NRD

Ministerstwo Bezpieczeństwa Państwowego Niemieckiej Republiki Demokratycznej (niem. Ministerium für Staatssicherheit (MfS)), powszechnie zwane Stasi – naczelny organ bezpieczeństwa NRD, utworzony 8 lutego 1950. MfS odpowiedzialne było za kierunek bezpieczeństwa wewnętrznego, wywiadu wewnętrznego i zagranicznego oraz kontrwywiadu Niemieckiej Republiki Demokratycznej.

Głasnost (ros. гласность, jawność) – element reform Michaiła Gorbaczowa w latach 1985-1990, którego ideą było ujawnienie faktów historycznych oraz dotyczących sytuacji politycznej i gospodarczej ZSRR. Informacje te uprzednio były niedopuszczane do publikacji (cenzura), a represje groziły za ujawnianie ich nawet w prywatnych rozmowach.

Początek przemian nastąpił w związku z wyborami komunalnymi w maju 1989r. które zostały sfałszowane. Wiosną 1989 r. rozpoczął się exodus mieszkańców NRD do RFN. Do lata uciekło ok. 25 tys. Osób, które przez Czechosłowację docierały na Węgry, a stamtąd nielegalnie do Austrii i dalej do Zachodnich Niemiec. W maju 1989 r. rozpoczęły się demonstracje uliczne w Lipsku. Żądania reform i demokratyzacji nasiliły się jesienią 1989 r. pod wpływem przemian demokratycznych w Polsce i na Węgrzech. W październiku Erich Honecker został zwolniony ze stanowiska sekretarza generalnego SED i przewodniczącego Rady Państwa.

4 listopada doszło w Berlinie do demonstracji z udziałem około miliona osób, które domagały się wolnych wyborów oraz wolności prasy i pełnej swobody podróżowania. 9 listopada 1989 r. władze otworzyły granice między dwoma częściami Berlina, a berlińczycy spontanicznie przystąpili do rozbierania muru berlińskiego. W lutym 1990 r. w Bonn odbyło się wspólne posiedzenie rządów NRD i RFN. Następnie rozpoczęto przygotowania do konferencji pokojowej „4 plus 2”, czyli między USA, ZSRR, Francją i Wielką Brytanią a NRD i RFN. 12 kwietnia 1990 r. powstał nowy rząd NRD, oparty na wielkiej koalicji ugrupowań reprezentowanych w Izbie Ludowej, z wyjątkiem Bundnis ’90 i PDS. Od tej chwili wszelka działalność polityczna NRD ukierunkowana była na rychłe zjednoczenie. W lipcu 1990 r. kanclerz RFN, Helmuth Kohl, oraz przywódca radziecki, Michaił Gorbaczow, ustalili zasady połączenia obu państw niemieckich. Między innymi ustalono, że Niemcy po zjednoczeniu będą mogły pozostać w NATO, ale nie będą miały prawa posiadania broni masowego rażenia oraz że wojska radzieckie opuszczą Niemcy. 23 sierpnia 1990 r. parlament wschodnioniemiecki 294 głosami za (chadecja, liberałowie i socjaldemokracji) przy 60 głosach przeciw przyjął ustawę o wstąpieniu NRD do RFN na zasadzie postanowień zachodnioniemieckiej konstytucji.

Akt końcowy konferencji pokojowej został podpisany 12 września 1990 r. w Moskwie. Formalnie zakończyła ona II wojnę światową w Europie. Niemcy m.in. zagwarantowały nienaruszalność polsko-niemieckiej granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej. 3 października 1990 r. NRD przystąpiła do RFN – Niemcy zostały zjednoczone. Powstało jedno z najsilniejszych gospodarczo państw świata. Ale to wyrównanie poziomu ekonomicznego między obszarami byłej NRD a RFN jest bardzo kosztowne. Ekonomiczną ceną zjednoczenia było 2 biliony euro jakie Niemcy zachodnie przekazały do 2009 roku wschodnim krajom związkowym w celu dostosowania wschodnioniemieckiej gospodarki i infrastruktury do poziomu zachodnich krajów związkowych (m.in. w formie podatku solidarnościowego). Cena społeczna to duża liczba mieszkańców byłego NRD, którzy uważają się za ofiary procesu zjednoczeniowego.