Prawo karne

26-02-2019 Marek Bielski, Zasady procesu karnego

Klasyfikacja zasad:

• abstrakcyjne i konkretne

• dyrektywy i reguły

art. 2 § 1 cele procesu karnego, zasada trafnej reakcji

1)sprawca przestępstwa został wykryty i pociągnięty do odpowiedzialności karnej, a osoba niewinna nie poniosła tej odpowiedzialności;

2) przez trafne zastosowanie środków przewidzianych w prawie karnym oraz ujawnienie okoliczności sprzyjających popełnieniu przestępstwa osiągnięte zostały zadania postępowania karnego nie tylko w zwalczaniu przestępstw, lecz również w zapobieganiu im oraz w umacnianiu poszanowania prawa i zasad współżycia społecznego;

3) zostały uwzględnione prawnie chronione interesy pokrzywdzonego przy jednoczesnym poszanowaniu jego godności;

4) rozstrzygnięcie sprawy nastąpiło w rozsądnym terminie

Zasada rzetelnego procesu

• stan sprawiedliwości proceduralnej

• prawo do obrony

• zasada skargowości

art. 2 § 2 zasada prawdy materialnej

• obowiązek ustalenia przebiegu zdarzeń

• ustalenia faktyczne maja być zgodne z rzeczywistością

Zarzuty apelacyjne

• art. 2 §2 i art. 4 kpk nie mogą samodzielnie stanowić zarzutów apelacyjnych, musimy je skonkretyzować

• obowiązek wskazania w jaki sposób zasada prawdy materialnej i obiektywizmu zostały naruszone przez sąd powołując naruszenia konkretnych przepisów proceduralnych

• konieczność wykazania konsekwencji błędów proceduralnych

art. 5 kpk Favour defensionis – reguły stosowane w całości postępowania, również w przygotowawczym

• § 1 domniemanie niewinności

  • wewnętrzne – wynika z konstytucji, dotyczy wszystkich obywateli RP

  • przedmiotem domniemania jest fakt niewinności osoby, adresatem jest organ procesowy lub inny (urząd itp.)

  • stosowane od postawienia zarzutów do prawomocnego orzeczenia o winie

  • domniemanie odżywa w kasacji lub po wznowieniu postępowania

  • obiektywna – w trakcie procesu sąd musi traktować oskarżonego jak niewinnego

  • subiektywna – organ powinien być otwarty na wszelkie argumenty obalające zarzuty stawiane oskarżonemu

  • jest prawnie wzruszalne

Art. 74. § 1. Oskarżony nie ma obowiązku dowodzenia swej niewinności ani obowiązku dostarczania dowodów na swoją niekorzyść.

• § 2 In dubio pro Reo

  • nie da się oprzeć apelacji na art. 5 § 2, jeśli chcemy wykazać, że dowód budził wątpliwości, które sąd powinien rozstrzygnąć na korzyść oskarżonego podnosimy art. 7

art. 396a § 4 zwrot aktu oskarżenia do uzupełnienia w związku z brakami postępowania przygotowawczego

art. 6 prawo do obrony, 42 konstytucji

• powstaje w momencie postawienia w stan oskarżenia, lub statusu podejrzanego

• materialne – prawo do wyboru środków obrony, wgląd do akt, wypowiedź, odmowa wypowiedzi, prawo do milczenia – nie do kłamstwa, składanie fałszywych zeznań jest niekaralne

• formalne – prawo do obrońcy

Zachowanie tajemnicy obrończej przez aplikanta jest możliwe gdy posiada on upoważnienie do prowadzenia danej sprawy.

art. 7 zasada swobody oceny dowodów

04-03-2019 warsztaty Paweł Gieras - a

pierwsza czynność procesowa

odmowa wszczęcia

umorzenie

dwokat w postępowaniu przygotowawczym

Rola adwokata:

• pełnomocnik pokrzywdzonego

• obrońca podejrzanego ( przed zarzutami)

• kurator

• pełnomocnik świadka

Przedstawiciel małoletniego w postępowaniu karnym

• rodzice

• kurator

• pełnomocnik

Uprawnienia pokrzywdzonego art. 49 §1 kk w postępowaniu przygotowawczym

• Pokrzywdzonym jest osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo.

• Prawo do korzystania z pomocy wybranego przez siebie pełnomocnika, którym może być adwokat lub radca prawny. Nie można mieć więcej niż trzech pełnomocników jednocześnie. Sąd może wyznaczyć pełnomocnika z urzędu.

• Prawo do bezpłatnej pomocy tłumacz, jeżeli nie mówi po polsku, a także jeżeli jest on głuchy lub niemy (art. 204 § 1 i § 2).

• Prawo do złożenia zażalenia na postanowienie o odmowie wszczęcia lub umorzeniu śledztwa lub dochodzenia oraz zażalenia na bezczynność.

• Prawo do składania wniosków o dokonanie czynności śledztwa lub dochodzenia, np. 
  o przesłuchanie świadka, uzyskanie dokumentu, dopuszczenie opinii biegłego

• Prawo do udziału w czynnościach postępowania przeprowadzanych na wniosek pokrzywdzonego oraz w czynnościach, których nie można powtórzyć na rozprawie, w tym także w przeprowadzeniu dowodu.

• Prawo do udziału w przesłuchaniu biegłego oraz prawo do zapoznania się z jego pisemną opinią (art. 318).

• Prawo dostępu do akt sprawy, do sporządzania odpisów i kopii.

• o zapoznanie się z materiałami śledztwa lub dochodzenia przed jego zakończeniem.

• o skierowanie sprawy do postępowania mediacyjnego w celu pogodzenia się z podejrzanym (art. 23a). Udział w postępowaniu mediacyjnym jest dobrowolny.

• o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie wyrządzonej krzywdzie aż do zamknięcia przewodu sądowego (art. 49a).

• o umorzenie postępowania karnego o przestępstwo zagrożone karą nie wyższą niż 3 lata pozbawienia wolności, o przestępstwo przeciwko mieniu zagrożone karą nie wyższą niż 5 lat pozbawienia wolności oraz o opisane w art. 157 § 1 Kodeksu karnego uszkodzenie ciała inne niż ciężkie, jeżeli sprawca, który nie był wcześniej skazany 
  za przestępstwo umyślne z użyciem przemocy, przed rozprawą naprawił szkodę lub zadośćuczynił wyrządzonej krzywdzie (art. 59a Kodeksu karnego).

• informacji o uchyleniu tymczasowego aresztowania stosowanego wobec podejrzanego lub o jego ucieczce z aresztu śledczego (art. 253 § 3).

• zażalenia na każdą czynność naruszającą prawa pokrzywdzonego (art. 302 § 2, art. 459).

• Adres miejsca zamieszkania i adres pracy pokrzywdzonego nie są ujawniane w aktach sprawy.

• W razie zagrożenia dla życia lub zdrowia pokrzywdzonego lub jego najbliższych, mogą oni otrzymać ochronę Policji.

• Pokrzywdzony i jego najbliżsi mogą otrzymać pomoc medyczną, psychologiczną, rehabilitacyjną, prawną oraz materialną w Sieci Pomocy dla Osób Pokrzywdzonych Przestępstwem

• Jeżeli sprawcy zakazano zbliżania się lub kontaktowania się z pokrzywdzonym, zakaz ten, na wniosek pokrzywdzonego, może być wykonywany także w innym państwie członkowskim UE na podstawie europejskiego nakazu ochrony (art. 611w - 611wc).

! Subsydiarny akt oskarżenia:

• może złożyć pokrzywdzony z art. 49 §1 kk

• po dwukrotnej decyzji odmowy wszczęcia albo umorzenia np. zażalenie na umorzenie i ponowne umorzenie

• jeśli po zażaleniu sąd uchyla umorzenie i prokurator ponownie umarza to nie przysługuje

• termin miesięczny prekluzyjny (jeśli święto to przed terminem)

• przymus adwokacko – radcowski art. 55 §2 kk – pełnomocnik

• opłata jak za oskarżenie prywatne – teraz 300 zł

• wymogi z art. 332 i 333 kpk – muszą być spełnione wymogi formalne dla aktu oskarżenia

• adwokat nie widząc podstaw do złożenia subsydiarnego aktu oskarżenia może odmówić jego sporządzenia, jeśli jest z urzędu to wiąże nas stanowisko klienta

• po złożeniu sąd wzywa prokuratora o przesłanie akt

• prokurator może wstąpić do postępowania w każdym czasie – wtedy postępowanie zaczyna toczyc się z oskarżenia publicznego

• prokurator może się wycofać tylko za zgoda pokrzywdzonego

• stosuje się przepisy jak do oskarżyciela posiłkowego

• jest czynnością procesową więc prekluzja wynika z art. 122

Kazus nr 3

Do kancelarii adwokackiej w dniu 28 lutego zgłasza się klient. Okazuje postanowienie prokuratora o umorzeniu dochodzenia. Informuje, iż jest pokrzywdzonym w sprawie o groźby kierowane przez swojego sąsiada i sprawa tego dotyczyła. Postanowienie o umorzeniu nie zawiera uzasadnienia a doręczone zostało potencjalnemu klientowi w dniu 21 lutego. W jaki sposób adwokat może pomóc pokrzywdzonemu w tym przypadku.

Z postanowienia wiemy o jakiej sprawie mowa i jaka jest podstawa umorzenia z art. 17 kpk

• zażalenie możemy oprzeć na relacji pokrzywdzonego – subiektywne

• opieramy na podstawie umorzenia np. jeśli przedawnienie to podnosimy obrazę przepisów prawa materialnego

• opieramy na błędzie w ustaleniach faktycznych, lepiej żeby w takiej sytuacji pod zażaleniem podpisał się klient, a my potem zgłosimy się do sprawy i ewentualnie uzupełnimy zażalenie

Kazus nr 2

W dniu 10 stycznia do kancelarii adwokackiej zadzwonił Michał P. Poinformował, że wykonuje telefon z aresztu w Londynie gdzie został zatrzymany na podstawie ENA. Poinformował, że może chodzić o sprawę sprzed kilku lat, prowadzoną przez Prokuraturę Rejonową w Myślenicach. W trakcie tego toczącego się postępowania wyjechał do Wielkiej Brytanii gdzie przebywa do dziś. Michał P poprosił o zajęcie się sprawą w Polsce. W tym celu w dniu następnym skontaktuje się ojciec mieszkający w Krakowie. Jakie działania w interesie Michała P. może i powinien podjąć adwokat.

• musi być nakaz zatrzymania, a w nim informacje, może być protokół z przeszukania

• wnosimy do prokuratora o dostęp do akt, ale może odmówić

• żądamy bezpośredniego kontaktu z klientem, do 14 dni pod kontrolą prokuratora, jeśli nie znamy sytuacji zalecamy odmowę składania zeznań bo zawsze może je złożyć później

• w przypadku obawy matactwa może być zastosowane tymczasowe aresztowanie

• propozycję dobrowolnego poddania się karze składamy zawsze po dokładnym zapoznaniu się z całym materiałem sprawy

• jeśli jest pozbawiony wolności to inna osoba może upoważnić do obrony, ostrożnie z upoważnieniami od osób postronnych

• przy pierwszej okazji przyjmujemy upoważnienie od klienta

• jeśli zgłasza się do nas dwóch oskarżonych musimy sprawdzić czy nie ma konfliktu interesów, jeśli dojdzie do konfliktu to musimy odmówić obu, więc lepiej reprezentować tylko jednego

• pilnujemy dostępu do akt by być na bieżąco

• zanim powołamy świadka warto go przesłuchać, nie możemy wpływać na zeznania, ale możemy zaznaczyć co jest istotne

• ENA wydawany przez prokuratora lub sąd, wydaje sąd okręgowy okręgu, w którym toczyła się sprawa

z ENA wiemy jaki zarzut i kto wnioskował o wydanie

• proponujemy żeby uchylił bo klient się zgłosił np. za poręczeniem majątkowym albo zamiana na list żelazny (wydaje sąd okręgowy)

• w Wlk Brytani można zrzec się procesu ekstradycyjnego, sąd go wyda i trafi do polski

• w innych krajach UE sąd bada czy przestępstwo z ENA jest też przestępstwem na jego terytorium

• możliwość dobrowolnego poddania się karze przez poddanie się do konsulatu; sąd może zlecić na podstawie odezwy złożenie zeznań przed konsulem

KAZUS nr 1

Małżeństwo Stanisława i Barbary W. zawarte zostało w Krakowie przed kierownikiem USC w czerwcu 2010r. Początkowo pożycie małżeńskie układało się stosunkowo dobrze, chociaż zaraz po ślubie Stanisław W. zarzucił swojej żonie, że nie pracuje tylko studiuje i to na płatnych studiach i on musi w całości utrzymywać rodzinę. Dlatego od stycznia 2011r. postanowił ściśle kontrolować wydatki żony. W tym celu cofnął pełnomocnictwo do swojego konta bankowego, które założył zaraz po ślubie i zadecydował o unieważnieniu kart kredytowych swojej żony. Niezwłocznie po tym określił żonie „limit” dzienny wydatków w wysokości 10 złotych. Taką kwotę codziennie rano dawał na wydatki Barbarze W a wieczorem skrupulatnie rozliczał z wydatków. Równocześnie zobowiązał ją do przedstawiania paragonów z dokonanych zakupów. Barbara W godziła się na takie warunki albowiem nie posiadała żadnych własnych dochodów a bardzo chciała ukończyć studia, które również finansował jej mąż. Bała się także swojego męża gdyż ten kilkakrotnie na przestrzeni od stycznia do listopada 2011r. groził, że jak nie podporządkuje się decyzjom finansowym męża to wyrzuci ją z mieszkania i ją „zniszczy”. Barbara W obawiała się tych gróźb gdyż w złości jej mąż stawał się agresywny, dwukrotnie w tym okresie popchnął ją a jeden raz w czerwcu, kiedy podlewał trawnik w ogródku skierował strumień zimnej wody na swoją żonę i powiedział, że będzie to stosował częściej jak nie będzie go słuchać. Barbarze W. nie podobał się coraz bardziej stosunek męża do niej i dlatego w dniu 4 grudnia w swoje imieniny postanowiła „rozmówić” się z mężem. Zakomunikowała mu, że jeżeli jego stosunek do niej się nie zmieni to rozważy skierowanie sprawy o rozwód. Stanisław W tak się tym zdenerwował, że powiedział żonie, że jest głupia, niedorozwinięta i nie będzie jej słuchał. Następnie uderzył ją pięścią w głowę w okolicę prawej skroni i nakazał jej opuścić mieszkanie i zabrać swoje rzeczy.

Barbara W mieszkanie opuściła a następnego dnia udała się do Katedry Medycyny Sądowej aby przeprowadzić obdukcję. Biegły stwierdził u niej zasinienie skóry z podbiegnięciem krwawym w okolicy skroniowej po stronie prawej oraz ogólny ból głowy. We wnioskach stwierdził, że obrażenia powyższe spowodowały u Barbary W naruszenie narządów ciała na czas poniżej 7 dni.

Z dokumentem obdukcji Barbara W. udała się do Kancelarii adwokackiej po pomoc. Jakie działania może podjąć adwokat.

Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa

• ustne – szybciej, idziemy z klientem, pilnujemy protokołu by wszystko zostało zapisane, zadajemy pytania

• pisemne – ma przewagę bo sami je piszemy i umieszczamy w nim najważniejsze elementy

„ W okresie od stycznia 2011 r. do 4 grudnia 2011 r. w Krakowie znęcał się psychicznie i fizycznie nad swoją żoną Barbarą W. w ten sposób, że kierował pod jej adresem groźby, które wzbudzały w niej uzasadnione obawy spełnienia, kontrolował sposób wydawania wspólnych pieniędzy, naruszał nietykalność cielesną, kierował pod jej adresem słowa obraźliwe, a nadto w dniu 4 grudnia 2011 r. uderzył ją pięścią w głowę czym spowodował zasinienie skóry z podbiegnięciem krwawym prawej skroni, które to obrażenia naruszyły czynności narządów jej ciała na okres poniżej 7 dni.

tj. o przestępstwo z art. 207 kk w zw. z art. 157 §2 kk i art. 11 kk”

Środki zapobiegawcze

• tymczasowy areszt – sąd wydaje na wniosek prokuratora, poprzedzone posiedzeniem aresztowym, możemy zadawać pytania, składać wnioski

• 48 h od zatrzymania wniosek o tymczasowe aresztowanie, 24 h sąd ma wydać postanowienie

• na posiedzeniu aresztowym może powiedzieć o szczególnej sytuacji rodzinnej, osobistej, może to pozwolić na oddalenie wniosku

• dobrze wnosić o poręczneie majątkowe w pieniądzach, papierach wartościowych, hipotece, zastawie – oskarżony lub inna osoba może poręczyć

• każde zastosowanie środka zapobiegawczego jest zaskarżalne

  • 7 dni od ogłoszenia postanowienia

  • 7 dni od doręczenia pocztą na adres kancelarii

  • skuteczność zażalenie na postanowienie o tymczasowym aresztowaniu ma niską skuteczność 10%, lepiej nie skarżyć i proponować prokuratorowi inny środek

12-03-2019 Marek Bielski

Strony postępowania przygotowawczego:

• pokrzywdzony z mocy prawa, bez względu na to, czy korzysta ze swoich uprawnień

• podejrzany

Co do zasady prokurator prowadzi postępowanie przygotowawcze o charakterze inkwizycyjnym.

Uprawnienia podejrzanego:

1. Prawo do składania wyjaśnień, także na piśmie, prawo do odmowy składania wyjaśnień lub odmowy odpowiedzi na poszczególne pytania, bez konieczności podania przyczyn odmowy (art. 175 § 1, art. 176 § 1)1).

2. Prawo do korzystania z pomocy wybranego przez siebie obrońcy. Jeżeli podejrzany wykaże, że nie stać go na obrońcę, sąd może wyznaczyć obrońcę z urzędu (art. 78 § 1). Nie można mieć więcej niż trzech obrońców jednocześnie (art. 77). W wypadku skazania lub warunkowego umorzenia postępowania karnego podejrzany może zostać obciążony kosztami obrony z urzędu (art. 627, art. 629).

3. Na żądanie podejrzanego przy jego przesłuchaniu może być obecny obrońca (art. 301).

4. Jeżeli podejrzany nie zna wystarczająco języka polskiego – prawo do korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza, także przy kontaktach z obrońcą (art. 72 § 1).

5. Prawo do informacji o treści zarzutów, ich uzupełnieniu i zmianach oraz kwalifikacji prawnej zarzucanego przestępstwa (art. 313 § 1, art. 314, art. 325a § 2 i art. 325g § 2).

6. Prawo do składania wniosków o dokonanie czynności śledztwa lub dochodzenia, np. o przesłuchanie świadka, uzyskanie dokumentu, dopuszczenie opinii biegłego (art. 315 § 1).

7. Prawo dostępu do akt sprawy, do sporządzania odpisów i kopii. Można odmówić dostępu do akt ze względu na ważny interes państwa lub dobro postępowania (art. 156 § 5).

8. Prawo do zapoznania się z materiałami śledztwa lub dochodzenia przed jego zakończeniem. W trakcie tych czynności podejrzanemu może towarzyszyć obrońca (art. 321 § 1 i 3, art. 325a § 2).

9. Prawo do złożenia wniosku o skierowanie sprawy do postępowania mediacyjnego w celu pogodzenia się z pokrzywdzonym (art. 23a). Pozytywne wyniki przeprowadzonej mediacji są brane pod uwagę przez sąd przy wymiarze kary (art. 53 § 3 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.)).

10. W postępowaniu przyspieszonym, w przypadku zapewnienia uczestnictwa podejrzanego w postępowaniu w drodze wideokonferencji, może on składać wnioski oraz inne oświadczenia oraz dokonywać czynności procesowych wyłącznie ustnie do protokołu (art. 517ea § 1). W ten sam sposób może być zapewniony udział w postępowaniu obrońcy i tłumacza (art. 517b § 2c i 2d). W postepowaniu przyspieszonym wniosek o uzasadnienie wyroku może być zgłoszony ustnie do protokołu albo złożony na piśmie w terminie 3 dni od daty ogłoszenia wyroku; termin do wniesienia apelacji wynosi 7 dni (art. 517h § 1).

Jeśli jest zastosowane tymczasowe aresztowanie to akta nie mogą być utajnione, wyjątek 250 §2b(dowody z zeznań świadka) – kwestionujemy odmowę dostępu, to niezgodne z prawem EU.

Przy pierwszej czynności powinniśmy wnioskować o końcowe zaznajomienie z aktami.

Rola procesowa świadka - pełnomocnik świadka – jeśli nasz klient popełnił czyn zabroniony lub jest podejrzewany o popełnienie przestępstwa

Zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa

• pisemnie z zachowanie art. 119 kpk, lepiej napisać i dać pokrzywdzonemu do podpisu

• stanowczy ale wyważony sposób

• jeśli wskazujemy na konkretna osobę musimy mieć odpowiedni materiał dowodowy

• opis czynu – odpowiednio do kwalifikacji prawnej

• kwalifikacja prawna

• wskazanie sprawcy

• uzasadnienie faktograficzne

Bieg terminu rozpoczyna się od momentu, w którym otworzył się najpóźniej – jedność strony, pełnomocnik i strona to jedność, więc mimo że pełnomocnik dostał pismo wcześniej niż strona, to ważny jest moment ostatniego doręczenia

Zażalenie na odmowę wszczęcia lub umorzenie:

• do sądu za pośrednictwem prokuratora

• względna dewolutywność, prokurator sam może stwierdzić zasadność zażalenia i je uwzględnić bez przekazywania do sądu

Zarzutu obrazy prawa materialnego nie łączymy z błędem w ustaleniach faktycznych

• można postawić zarzut obrazy prawa materialnego obok zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych, alternatywnie

18-03-2019 Władysław Pociej

Informacje niejawne:

• ściśle tajne

• tajne

• poufne

• zastrzeżone

• aktualnie obowiązujące klauzule może zdjąć tylko podmiot wydający

Kancelaria tajna znajduje się w sądzie okręgowym i apelacyjnym. Z aktami , w tym tajnymi, możemy zapoznać się dopiero na koniec postępowania.

• czytanie akt w kancelarii tajnej – przedstawiamy legitymacje i pozwolenie na czytanie akt tajnych, trzeba się wpisać na listę w aktach, że miało się styczność z aktami tajnymi

• obrońca może zażądać zbioru dokumentów – kartki do notowania podczas posiedzenia tajnego, nie zapisujemy niczego co mogłoby obciążyć klienta

• apelacje w zakresie niejawnym możemy napisać na maszynie w kancelarii tajnej i tam zostawiamy podstemplowaną z mocą wpływu

Podsłuch telefoniczny jest w czasie rzeczywistym

retencja danych – dostęp do danych, rozmów, sms itp. z zakresu co najmniej roku

Świadek incognito to to samo co świadek anonimowy art. 184 kpk

• jeśli zagrożenie życia, ochrona tożsamości itp.

• 3 dni na złożenie zażalenia

Świadek koronny – źródło informacji o innych dowodach w sprawie, a nie jedyny dowód w sprawie

mały świadek koronny – zeznaje z art. 60 kk, przysługuje mu nadzwyczajne złagodzenie kary

Wniosek dowody

• piszemy tak, żeby mieć od razu zarzut – jeśli sąd nie uwzględnia wniosku, możemy to skarżyć jedynie w apelacji! nie ma innego środka

• oddalenie wniosku dowodowego art. 170

  • przeprowadzenie dowodu jest niedopuszczalne;

  • okoliczność, która ma być udowodniona, nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy albo jest już udowodniona zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy;

  • dowód jest nieprzydatny do stwierdzenia danej okoliczności;

  • dowodu nie da się przeprowadzić;

  • wniosek dowodowy w sposób oczywisty zmierza do przedłużenia postępowania.

• 188 przyrzeczenie nie zmienia odpowiedzialności wynikającej z 233

Art. 171. Zasady przesłuchiwania § 1.Osobie przesłuchiwanej należy umożliwić swobodne wypowiedzenie się w granicach określonych celem danej czynności, a dopiero następnie można zadawać pytania zmierzające do uzupełnienia, wyjaśnienia lub kontroli wypowiedzi.

§ 2.Prawo zadawania pytań mają, oprócz organu przesłuchującego, strony, obrońcy, pełnomocnicy oraz biegli. Pytania zadaje się osobie przesłuchiwanej bezpośrednio, chyba że organ przesłuchujący zarządzi inaczej.

§ 3.Jeżeli osoba przesłuchiwana nie ukończyła 15 lat, czynności z jej udziałem powinny być, w miarę możliwości, przeprowadzone w obecności przedstawiciela ustawowego lub faktycznego opiekuna, chyba że dobro postępowania stoi temu na przeszkodzie.

§ 4.Nie wolno zadawać pytań sugerujących osobie przesłuchiwanej treść odpowiedzi.

§ 5.Niedopuszczalne jest:

1)wpływanie na wypowiedzi osoby przesłuchiwanej za pomocą przymusu lub groźby bezprawnej;

2)stosowanie hipnozy albo środków chemicznych lub technicznych wpływających na procesy psychiczne osoby przesłuchiwanej albo mających na celu kontrolę nieświadomych reakcji jej organizmu w związku z przesłuchaniem.

§ 6.Organ przesłuchujący uchyla pytania określone w § 4, jak również pytania nieistotne.

§ 7.Wyjaśnienia, zeznania oraz oświadczenia złożone w warunkach wyłączających swobodę wypowiedzi lub uzyskane wbrew zakazom wymienionym w § 5 nie mogą stanowić dowodu.

Art. 173. Okazanie osoby lub rzeczy

§ 1.Osobie przesłuchiwanej można okazać inną osobę, jej wizerunek lub rzecz w celu jej rozpoznania. Okazanie powinno być przeprowadzone tak, aby wyłączyć sugestię.

§ 2.W razie potrzeby okazanie można przeprowadzić również tak, aby wyłączyć możliwość rozpoznania osoby przesłuchiwanej przez osobę rozpoznawaną.

§ 3.Podczas okazania osoba okazywana powinna znajdować się w grupie obejmującej łącznie co najmniej cztery osoby.

Art. 182. Prawo odmowy zeznań

§ 1.Osoba najbliższa dla oskarżonego może odmówić zeznań.

§ 2.Prawo odmowy zeznań trwa mimo ustania małżeństwa lub przysposobienia.

§ 3.Prawo odmowy zeznań przysługuje także świadkowi, który w innej toczącej się sprawie jest oskarżony o współudział w przestępstwie objętym postępowaniem.

Art. 183. Prawo do uchylenia się świadka od odpowiedzi

§ 1.Świadek może uchylić się od odpowiedzi na pytanie, jeżeli udzielenie odpowiedzi mogłoby narazić jego lub osobę dla niego najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe.

§ 2.Świadek może żądać, aby przesłuchano go na rozprawie z wyłączeniem jawności, jeżeli treść zeznań mogłaby narazić na hańbę jego lub osobę dla niego najbliższą.

Art. 199. Zakaz dowodu z oświadczeń oskarżonego

Złożone wobec biegłego albo wobec lekarza udzielającego pomocy medycznej oświadczenia oskarżonego, dotyczące zarzucanego mu czynu, nie mogą stanowić dowodu.

art. 192a – podejrzany lub oskarżony nie może być poddawany badaniu eliminacyjnemu

Pamiętamy, żeby zawsze kontrolować biegłych!

Art. 209. Oględziny i otwarcie zwłok

§ 1.Jeżeli zachodzi podejrzenie przestępnego spowodowania śmierci, przeprowadza się oględziny i otwarcie zwłok.

§ 2.Oględzin zwłok dokonuje prokurator, a w postępowaniu sądowym sąd, z udziałem biegłego lekarza, w miarę możności z zakresu medycyny sądowej. W wypadkach nie cierpiących zwłoki oględzin dokonuje Policja z obowiązkiem niezwłocznego powiadomienia prokuratora.

§ 3.Oględzin zwłok dokonuje się na miejscu ich znalezienia. Do czasu przybycia biegłego oraz prokuratora lub sądu przemieszczać lub poruszać zwłoki można tylko w razie konieczności.

§ 4.Otwarcia zwłok dokonuje biegły lekarz, w miarę możności z zakresu medycyny sądowej, w obecności prokuratora albo sądu. W postępowaniu przed sądem art. 396 czynności dowodowe poza rozprawą § 1 i 4 stosuje się odpowiednio.

§ 5.Do obecności przy oględzinach i otwarciu zwłok można, w razie potrzeby, oprócz biegłego, wezwać lekarza, który ostatnio udzielił pomocy zmarłemu. Z oględzin i otwarcia zwłok biegły sporządza opinię z zachowaniem wymagań art. 200 opinia biegłego § 2.

Art. 220. Zasady dokonywania przeszukania

§ 1.Przeszukania może dokonać prokurator albo na polecenie sądu lub prokuratora Policja, a w wypadkach wskazanych w ustawie - także inny organ.

§ 2.Postanowienie sądu lub prokuratora należy okazać osobie, u której przeszukanie ma być przeprowadzone.

§ 3.W wypadkach nie cierpiących zwłoki, jeżeli postanowienie sądu lub prokuratora nie mogło zostać wydane, organ dokonujący przeszukania okazuje nakaz kierownika swojej jednostki lub legitymację służbową, a następnie zwraca się niezwłocznie do sądu lub prokuratora o zatwierdzenie przeszukania. Postanowienie sądu lub prokuratora w przedmiocie zatwierdzenia należy doręczyć osobie, u której dokonano przeszukania, w terminie 7 dni od daty czynności na

zgłoszone do protokołu żądanie tej osoby. O prawie zgłoszenia żądania należy ją pouczyć.

25-03-2019

13