16.09.2017 Bakterie jelitowe związane z rozwojem stwardnienia rozsianego

Fot. Fotolia

Naukowcy zidentyfikowali bakterie jelitowe, które bezpośrednio wpływają na nasilenie objawów stwardnienia rozsianego - informuje pismo "Proceedings of the National Academy of Sciences".

Stwardnienie rozsiane jest autoimmunologiczną chorobą neurodegeneracyjną, która dotyka około 2,5 mln ludzi na świecie. Rozwija się, gdy komórki układu odpornościowego zaczynają niszczyć osłonkę mielinową zdrowych komórek nerwowych.

Naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Francisco poddali analizie mikrobiom jelitowy 71 pacjentów ze stwardnieniem rozsianym oraz 71 zdrowych osób. Udało im się w ten sposób zidentyfikować szczepy bakterii, które częściej lub rzadziej występowały u osób ze stwardnieniem rozsianym niż w populacji ogólnej.

Podczas kolejnego etapu badań usiłowali ustalić, w jaki sposób te różnice w mikrobiomie jelitowym wpływają na atakowanie przez układ odpornościowy osłonek mielinowych komórek nerwowych.

Pierwszym krokiem było sprawdzenie, czy składniki bakterii mogą wpłynąć na zachowanie komórek układu odpornościowego, czyniąc je pro- lub przeciwzapalnymi. W warunkach laboratoryjnych ludzkie komórki układu odpornościowego skonfrontowano z bakteriami. Okazało się, że szczepy Akkermansia muciniphila oraz Acinetobacter calcoaceticus, występujące częściej u osób ze stwardnieniem rozsianym, sprawiały, że komórki nabierały charakteru prozapalnego. Bakterie Parabacteroides distasonis, rzadsze u tych pacjentów, wywoływały natomiast odpowiedź immunoregulacyjną.

Następnie każdy z tych szczepów zaaplikowano myszom pozbawionym mikrobiomu jelitowego. Okazało się wówczas, że zarówno A. muciniphila, jak i A. calcoaceticus powodowały reakcję zapalną, podczas gdy P. distasonis hamowały rozwój stanu zapalnego.

Chcąc zbadać, w jaki sposób bardziej złożony mikrobiom wpływa na powstawanie zmian neurodegeneracyjnych, naukowcy przeszczepili florę jelitową myszom stanowiącym model stwardnienia rozsianego. Zaobserwowano wtedy, że bakterie prozapalne powodowały u gryzoni poważne nasilenie procesów neurodegeneracyjnych. Wskazuje to, że mikrobiom bezpośrednio przyczynia się do progresji choroby.

Do podobnych wniosków doszli jednocześnie badacze z Instytutu Maxa Plancka w Niemczech, którzy przeszczepili myszom próbki mikrobiomu jelitowego pacjentów ze stwardnieniem rozsianym.

Choć bakterie nie są jedynym czynnikiem rozwoju choroby, mogą one mieć wpływ na osoby z genetycznymi predyspozycjami - zauważają naukowcy, którzy chcą, aby dalsze badania doprowadziły do opracowania nowych metod leczenia pacjentów ze stwardnieniem rozsianym.

Mikrobiom jest systemem, który, w odróżnieniu od uwarunkowań genetycznych, można w stosunkowo łatwy sposób modyfikować. Dlatego kontrolowana zmiana diety lub zastosowanie odpowiednich leków mogą złagodzić przebieg choroby - podsumowują badacze.(PAP)

koc/ agt/