Przedsiębiorstwo:

1. kategoria organizacyjna: zespół ludzi uprawiających w sposób systematyczny działalność zarobkową

2. kategoria prawna: podmiot obrotu cywilnego z prawem zawierania umów i zaciągania zobowiązań

3. kategoria ekonomiczna: kapitał potrzebny do prowadzenia działalności przy pomocy pracowników najemnych na rachunek i ryzyko właściciela i wedle jego uznania

Pojęcie przedsiębiorcy w przepisach prawnych:

- „Prawo działalności gospodarczej” mówi, że: to osoba fizyczna, prawna oraz nie mająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego, która zawodowo, we własnym, imieniu podejmuje i wykonuje działalność gospodarczą (+wspólnicy spółki cywilnej, o ile w niej prowadzą działalność gospodarczą)

- „Kodeks cywilny” mówi, że to osoba fizyczna, prawna i jednostka organizacyjna nie będąca osoba prawną, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.

Pojęcie przedsiębiorcy w znaczeniu ekonomicznym:

Przeds. to jednostka prowadzona w celach zarobkowych, działalność wyodrębniona ze swego otoczenia pod względem organizacyjnym, technicznym ekonomicznym i prawnym obejmującą jeden zakład produkcyjny bądź większą ich liczbę

Prowadzenie działalności w sensie prawa NIE JEST tożsame z przedsiębiorczością w rozumieniu ekonomicznym ( wprawie nie ma nic o postrzeganiu szans i nowości itd.)

Przedsiębiorstwo poj ekonomiczne to jednostka prowadzona w celach zarobkowych to działalność gospodarcza wyodrębnioną ze swego otoczenia pod względem organizacyjnym technicznym, ekonomicznym i prawnym obejmujący jeden zakład produkcyjny bądź większą ich liczbę.

Odrębność organizacyjna polega na tym, że zatrudnione w nim osoby podlegają wspólnemu kierownictwu.; Odrębność techniczna oznacza, że procesy wytwarzania produktów lub usług stanowią względnie samodzielną całość dzięki odpowiedniemu zespoleniu urządzeń wytworzonych, ludzkich kwalifikacji, surowców, materiałów; Odrębność ekonomiczna polega na dysponowaniu przez przedsiębiorstwo posiadanymi zasobami na własne ryzyko oraz na pokrywaniu swoich wydatków z uzyskanych przychodów; Odrębność prawna oznacza, że przed, działa w ściśle określonej formie prawnej.

1. Przedstaw cywilno – prawne, przedmiotowe ujęcie definicji przedsiębiorstwa

Przedsiębiorstwo w ujęciu prawnym art. 55 K.C. to zorganizowany zespół składników materialnych i nie materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczych. (te składniki to: nazwa przedsiębiorstwa, własność nieruchomości i ruchomości, prawa z umów najmu, dzierżawy itp., wierzytelności, koncesje, licencje itp.; patenty, prawa autorskie, tajemnice przedsiębiorstwa, księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności przedsiębiorstwa) – definicja ta traktuje przeds. w sposób przedmiotowy (jako przedmiot obrotu sprzedaży) a nie podmiotowy (jako podstawową jednostkę w gospodarce z określonymi cechami itd.

Podmiotowość przedsiębiorstwa

Przedsiębiorstwo jest podstawową jednostką gospodarki rynkowej.

Jest ono wyodrębnione z otoczenia pod względem organizacyjnym(=zatrudnione w nim osoby podlegają wspólnemu kierownictwu), technicznym(=procesy techniczne wytwarzania produktów i usług stanowią względnie odrębną całość dzięki odpowiedniemu zespoleniu urządzeń, ludzkich kwalifikacji, surowców itd.), ekonomicznym (=dysponuje swoimi zasobami na własne ryzyko i pokrywa swoje wydatki z własnych przychodów ze sprzedaży) i prawnym.

Działalność gospodarcza to zarobkowa działalność wytwórcza, handlowa, usługowa, budowlana oraz poszukiwanie rozpoznawanie i eksploatacja złóż kopalnych wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Aby być przedsiębiorcą w świetle obowiązujących przepisów prawnych trzeba więc spełniać 2 warunki: 1)osobą fizyczną, prawną spółką prawa handlowego nie mającą osobowości prawnej lub wspólnikiem spółki cywilnej; 2) prowadzić działalność gospodarczą zawodowo i we własnym imieniu.

W sensie ekonomicznym przedsiębiorstwo to gospodarstwo zarobkowe.

Pojęcia „przedsiębiorstwo = przedsiębiorca” są używane w trzech znaczeniach:

- podmiotowym – jako podmiot praw i obowiązków (wyróżnia się tu przedsiębiorców w ścisłym znaczeniu – prowadzących działalność w celach zarobkowych i takich, których głównym celem nie są zarobki- organizacje not for profit)

- przedmiotowym – oznaczającym zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji zadań gospodarczych (firma, znaki handlowe, nieruchomości...)

- funkcjonalnym – tj. jako system społeczno techniczny, tworzący organizację powołaną do prowadzenia działalności gospodarczej .

. Wymień i objaśnij podstawowe zasady działania przedsiębiorstwa.

Zasady działania przedsiębiorstwa będziemy rozumieć ogólne reguły działania których przestrzeganie jest warunkiem prawidłowego funkcjonowania i rozwoju przedsiębiorstwa:

Zasada przedsiębiorczości polega na wykazywaniu przez przeds. cech w postaci oferowania na rynku nowych produktów i usług oraz poszukiwaniu nowych rynków na swoje produkty, wyszukiwaniu nowych potrzeb i możliwości ich zaspokojenia.

Zasada gospodarności wynika z ograniczoności środków jakimi dysponuje przedsiębiorstwo. Dwie reguły maksymalizacji efektów uzyskiwanych z danych środków lub minimalizacji nakładów potrzebnych do osiągnięcia określonych efektów. Zasada ta pozwala przeds z jednej strony zachować warunki konkurencyjne a z drugiej osiągnąć cel gospodarowania w postaci korzyści ekonomicznych.

Zasada dochodowości (rentowności) konieczność efektywnego działania tj. uzyskanie nadwyżki efektów nad nakładami koniecznymi do ich osiągnięcia. Zasada ta jest uznawana jako cecha działalności gospodarczej /uzyskiwanie korzyści ekonomicznych/ i jednocześnie jest uważana za przyczynę podejmowania tej działalności. Ważność tej zasady jest podkreślana w przedsiębiorstwie przez formułowanie zyskowności /rentowności/ jako wyraźnego celu jego działania. Zasada dochodowości wynika z realizacji zasady gospodarności. Różnice polegają na tym, że zasada dochodowości stanowi wyraz finansowy realizacji zasady gospodarności i objawia się głównie w skali całego przedsiębiorstwa.

Zasada płynności finansowej polega na utrzymywaniu przez przedsiębiorstwo zdolności do terminowej realizacji zobowiązań. Brak przestrzegania przez przedsiębiorstwo tej zasady prowadzi do zakłóceń w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa i w ostateczności do jego upadłości i likwidacji, co oznacza, że przestaje ono istnieć jako podmiot wyodrębniony ekonomicznie i prawnie

1. W czym wyraża się istota problemu; jakie są podstawowe kryteria wyboru formy przedsiębiorstwa?

kryteria wyboru formy prawno-organizacyjnej:

a). wymagania założycielskie;

- uwidocznienie przedsiębiorstwa w ewidencji lub rejestrze

- wysokość kosztów założycielskich

- konieczność ujawniania w nazwie przedsiębiorstwa nazwisk wspólników

- wymagania dotyczące ilości wspólników

- wielkość wkładów kapitałowych

- Obowiązek publicznego ujawniania wyników działalności (spółka akcyjna)

b). zakres odpowiedzialności majątkowej i ryzyka kapitałowego;

c). możliwość finansowania działalności;

d). zakres kierowania i kontroli firmy

e). obciążenia podatkowe,(w przedsiębiorstwach jednoosobowych i spółkach osobowych opodatkowaniu podlega bezpośredni dochód przedsiębiorców a w przedsiębiorstwach posiadających osobowość prawną(spółki kapitałowe, spółdzielnie) opodatkowany jest dochód przedsiębiorstwa(opodatkowanie pierwotne) i dochód przedsiębiorcy w postaci dywidendy(opodatkowanie wtórne) oraz:

1) problem dziedziczenia;

2) trwałość formy prawno-organizacyjnej;

2. Przedstaw podstawowe cechy spółek osobowych i kapitałowych. Czym różnią się one w sferach: majątku odpowiedzialności i zarządzania?

Ważną cechą spółek osobowych jest to, że nie mają one osobowości prawnej, tzn. że pozywając taki podmiot w rzeczywistości pozywamy jej wspólników.

Spółki kapitałowe zaś opierają swoją działalność nie na wspólnikach, a na kapitale (może to być majątek spółki). Oznacza to, że skład osobowy w takich spółkach jest zmienny a cechy osobiste poszczególnych wspólników dla działalności spółki są bez znaczenia. Wspólnicy prowadzą sprawy spółki pośrednio, poprzez wybrane organy.

Spółki kapitałowe są odrębnymi od wspólników osobami prawnymi, ich majątek jest ich majątkiem "własnym", a nie wspólników. Same też odpowiadają za swoje zobowiązania.

Cechy spółek kapitałowych:

Osobowość prawna

Skład osobowy jest zmienny

Osobiste cechy wspólników są mniej istotne

Prowadzenie spółki pośrednie przez organy spółki i jej przedstawicieli

Prawa i obowiązki wspólników wobec spółki są zróżnicowane

Majątek spółki jest odrębny

Kapitał spółki jest stały

Odpowiedzialność za zobowiązania spółki w granicach jej majątku

Utworzenie spółki z chwilą wpisu do rejestru.

Zalety spółek kapitałowych :

· Ograniczona odpowiedzialność

· Zarządzanie wyspecjalizowane

· Pewne korzyści fiskalne

· Własność firmy łatwa do przekazania

· Ciągłość funkcjonowania

· Łatwiej uzyskać kapitał

· Samodzielność prawna spółki

Wady spółek kapitałowych:

· Reguły funkcjonowania dokładnie ustalone

· Uciążliwe założenie

· Konieczność prowadzenia szczegółowych dokumentów

· Podwójne opodatkowanie zysków

· W pewnych przypadkach akcjonariusze mogą być pociągani do odpowiedzialności

· Osobiste gwarancje limitują zakres decyzji

· Restrykcyjność statutu

Powstanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wymaga łącznie:

1. zawarcia umowy spółki albo sporządzenia aktu założycielskiego spółki jednoosobowej, tzw. akt erekcyjny;

2. wniesienia przez wspólników przewidzianych w umowie wkładów pokrywających w całości kapitał zakładowy spółki;

3. ustanowienia wymaganych przez kodeks spółek handlowych organów – tj. w każdym przypadku zarządu, a w sytuacjach wskazanych w ustawie lub w umowie – także rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej;

4. wpisania spółki do Krajowego Rejestru Sądowego, co jest równoznaczne z uzyskaniem przez nią osobowości prawnej (art. 12 k.s.h.)

SPÓLKI CYWILNE A JAWNE

1.S.C.- stosuje się przepisy kodeksu cywilnego.

S.J.- stosuje się przepisy kodeksu spółek handlowych.

2. S.C.- jest spółką tylko z nazwy, faktycznie jest to umowa zobowiązująca do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego, cywilnoprawna forma organizacji współdziałania wspólników, nie prowadzącą do utworzenia organizacji czy jednostki organizacyjnej.

S.J.- jednostką organizacyjną nie posiadającą osobowości prawnej, jednakże posiadająca zdolność prawną.

3. S.C.- pozywając spółkę cywilną należy złożyć pozew przeciwko jej wspólnikom (pozew przeciwko spółce będzie bowiem odrzucony).

S.J.- Umowa zawierana przez wspólników kreuje odrębny podmiot, który może zaciągać zobowiązania i nabywać prawa, pozywać i być pozwaną.

4. S.C. - nie figuruje w żadnym rejestrze, natomiast wspólnicy, którzy są osobami fizycznymi, muszą zgłosić rozpoczęcie prowadzenia działalności gospodarczej do ewidencji w gminie właściwej dla swojego miejsca zamieszkania. Każdy z nich ma więc status odrębnego przedsiębiorcy.

S.J. - powstaje obowiązek jej zgłoszenia do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez odpowiedni sąd rejonowy.

5. S.C.- nie ma rygoru sporządzenia umowy spółki w formie pisemnej

S.J. – umowa musi być sporządzona w formie pisemnej.

6. S.C.- wspólnicy odpowiadają solidarnie, całym swoim majątkiem osobistym, razem ze spółką i pozostałymi wspólnikami. Zasada ta stanowi duże ryzyko dla wspólników i tworzy pewien stan niepewności - majątek wspólnika jest bowiem cały czas zagrożony niebezpieczeństwem egzekucji. Wierzyciel ma całkowitą wolność w wyborze dłużnika przeciwko któremu skieruje egzekucję.

S.J.- korzystają ze szczególnego uprawnienia , pozwalającego im zachować osobisty majątek przed wierzycielami spółki dopóki przedmiotem egzekucji może być majątek spółki ( odpowiedzialność subsydiarna).

7. S.C.- nie posiada swojego majątku

S.J.- posiada swój majątek

SPÓŁKI KAPITAŁOWE A AKCYJNE

1.S.K.- są osobami prawnymi, a za zobowiązania (z pewnymi wyjątkami dotyczącymi członków zarządu) odpowiadają swoim majątkiem (majątkiem spółki).

S.O.- nie posiada osobowości prawnej, a więc jej wspólnicy za zobowiązania spółki odpowiadają całym swoim majątkiem.

2.S.K.- działają przez swoje organy

S.O.- działaja przez wspólników (z wyjatkami)

3.S.K.- płacony jest podatek dochodowy oraz podatek dochodowy od osób prawnych

S.O.- płacony jest tylko podatek dochodowy przez wspólników

4.S.K.- obowiązek prowadzenia pełnej rachunkowości

S.O.- są zwolnieni z części obowiązków

5.S.K.- trzeba dysponować odpowiednim kapitałem 500.000 zł, skomplikowana procedura

S.O.- nie ma tak dużych wymagań, procedura jest bardziej prosta