1. Porównajcie równowagę w neoklasycznej i keynesistowskim modelu.

Zgodnie z ekstremalnym stanowiskiem neoklasycznym, krzywa agregatowej podaży jest pionowa i odpowiada poziomowi produkcji potencjalnej . Taki kształt krzywej wynika z neoklasycznego przekonania o doskonałej giętkości cen (czyli szybką zmianę cen na zmianę warunków rynkowych, szczególnie popytu i podaży), a więc dużej skuteczności działania mechanizmów rynkowych. Dzięki giętkim cenom i skutecznym mechanizmom rynkowym stany nierównowagi na rynku czynników produkcji i na rynku towarowym są – zdaniem neoklasyków – szybko likwidowane i w rezultacie faktyczna produkcja ustala się na poziomie odpowiadającym pełnemu wykorzystaniu czynników produkcji. W tej sytuacji zmiany agregatowego popytu na towary nie pociągają za sobą zmian faktycznej produkcji. zmiany agregatowego popytu, znajdujące wyraz w przesunięciu krzywej_, powodowałyby jedynie zmiany ogólnego poziomu cen . Zmiana rozmiarów produkcji wymaga w tych warunkach zmiany wielkości zasobów czynników produkcji lub zmiany efektywności ich wykorzystania.

Krzywe agregatowej podaży i agregatowego popytu – ekstremalne stanowisko neoklasyczne

Keynesiści odrzucają przekonanie neoklasyków o doskonałej giętkości cen i dużej skuteczności działania mechanizmów rynkowych. Ich zdaniem, mechanizmy rynkowe i leżące u ich podstaw zmiany cen nie są w stanie zagwarantować produkcji w pełni wykorzystującej czynniki wytwórcze. Ponadto założenie giętkości cen, a w szczególności giętkości płac w dół, jest mało realistyczne we współczesnym świecie, w którym dużą rolę odgrywają związki zawodowe, przeciwstawiające się obniżkom płac. Z tych powodów keynesiści zakładają w swoich analizach „lepkie” (tj. mało elastyczne) ceny, a w krańcowym przypadku – nawet ceny sztywne. Dla takiego ekstremalnego stanowiska charakterystyczna jest krzywa agregatowej podaży

Krzywa ta jest całkowicie płaska aż do osiągnięcia poziomu produkcji potencjalnej Oznacza to, iż przy tym samym poziomie cen producenci gotowi są wytworzyć i dostarczyć na rynek więcej towarów, o ile tylko zagwarantowany jest ich zbyt. Gdy produkcja faktyczna osiąga poziom produkcji potencjalnej, wówczas krzywa agregatowej podaży ma kształt pionowej linii prostej. Oznacza to, że dalsze zwiększanie popytu powoduje nie wzrost produkcji, lecz wzrost cen. Keynesiści nie wierzą jednak, że samoczynne mechanizmy rynkowe są w stanie zagwarantować stabilizację popytu na poziomie odpowiadającym potencjalnej produkcji. Uważają, że agregatowy popyt ustala się na poziomie niższym, odpowiadającym produkcji przy niepełnym wykorzystaniu czynników produkcji.

1. Rys. 3.

Krzywe agregatowej podaży i agregatowego popytu – ekstremalne stanowisko keynesistowskie

2. 

Z zaprezentowanych ekstremalnych stanowisk wyłaniają się dwie odmienne koncepcje czynników determinujących faktyczny dochód narodowy.

1. Zgodnie ze stanowiskiem neoklasycznym, faktyczny dochód narodowy określony jest przez zasoby czynników produkcji i efektywność ich wykorzystania. To podejście nazywa się podażowym, gdyż determinantów dochodu narodowego upatruje się w czynnikach określających maksymalne rozmiary podaży.

3. Według stanowiska keynesistowskiego, faktyczny dochód narodowy zdeterminowany jest przez wielkość agregatowego popytu na towary. Podejście to nazywamy popytowym, ze względu na akcentowanie popytowych determinantów dochodu narodowego.

Obydwa stanowiska można pogodzić w tym sensie, że opisują gospodarkę funkcjonującą w innych warunkach i rozpatrują kwestię determinantów dochodu narodowego w innym horyzoncie czasu.W podejściu podażowym opisywana jest gospodarka w warunkach pełnego wykorzystania czynników produkcji oraz akcentuje się analizy długookresowe.W podejściu popytowym opisywana jest gospodarka w warunkach niepełnego wykorzystania czynników produkcji i akcentuje się analizy krótkookresowe.