KONSPEKT ZAJĘĆ

Prowadzący: Karolina Przeworowska

Przedmiot: Wychowanie do życia w rodzinie:

Poziom edukacyjny: szkoła podstawowa, klasa VI

Czas realizacji: 45 minut

Temat zajęć: Blaski i cienie koleżeństwa.

1. Cele:

Uczeń:

-definiuje pojęcia: kolega, koleżanka, asertywność

- uświadamia sobie wpływ grupy rówieśniczej na zachowanie człowieka

- ćwiczy postawę asertywności

- umacnia się w przekonaniu, że warto żyć w zgodzie w zespole klasowym

- współpracuje w klasie

- proponuje rozwiązania dla przedstawionych przez nauczyciela problemów

- przestrzega zasad pracy w zespole klasowym

2. Metody: praca z tekstem, drzewo, burza mózgów

3. Formy pracy: indywidualna, grupowa

4. Pojęcia: kolega, koleżanka, asertywność

5. Środki dydaktyczne: kartki papieru, pisaki, kolorowa kreda

Etapy lekcji	Czynności nauczyciela	Czynności uczniów	Środki dydaktyczne	Przewidywane efekty
1. Część przygotowawcza	1. Powitanie uczniów. Podanie tematu i celu zajęć.	1.Zapisują temat.
2. Część podstawowa	1. Nauczyciel rysuje na tablicy drzewo. 2. Na gałęziach uczniowie będą wpisywać najważniejsze cechy jakie odnajdujemy u dobrego kolegi i koleżanki. 3.Na ziemi obok drzewa uczniowie będą wpisywać cechy, które psują dobre relacje miedzy rówieśnikami. 4. Inicjuję burzę mózgów „jak należy postępować, aby w grupie każdy był szanowany i czuł się w niej dobrze?” 5. Wprowadzam pojecie: asertywność 6. Inicjuję dyskusję nt. praw asertywności	1. Uczniowie kolejno dopisują cechy dobrego kolegi, koleżanki na gałęziach drzewa. 2. Wpisują cechy, które psują dobre relacje. 3. Wypowiadają swoje stanowiska. 4. Zapisują w zeszytach. 5. Wypowiadają się.	1. Kolorowa kreda 2. Słowniki	1. Odróżniają pozytywne i negatywne stanowiska kolegów. 2. Potrafią wczuć się w rolę drugiego człowieka. 3. Poznają pojęcie asertywności.
3.Część końcowa	1. Nauczyciel żegna uczniów

Postawy asertywne.
Istota koleżeństwa i przyjaźni, wzajemny szacunek, udzielanie sobie pomocy, współpraca, empatia.
Odpowiedzialność za własny rozwój. Samowychowanie.

Czas: 45 minut
Metody pracy: burza mózgów, dyskusja, forma warsztatowa

Są to jedne z zajęć, których przebieg trudno przewidzieć i napisanie pełnego konspektu jest prawie niemożliwe. Dlatego, że inicjatywę oddaję uczniom i ograniczam się do kierowania dyskusją i podsumowania zajęć.

Przebieg jednej z przeprowadzonych lekcji.

Na tablicy, rysuję schematyczne drzewo.
W pień drzewa wpisany jest temat lekcji: Blaski i cienie koleżeństwa.

Na gałęziach uczniowie wpisują najważniejsze cechy jakie odnajdujemy u dobrego kolegi i koleżanki.
Przykładowe cechy to: uczciwość, zaufanie, potrafi dochować tajemnicy, odpowiedzialność, rozmowność, asertywność, poczucie humoru, rywalizacja.
Zwykle każdy uczeń wpisuje przynajmniej jedną cechę. Na "bocznych- mniejszych" konarach pozostali uczniowie mogą uzupełniać wypowiedź kolegi/koleżanki.

Na ziemi obok drzewa uczniowie wpisują cechy, które psują dobre relacje miedzy rówieśnikami: zło, złość, agresja zazdrość zawiść.

Kiedy rysunek na tablicy jest już gotowy, wspólnie omawiamy jak należy postępować, aby w grupie każdy był szanowany i czuł się w niej dobrze.

Wprowadzam pojecie: asertywność

Asertywność – w psychologii termin oznaczający posiadanie i wyrażanie własnego zdania oraz bezpośrednie wyrażanie emocji i postaw w granicach nienaruszających praw i psychicznego terytorium innych osób oraz własnych, bez zachowań agresywnych, a także obrona własnych praw w sytuacjach społecznych^[1]. Jest to umiejętność nabyta^[2].

Asertywność to:

• umiejętność wyrażania opinii, krytyki, potrzeb, życzeń, poczucia winy,

• umiejętność odmawiania w sposób nieuległy i nieraniący innych,

• umiejętność przyjmowania krytyki, ocen i pochwał,

• autentyczność,

• elastyczność zachowania,

• świadomość siebie (wad, zalet, opinii),

• wrażliwość na innych ludzi,

• stanowczość,

• samoocena^[3].

Osoba asertywna ma jasno określony cel i potrafi kontrolować własne emocje, nie poddaje się łatwo manipulacjom i naciskom emocjonalnym innych osób^[4].

Asertywność nie oznacza ignorowania emocji i dążeń innych ludzi, lecz raczej zdolność do realizacji założonych celów mimo negatywnych nacisków otoczenia, racjonalną dbałość o własne interesy z uwzględnieniem interesów innych. Asertywność to obok empatii podstawowa umiejętność wchodząca w skład inteligencji emocjonalnej. Diagnozy zachowań nieasertywnych dokonuje się na podstawie zablokowanych w autoprezentacji sfer komunikacji – blokady mówienia nie, wyrażania i przyjmowania opinii i krytyki, kontaktu z autorytetem i tłumem (trema), radzenia sobie z poczuciem winy^[5].

Zachowanie asertywne polega na uznawaniu, że jest się tak samo ważnym, jak inni, na reprezentowaniu własnych interesów z uwzględnieniem interesów drugiej osoby. Zachowanie asertywne oznacza korzystanie z osobistych praw bez naruszania praw innych.^[6]

Charakteryzuje postawę akceptacji siebie, szacunku do siebie i innych.

Postawa asertywna towarzyszy ludziom, którzy mają adekwatny do rzeczywistości obraz własnej osoby. Stawiają sobie realistyczne cele, dzięki czemu w pełni wykorzystują swoje możliwości, a jednocześnie nie podejmują zbyt trudnych zadań, co ich chroni przed rozczarowaniem i krytyką otoczenia.

Człowiek asertywny swobodnie ujawnia innym siebie, wyraża otwarcie swoje myśli, uczucia, pragnienia. Czyni to w sposób uczciwy, bezpośredni, śmiało, bez paraliżującego lęku, akceptuje swoje ograniczenia, niezależnie od tego, czy w danej sytuacji udało mu się odnieść sukces, czy też nie. Potrafi odpowiedzieć nie, zażądać czegoś, co mu się należy, nie lęka się nadmiernie oceny, krytyki, odrzucenia. Pozwala sobie na błędy i potknięcia, dostrzegając swoje sukcesy i mocne strony. Gdy jest w centrum zainteresowania uwagi, potrafi działać bez niszczącego lęku. Akceptuje zmiany w sobie i innych. Potrafi się porozumieć z innymi, potrafi też dochodzić swych praw i egzekwować je.

Prawa asertywności wg Herberta Fensterheima:

Masz prawo do wyrażania siebie, swoich opinii, potrzeb, uczuć - tak długo, dopóki nie ranisz innych.
Masz prawo do wyrażania siebie, nawet jeśli rani to kogoś innego - dopóki Twoje intencje nie są agresywne.
Masz prawo do dysponowania swoim ciałem, czasem i własnością, jeśli to, co robisz jest dobre dla innych.
Masz prawo do przedstawiania innym swoich próśb - dopóki uznajesz, że oni mają prawo odmówić.
Są sytuacje, w których kwestia praw poszczególnych osób nie jest jasna. Zawsze jednak masz prawo do przedyskutowania tej sytuacji z drugą osobą.
Masz prawo do korzystania ze swoich praw.