Palatalizacja

pierwsza

zjawisko ogólnosłowiańskie, zaszła w IV - VI w. po Chr.

k		č
g	+ i, ī, ĕ, ē →	ž
χ		š

np.:
noga : nóżka
ręka : rączka
mucha : muszka

druga

VI - VII w. po Chr.
Zaszła pod wpływem e i i pochodzenia niesłowiańskiego oraz pod wpływem nowopowstałego ē i ī (aĭ, eĭ → ē, ī).

k		c
g	+ ē, ī →	dz → z
χ		(zachód) š (reszta) s

np.:
POL: cep, cena, ręce, nodze, mniszy
SCS: otьci, cěna


kv, gv, χv + ē, ī →
→ (zachód) bez zmian, np.: POL: kwiat, gwiazda; CZE: květ, hvězda
→ (wschód i południe): cv', dzv' → zv', sv', np.: SCS: cvět, dzvězda; ROS: цвет, звезда

kv, gv + ē₂, ī₂ → cv, zv
Wątpliwe na wschodzie, bo w dialektach nawet na wschód od Moskwy nie zaszła; literackie cv, zv to wpływ scs.

trzecia

VIII w. po Chr.

	k		c
i, ĭ, ь, ę, ŕ +	g	→	dz
	χ		(zachód) š (reszta) s'

wyjątki:
ogólnosłowiańskie: kъniga
POL: (ulьga →) ulga , Lgota