MAJĄTEK PODMIOTU GOSPODARCZEGO tworzą :

Środki gospodarcze (aktywa) - oznaczają zasoby składników, jakimi jednostka dysponuje, najczęściej na podstawie prawa własności do nich, o wiarygodnie ustalonej wartości. Umożliwiają one fizyczne prowadzenie działalności produkcyjnej, usługowej czy handlowej.

Majątek trwały obejmuje składniki o długim okresie użytkowania (w praktyce — dłuższym niż rok), posiadające znaczną wartość jednostkową (obecnie powyżej 3500 zł). Majątek obrotowy tworzą : wartości niematerialne i prawne, rzeczowy majątek trwały, należności długoterminowe i inwestycje długoterminowe.

Do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się nabyte prawa majątkowe do gospodarczego wykorzystania w okresie dłuższym niż jeden rok, takie jak: prawa autorskie, licencje, koncesje, prawa do znaków towarowych, patentów czy oprogramowania komputerów.

W skład rzeczowych składników majątku trwałego wchodzą środki trwałe i środki trwałe

w budowie.

Środki trwałe - są składnikami o okresie tak zwanej ekonomicznej użyteczności powyżej roku, kompletnymi, nadającymi się do użytku i przeznaczanymi na własne potrzeby jednostki. Zalicza się do nich:

*nieruchomości, w tym grunty i tereny, budynki i budowle, prawo wieczystego użytkowania gruntów, prawo do lokalu mieszkalnego lub użytkowego;

*maszyny, urządzenia, środki transportu, narzędzia, przyrządy, wyposażenie magazynów, biur, itp.;

*ulepszenia w obcych środkach trwałych (modernizacja, adaptacja środka trwałego własnego lub cudzego, trwale użytkowanego przez jednostkę) ,

*inwentarz żywy.

Wspólną cechą środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (z wyjątkiem, między innymi, gruntów) jest stopniowa utrata ich wartości początkowej, czyli umarzanie. Jednocześnie odpisy amortyzacyjne — pieniężny odpowiednik zużycia — są wliczane do kosztów własnych bieżącej działalności.

Należności długoterminowe to należne jednostce sumy pieniężne, które zostaną spłacone po okresie dłuższym od roku ( spłata ratalna ).

Inwestycje długoterminowe mają zwykle charakter lokat i obejmują składniki nabyte w celu uzyskania korzyści ekonomicznych (odsetki, dywidendy lub inne pożytki). Do tej grupy należą nabyte papiery wartościowe, akcje, obligacje, bony skarbowe czy nieruchomości.

Aktywa obrotowe – są to aktywa o zapadalności krótkoterminowej, do których należą zapasy, należności, środki pieniężne i inne wartości o łatwiejszym dostępie, aniżeli aktywa trwałe.

Rzeczowe aktywa obrotowe (zapasy) są przeznaczone do zbycia lub zużycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub w ciągu normalnego cyklu operacyjnego właściwego dla danej działalności, jeżeli trwa ona dłużej niż 12 miesięcy.

Aktywa obrotowe zmieniają swoją postać w przedsiębiorstwie, przynosząc zysk.

Do aktywów obrotowych zaliczamy:

*należności krótkoterminowe (Należności krótkoterminowe - należności, które są generalnie wymagane w terminie poniżej 12 miesięcy (są od tej reguły jednak wyjątki - np. należności z tytułu dostaw i usług )).

*inwestycje krótkoterminowe, w tym krótkoterminowe aktywa finansowe (dotyczą takich aktywów finansowych jak udziały i akcje, a także inne papiery wartościowe przeznaczone do zbycia oraz udzielone pożyczki płatne i wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego. Za krótkoterminowe aktywa finansowe uważa się również środki pieniężne),

*zapasy

*towary

*materiały

*produkty gotowe

*produkcję w toku

FUNDUSZ ZAŁOŻYCIELSKI

odzwierciedla wartość wydzielonej przez państwo przedsiębiorstwu państwowemu części mienia ogólnonarodowego.

Jest źródłem finansowania majątku przedsiębiorstwa państwowego obok funduszu przedsiębiorstwa i obcych źródeł (kredyty i zobowiązania). Jego wysokość jest podstawą do obliczenia dywidendy, jaką przedsiębiorstwo przekazuje do budżetu państwa.

Fundusz założycielski stanowi wkład państwa na początek działalności przedsiębiorstwa państwowego. Jest zatem pierwszym wyposażeniem tego przedsiębiorstwa i pozostaje własnością państwa. Przedsiębiorstwa państwowe są zobowiązane do odprowadzania dywidendy od tego funduszu do budżetu państwa. Przedsiębiorstwo państwowe może otrzymać prawo do przeznaczenia całości lub części dywidendy na powiększenie funduszu założycielskiego.

Fundusz założycielski zwiększają:
- dotacje przekazywane z budżetu na finansowanie rozwoju przedsiębiorstwa
- kwoty innych środków przekazywane przedsiębiorstwu przez organ założycielski lub skarb państwa
- część wartości netto nieodpłatnie przejętych przedsiębiorstwu państwowemu środków trwałych
Fundusz założycielski zmniejszają:
- część wartości netto środków trwałych nieodpłatnie przekazanych na podstawie prawomocnych decyzji i orzeczeń wydanych przez właściwe organy ( organ założycielski)
- wykupiona od Skarbu Państwa część wartości netto budynków, lokali i budowli.
- darowizny przekazane na rzecz innego przedsiębiorstwa państwowego w postaci budynków, lokali, urządzeń

Fundusz przedsiębiorstwa wynika z odliczenia funduszu założycielskiego i wykazany jest w pasywach jako kapitał zapasowy.
Fundusz przedsiębiorstwa zwiększają:
- zysk pozostający do dyspozycji przedsiębiorstwa
- środki otrzymane z innych źródeł (dotacje)
- różnice z tytułu aktualizacji wyceny rozkodowanych środków trwałych
- całość lub część wartości netto nieodpłatnie przejętych środków trwałych
Fundusz przedsiębiorstwa zmniejszają:
- strata przedsiębiorstwa
- część lub wartość netto wykupionych budynków, budowli i lokali wynikających ze zmniejszenia funduszu założycielskiego

Źródła finansowania przedsiębiorstwa wg bilansu

Pasywa to źródła finansowania przedsiębiorstwa. Pojęcie pasywów jest ściśle związane z bilansem przedsiębiorstwa, który przedstawia aktywa posiadane przez spółkę oraz źródła ich finansowania.

Pasywa w przedsiębiorstwie dzielą się na dwie podstawowe grupy:

*Kapitał własny – są to wartości wniesione do spółki przez jej właścicieli (przede wszystkim kapitał zakładowy) oraz środki uzyskane w trakcie działalności i będące własnością spółki (tu podstawową pozycją jest zysk wypracowany przez spółkę).

*Kapitały obce – są to wszelkiego rodzaju źródła finansowania przy wykorzystaniu kapitału obcego. Będą to w dużej mierze kredyty i pożyczki zarówno długo- jak i krótkoterminowe oraz zobowiązania handlowe.

Pasywa w bilansie przedstawione są w kolejności od tych o najdłuższym do tych o najkrótszym terminie zapadalności. Całkowita wartość pasywów, zgodnie z zasadą bilansową, równa jest wartości aktywów kontrolowanych przez przedsiębiorstwo.

o najważniejszych pozycji kapitałów własnych przedsiębiorstwa zalicza się:

▲ kapitał podstawowy – tj. wkład finansowy właściciela/li przedsiębiorstwa (np.

akcjonariuszy w przypadku spółki akcyjnej, państwa w przypadku przedsiębiorstwa państwowego);

▲ kapitał zapasowy – pochodzący np. z dopłat wspólników (akcjonariuszy) lub z wpływów ze sprzedaży akcji (udziałów) powyżej ich wartości nominalnej;

▲ wynik finansowy netto – a więc zysk albo stratę netto w roku obrotowym, a także nie podzielony wynik finansowy z lat ubiegłych.

Kapitały obce (najważniejsze elementy)

W skład zobowiązań długoterminowych wchodzą:

▲ długoterminowe kredyty bankowe wraz z odsetkami o terminie płatności powyżej jednego roku;

▲ długoterminowe pożyczki, obligacje i inne papiery wartościowe.

Do zobowiązań krótkoterminowych zalicza się:

▲ kredyty bankowe wraz z odsetkami o terminie płatności poniżej jednego roku;

▲ zobowiązania z tytułu dostaw i usług – zobowiązania firmy wobec innych podmiotów za dostarczone materiały (np. surowce) lub wyświadczone usługi;

▲ zobowiązania z tytułu wynagrodzeń – zobowiązania firmy w stosunku do jej pracowników wynikające z konieczności wypłacenia im wynagrodzeń za pracę;

▲ zobowiązania z tytułu podatków, ceł i ubezpieczeń społecznych – nie zapłacone przez firmę kwoty podatków, ceł i składek na ubezpieczenia społeczne.

Funkcje kapitału własnego

1. Funkcja założycielska - posiadanie w niezbędnej wysokości kapitału do założenia podmiotu
2. Funkcja finansowa - kapitał własny stanowi źródło finansowania środków trwałych, itp.

3. Funkcja gwarancyjna- kapitał własny gwarantuje wypłacalność wobec kontrahentów
4. Funkcja wyrównawcza- kapitał zapasowy kompensuje straty bieżące
5.Funkcja pomiarowa- kapitał własny stanowi bazę do podziału zysku, dywidendy

6. Funkcja reprezentacyjna- udział kapitału własnego stanowi świadectwo stabilności finansowej firmy; wielkość kapitału własnego jest miarą zaufania do banku, jest miarą solidności banku
7. Zabezpieczenie przedsiębiorstwa

Dotacja, – co to jest, podział, kto ma prawo udzielania, subwencja – kto może ją otrzymać.

Dotacja - nieodpłatna i bezzwrotna pomoc finansowa udzielana najczęściej przez państwo podmiotom dla poparcia ich działalności. Ma ona charakter uznaniowy. Jednostka ubiegająca się o nią, musi spełnić warunki wstępne, określone przez podmiot dysponujący środkami finansowymi. Decyzję o sposobie wykorzystania dotacji podejmuje organ, który ją przyznał.

RODZAJE DOTACJI :
- dotacje celowe;
- dotacje przedmiotowe;
- dotacje podmiotowe;
- dotacje na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe;

Subwencja (łac. subventio – zapomoga) – nieodpłatna i bezzwrotna pomoc finansowa udzielana najczęściej przez państwo podmiotom (np. jednostkom samorządu terytorialnego, prywatnym przedsiębiorstwom, organizacjom społecznym i osobom fizycznym) dla poparcia ich działalności.

Subwencja różni się od dotacji tym, że ma charakter roszczenia prawnego. Jeśli została zapisana w budżecie z przeznaczeniem dla określonej jednostki, musi zostać przekazana. Decyzję co do jej rozdysponowania, podejmuje organ, który ja otrzymał.