Proces produkcji piwa część II
Warzenie:
to dość skomplikowany proces
¦rutowanie
Słód
do warzenia musi zostać ześrutowany czyli zmielony. Rozdrobnienie
słodu jest bardzo ważne, ponieważ ułatwia ono drożdżom dostęp
to cukru zwiększając wielokrotnie powierzchnie słodu. ¦rutowanie
przeprowadzane jest za pomocą śrutowników wielowalcowych. A jego
efektem jest powstanie kilku frakcji, z których najważniejsza dla
wydajności jest mąka i mączka, ale wszystkie z nich (łuska, gruby
grysik i grysik) odgrywają istotną rolę w tworzeniu ekstraktu.
Zacieranie
Celem
zacierania jest przeprowadzenie enzymatycznego rozkładu (hydrolizy)
biopolimerów (skrobi) zawartych w słodzie. Najważniejszy jest
oczywiście rozkład skrobi, niemniej jednak liczy się także
rozkład białek. Kadzie zacierne napełnia się wodą w temperaturze
42°C i dodaje słodu. Zacier podgrzewa się w różnych
temperaturach w celu aktywacji różnych enzymów rozkładających
skrobię i białka. Około 77% ekstraktu przechodzi do roztworu pod
działaniem enzymów wytworzonych w procesie słodowania.
Stopień
rozkładu skrobi warunkuje rodzaj otrzymanego piwa.
Przy
produkcji piw jasnych dąży się do osiągnięcia wysokiego stopnia
hydrolizy skrobi. Wysoka zawartość maltozy sprzyja fermentacji i
warunkuje klarowność piwa. Wysokie scukrzenie skrobi (pełniejszy
rozkład) pozwala na lepsze wykorzystanie ekstraktu przez co jest
ekonomicznie korzystne. Piwa ciemne mają niższą zawartość
alkoholu a wyższą cukrów. Hydroliza skrobi prowadzona jest tutaj w
kierunku pozostawienia dużej ilości dekstryn, które nie
fermentują, a pozostają w piwie nadając mu słodkawy i łagodny
smak.
Filtracja
Pozwala
na oddzielenie brzeczki od frakcji nierozpuszczalnej. Po filtracji, z
kadzi filtracyjnej brzeczka przeniesiona jest do kotła warzelnego.
Produktem ubocznym filtracji jest młóto, które sprzedawane jest
rolnikom jako wysokowartościowa pasza.
Warzenie
Proces
warzenia piwa ma miejsce w kotle warzelnym. Tutaj właśnie brzeczkę
gotuje się z chmielem przez godzinę w temperaturze 105°C. Powoduje
to jej wysycenie żywicami, olejkami eterycznymi a także
substancjami garbnikowymi zawartymi w chmielu. Chmiel wpływa także
na jakość piany. Gotowanie powoduje też inaktywację enzymów,
których działalność byłaby niepożądana na dalszych etapach
produkcji. Oprócz tego gotowanie brzeczki powoduje jej zagęszczenie
i sterylizację. Po gotowaniu brzeczki zachodzi klarowanie, czyli
oddzielenie powstałych w wyniku gotowania osadów. Produktem
warzenia jest słodowa brzeczka chmielowa, która jest teraz
chłodzona i opuszcza warzelnię.
Fermentacja
Przeprowadzana przez drożdże fermentacja zachodzi w stalowych kadziach fermentacyjnych fermentowni w dziale piwnic. Wyróżnić można fermentację górną przeprowadzaną przez drożdże S. cerevisiae oraz fermentację dolną przeprowadzaną przez S. uvarum. Drożdże dodaje się w ilości 10-20 mln komórek/ml.
Wyodrębnić
można 4 zasadnicze fazy fermentacji.
Zasilanie
w
tej fazie pojawia się biała piana, która jest spychana do środka
kadzi przez uwalniajacy się CO2.
Stadium
białych krążków
w
fazie tej tworzą się białe krążki piany, spada pH fermentującej
brzeczki i wzrasta ubytek ekstraktu.
Stadium
brunatnych krążków
faza
trwa około 3 dni, a fermentacja osiąga tutaj maksymalną prędkość.
Kończy się zahamowaniem procesu przez brak tlenu i pokarmu.
Dofermentowanie
Tworzy
się cienki kożuch pofermentacyjny, drożdże opadają na dno i
następuje schłodzenie piwa. Piwo
odciąga się do leżakowania.
Leżakowanie
Podczas
leżakowania następuje ostateczne dofermentowanie maltozy oraz
dalsze nasycenie piwa CO2.
Zachodzi tutaj klarowanie piwa, ponieważ wytrącają się substancje
garbnikowe i żywicowe. Piwo nabiera bukietu smakowego. Leżakowanie
może trwać do 3 miesięcy zależnie od tego jaki rodzaj piwa jest
produkowany.
Filtracja
w leżakowni
Przed
butelkowaniem, piwo poddawane jest jeszcze filtracji przez ziemię
okrzemkową. W dużych browarach proces filtracji piwa prowadzony
jest na nowoczesnych filtrach świecowych a proces zestawiania i
filtracji piw aromatyzowanych odbywa się na tradycyjnych filtrach
płytowo-ramowych. ¦wieca, czyli najważniejszy element filtra jest
w rzeczywistości bardzo ciasno zwiniętą sprężyną i stanowi
jedynie szkielet dla właściwej warstwy filtracyjnej, jaką jest
ziemia okrzemkowa. Proces ten pozwala na ostateczne wyklarowanie
piwa.
Stabilizacja piwa
Oddziaływanie na składniki piwa tak, by uzyskać trwały produkt
Standaryzowanie parametrów
Polega na wyrównaniu zawartości ekstraktu i nasycenia dwutlenkiem węgla i przeprowadzane jest za pomocą karbonizatora.
Rozlew
Butelki i puszki napełnia się zawsze izobarycznie. Oznacza to, że ciśnienie gazów w piwie jest takie samo jak ciśnienie gazów w butelce. Praktycznym efektem tego zabiegu jest absolutny brak piany. Dzięki temu kapslowanie nie sprawia żadnego problemu. Na tym etapie, pomiędzy kuflami spragnionych piwoszy a nowopowstałym piwem stoją już tylko pasteryzacja i etykietowanie :)