Zmiany ciążowe w organizmie kobiety w układzie krążenia.
-zwiększenie objętości krwi krążącej (osocza). Rozpoczyna się w 6. tygodniu ciąży
Szczyt przypada na 32-34 tydzień. Objętość krwi krążącej rośnie o 20-50 %
- zmniejszenie hematokrytu i stężenia hemoglobiny
-zwiększenie częstości pracy serca o ok 10/min
-zwiększenie objętości wyrzutowej i pojemności minutowej serca
-zmniejszenie obwodowego oporu naczyniowego
- przerost włókien mięśnia sercowego i zwiększenie objętości komór,
- zmniejszenie ciśnienia tętniczego krwi,
- masa krwinek czerwonych zwiększa się stopniowo od 8 do 10 tyg życia. Erytrocyty -wzrost liczby o 15-20%, Leukocyty-wzrost o 3,5 g/l(formy młode we krwi obwodowej)
- Ucisk na żyłę główną dolną i żyły biodrowe wspólne przez ciężarną macicę.
-liczba płytek krwi (trombocytów) jest mniejsza u kobiet w ciąży

Zmiany w układzie rozrodczym w czasie ciąży:
- powiększa się macica
-rozpulchnienie, wygładzenie ścian pochwy
-szyjka macicy wydaje się być skrócona, staje się elastyczna, rozpulchniona i zasiniona już w 1 miesiącu
-owulacja jest zahamowana w jajnikach
-wzmożona pigmentacja otoczek brodawki sutkowej (powiększenie i ciemnienie brodawek sutkowych i ich otoczek)
-zasinienie i przekrwienie warg sromowych większych i mniejszych i pochwy
-piersi powiększają się już po 2 miesiącu ciąży
- narząd piersiowy przygotowuje się do podjęcia po porodzie laktacji,

Zmiany w układzie oddechowym w czasie ciąży:
- zmienia się tor oddychania
-przepona się trochę unosi a wymiar kl piersiowej się poszerza
- zwiększa się pojemność oddechowa i minutowa, osiągając w okresie okołoporodowym wartości o około 40% większe niż u kobiet niebędących w ciąży.
- Zwiększa się również znacznie wentylacja pęcherzykowa (50–70%).

Zmiany w układzie moczowym w czasie ciąży:
-rozszerzenie moczowodu, zwieracza cewki moczowej,
-zmienia się ph w pochwie na zasadowy
-często stany zapalne pęcherza moczowego i cewki moczowej
- zwiększenie objętości nerek
- zwiększenie poj pęcherza moczowego
- zwiększenie wielkości przesączania kłębkowego
- zwiększa się liczba leukocytów w osadzie moczu, czemu towarzyszy niewielki białkomocz
- Następuje zatrzymywanie sodu i potasu, zwiększa się wydalanie z moczem kwasu moczowego i wapnia.

Układ endokrynny
W okresie ciąży przysadka mózgowa zwiększa swą objętość o ponad 100%. Przez całą ciążę, zwiększa się wydzielanie prolaktyny. Hormon ten będzie pełnić istotną rolę w produkcji mleka, zapoczątkowując jego wydzielanie i utrzymując laktację, choć po porodzie paradoksalnie jego stężenie się zmniejsza. W tylnym płacie przysadki (części nerwowej) magazynowana jest oksytocyna, której aktywność znacznie się zwiększa w czasie ciąży. Jest ona pulsacyjnie uwalniania do krwi podczas porodu – stymuluje skurcze macicy.

Gruczoł endokrynny: łożysko
-zwiększa się aktywność wydzielnicza tarczycy

Układ narządów ruchu
- zwiększenia elastyczności tkanki łącznej i kolagenowej, co powoduje wzmożoną ruchomość w stawach miednicy (spojenie łonowe, stawy krzyżowo-miedniczne).
- zmiana środka ciężkości
- następują zmiany w kręgosłupie – nasila się krzywizna lędźwiowo-krzyżowa (lordoza) oraz przygięcie głowy, zwiększa się napięcie więzadeł i mięśni w środkowym oraz dolnym odcinku kręgosłupa.

Trudności w urodzeniu zdrowego dziecka. Opisz jedną wybraną trudność.
Przedwczesne odklejenie się łożyska to powikłanie, które zagraża zarówno życiu dziecka, jak i matki. O przedwczesnym odklejeniu się łożyska można mówić wtedy, gdy łożysko odklei się częściowo lub całkowicie od ściany macicy po 20. tygodniu ciąży, a przed przewidywanym terminem porodu. Dziecku grozi wówczas niedotlenienie a matce krwotok, utrata dużej ilości krwi oraz zaburzenia krzepnięcia. Gdy dziecko otrzymuje mniej tlenu i składników odżywczych, zaburza to jego rozwój. Do najczęstszych objawów przedwczesnego odklejenia łożyska należą: krwawienie z pochwy; twardy, napięty brzuch, bolesny przy ucisku; trwałe, nieustanne bóle porodowe, ból w podbrzuszu, pojawienie się rytmicznych skurczów. Częściowe lub całkowite odklejenie się łożyska może nastąpić, gdy: cierpisz na nadciśnienie, palisz papierosy, masz niedobór kwasu foliowego, jesteś w ciąży mnogiej, doznasz urazu brzucha, nagle podskoczy ci lub spadnie ciśnienie tętnicze.

Łożysko. Funkcje i budowa.
Funkcje łożyska: oddechowa, odżywcza i wydzielnicza
1. dostarczenie płodowi substancji odżywczych niezbędnych do wzrostu i prawidłowego rozwoju (glukoza, aminokwasy, substancje mineralne, witaminy oraz tlen);
2. usuniecie z krwi płodu szkodliwych metabolitów (dwutlenek węgla, mocznik);
3. ochrona immunologiczna (bariera dla mikroorganizmów krążących w krwi matki);
4. produkcja hormonów niezbędnych do prawidłowego przebiegu oraz utrzymania ciąży:
• gonadotropina kosmówkowa
• laktogen łożyskowy
• progesteron
• estrogeny

BUDOWA:
*W tworzeniu łożyska bierze udział m.in. kosmówka (zewnętrzna błona płodowa).
*Powstaje z tkanki łącznej błony śluzowej macicy (część matczyna) oraz z zewnętrznej warstwy komórek otaczających zarodek. Od strony matczynej łożysko składa się z wielu zrazików, od strony płodowej jest gładkie. U człowieka łożysko zaczyna funkcjonować w 12. tygodniu ciąży.

Nadciśnienie tętnicze u kobiety ciężarnej.
Mianem nadciśnienia ciążowego określane są wartości RR skurczowego ≥140 mmHg i lub rozkurczowego ≥90 mmHg, stwierdzone po 20. tyg. ciąży. Jest to najczęstsza forma NT wykrywana u ciężarnych. Częstość występowania NT wzrasta w związku z coraz późniejszym wiekiem matek, większą częstością ciąż mnogich, powszechnym stosowaniem antykoncepcji doustnej, narastającą częstością nadwagi i otyłości. Ciśnienie skurczowe ≥170 mmHg lub rozkurczowe ≥110 mmHg stanowi bezpośrednie zagrożenie dla matki i dziecka i wymaga hospitalizacji. Ciężarna z nadciśnieniem powinna unikać wysiłku i stresu. Jeżeli u kobiety w ciąży pojawią się obrzęki twarzy czy górnej połowy ciała albo obrzęki, które nie ustępują po odpoczynku w pozycji leżącej, to znaczy że jej zagraża nadciśnienie tętnicze. Niepokojące są także bóle głowy, które dotychczas nie występowały, oraz zaburzenia widzenia. nadciśnienie może spowodować niedotlenienie i zaburzenia rozwoju dziecka. Może np. dojść do zatrzymania wzrostu wewnątrzmacicznego płodu, tzw. hipotrofii, do przedwczesnego oddzielenia się łożyska, a nawet obumarcia wewnątrzmacicznego płodu. Matce grożą bardzo poważne powikłania, takie jak udar mózgu, zawał serca, niewydolność krążenia, szczególnie jeśli wysokiemu ciśnieniu towarzyszą obrzęki i białkomocz. Niezwykle niebezpiecznym powikłaniem nadciśnienia ciążowego jest tzw. rzucawka, do której może dojść przy bardzo wysokich wartościach ciśnienia i białkomoczu. To napad drgawek przypominający atak epilepsji. Śmiertelność matki i płodu przekracza wtedy 50 procent.

połóg- czas (około 6 tyg- 8 tyg) w którym dochodzi do cofania się zmian które zaszły w organizmie kobiety w czasie ciąży i porodu. W czasie połogu następują zmiany w obrębie układu rozrodczego i ogólnoustrojowe. Połóg dzieli się na dwa okresy: wczesny, trwający 14 dni od porodu oraz późny, trwający od 2 do 6-8 tygodnia po porodzie.

W czasie połogu następuje:
-gojenie ran poporodowych, powrót macicy do rozmiaru z przed ciąży ( obkurczenie macicy)
-rozpoczęcie wydzielania pokarmu przez gruczoły mleczne (laktacja)
-ponowne podjęcie czynności jajników.

Co to jest cukrzyca ciążowa
To nietolerancja węglowodanów, która występuje w trakcie ciąży u kobiet, które wcześniej miały prawidłowy poziom cukru we krwi. Wywołują ją zaburzenia gospodarki hormonalnej. Może pojawić się u każdej z kobiet w ciąży, ale bardziej narażone są te, które przed zajściem w ciążę miały sporą nadwagę, bądź w ich najbliższej rodzinie jest ktoś chory na cukrzycę typu II. Ryzyko wzrasta też wraz z wiekiem i przy kolejnej ciąży (zwłaszcza, jeśli w poprzedniej stwierdzano podwyższony poziom cukru).

Objawy cukrzycy ciążowej:
-nadmierne pragnienie, częste oddawanie moczu, zmęczenie, mdłości, częste infekcje pęcherza, pochwy i skóry, zaburzenia widzenia.
-Najczęstszymi powikłaniami cukrzycy w ciąży są: poronienia (w 10%), nadciśnienie i stan przedrzucawkowy, infekcje dróg moczowych, poród przedwczesny, wielowodzie.

Wpływ cukrzycy ciążowej na dziecko:
-wady wrodzone np.: wady serca, wady nerek, wady ośrodkowego układu nerwowego,
-zwiększona masa urodzeniowa dziecka,
-wyraźne cechy opóźnienia rozwoju płodu,
-opóźnione dojrzewanie płodu,
-umieralność okołoporodowa,
-zaburzony metabolizm noworodków.

Stany przejściowe noworodka wymień i scharakteryzuj:

żółtaczka fizjologiczna- Żółtaczka rozpoczyna się w 2-3 dobie życia, a ustępuje zazwyczaj w 10-14 dobie. Płód ma względnie więcej krwinek czerwonych niż noworodek. Żółtaczka przejściowa u noworodka spowodowana jest rozpadem w wątrobie nadmiaru erytrocytów, których produktem ubocznym jest bilirubina – ona zażółca powłoki skórne.

fizjologiczny spadek masy ciała- osiąga w 3-4 dniu życia największe nasilenie i ulega wyrównaniu ok 8 doby. Spowodowane jest to utratą wody, która następuje przez oddanie moczu, stolca, parowanie przez płuca i skórę oraz przez wysychającą pępowinę. Prawidłowy ubytek masy ciała nie przekracza 10 % wagi przy urodzeniu.

kryza płciowa- Jest to stan będący następstwem działania na noworodka hormonów kobiecych matki, dotyczy dziewczynek i chłopców w tym samym stopniu. Około 3-7 doby życia daje się zauważyć obrzęk gruczołów piersiowych dziecka i obecność w nich wydzieliny

Smółka- stolec, o lepkiej, gęstej, ciemnozielonkawej, ciągnącej się masy. W kolejnych dniach po karmieniu brozowo-zielone stolce przejściowe, zawierające gródki mleka. Od 2 tyg stolce przybierają barwę żółtą.

Rumień noworodkowy- skóra noworodka reaguje bardzo gwałtownie na bodźce cieplne, ulega zaczerwienieniu i lekkiemu zasinieniu. Rumień ten jest najb intensywny w 2,3 dobie życia a następnie stopniowo blednący z drobnym otrębiastym łuszczeniem.

gorączka przejściowa- w chwili porodu temperatura ciała noworodka wynosi 37,5 – 38°C., a w ciągu następnych 10 minut obniża się o 3°C. Noworodki nie mają mechanizmów odpowiedzialnych za termoregulację

okresy porodu:
a) I okres porodu – okres liczony od pojawienia się pierwszych regularnych skurczów macicy powodujących zgładzanie i rozwieranie szyjki macicy aż do jej pełnego rozwarcia,
b) II okres porodu – okres między całkowitym rozwarciem szyjki macicy a urodzeniem noworodka,
c) III okres porodu – okres rozpoczynający się po urodzeniu noworodka i obejmujący oddzielenie oraz wydalenie popłodu,
d) IV okres porodu – okres trwający do 2 godzin po oddzieleniu i wydaleniu popłodu;

Do czynników ryzyka wystąpienia porodu przedwczesnego zalicza się:
1) stwierdzenie w wyniku wywiadu wystąpienia porodu przedwczesnego lub poronienia po 16 tygodniu w poprzedniej ciąży lub ciążach;
2) ciążę wielopłodową;
3) przedwczesne skrócenie szyjki macicy;
4) przedwczesne odpływanie płynu owodniowego;
5) stwierdzenie łożyska przodującego;
6) choroby przewlekłe ogólnoustrojowe matki (nadciśnienie tętnicze, cukrzyca typu 1, choroby nerek, trombofilia, zespół antyfosfolipidowy)

Połóg (łac. puerperium) – okres po ciąży i porodzie, w którym anatomiczne, morfologiczne i czynnościowe zmiany ciążowe stopniowo ustępują, a ustrój wraca do stanu sprzed ciąży. Z reguły trwający sześć tygodni, które można podzielić na następujące okresy:
-bezpośredni - pierwsze 24 godziny po porodzie
-wczesny połóg - pierwszy tydzień po porodzie
-późny połóg - trwający do 6 tygodni po porodzie

Połóg – zmiany w ukł. Krazenia :
-zmniejszenie objętości krwi prawie o 15% (większa diureza). Stopniowo zmniejsza się uwalnianie krwi i zwiększa wartość hematokrytu
-Objętość wyrzutowa i minutowa serca zmniejsza się

Ukł. Moczowy
-Zacznie się zwiększać diureza, ilość wydalanego moczu osiąga w pierwszych dniach 2,5-3l/d, czemu towarzyszy zmniejszenie masy ciała od 3 do 5 kg w ciągu pierwszego tygodnia
-Wzmożona diureza występuje już po upływie 12 godzin, jest to naturalny mechanizm eliminacji nadmiaru płynu tkankowego. Nasilenie diurezy jest większe u kobiet z jawnymi obrzękami lub utajonym nadmiernym zatrzymaniem wody
-Obniżenie masy ciała jest następstwem wydalania płynów, natomiast dalsze obniżenie jest wynikiem inwolucji macicy oraz zmniejszenia objętości osocza

Zmiany w narządach płciowych :
-Dno macicy codziennie obniża się o ok. 1,5 cm
-W 10 dobie po porodzie dno macicy sięga do wysokości spojenia łonowego
-połogowym zwijaniem się macicy - w tym okresie następuje wydalanie resztek zmienionego endometrium, zamknięcie kanału szyjki macicy oraz wygojenie miejsca łożyskowego
-Zmniejszenie się wielkości macicy

Powikłania połogu
Zaliczamy do nich: zakażenia połogowe, chorobę zakrzepową, połogowe zapalenie gruczołu sutkowego i późne krwawienia poporodowe.

Umownie określa się, że ciąża trwa 9 miesięcy (lub 10 miesięcy księżycowych, które są liczone po 28 dni każdy) i dzieli się na trzy trymestry. Oznacza to, że prawidłowy czas trwania ciąży wynosi średnio od 38 do 42 tygodni, czyli ok. 280 dni (+/- 20 dni).

Podział wewnątrzmacicznego płodu
-Okres przedzarodkowy
- Okres zarodkowy- Trwa od początku 2 tyg. do 8 tyg. rozwoju
- Okres płodowy- rozpoczyna się w 9. tygodniu rozwoju i kończy się wraz z porodem

Zaburzenia statyki narządów płciowych
są to przemieszczenia narządów płciowych tj. pochwy i macicy pod postacią ich obniżenia i/lub wypadania. Zaburzenia te spowodowane są zachwianiem równowagi między siłami oddziaływującymi na narządy płciowe, a siłami utrzymującymi ich prawidłowe położenie. Do zaburzeń tej równowagi może prowadzić osłabienie aparatu podporowego i wieszadłowego
Czynniki:

• przewlekłe zaparcia

• przewlekłe choroby układu oddechowego

• wodobrzusze

• uszkodzenie oraz niewydolność aparatu podporowego i wieszadłowego.

• Porody z “ochroną krocza”

• Liczne porody

• Nieprawidłowy przebieg porodów

• Pęknięcie krocza gojone się przez ziarninowanie

• Wygasanie czynników hormonalnych jajników

• Otyłość

Termin menopauza oznacza ostatnią miesiączkę w życiu kobiety, po której następuje sześciomiesięczna przerwa , natomiast termin klimakterium dotyczy okresu przed menopauzą gdy zaznaczone są kliniczne, endokrynologiczne , biologiczne objawy zbliżającej się menopauzy i okresu jednego roku po menopauzie.
Objawy:
-uderzenia gorąca
-Nadmierne pocenie się , zwłaszcza w porze nocnej
-zawroty, bóle głowy
-Obwodowe poszerzenie naczyń
-Kołatanie serca
-zmniejszona pamięć
- zmniejszona pewność siebie
- obniżone libido
-Płaczliwość
-Zmienne nastroje
-Niepokój

Po menopauzie
- obniża się elastyczność naczyń krwionośnych ,
-zwiększa się zużycie tlenu przez mięsień sercowy
- wzrasta opór obwodowy.
-W obrębie narządów płciowych następują zmiany zanikowe. Niedobory estrogenów powodują atrofię nabłonka pokrywającego błonę śluzową pochwy, macicy, jajowodów
-Cewka moczowa ulega zanikom, a mięsień zwieracz cewki wiotczeje
-W układzie kostnym na skutek niedoborów estrogenów , zmniejszenia się syntezy witaminy D , jak również spadku syntezy kalcytoniny , zanika masa kostna , co prowadzi do osteoporozy

premenopauza – okres kilku lat przed wystąpieniem menopauzy , zwykle po 40 rokiem życia gdy miesiączki stają się mniej regularne

postmenopauza – rozpoczyna się po 12 miesiącach od menopauzy

SENIUM-to okres występujący po klimakterium , w którym zaczyna się starzenie ustroju okres ten uzależniony jest od cech genetycznych, środowiskowych i nabytych

13 dzień – ukł nerwowy
19 dzien – ukł. Krążenia
3-4 tydz- ukł pokarmowy
4 tydz – ukł oddechowy
- czaszka /twarz
-ukł . nerwowy ośrodkowy
5 tydz- ukł. Limfatyczny
5 tydz- ukł. Moczowy
6 tydz- gonady

Mięśniaki macicy to łagodne guzy gładkokomórkowe (włókniaki), które rozwijają się w ścianach macicy.

Mięsaki to bardzo rzadkie nowotwory tkanek miękkich i kości. Stanowią ok. 1 proc. wszystkich nowotworów złośliwych u dorosłych
włókniakomięsaki – z tkanki łącznej włóknistej
tłuszczakomięsaki – z tkanki tłuszczowej
naczyniakomięsaki – z tkanki naczyniotwórczej
kostniakomięsaki – z tkanki kostnej

W warunkach prawidłowych szyjka macicy nie przekracza linii międzykolcowej. Dno macicy znajduje się na poziomie kresy granicznej. Fizjologię stanowi również ruchomość macicy stwierdzana podczas badania oraz niewielkie przemieszczanie się macicy przy wypełnionym pęcherzu moczowym

Przednia ściana pochwy sąsiaduje z brzegiem dolnym spojenia łonowego oraz cewką moczową i pęcherzem moczowym , od którego oddziela się przegroda pęcherzowo-pochwowa. Tylna ściana pochwy w odcinku dolnym przebija przeponę moczowo-płciową. W środkowym odcinku na długości ok.4cm sąsiaduje z odbytnicą , od której jest oddzielona przegrodą odbytniczo-pochwową

Górny odcinek ściany tylnej graniczy na długości ok.2cm z dnem zagłębienia odbytniczo-macicznego. Os długa pochwy w warunkach fizjologicznych biegnie prawie poziomo. Tylna ściana pochwy przylega do przedniej ściany odbytnicy i jest podparta mięśniem łonowo- guzicznym. Przednia ściana pochwy na dużej powierzchni styka się ze ścianą tylną. Przy zwiększonym ciśnieniu śródbrzusznym przednia ściana pochwy jest dociskana do tylnej ściany , co powoduje zamknięcie pochwy . Ściany pochwy nie ukazują się w warunkach prawidłowych w sparze sromowej ani w spoczynku ani przy parciu.