„Między naturą rządu a jego zasadą zachodzi ta różnica, że naturą jest to, co go stworzyło taki; zaś zasadą to co każe mu działać….” – Monteskiusz.
metoda poznania polegająca na czynieniu uogólnień na podstawie obserwacji – empiryzm
Teoretycy umowy społecznej: Hobbes, Lock i Jean-Jacques Rousseau
Autor „Lewiatana” – Hobbes.
Czynniki, które zdaniem Monteskiusza wpływają na charakter społeczeństw i ich praw – warunki geograficzne i rzetelność społeczeństwa.
„Ale daleko jest do tego, aby świat rozumny rządził się tak samo dobrze jak świat fizyczny…” – Monteskiusz.
„Ludzie w swoim postępowaniu a zwłaszcza gdy przyjdzie im dokonać czegoś wielkiego, winni mieć na względzie swe czasy i do nich się dostosować…” – Machiavelli
„ Z natury bowiem jest niewolnikiem ten kto może być własnością drugiego…” – Arystoteles
„Ponieważ dla człowieka dzikiego własne ciało stanowi jedyne znane mu narzędzie…” – J. Rousseau
„Gdziekolwiek więc pewna grupa ludzi zjednoczy się w jedno społeczeństwo….” – J.Locke
Pogląd głoszący iż wszystkie zjawiska podlegają prawidłowościom to DETERMINIZM
Pojęcie umowy społ dominowało w epoce nowożytnej.
Pojęcie postępu zaczęto używać dopiero w epoce oświecenia.
Czynniki stabilizujące i destabilizujące społeczeństwo:
Destabilizujące:
◦ czynniki destabilizujące państwo:
▪ brak kompetencji
▪ rodzina
▪ bogactwo i nędza
▪ wg Platona złych wzorów uczy bogacenie i gromadzenie majątku. Należy znieść własność prywatną, bo to destabilizuje państwo
▪ Sprawiedliwość polega na tym, że 3 warstwy, dążą, prowadzą swoje działania nie przeszkadzając sobie wzajemnie.
▪ zbyt duża powierzchnia państwa
Czynniki stabilizujące państwo:
▪ każdy robi to, co do niego należy
▪ istnienie dobra wspólnego
▪ równouprawnienie w nędzy i bogactwie
„Jeśli bowiem(…) słusznie powiedziano, że życie szczęsliwe jest to życie polegające na uprawianiu cnoty bez przeszkód, a cnota…” – Arystoteles
„Tak jak w republice potrzebna jest cnota, a w monarchii honor, tak samo jak w ustroju despotycznym jest lęk” – Monteskiusz
„pragnienia człowieka i inne jego uczucia same przez się nie są grzechem…” –Hobbes.
„Zwykle tak jest z tyranią, że następna jest cięższa od poprzedniej…” – Św. Tomasz z Akwinu
„Mając tedy dużo czasu wolnego, użył go ludzie na…” – Jean Jacques Rousseau
Pogląd głoszący, że taka całość jak społeczeństwo istnieje realnie i nie jest redukowane do cech jednostek ludzkich to REALIZM SOCJOLOGICZNY.
Nominaliści socjologiczni – Machiavelli
„Polityka:” – Arystoteles
„Ponieważ dla człowieka dzikego własne ciało…” – J. Rousseau
„Gdziekolwiek więc pewna grupa ludzi zjednoczy się w jedno…” – J.Locke
„Rozważania nad pierwszym dziesięcioksięgiem historii Rzymu Liwiusza” – Machiavelli
prefunkcjonalizm- ludzie przez swą naturę przeznaczeni są do różnych miejsc w państwie i tych miejsc nie mogą zmieniać
indukcja polegająca na przejściu od wielości faktów szczegółowych – jednostkowych uzyskanych w wyniku obserwacji rzeczywistości do praw ogólnych.
dedukcja tzn. racjonalna weryfikacja wcześniej uzyskanych wniosków poprzez działania logiczne.
Kontraktualizm czyli umowa społeczna.
Sensualizm (łac. sensus zmysł)
źródło wiedzy to wrażenia odbierane przez zmysły, które odbijają rzeczywistość. Dlatego człowiek może poznać sens istnienia; wszystko można określić słowami.
powstał na gruncie poglądów Locke'a (jest to część empiryzmu). Sensualiści sądzili, że cała wiedza pochodzi z doznań zmysłowych, zaś w procesie poznania biorą udział tylko zmysły, a umysł jest całkowicie bierny; twierdził, iż ludzie rodzą się z nieskalanym niczym umysłem, jak "czystą kartą" (tabula rasa), nie ma żadnych doświadczeń, idei czy zasad wróconych, tylko one i kształtują się dopiero w trakcie życia.
świat poznajemy tylko na drodze doświadczeń zmysłowych.
źródłem wiedzy są organy zmysłowe
Nominalizm głosi, że nie istnieje nic takiego, co zazwyczaj określa się jako „społeczeństwo” lub „grupa”
Fortuna czyli sprzyjający los, dobre wojsko oraz dobry rząd wspomogą władzę w rządzeniu.
Prawa w stanie natury u Locka: John Locke zakłada hipotetycznie, że wszyscy jesteśmy wolni (możemy robić co chcemy) i równi (każdy ma do tego prawo). Jak żyć podpowiada człowiekowi rozum: nie szkodzić innym i respektować ich naturalne prawa. Stan natury powinien być i zasadniczo jest stanem wolności i pomyślności. Człowiek żyjący w takim stanie będzie szczęśliwy, ale taki stan rzeczy jest niebezpieczny, bo ludzie nie mogą być pewni swych praw. Wysunął wniosek, że życie w stanie natury, choć zasadniczo szczęśliwe, jest życiem „w ustawicznym niebezpieczeństwie”, bo naturalne ludzkie skłonności będące podstawą ludzkiej egzystencji mogą dla człowieka być niebezpieczne. Wtedy człowiek kieruje się rozumem, a ten podpowiada, że lepiej precyzyjne określić co komu wolno i lepiej, aby ktoś obiektywny wymierzał sprawiedliwość. Dlatego ludzie dochodzą do wniosku, że należy zorganizować się w społeczeństwo, które z kolei wytwarza władzę (państwo). Zadaniem władzy (państwa) jest ochrona praw natury.
„ W każdej republice istnieją bowiem dwa stronnictwa…” – Machiavelli
„Wspólność kobiet i dzieci…” – Arystoteles
„… refleksyjność jest stanem przeciwnym naturze…” – J. Rousseau