Zasady konstruowania
postaci, fabuły i świata powieści

oraz jak sporządzić dokumenty planów powieści

1. Kreacja postaci

   1. Jak zrozumieć relacje między postaciami?

      1. Zasada lustra

      2. Zasada projekcji

      3. Zasada odwrócenia

1. Wyparcie

2. Pozorowanie

3. Intelektualizacja

1. Zasada maski

2. Jaki powinien być protagonista?

1. Czy bohater fascynuje?

2. Czy z bohaterem można się identyfikować?

3. Czy bohatera można polubić?

1. Bohater objawiony w opowieści

   1. Kostium

   2. Jak wykorzystać Kostium?

   3. Motywacja

   4. Przemiana

1. Wzrost

2. Upadek

3. Perfekcja

5. Kłamstwo, w które bohater wierzy

6. Jak dotrzeć do kłamstwa?

Jak bohater zachowuje się w sytuacjach o wysokim natężeniu emocji? Szczególnie:

• Strach

• Ból

• Odraza

• Wstyd

• Pożądanie

1. Czego bohater chce, a czego potrzebuje?

2. Cień i geniusz bohatera

• Geniusz

• Cień

1. Duch w życiorysie

2. Cień i antybohater

3. Podsumowanie

1. Zacznij od rozdzielenia ról

2. Jak prawda i kłamstwo opowieści przejawiają się w bohaterach?

3. Ubierz bohaterów w kostiumy i określ ich motywacje

4. Co wyróżnia głównego bohatera z tłumu?

2. Konstruowanie osi przemiany

   1. Pierwsze wrażenie

   2. Dom bohatera

   3. Pierwszy akt

1. Wewnętrzne problemy przekładają się na zewnętrzne

2. Kiełkuje potencjał do dobra i zła

3. Droga do zmiany zostanie ujawniona

4. Prawda puka, ale nikt nie otwiera

5. Kłamstwo ma wiele twarzy

6. Pierwszy akt kończy się decyzją

1. Drugi akt

1. Kłamstwo przestaje wystarczać

2. Upiór przy kłamstwie prowadzi do kłopotów

3. Bohater skupia się na tym, czego chce, kosztem tego, czego naprawdę potrzebuje

1. Moment Prawdy

1. Bohater wreszcie rozumie, że prawda jest kluczem do realizacji celu

2. Świadomość nie nadąża za potrzebą

3. Kropla przepełnia czarę

1. Po Momencie Prawdy

1. Postać odzyskuje siłę

2. Rośnie napięcie między prawdą a kłamstwem

3. Owoce kłamstwa kwaśnieją coraz bardziej

4. Zwycięstwo nie może się ziścić – lub okazuje się fałszywe

1. Serce Mroku

2. Trzeci akt

1. Ruiny Serca Mroku ciągle płoną

2. Rozdarcie między prawdą a kłamstwem trwa

3. Widać dystans, który bohater pokonał

4. Kłamstwo powraca z impetem

1. Kulminacja

1. Bohater ostatecznie porzuca kłamstwo

2. Antagonistyczne siły zostają przezwyciężone

3. Bohater otrzymuje nagrodę

1. Rozwiązanie akcji

1. Rozwiązanie głównego dylematu

2. Kontrast między starym a nowym domem bohatera

3. Rytm fabuły

1. Akcja – Reakcja

2. Dążenie – Kryzys – Rezolucja

3. Naiwność – Zawód – Poszukiwanie – Zmiana

4. Cykle fabuły

1. Obietnica

2. Kryzys

3. Eskalacja

4. Odkrycie

5. Przemiana

5. Szczegółowa struktura fabularna

1. Haczyk

2. Wprowadzenie

3. Katalizator

4. Pierwsza Reakcja

5. Klucz

6. Brama

7. Druga Reakcja

8. Pierwsze Zwężenie

9. Objęcie

10. Moment Prawdy

11. Działanie

12. Drugie Zwężenie

13. Wznowienie

14. Serce Mroku

15. Zwątpienie i Odnowa

16. Wstęp do finału

17. Konfrontacja

18. Kulminacja

19. Rozwiązanie

20. Epilog

6. Dokumenty planów powieści

   1. Dekalog pytań sprawdzających

      1. POMYSŁ A GATUNEK

1. Czy twoja opowieść jest świeża?

2. Czy twoja historia jest na tyle doniosła, że warto o niej pisać?

1. Dla ułatwienia dekalog pytań dodatkowych:

1. Co ciebie osobiście łączy z tą historią?

2. Jakie emocje budzi w tobie jedna z postaci biorąca udział w zdarzeniu, o którym czytasz?

3. Co widzisz w wyobraźni, myśląc o tym zdarzeniu, kiedy zamkniesz oczy?

4. Czego nie znalazłeś w tej historii (co cię w niej frapuje)?

5. Jakie są luki w tej historii? Co budzi twoje wątpliwości?

6. Jaki jest finał opowieści? Jaki mógłby być jej finał (opcje)?

7. Co by było, gdyby "odwrócić" tę historię (by zły stał się dobrym, małe miasto - dużym, współczesność - światem retro itd.)?

8. Co zaszło, zanim zdarzyło się to, o czym czytasz?

9. Czym to wydarzenie jest dla miasta, kraju, świata? Czym mogłoby być?

10. Co by było, gdyby do tego zdarzenia nie doszło?

1. Treatment powieści

1. Kim jest bohater główny, ile ma lat, jaki zawód, status społeczny?

2. Gdzie i kiedy rozgrywa się akcja?

3. Czego pragnie i czego boi się bohater?

4. Kto jest jego największym wrogiem?

5. Jakich ma sojuszników, kim są?

6. Czy stawka opowiadania jest wystarczająco wysoka?

7. Na czym polega konflikt tej opowieści?

8. Jaki jest szeroki kontekst opowieści?

9. Jaka jest przeszłość bohatera?

10. W którym momencie życia bohatera historia startuje, a kiedy się kończy?

11. Jaka jest tajemnica bohatera?

12. Jaka jest rysa (pięta achillesowa) bohatera?

13. Jakie będzie zakończenie?

1. Konspekt

2. Szczegółowy plan

3. Lista scen

4. Streszczenie (dla wydawnictwa)

5. Charakterystyka bohaterów

1. Wygląd

2. Język

3. Charakter

1. Światotworzenie

   1. Świat przedstawiony

1. Chytre zabawki

2. Czasy akcji, i dlaczego akurat te

3. Ekonomika

4. Flora i Fauna – przyjazna i wroga

5. Folklor

6. Fragmenty budynków i innych elementów architektonicznych

7. Geografia

8. Hasła reklamowe towarów (z przyszłości itd.)

9. Hecna broń

10. Historia

11. Język

12. Kawałki dialogów z rozpisaniem na rodzaje scen

13. Komunikacja

14. Moda

15. Nawyki postaci

16. Planeta

17. Przemysł

18. Religia

19. Seks

20. Sprytne gadgety kuchenne

21. Techniczne nowinki

22. Tubylcy – broń

23. Tubylcy – mitologia

24. Tubylcy – obyczaje autochtonów

25. Tubylcy – odzież

26. Tubylcy – odżywianie się

27. Tubylcy – rozmnażanie

28. Tubylcy – stosunek do ludzi

29. Tubylcy i ich wygląd

30. Ustrój

31. Używki

32. Żywioły

1. Region – Lokacja (rzeczywistość wirtualna w SF)

1. Dostępne towary

2. Historia i Położenie

3. NPC (postacie neutralne sterowane komputerem)

4. Organizacje (grupy takich samych postaci)

5. Pojazdy

6. Prawo i Polityka

7. Przedmioty

8. Questy (zadania)

9. Religie

10. Rozpis Sublokacji

11. Technologia

12. Transport

1. Region Świata (rzeczywistość wirtualna w SF)

1. Geografia i Podstrefy

2. Historia Regionu Świata i Opis

3. Mapa Świata

4. Opis Fauny i Flory (dokładne przykłady)

5. Organizacje (grupy takich samych postaci)

Autor: Adam Preiss

Na podstawie: „Jak napisać powieść?” Tomasz Węcki, „Maszyna do pisania” Katarzyna Bonda, „Zrób to samo, czyli jak łatwo napisać powieść SF” Eugeniusz Dębski.

10