie na wadze i przyjmowanie pewnych leków.

Czynniki ryzyka niezależne od nas

Biali mężczyźni mają większe ryzyko kamieni niż inne grupy, w wieku 40+. U kobiet zwiększa się od 50+. I ryzyko rośnie jeśli masz historię kamieni w rodzinie. Mogą to też być niektóre choroby: nadciśnienie, infekcje przewodu moczowego, niektóre choroby nerek np wielotorbielowatość nerek, ale leczenie czy kontrolowanie tych chorób ogólnie pomaga zapobiec powstawaniu kamieni.

Szczególna grupa – żołnierze

Kamienie mogą stać się problemem dla żołnierzy działających w środowisku pustynnym, np. Iraku. Lekarze mówią winowajcą jest tu odwodnienie: gorący klimat, odzież ochronna i skłonność do picia zbyt małej ilości wody. Skutkiem tego jest mocz o dużej zawartości minerałów, które mogą się sklejać i tworzyć kamienie.

Jak zapobiegać powstawaniu kamieni nerkowych

Jeśli miałeś/aś kamień wapniowy, lekarz może poradzić redukcję spożycia soli, która powoduje to, że organizm przesyła więcej wapnia do moczu, jak i białka zwierzęcego. Unikaj produktów o dużej zawartości szczawianów (czekolada, kawa rozpuszczalna, herbata, fasola, jagody, ciemnozielone warzywa liściaste, pomarańcze, tofu i słodkie ziemniaki). Najlepszym sposobem profilaktyki jest picie wystarczającej ilości wody żeby zachować czysty mocz.

Sprawa wapnia

Choć większość kamieni nerkowych zawiera wapń, może powinieneś unikać produktów bogatych w ten pierwiastek. Prawdę mówiąc, konsumpcja umiarkowanych ilości nabiału i innych produktów o dużej zawartości wapnia mogą zmniejszyć ryzyko tworzenia się kamieni. To nie dotyczy suplementów wapniowych, które u niektórych osób wiązano z kamieniami.

www.webmd.com