1. Jaki jest najważniejszy akt prawny w dziedzinie gospodarki paliwowo-eneregetycznej i jakie są jego cele?
   Prawo energetyczne – ustawa z dnia 10 kwietnia 1997r. (Dz. U. nr 54 z dnia 4.06.1997r.), Obowiązuje od 5 grudnia 1997 r.

Nadzór sprawuje Urząd Regulacji Energetyki(URE).

2. Co to znaczy „wyłączyć spod napięcia” i jak jest realizowane?
   1. Wyłączenie urządzeń i instalacji elektroenergetycznych spod napięcia powinno być dokonane w taki sposób, aby uzyskać przerwę izolacyjną w obwodach zasilających urządzenia i instalacje.

2. Za przerwę izolacyjną, o której mowa w ust. 1, uważa się:

• otwarte zestyki łącznika w odległości określonej w Polskiej Normie lub w dokumentacji producenta,

• wyjęte wkładki bezpiecznikowe,

• zdemontowanie części obwodu zasilającego,

• przerwanie ciągłości połączenia obwodu zasilającego w łącznikach o obudowie zamkniętej, stwierdzone w sposób jednoznaczny w oparciu o położenie wskaźnika odwzorującego otwarcie łącznika.

3. Podaj podstawowe telefony alarmowe:

Policja(997) Straż(998)Pogotowie (999) Pogotowie gazowe(991) Ogólnopolski(112)

4. Jakie jest działanie prądu na organizm człowieka – omów, od czego zależy ile wynosi oporność ludzkiego ciała?

5. Podaj procedury postępowania podczas udzielania pierwszej pomocy osobie porażonej prądem elektrycznym.

"Odłączanie" porażonego od prądu

Zanim zaczniecie udzielać pomocy osobie porażonej prądem elektrycznym, musicie najpierw "odłączyć" ją od prądu. Powinniście to zrobić wyłączając wyłączniki lub bezpieczniki sieciowe albo przewody zasilające (np. przewody zasilające komputer). Wyłączniki sieciowe znajdują się zazwyczaj w obudowie urządzenia, zaś bezpieczniki sieciowe z reguły znajdują się w oznakowanych szafkach ściennych. W zakładach pracy o szczególnym ryzyku porażeń muszą znajdować się specjalne dielektryczne zestawy ochronne do pracy lub ratownictwa. Zwracamy Waszą uwagę, że siła skurczu mięśniowego poddanego działaniu prądu elektrycznego jest maksymalnie odpowiednia dla siły osoby porażonej. Oznacza to, że na przykład rozwarcie jej dłoni i oderwanie od źródła prądu jest bardzo trudne i często wiąże się z dodatkowymi urazami (np. siłowe rozwarcie dłoni zaciśniętych na przewodniku prądu zawsze spowoduje urazy kości, zwichnięcia stawów, pęknięcia mięśni i więzadeł). Dlatego jedynie w ostateczności powinniście oderwać osobę poszkodowaną od źródła porażenia.

Dodatkowa izolacja

Pamiętajcie, że większość podeszew butów nie jest izolacją elektryczną. Przy udzielaniu pierwszej pomocy osobom porażonym prądem prawie zawsze potrzeba dodatkowej izolacji, na przykład suchego ubrania lub grubej folii. Może być to również blat stołu, drzwi od szafy, deska czy gumowy dywanik. Graniczne natężenie prądu wyczuwalnego przez człowieka wynosi około 3,5 mA - 5 mA (prąd stały) i około 0,2 mA - 1,1 mA (prąd zmienny).

Zabezpieczenie miejsca wypadku

Po odłączeniu porażonego od prądu powinniście zabezpieczyć miejsce wypadku przed kolejnym porażeniem. Docelowo powinniście odłączyć całą instalację (bezpieczniki i kable sieciowe), aż do czasu kontroli przez uprawnionego elektryka. Ocena obrażeń poszkodowanego

Gdy już zabezpieczycie miejsce wypadku powinniście zrobić krótką ocenę obrażeń ciała osoby poszkodowanej.

Objawy

Sprawdźcie czy osoba jest przytomna, czy oddycha oraz czy ma zachowane krążenie krwi. Zobaczcie czy czasem nie doszło do poparzeń lub innych uszkodzeń ciała (np. obecnych w okolicy kontaktu z przewodnikiem, szarych, punktowych "znamion prądowych", oparzeń łukiem elektrycznym, niewielkich pęcherzy oparzeniowych). Zawsze powinniście zakładać u osoby poszkodowanej inne urazy niż bezpośrednio spowodowane porażeniem prądem elektrycznym (np. spowodowane przewróceniem się poszkodowanego po porażeniu prądem).

6. Co to jest instrukcja eksploatacji urządzenia i co powinna zawierać?

Instrukcja eksploatacji - zatwierdzona przez właściciela lub prowadzącego eksploatację urządzeń określająca procedury i zasady wykonywania czynności niezbędnych przy eksploatacji urządzeń i instalacji energetycznych, opracowana na podstawie odrębnych przepisów oraz dokumentacji producenta.

Powinna zawierać:

• Charakterystyka, podstawowe dane techniczne.

• Sposób załączania, uruchomienia

• Sposób wyłączania, unieruchomienia

• Sytuacje awaryjne (najczestsze).

• Określone wymagania w zakresie eksploatacji.

• Wymagania BHP i PPOŻ.

• Wymagania osób obsługi

• Potwierdzenie zapoznania i podpis.

7. Co to jest i jak należy odczytywać stopień ochrony IP urządzenia?

Właściwy dobór stopnia ochrony ma zapewnić wysoką niezawodność pracy i bezpieczeństwo użytkowania urządzeń elektrycznych. Obudowa powinna być tak wykonana, aby przypisany jej stopień ochrony był niezmienny w czasie, w całym okresie eksploatacji.

Stopień ochrony obudowy, zgodnie z normą PN-EN 60529:2003, oznaczony jest literami IP oraz dwoma cyframi, które określają cechy obudowy. W oznaczeniu stopnia ochrony mogą występować również duże litery na trzecim i czwartym miejscu po literach IP, które zawierają dodatkowe informacje o ochronie przed dostępem do części niebezpiecznych oraz informacje o rodzaju urządzenia i jego odporności na różne warunki pogodowe.

8. Co to jest napięcie dotykowe?
   Napięcie dotykowe spodziewane – napięcie między dostępnymi jednocześnie częściami przewodzącymi, gdy części te nie są dotykane ani przez człowieka ani przez zwierzę. Napięcie dotykowe dopuszczalne długotrwale UL (napięcie dotykowe spodziewane dopuszczalne) – największa wartość napięcia dotykowego spodziewanego , której nieograniczone utrzymywanie jest dopuszczalne w określonych warunkach oddziaływań zewnętrznych. Napięcie dotykowe rzeczywiste (napięcie dotykowe rażeniowe) – napięcie między częściami przewodzącymi podczas ich równoczesnego dotyku przez człowieka lub zwierzę. Wartość napięcia dotykowego rażeniowego może w dużym stopniu zależeć od impedancji ciała człowieka lub zwierzęcia mającego kontakt z tymi częściami przewodzącymi.

9. Jakie rodzaje ochrony przeciwporażeniowych należy stosować w urządzeniach elektrycznych?
   Omów ochronę dodatkową (przy uszkodzeniach).

Ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym (ochrona przeciwporażeniowa) – zespół środków technicznych zapobiegających porażeniom prądem elektrycznym ludzi i zwierząt w normalnych i uszkodzeniowych warunkach pracy urządzeń elektrycznych. W urządzeniach niskiego napięcia rozróżnia się ochronę podstawową, ochronę przy uszkodzeniu oraz ochronę uzupełniającą.

Ochrona przeciwporażeniowa podstawowa – zespół środków technicznych chroniących przed zetknięciem się człowieka lub zwierzęcia z częściami czynnymi w warunkach braku uszkodzenia.

Ochrona przeciwporażeniowa przy uszkodzeniu – zespół środków technicznych chroniących przed porażeniem prądem elektrycznym przy pojedynczym uszkodzeniu , głównie z uwagi na uszkodzenie izolacji podstawowej.

Ochrona przeciwporażeniowa uzupełniająca - zespół środków technicznych uzupełniających ochronę podstawową i/lub ochronę przy uszkodzeniu.

10. Co może być źródłem niskiego napięcia w obwodach SELV i PELV?

-transformator ochronny,

- źródło prądu zapewniające stopień bezpieczeństwa równy do stopnia bezpieczeństwa transformatora ochronnego (np. przetwornica dwumaszynowa z uzwojeniem zapewniającym równoważną izolację).

- elektrochemiczne źródło (np. bateria} lub inne źródło niezależne od obwodu wyższego napięcia (np. prądnica z napędem dieslowskim).

- niektóre urządzenia elektroniczne spełniające wymagania odpowiednich norm, w których zastosowano środki zabezpieczające, że nawet w przypadku wewnętrznego uszkodzenia, napięcie na zaciskach wyjściowych nie przekroczy górnej granicy Zakresu I.

11. Proszę podać wymagany czas i warunek szybkiego wyłączenia w sieciach TN.

Zgodnie z przepisami przy określaniu prądu wyłączalnego zabezpieczenia należy posługiwać się charakterystykami czasowo-prądowymi podawanymi przez producentów urządzeń zabezpieczających.

Przepisy określają max. czas odłączenia napięcia na:

- ≤ 5 s dla urządzeń stałych i stacjonarnych oraz dla linii zasilających (w tym w.l.z.)

- od 0,1 s do 0,8 s dla urządzeń przemieszczalnych (ręcznych, ruchomych i przenośnych),

- od 0,02 s do 0,35 s dla urządzeń przemieszczalnych użytkowych w warunkach zwiększonego zagrożenia.

Wymagany czas odłączenia poniżej 1 s uzależniony jest od napięcia fazowego oraz od warunkow środowiskowych. Przykładowo dla Uf = 230 V czasy te wynoszą:

- dla warunkow normalnych - ≤ 0,4 s,

– dla warunkow zwiększonego zagrożenia - ≤ 0,2 s.

12. Omów budowę i zasadę działania wyłącznika różnicowo-prądowego.

Urządzenie różnicowoprądowe (wyłącznik różnicowoprądowy) – urządzenie mechaniczno-elektryczne reagujące na wartość prądu różnicowego w danym obwodzie, większego od prądu wyzwalającego. Urządzenia te służą do ochrony przed niebezpiecznymi prądami rażeniowymi i przed pożarem instalacji.

• Zestyki torów prądowych wraz z zamkiem i dźwignią załączającą

• Wyzwalacz różnicowoprądowy, najczęściej jest to przekaźnik spolaryzowany

• Przekładnik Ferrantiego - w postaci pierścienia ferromagnetycznego, przez który przechodzą przewody fazowe i przewód neutralny

• Obwód testowania wyłącznika - umożliwia jego sprawdzenie w trakcie eksploatacji.

13. Narysuj charakterystykę czasowo-prądową wyłącznika nad prądowego typu B.
    Charakterystyka B – wyłączniki o charakterystyce B zareagują dopiero przy przekroczeniu znamionowego prądu od 3 do 5 razy. Mając więc przykładowo wyłącznik na 10A, zareaguje on dopiero przy obciążeniu od 30A do 50A. Jest to charakterystyka spotykana najczęściej w gospodarstwach domowych.

14. Omów rozruch silnika pierścieniowego.

15. Dobierz wkładki bezpiecznikowe dla silnika indukcyjnego trójfazowego o mocy 11kW zasilającego wentylator włączany sporadycznie.

16. Jak jest zbudowany akumulator ołowiowy?
    Akumulator ołowiowy składa się z dwóch zespołów płyt ołowiowych oraz naczynia z elektrolitem. Jeden zespół płyt jest biegunem dodatnim. Płyty te pokryte są dwutlenkiem ołowiu. W drugim zespole płyt, który jest biegunem ujemnym stosuje się tzw. ołów gąbczasty. Tak wykonane płyty będąc umieszczone w elektrolicie mają różne w stosunku do niego potencjały. Różnica potencjałów waha się od 1,75 do 2,4 V w zależności od stanu naładowania ogniwa. Elektrolitem jest w tego typu akumulatorach roztwór kwasu siarkowego.