KEYNESOWSKI MODEL RÓWNOWAGI

Założenia modelu

Keynesowski model równowagi opiera się na następujących założeniach:

• analiza dotyczy krótkiego okresu,

• zakładana jest stałość cen i płac,

• z analizy zostają wyeliminowane następujące czynniki:

- wzrost podaży siły roboczej,

- wpływ inwestycji na powiększenie zdolności wytwórczych,

- postęp techniczny,

• zdolności wytwórcze są dane, stanowią ramę określającą górny, maksymalny poziom dochodu narodowego.

Zmienne zależne i niezależne.

Zmienne zależne: dochód narodowy (Y), konsumpcja (C), oszczędności (S), inwestycje (I), zatrudnienie (N); ich wysokość zależy od zmiennych niezależnych spełniających rolę przyczynową.

Zmienne niezależne: psychologiczna skłonność do konsumpcji (C/Y), krańcowa rentowność kapitału, stopa procentowa.

Funkcja konsumpcji oraz przeciętna i krańcowa skłonność do konsumpcji.

Funkcja konsumpcji jest to zakładana relacja między dochodem narodowym a poziomem wydatków konsumpcyjnych:

C = f(Y)

Według Keynesa, konsumpcja rośnie wraz ze wzrostem dochodu narodowego, ale przyrost konsumpcji jest wolniejszy niż przyrost dochodu.

Przeciętna skłonność do konsumpcji (APC – average propensity to consume) pokazuje, jaka część dochodu narodowego została przeznaczona na konsumpcję:

APC = C/Y

Krańcowa skłonność do konsumpcji (MPC – marginal propensity to consume) pokazuje, jaka część przyrostu dochodu narodowego została przeznaczona na zwiększenie konsumpcji:

MPC = zmiana C/zmiana Y

Funkcja inwestycji jest to zakładana relacja między dochodem narodowym a poziomem całkowitych wydatków inwestycyjnych na nowe wyposażenie, budynki i zapasy:

I = f(Y)

W modelu Keynesa planowane inwestycje mają charakter autonomiczny i nie zależą od poziomu dochodu narodowego.

Funkcja oszczędności oraz przeciętna i krańcowa skłonność do oszczędzania.

Funkcja oszczędności jest to zakładana relacja między dochodem narodowym a zaoszczędzoną częścią dochodu:

S = f(Y)

Według Keynesa planowane oszczędności zmieniają się w bezpośrednim związku ze zmianami poziomu dochodu narodowego – rosną w miarę wzrostu dochodu.

Przeciętna skłonność do oszczędzania (APS – average propensity to save) pokazuje, jaka część dochodu narodowego została zaoszczędzona:

APS = S/Y

Krańcowa skłonność do oszczędzania (MPS – marginal propensity to save) pokazuje, jaka część przyrostu dochodu narodowego została przeznaczona na oszczędności:

MPS = zmiana S/zmiana Y

Planowane inwestycje = planowane oszczędności – warunek zaistnienia równowagi gospodarczej.

Równość planowanych inwestycji i oszczędności jest niezbędnym warunkiem ustalenia się stanu równowagi w gospodarce:

Y = C + S

Y = C + I

Nierównowaga gospodarcza: S>I lub S<I

Jeżeli w ujęciu ex ante S>I, czyli planowane oszczędności są większe niż planowane inwestycje, to gospodarka znajdzie się w stanie recesji. Jeżeli w ujęciu ex ante S<I, czyli planowane oszczędności są mniejsze niż planowane inwestycje, to gospodarka znajdzie się w stanie ożywienia.

Mnożnik inwestycyjny: wskaźnik pokazujący, o ile wzrośnie dochód narodowy, jeżeli inwestycje wzrosną o jednostkę:

m_i = zmiana Y/zmiana I

m_i = 1/MPS

Granicą realnego działania keynesowskiego mnożnika inwestycyjnego jest osiągnięcie stanu pełnego wykorzystania czynników wytwórczych.

Paradoks zapobiegliwości

Czynniki określające wielkość dochodu narodowego

Według Keynesa, w krótkim okresie i przy niepełnym wykorzystaniu czynników wytwórczych, to wielkość popytu zagregowanego (sumy wydatków konsumpcyjnych, inwestycyjnych i rządowych) określa poziom dochodu narodowego i produkcji.

Prawo Keynesa

Według Keynesa, w krótkim okresie to popyt określa rozmiary produkcji.

G raficzny model równowagi