Rośliny uprawne na świecie

• Przemysłowe

Oleiste
	Roślina	Zastosowanie	Występowanie	Wygląd
1.	Palma kokosowa	Cukiernictwo; produkcja kosmetyków; przemysł spożywczy; budownictwo; rzeźbiarstwo; produkcja mebli.	południowo-wschodnia Azja; północno-zachodnia Ameryka Południowa.	Liście pierzaste; Pień dorasta do 30 m wysokości; Owoc palmy kokosowej jest jednonasiennym pestkowcem zrośniętym z trzech owocolistków. U podstawy owocu znajdują się trzy otwory kiełkowe.
2.	Soja warzywna	Produkcja pasz; pokarm dla człowieka; wytwarzanie innych produktów spożywczych.	południowo-wschodnia Azja.	Łodyga: dorasta do 1 m wysokości; liście: złożone, trójlistkowe; kwiaty: grzbieciste o barwie fioletowej; owoce: strąki szorstko owłosione. Są małe, owalne i mają różnorodne zabarwienie.
3.	Oliwka	Produkcja oleju jadalnego- oliwy; spożycie.	Południowa Europa; Afryka; południowa Azja; Australia.	Oliwki mogą być zielone i czarne. O kolorze decyduje etap dojrzewania owoców, na którym zostają zerwane.
4.	Słonecznik	ziołolecznictwo; roślina ozdobna; roślina paszowa; przemysł spożywczy; produkcja kosmetyków.	Ameryka Północna i Południowa.	Rośliny o wzniesionych, grubych łodygach. Liście pojedyncze, owłosione i zwykle lepkie.  Na zewnątrz koszyczka duże, żółte kwiaty języczkowe, wewnątrz również żółte kwiaty. Owocem jest  niełupka o owocni skórzastej.
5.	Rzepak	Produkcja oleju rzepakowego; produkcja paliwa; pasza dla zwierząt; pszczelarstwo;	Europa; Azja	Łodyga: wzniesiona i rozgałęziona; kwiaty: Żółte, 4-płatkowe; liście: ulistnienie skrętoległe, liście sinozielone, pokryte woskiem; owoc: łuszczyna zawierająca wiele nasion
6.	Gorczyca czarna	Lecznictwo; główny składnik musztardy; przemysł spożywczy; roślina pastewna; roślina miododajna.	Północna część Afryki; Europa; Azja.	Łodyga: wzniesiona, wyprostowana; liście: ogonkowe, całobrzegie; kwiaty: niewielkie, żółte. Kielich mają początkowo stulony, później odstający; owoc: przylegająca do osi owocostanu łuszczyna.
7.	Kapusta abisyńska	Produkcja oleju podobnego właściwościami do oleju rzepakowego.	Środkowa część Afryki; Wyżyna Abisyńska.	Łodyga: rozgałęziona; kwiaty: białe, drobne zebrane w groniaste kwiatostany, kielich kwiatowy 4-działkowy; owoc: kulista łuszczynka koloru piaskowego. Nasiono koloru oliwkowego lub brunatnego.
8.	Krokosz barwierski	Barwnik; lecznictwo; cele spożywcze; produkcja mydeł, pokostu.	Bliski Wschód; Indie.	Łodyga: podłużnie bruzdowana, błyszcząca, białożółta; korzeń: Cienki, wrzecionowaty; kwiaty: Zebrane w okazałe główkowate kwiatostany. Pomarańczowożółte lub czerwonawopomarańczowe; owoc: niełupka.
9.	Mak lekarski	Cele przemysłowe, spożywcze, lecznicze.	Azja; Europa.	Łodyga jest sztywna, pokryta białym nalotem.  Kwiaty maku są duże, posiadają 4 płatki korony, które mogą mieć kolor: biały, jasnofioletowy, różowy lub czerwony. Owoce to tzw. makówki.
10.	Dynia olejna	Pasza dla bydła; produkcja oleju.	Austria; Słowenia.	Odmiana botaniczna dyni zwyczajnej; różnicą jest brak twardej łupiny u nasiona dyni. Nasiona osłonięte są jedynie cienką, srebrzystą okrywą.
11.	Lnicznik siewny	Produkcja oleju rydzowego; pasza dla drobiu; roślina lecznicza; cele spożywcze;.	Azja; Europa.	Łodyga: Wzniesiona, prosta, cienka; kwiaty: mają 4-działkowy kielich, 4-płatkową żółtawobiałą koronę, 6 pręcików i 1 słupek; owoc: wielonasienna spłaszczona łuszczynka.
12.	Fistaszki	Świeże nasiona są zjadane jako warzywo, a prażone są przekąską; produkcja masła orzechowego.	Półwysep Bałkański; Włochy; Francja; kraje Afryki Subsaharyjskiej.	Liście: pierzastozłożone z dwóch par owalnych listków; kwiaty: motylkowe, żółte. Górne kwiaty są płone i tylko z dolnych powstają nasiona; owoc: Strąki z bruzdowaną, włóknistą okrywą, zawierające 1-4 nasiona, tzw. orzeszki ziemne.
13.	Sezam indyjski	Produkcja oleju sezamowego; cukiernictwo; produkcja mydeł; przemysł perfumeryjny.	Indie; Chiny; Meksyk; Ameryka Środkowa; Sudan.	Kwiaty: Samopylne, duże, osadzone na krótkich szypułkach, białe lub fioletowe z czerwonymi plamami; owoce: torebki, zielone, silnie omszone, po dojrzeniu pękające wzdłuż nerwów owocolistków. Nasiona płaskie, matowe o zmiennej barwie od białej do prawie czarnych.
14.	Masłosz Parka	Roślina uprawiana jest dla owoców, których nasiona są bogate w tłuszcze. Z gniecionych nasion wytwarza się masło shea. Drzewo jest także źródłem drewna  służącym do wyrobu mebli.	Zachodnia i środkowa Afryka.	Drzewo dorasta do wysokości 25 m. Liście są odwrotnie jajowate, wydłużone i skupione na końcach gałązek. Blaszka liściowa jest skórzasta i od spodu owłosiona. Owocem jest eliptyczna jagoda o barwie żółtej lub żółtozielonej z pojedynczym, okrągławym nasionem o barwie czerwonobrązowej.

Włókniste
1.	Bawełna	Włókiennictwo; produkcja oleju jadalnego; lecznictwo; produkcja mydeł, świec, szminki, gliceryny itd.	Azja, Ameryka Północna i Południowa, Europa.		Pokrój: krzewy; kwiaty: duże, podobne do kwiatów hibiskusa. Płatki korony w kolorze żółtym, kremowym lub różowym, czasami z ciemną plamką u nasady.; owoce: Torebki zawierające liczne drobne nasiona o łupinach okrytych jednokomórkowymi włoskami.
2.	Banan manilski	Młode owoce i pączki kwiatów męskich są jadalne; Z włókna produkuje się liny okrętowe, powrozy i sznury, a także tkaniny i różnego rodzaju plecionki.	Kraje o klimacie tropikalnym. Między innymi w Filipinach i Indiach.		Wytwarzająca rozłogi bylina o wysokości do 7-8 m; liście równowąsko-lancetowate, szerokie z brązowymi plamami z wielkimi pochwami tworzącymi rodzaj łodygi; kwiaty zebrane w zwisające kwiatostany.
3.	Rafia	Produkcja lin; produkcja wina palmowego.	Afryka; Madagaskar; Ameryka Południowa.		Niska kłodzina i długie pierzasto podzielone liście osiągające do 20 metrów długości i 3 m szerokości. Mają włóknodajne listki.
4.	Karłatka niska	Z młodych liści wyplata się koszyczki, a ze starszych pozyskuje się włókna do wyrobu mat i grubych worków. Najmłodsze wierzchołki pędów karłatki bywają jadane jako jarzyna; roślina ozdobna.	Wybrzeże północnoafrykańskie; zachodnia część obszaru śródziemnomorskiego, od południowych Włoch do południowej Hiszpanii; południe Chorwacji i Grecji.		Pokrój: Roślina z bardzo krótką, ledwie rozwiniętą kłodziną albo z licznymi pniami; liście: skupione w szczytowym czubie, wachlarzowate; owoce: czerwonożółte, kulisto-podłużne, z wyglądu podobne do dojrzewającej oliwki.
5.	Pokrzywa zwyczajna	Roślina lecznicza i kosmetyczna, jadalna i paszowa; dostarcza także włókien, barwnika i jest użytkowana w ogrodnictwie.	Europa; Azja; północna część Afryki; Ameryka Północna.		Łodyga: pojedyncza lub rzadko i słabo rozgałęziona. Kwiaty: roślina jest przeważnie dwupienna. Kwiaty niepozorne zielone, z czterodzielnym okwiatem, zebrane są w luźne lub gęste groniaste kwiatostany.
6.	Agawa	Roślina ozdobna; produkcja alkoholi, papieru, lin oraz sznurków; można uzyskać syrop z agawy.	Południowa część USA; północne rejony Ameryki Południowej.		Pokrój: Sukulenty liściowe; łodyga: Silnie skrócona; liście: są grube i mięsiste oraz pokryte drobnymi, ale ostrymi kolcami; kwiaty: Wszystkie gatunki agaw są hapaksantami.
7.	Juka włóknista	Lecznictwo; włókno pozyskane z liści, przerabiane jest na grube tkaniny i wyroby powroźnicze; roślina ozdobna.	Europa; Ameryka Północna.		Łodyga: brak lub występuje krótka, drewniejąca i ukryta wśród liści;  Kwiaty są liczne, zwieszone, dzwonkowate, koloru białego lub kremowobiałego, niekiedy zielono nabiegłe. Okwiat ma formę kulistą.
8.	Kenaf	Z włókna robi się worki, brezenty, sieci, tkaniny opakunkowe i papier; liście nadają się do spożycia na sałatki; z nasion wytłacza się olej jadalny.		Azja Południowa; Rosja; Bangladesz; Brazylia; Kuba.		Pokrój: roślina jednoroczna o wysokości do 3 m i ciernistej łodydze; liście: jajowate, 3-5 klapowane; kwiaty: wyrastają w kątach liści. Mają 7-9 działkowy kieliszek, 5-działkowy kielich i dużą koronę z 5 żółtych płatków z czerwonymi plamami.

Cukrodajne
1.	Sorgo cukrowe	Cele paszowe; produkcja cukru w postaci syropu sorgowego; produkcja bioetanolu.	Afryka; Indie; Australia; Ameryka Północna i Południowa.	Należą do tej grupy odmiany wysokie, o dużej zawartości cukrów rozpuszczalnych w wodzie. Cukry te głównie są zgromadzone w łodygach.
2.	Klon cukrowy	Pozyskanie syropu klonowego; drewno wykorzystywane jest w meblarstwie, tokarstwie, wytwarza się z niego instrumenty muzyczne, parkiety, sklejki, deskorolki.	Wschodnia część Ameryki Północnej.	Pokrój: drzewo; Liście jesienią przebarwiają się na czerwono i pomarańczowo. Są podobne do liści klonu zwyczajnego, ale spodem sine.; owoc: po dwa złączone ze sobą, oskrzydlone orzeszki.
3.	Trzcina cukrowa	Wyrób cukru trzcinowego; produkcja alkoholu; kawałki źdźbła spożywane są jako słodycze; surowiec do wyrobu celoteksu.	Ameryka Północna; Ameryka Południowa; Afryka; południowa część Azji; Australia.	Łodyga: źdźbło osiąga wysokość do 2–6 m i średnicę 2–7 cm, jest nierozgałęzione; kwiaty: niepozorne, w biało owłosionych kłoskach zebranych setkami w piramidalną wiechę; owoce: podłużne ziarniaki, w uprawie rzadko obecne.
4.	Burak cukrowy	Wyrób cukru białego; pasza dla zwierząt;	Ameryka Północna; Europa.	Korzeń w kształcie stożka; Kolor biały (podchodzi pod kremowy); Liście buraka przypominają liście sałaty.

Kauczukodajne
1.	Figowiec	Roślina ozdobna; stolarstwo; przemysł spożywczy.	Tropikalna część Azji; Australia; wyspy Oceanii; zachodnia Afryka.	Duże drzewa, krzewy; Kwiaty drobne, zamknięte całkowicie w dnie kwiatowym. Owoce mając postać drobnych, podobnych do nasion niełupek otoczonych przez rozrośnięte, mięsiste dno kwiatowe, tworzące specyficzny owocostan zwany figą . Wszystkie gatunki figowca zawierają sok mleczny.
2.	Mniszek kok-sagiz	Roślina uprawiana dla kauczuku , który znajduje się w soku korowej części korzeni. Wykorzystuje się przy produkcji opon.	W środkowej części Azji.	Pokrój: Bylina do 30 cm wysoka, z wyglądu podobna do mniszka lekarskiego, z białym sokiem mlecznym; liście: Lancetowate, zatokowo wcinane, zebrane w przyziemną rozetę.; kwiaty: języczkowate, koloru żółtego, tworzące koszyczki osadzone na szczycie bezlistnej łodygi; owoc: Niełupka z puchem kielichowym.
3.	Kauczukowiec brazylijski	Roślina kauczukodajna; Sok mleczny jest surowcem do wyrobu gumy; Nasiona przeznaczane są do otrzymania oleju używanego przy wyrobie pokostu, mydeł, pozostałość-wytłoki stanowią cenną paszę.	Ameryka Południowa- lasy dorzecza Amazonki.	Jest to gatunek wiecznie zielonego drzewa; kwiaty: pojedyncze, koloru żółtawego; liście: całobrzegie, skórzaste, kształtu owalnego, trójdzielne, długoogonkowe, zebrane są w pęczki na końcach gałązek; owoce: Trójdzielna torebka , zawierający nasiona koloru brązowego.
4.	Gwajula srebrzysta	Roślina kauczukodajna.	Środkowa i północna część Meksyku; Stany Zjednoczone.	Krzew do 80 cm wysokości z drobnymi, owłosionymi liśćmi. Koszyczki kwiatowe drobne, kwiaty brzeżne żółte, języczkowate, wewnętrzne rurkowate, żółte. Owocem jest niełupka.
5.	Kastylka sprężysta	Roślina uprawiana dla soku mlecznego, który wypływa z utworzonej rany. Z tego soku otrzymuje się kauczuk.	Meksyk;  Ameryka Środkowa i północno-zachodnia część Ameryki Południowej	Drzewo dorasta do 12 m wysokości. Korona w kształcie parasola o liściach całobrzegich, podługowatych, u nasady w kształcie sercowatym. Liście błyszczące w kolorze zielonym.  Owoc złożony z wielu mniejszych owocków zrośniętych ze sobą w całość.

• Żywieniowe

Zboża
1.	Kukurydza zwyczajna	Pasza dla bydła, trzody chlewnej i drobiu; Produkcja mąki; roślina przemysłowa	Głównymi rejonami upraw są: Nizina Centralna w USA, Mandżuria, Chiny, środkowa i południowo-wschodnia część Wyżyny Brazylijskiej, Basen Akwitański we Francji.	Pokrój: O wzniesionym, pojedynczym źdźble, wysokości 0,5 do 2,5 m – zależnie od odmiany. Łodyga: W węzłach pełna, międzywęźla wypełnione gąbczastym rdzeniem . Liście: Skrętoległe, sfalowane, o szerokiej blaszce i krótkim języczku, z wierzchu lekko omszone, pojedynczo wyrastające z węzła. ; Owoc: Ziarniak o bardzo zmiennym kształcie i ubarwieniu zależnym od odmiany. Dojrzałe od koloru białego poprzez żółty, pomarańczowy, brunatny do ciemnofioletowego.
2.	Ryż siewny	Z ryżu siewnego wytwarza się mąkę, kaszę, ziarno, jest to także surowiec do wyrobu alkoholu – sake, araku oraz wina ryżowego; roślina jadalna; cele spożywcze i przemysłowe.	Południowa Azja; Europa; Ameryka Północna i Południowa; Australia.	Łodyga: Liczne, gęste o wysokości w granicach 50-150 cm. Liście: Dolne o długości do 100 cm i szerokości do 15 mm, spłaszczone. Kwiaty: Skupione w wiechy o długości do 300 mm złożone z jednokwiatowych, ościstych płaskich kłosków. Owoce: Kłos zawiera 30-100 ziaren.
3.	Pszenica	Wytwarza się z niego mąkę i kaszę; pasza dla zwierząt; skrobia jest wykorzystywana w medycynie, a otręby w dietetyce.	Europa; wschodnia Azja; Ameryka Północna i Południowa; Indie; Australia.	Łodyga: Źdźbło o nieco szorstkich kolankach.; Liście: Dwurzędowo ustawione, naprzemianległe, pochwiaste, równowąskie, żyłkowanie równoległe. W dotyku nieco szorstkie.; Owoce: Zaokrąglony ziarniak dający się łatwo wyłuskać z kłoska. Na przedniej stronie posiada bruzdę. Bielmo mączyste lub szkliste.
4.	Jęczmień	Podstawowy surowiec do produkcji słodu jęczmiennego w browarnictwie oraz do produkcji kasz; roślina pastewna; produkcja szkockiej i irlandzkiej whisky.	Europa; wschodnia część Ameryki Północnej; zachodnia Azja; południowa część Australii.	Owoce: Zaokrąglony ziarniak dający się łatwo wyłuskać z kłoska. Na przedniej stronie posiada bruzdę. Bielmo mączyste lub szkliste.
5.	Sorgo	Niektóre gatunki są bardzo wartościowymi roślinami żywieniowymi; Liście wykorzystuje się jako paszę dla bydła, a ziarno przerabia na kaszę i mąkę, z której robi się placki; Z sorgo wykonuje się napój alkoholowy podobny do piwa albo wódki; Sorgo dostarcza także materiału do wyrobu mioteł i szczotek, źdźbła służą jako opał, materiał budowlany i do stawiania płotów.	Indie; Afryka; Australia; Stany Zjednoczone; Ameryka Środkowa i Południowa; rejony świata o klimacie tropikalnym i podzwrotnik-owym.	Sorgo to rodzaj roślin z rodziny wiechlinowatych (to główny składnik roślinności stepowej, łąkowej oraz pastwiskowej, należą do niej również rośliny uprawne, w tym również zboża). Zatem to proso jest rośliną z rodziny traw.
6.	Proso	Uprawiane jest głównie na kaszę, zwaną kaszą jaglaną; Z ziarna robi się także mąkę używana jako dodatek do kleików i niektórych rodzajów pieczywa; W Chinach, Afryce i Nepalu proso jest wykorzystywane do warzenia piwa; pokarm dla zwierząt; produkcja skrobi i cukru gronowego.	Azja; południowa Afryka; Australia; Chiny; Japonia; RPA.	Pokrój: Rośnie w luźnych^;Łodyga: Prosta lub lekko wygięta u podstawy. Liście: . Są płaskie, gładkie lub szorstko owłosione. Mają jasnozielony kolor z licznymi, niewyraźnymi bruzdkami i wyraźnym białym paskiem pośrodku.; Owoce: Plewki mają różnorodne zabarwienie – białe, żółte, siwe, czerwone a nawet czarne.
7.	Owies zwyczajny	Ziarno owsa używane jest na paszę i do wyrobu bezglutenowej mąki, kasz oraz płatków; roślina lecznicza.	Europa; Azja; Ameryka Północna.	Pokrój: Roślina jednoroczna osiągająca do 110 cm wysokości, o pustym źdźble łodygi. Kłos z rozpierzchłą lub chorągiewkowatą wiechą o długości 10-30 cm.
8.	Żyto	Ziarniaki żyta są stosowane do wyrobu pasz dla bydła i trzody chlewnej. Z żyta produkuje się również mąkę którą stosuje się głównie do wypieku chleba. Produkuje się z niego też alkohol etylowy. Słomę żytnią stosowano do wyrobu strzech, oraz jako ściółkę dla zwierząt.	Europa Środkowo-Wschodnia.	Łodyga: Źdźbło ma wysokość ok. 1,5 m.; korzenie: Żyto w porównaniu z innymi zbożami, ma dobrze rozwinięty system korzeniowy, co umożliwia pobieranie wody i składników pokarmowych z głębszych warstw gleby.; Kwiaty: Kłos o kłoskach  dwukwiatowych, ościsty; owoce: Ziarniaki o kształcie podłużnym, wrzecionowatym, o barwie szarozielonej.
9.	Pszenżyto	Pasza dla bydła, trzody chlewnej, owiec i ptactwa; ziarno chlebowe.	Europa.	Mieszaniec zbóż należący do rodziny wiechlinowatych.
10.	Dziki ryż	Dziki ryż może być wykorzystywany w codziennym jadłospisie osób zdrowych; dodatek do ryb, mięsa, sałatek itp.	USA; Węgry; Australia.	Trawa jednoroczna o wysokości 1,5-2 m. Na szczycie źdźbła luźna wiecha o długości do 40 cm zawierająca jednokwiatowe kłoski. Owocem jest ziarniak o długości ok. 1,5 cm.
11.	Miłka abisyńska	Wyrób mąki; używa się jej do przyrządzania wyrobów alkoholowych; Wyrabia się z niej także tradycyjną etiopską potrawę o nazwie injera.	Północno-wschodnia Afryka.	Dorasta do 1 m, liście szorstkie, wiecha kłoskowata o długości do 40 cm; nasiona podłużne i jajowate, brunatnożółtawe.
12.	Pszenica orkisz	Orkisz można wykorzystać do produkcji mąki, płatków czy kaszy.	Europa.	Pokrój: Osiąga od 50 do 150 cm wysokości.; kwiaty: Zebrane w luźny kłos o łamliwej osadce.
13.	Włośnica ber	Roślina pastewna.	Wschodnia Azja.	Wysokość 0,5 -1m, wiecha kłosokształtna, zwisająca.
14.	Szarłat wyniosły	Piekarstwo; przemysł cukierniczy; przemysł farmaceutyczny; roślina ozdobna.	Ameryka Środkowa; Europa.	Szarłat wiechowaty charakteryzuje się pokrojem wyprostowanym. Tworzy silnie rozgałęzione łodygi. Jego jajowate albo podłużne liście występują w różnych odcieniach zieleni i czerwieni. Szarłat wiechowaty ma liczne, najczęściej purpurowe kwiaty we wzniesionych, kłosowatych kwiatostanach, przypominających pióropusze
15.	Komosa ryżowa	Może zastąpić tradycyjne ziemniaki, ryż czy makarony; źródło białka.	Ameryka Południowa; Ameryka Północna; Europa.	Owoce: suche, typu niełupka, otoczone cienką warstwą owocni, w której znajdują się saponiny. Nasiona o średnicy 1,1-2,5 mm, u uprawianych form różnobarwne. Na powierzchni mają ostrokanciaste, głębokie i gęsto rozmieszczone plastrowate dołki.
16.	Kotewka orzech wodny	Roślina ozdobna; roślina lecznicza; orzechy tego gatunku są jadalne.	Azja; Ameryka Północna.	Orzech wodny to roślina pływająca do oczek wodnych. Preferuje zarówno słoneczne jak i lekko zacienione miejsca w zbiorniku. Najlepiej rozwija się w płytkich zbiornikach, z dużą ilością tlenu oraz składników odżywczych.

Strączkowe
1.	Ciecierzyca pospolita	Roślina uprawna; używana do spożycia; wyrabia się z niej specjalną mąkę; pasza dla zwierząt.		Zachodnia Azja.	Pokrój: Roślina jednoroczna. Łodyga sztywna, kanciasta; kwiaty: wyrastają pojedynczo w kątach liści. Są fioletowe, purpurowe lub białe; owoc: Zwisający strąk zawierający dość duże, gruszkowatego kształtu nasiona o barwie białożółtawej, czerwonawej lub brunatnej.
2.	Fasola zwykła	Cele spożywcze; odmiany są uprawiane jako rośliny ozdobne; ma pewne znaczenie lecznicze.		Ameryka Środkowa i Południowa; Europa	Liście: Pierwsze dwa są całobrzegie, następne trójlistkowe, barwy jasno- lub ciemnozielonej, w zależności od odmiany.; kwiaty: barwy białej, lila, fioletowej lub czerwonej.; owoce: Wydłużone strąki.
3.	Groch zwyczajny	Pasza dla zwierząt; niedojrzałe nasiona grochu zbierane są w celu bezpośredniego spożycia i produkcji mrożo-nek. Dojrzałe i uschnięte nasiona grochu gotuje się i wykorzystuje jako podstawę rozmaitych posiłków lub dodatek do innych potraw.		Południowa Azja; północna część Afryki; wschodnia i południowa Europa.	Pokrój: Występują odmiany zarówno płożące jak i pnące, osiągające w sprzyjających warunkach wysokość do 2 metrów.; owoce: Strąki mające kształt podłużnej torebki, zawierające kilka niewielkich nasion.
4.	Soczewica jadalna	Uprawiana na smaczne i pożywne nasiona, które do spożycia nadają się po ugotowaniu. Można także wytwarzać z nich mąkę. Jest uprawiana także jako roślina pastewna.		Główne rejony jej upraw to: Kanada, Indie, Turcja oraz USA	Łodyga: Wzniesiona lub podnosząca się, czworokątna z podłużną bruzdą, rozgałęziająca się.; kwiaty: Wyrastają po 2-3 na długich szypułkach. Są drobne, niebieskiego koloru.; owoc: Zwisający strąk, zawiera 1-3 dość duże, płaskie nasiona o ostrych brzegach.
5.	Fasola mungo	Roślina jadalna, w krajach tropikalnych w powszechnym użyciu, przerabiana również na mąkę.		Uprawiana jest na terenach tropikalnych i subtropikalnych.	Liście: duże, trójlistkowe; kwiaty: drobne w kolorze żółtym kwiat typu motylkowego; owoce: strąk w kolorze brązowym. W środku zawiera do 25 nasion w kolorach zielonym i żółtawym, bywają również czarnoplamiste.
6.	Fasola azuki	W kuchniach Wschodu są często składnikiem słod-yczy; uprawiana w krajach azjatyckich dla jadalnych nasion i kiełków.		Japonia, Chiny; Korea; USA.	Pokrój: Roślina do 30 cm wysokości; owoc: Strąk mały i cylindryczny, z nasionami drobnymi, wydłużonymi lub okrągławymi, w różnych kolorach.
7.	Nikla indyjska	Roślina pastewna; uprawiana na smaczne i pożywne nasiona.		Półwysep Indyjski; Afryka; Ameryka Środkowa.	Łodyga: Wzniesiona lub podnosząca się.; liście: Pierzaste trójdzielne; kwiaty: Żółte kwiatostany do 8 cm długości.; owoc: Zwisający strąk. Zawiera kilka spłaszczonych nasion, w kolorach od kremowobiałego poprzez żółtawy do brązowego.
8.	Bób		Roślina jadalna; Odmiana bobik uprawiana jest na paszę.	Europa.	Owoce: W kształcie strąku, obłego, zwisającego w dół. Nasiona mają kształt soczewki lub nerki. Są koloru jasnożółtego lub jasnozielonego, ewentualnie brunatne.
9.	Seradela pastewna		Roślina pastewna; roślina miododajna.	Afryka Północna; Europa Południowa.	Łodyga: wzniesiona, lub podnosząca się; liście: drobne, pierzasto złożone. Owocem jest strąk rozpadający się na pojedyncze człony.
10.	Łubin trwały		Roślina ozdobna; czasami zasiewany na polach i w lasach na paszę dla dzikich zwierząt.	Rośnie dziko w całej Polsce. Pochodzi z zachodniej części Ameryki Północnej.	Zebrane w duże grono w górnej części łodygi. Górna warga kielicha jest całobrzega. Kwiaty grzbieciste, duże. Przeważnie fioletowo-niebieskie, z białym żagielkiem w środku.; Owoc: Owłosiony strąk. Nasiona lśniące, plamiste, o elipsoidalnym kształcie.
11.	Wyka kosmata		Roślina pastewna, uprawiana na glebach piaszczystych w celach paszowych razem z żytem lub pszenicą. Bywa wysiewana także jako oddzielny siew. Jest cenną paszą chętnie zjadaną przez zwierzęta, zawierającą dużo białka.	W stanie dzikim występuje pospolicie na terenach nizinnych i w niższych partiach gór klimatu umiarkowanego, od Półwyspu Iberyjskiego po Azję Mniejszą, na Wyspach Kanaryjskich.	Łodyga: miękko owłosiona, wiotka; kwiaty: zebrane w kwiatostany groniaste, osadzone na długich szypułkach. Kwiaty w kolorze niebieskofioletowym i czerwonofioletowym.; owoc: kilkunasienny strąk.

Okopowe
1.	Ziemniak	Roślina pastewna, jadalna. Ziemniaka używa się do produkcji spirytu-su, mączki ziemniaczanej, która jest niemalże czystą skrobią.	Uprawiany jest na całym świecie. Najwięksi producenci ziemniaków to: Chiny, Rosja i Indie.	Najważniejszą częścią ziemniaka jest zgrubiały pęd podziemny zwany bulwą lub kłębem, natomiast cały nadziemny pęd, czyli łodyga, liście, kwiaty są trujące, ponieważ zawierają toksyczny składnik: solaninę.
2.	Maniok	Powstająca mąka służy do wypieku chleba, sporządzania i przyprawiania różnych potraw oraz przerabia się ją na alkohol. Otrzymuje się także mączkę skrobiową. Używa się jej do wyrobów cukierniczych i do sporządzania dietetycznych potraw skrobiowych.	Brazylia; Boliwia; Paragwaj; Meksyk; Madagaskar; Indie; Malezja; Nowa Gwinea; Wyspy Samoa; cała Afryka na południe od Sahary.	Pokrój: Krzew o wysokości do 3 m.; kwiaty: Drobne, brudnożółte, zebrane w grono; bulwy: Częścią użytkową są bulwy korzeniowe.  Są one brązowe z zewnątrz, wewnątrz białe lub żółtawobiałe.
3.	Batat	Spożywane są po ugotowaniu lub upieczeniu. Wytwarza się z nich również mąkę, płatki, skrobię oraz alkohol.	Powszechnie uprawiany w strefie międzyzwrotnikowej, na obszarach o wilgotnym i ciepłym klimacie. Głównymi producentami są: Chiny, Uganda, Nigeria oraz Indonezja.	Bulwy korzeniowe osiągające wagę do 3 kg. Mają biały, różowy lub czerwony miąższ.; Kwiaty: korona dzwonkowata lub lejkowata, na zewnątrz jasnoniebieska lub fioletowa, w gardzieli ciemniejsza.; Owoce: Jajowate torebki z dużymi, ciemnymi nasionami, rzadko się zawiązują.
4.	Taro	Surowiec spożywczy; przerabiany na mąkę; medycyna.	Azja; Polinezja; Wyspy Hawajskie; Afryka; Ameryka Północna i Południowa.	Pokrój: Bylina o wysokości do 1,5 m, z mocno skróconą łodygą, zgrubiałą w części podziemnej, tworząc dużą podziemną bulwę ; owoc: Zielone jagody do 5 mm, gęsto upakowane w kolbie.
5.	Pochrzyn	Produkcja kosmetyków; roślina jadalna.	Afryka Zachodnia; południowo-wschodnia część Azji; Karaiby; Ameryka Południowa.	Pnącza, które w zależności od gatunku wiją się zgodnie z ruchem wskazówek zegara lub odwrotnie. Bulwy  mają kształt kulisty lub maczugowaty, skórka brązowa, spękana o strukturze korkowej.. Liście sezonowe, sercowate. Kwiaty drobne,  owocem jest okrągła torebka z uskrzydlonymi nasionami.
6.	Słonecznik bulwiasty	Może służyć jako roślina ozdobna; roślina jadalna, lecznicza, pastewna i przemysłowa.	Ameryka Północna i Południowa; Azja.	Topinambur może dorastać do 1-2 m wysokości. Wytwarza silne łodygi, które pokryte są białymi włoskami. Liście są duże, jajowate lub lancetowate. Brzeg liścia jest mocno piłkowany. Cały liść porośnięty jest szorstkimi włoskami. Kwiaty topinamburu są dość duże, żółte i charakterystyczne dla rodziny astrowatych. Składają się z kwiatów języczkowych i rurkowych. Owocem jest niełupka.
7.	Brukiew	Roślina pastewna, uprawna; w drugim roku, gdy kwitnie, stanowi ważną roślinę miododajną.	Europa.	Roślina dwuletnia. W pierwszym roku wegetacji powstaje wieniec liści odziomkowych oraz korzeń spichrzowy, a w drugim roku wegetacji pęd nasienny.
8.	Marchew zwyczajna	Roślina pastewna; Można jadać marchew na surowo, jako surówkę, gotowaną w sałatkach i zupa-ch lub z wody, smażoną, duszoną. Z marchwi robi się soki i przeciery, a także przetwory.	Europa; Azja; północna Afryka.	Owoc: Rozłupnia, rozpadająca się na 2 jednonasienne rozłupki.;liście: Liście 2 lub 3-krotnie pierzastosieczne, równowąskie.; kwiaty: Małe, białe, zebrane u szczytu rośliny; korzeń: Spichrzowy – ma rozbudowany miękisz spichrzowy, służący do magazynowania substancji pokarmowych.
9.	Cykoria	Składnik kawy zbożowej; zastosowanie w przypadku chorób skóry.	Europa; Azja; Afryka.	Byliny, rośliny dwuletnie lub jednoroczne. Wytwarzają zgrubiałe korzenie palowe. Łodygi słabo rozgałęzione, koszyczki kwiatowe o języczkowatych, błękitnych kwiatach. Rośliny wytwarzają sok mleczny.
10.	Rzepa	Wywar z liści służy jako odżywka do przetłuszczonych się włosów z łupieżem;   warzywo o jadalnej bulwie; pasza dla zwierząt hodowlanych.	Europa; Rzepa uprawiana jest w strefie klimatu umiarkowanego.	Owoc: łuszczyna; kwiaty: drobne, złocistożółtego koloru; liście: Dolne lirowatego kształtu i owłosione, zielonego koloru, górne jajowate, ząbkowane, sine; łodyga: Wzniesiona, wyprostowana, rozgałęziająca się.

Warzywa i owoce
1.	Brokuł	Jest częstym składnikiem zup, kremów czy sałatek.; Te zielone warzywa są skarbnicą sulforafanu, który jest substancją-przeciwutleniaczem, wykazującym działanie blokujące mutacji DNA związanych z chorobami nowotworowymi.	Naukowcy ocenili, że kolebką tego zielonego, jednorocznego warzywa są rejony Morza Śródziemnego. Mówi się o tym, że hodowany i uprawiany był przez Greków i Rzymian. Obecnie warzywo te hoduje się w większości krajów, w których nie występują ciągłe upały.	Brokuły rosną na grubych i dość mięsistych łodygach, które w górnej części zmieniają się w kwiatostan, składający się z różyczek. Charakterem podobny jest do kalafiora, lecz oprócz zielonego koloru, różnią go również mniej zbite kwiatostany. Mniej istotne w budowie tego warzywa są liście - ciemnozielone, pofałdowane, osadzone na ogonkach i wyrastające z łodygi.
2.	Kalafior	Kalafior jest warzywem które nadaje się jako dodatek niemal do każdego dania. Ponadto jest bogaty w substancje odżywcze i przeciwutleniacze, a te z kolei są pomocne w zapobieganiu powstawania raka.	Roślina znana była już w starożytnym Rzymie i Grecji, skąd rozprzestrzeniła się do innych krajów.	Jadalną częścią kalafiora jest tak zwana róża. Przeważnie ma ona kolor biały, chociaż może mieć również inne barwy. Osadzona jest na bardzo skróconym pędzie głównym. Składa się z ogromnej ilości pędów kwiatostanowych, które są mięsiste i zbite, dzięki czemu wspaniale nadają się do gotowania. W dolnej jej części pojawiają się zielone, duże liście, okrywające dookoła część jadalną.
3.	Brukselka	Częścią jadalną są główki liściowe. Można je gotować, smażyć, opiekać oraz marynować.	Europa Zachodnia i Północna.	Łodyga: Wytwarza długą, grubą, silnie ulistnioną łodygę; liście: drobne, wydłużone, pofałdowane, jasno lub sinozielone, w kątach których znajdują się małe główki.
4.	Kapusta pekińska	Liście rośliny jadalne, używane są jako warzywo.	Pochodzi z północnych terenów Chin i Japonii. Jest uprawiana w wielu rejonach świata o umiarkowanym klimacie.	Roślina roczna o liściach odziomkowych, dużych, kształtu owalnego. Liść szeroki, pomarszczony i żyłkowany z brzegu falisty. Kwiaty czterokrotne.  Owoc – łuszczyna z krótkim dzióbkiem.
5.	Cebula zwyczajna	Cebula ma silne właściwości fitoncydowe, stąd szeroko wykorzystywana jest w medycynie ludowej i fitoterapii. W leczeniu wykorzystuje się całe świeże cebule, liście oraz sok.	Pochodzi prawdopodobnie z Azji Środkowej a uprawiana jest niemal we wszystkich krajach.	Cebula posiada bardzo charakterystyczny wygląd. Konkretne odmiany różnią się od siebie kolorem, smakiem oraz kształtem. Cebula może mieć kolor żółty, biały, czerwony, a nawet fioletowy. Korzeń cebuli może sięgać nawet 30-40 cm. Wyrastające z cebuli liście określane są liśćmi asymilacyjnymi.
6.	Por	w lecznictwie pora stosuje się w formie soku lub syropu; Idealnie nadaje się do potraw na zimno, surówek i sałatek.	Por uprawiany był w starożytnym Rzymie, Egipcie i Grecji. Pochodzi z Bliskiego Wschodu – Azji Mniejszej, ale tak naprawdę swą popularność zyskał dzięki kuchni włoskiej.	Por jest rośliną dwuletnią, która podczas pierwszego roku uprawy, wytwarza jadalną część, czyli cebulę oraz długie, płaskie liście. Natomiast w drugim roku, pory wydają pędy kwiatostanowe, które mogą sięgać nawet 2 metrów wysokości, a zakończone są jasnoróżowymi kwiatami.
7.	Szczypiorek	Jest uprawiany jako warzywo; liście powszechnie używane jako przyprawa; roślina lecznicza.	Europa; Azja; Ameryka Północna.	Kwiaty: Różowe lub fioletowe, zebrane w niewielkie baldachy.; liście: Liczne, odziomkowe, rurkowate, ciemnozielone.; kłącze: Liczne, cienkie cebule skupione na podziemnym kłączu.
8.	Rukiew wodna	Liście i młode rośliny są jadalne, jest to jedna z najcenniejszych dla zdrowia roślin, o dużej gęstości odżywczej. Uprawiana jako warzywo, szczególnie popularne w Normandii.; roślina lecznicza.	Zasięg rodzimy obejmuje  Europę i Azję, ale jako gatunek zawleczony  szeroko rozprzestrzenił się na wszystkich kontynentach świata.	Rukiew wodna jest byliną z rodziny kapustowatych dorastającą do około 60 cm wysokości. Roślina ta, cechuje się szerokim zakresem zmienności fenotypowej w zależności od zróżnicowania warunków siedliska. Posiada płożącą się, wewnątrz pusta łodygę. Ma nieduże, pierzaste liście oraz drobne, białe kwiaty. Owocem jest łuszczyna o długości kilkunastu milimetrów z dwoma rzędami nasion przypominających nasiona gorczycy.
9.	Szpinak warzywny	Wszystkie gatunki szpinaku są spożywane, jednak tylko szpinak warzywny jest szeroko rozpowszechniony w uprawie i spożywany jako warzywo.; Ponieważ wysuszony papier, wcześniej nasączony wodą po gotowaniu szpinaku dobrze się tli, wywar ze szpinaku używany był do wyrobu drasek; roślina lecznicza.	Pochodzi najprawdopodobniej z południowo-zachodniej Azji. Największymi producentami szpinaku są: Chiny, USA, Japonia, Turcja, Francja, Włochy.	Roślina zazwyczaj dwupienna, rosnąca do wysokości 30 –50 cm (rzadziej do 1 m) o liściach strzałkowatych lub jajowatych. Roślina bardzo zmienna morfologicznie, w wyniku zabiegów hodowlanych stworzono wiele odmian istotnie różniących się wyglądem.
10	Rukola	Liście spożywane mogą być jako warzywo, zazwyczaj w postaci sałatki; Roślina przyprawowa, używana do produkcji musztardy oraz jako zamiennik pieprzu; Z nasion otrzymuje się olej; Jest rośliną leczniczą.	Rośnie dziko w basenie Morza Śródziemnego, nad Morzem Czarnym , w Afryce , w Azji Zachodniej, na Kaukazie. Rozprzestrzenił się też jako gatunek zawleczony w wielu innych rejonach świata.	Łodyga: Dorasta do około 60 cm. Cała roślina jest z rzadka owłosiona; liście: Lirowato-pierzastodzielne, ciemnozielone; kwiaty: Mają 4-działkowy kielich, bladożółte, nabiegłe fiołkowymi żyłkami płatki korony, 1 słupek i 6 pręcików. Zebrane są w szczytowe kwiatostany; owoce: Gładkie, wydłużone i spiczasto zakończone łuszczyny z obosiecznym dzióbkiem.
11	Bakłażan	Bakłażan może stanowić dodatek do dań głównych lub też składnik sałatek czy przekąsek.	Pochodzi z tropikalnej Afryki, Egiptu, Arabii i Indii. W Polsce  uprawiana wyłącznie w sprzyjających warunkach mikroklimaty -cznych.	Współczesne krzyżówki mają owoce owalne, okrągłe lub w kształcie gruszki, a ich skórka może przybrać fioletową, żółtozieloną lub białą barwę. Owoce mogą ważyć nawet 500 g.
12	Papryka roczna	Owoce odmian słodkich są używane jako warzywo, owoce odmian o ostrym smaku jako przyprawa kuchenna; Niektóre odmiany o drobnych i barwnych owocach są uprawiane jako ozdobne rośliny doniczkowe; roślina lecznicza.	Pochodzi z tropikalnych obszarów Ameryki. Jest rośliną uprawną. W Polsce jest uprawiana jako roślina jednoroczna, ale w krajach tropikalnych jest byliną.	Pokrój: Osiąga wysokość 20-50 cm.; liście: o kształcie od lancetowatego do jajowatego, ostro zakończone.; kwiaty: Wyrastają pojedynczo lub po 2-3 z kątów liści. Mają dzwonkowaty kielich z 5-7 krótkimi ząbkami, kolistą koronę o krótkiej rurce i kolorze białym lub żółtawym, czasami purpurowo lub fioletowo nabiegłą.; owoc: Mało soczysta jagoda o długości 5-12 cm, mająca grubą, skórzastą okrywę.
13	Pomidor zwyczajny	Owoce pomidorów spożywane są pod różnymi postaciami: w stanie surowym, jako składnik zup, sosów, sałatek, kanapek, potraw z ryżu. Pomidory są też przetwarzane na soki, przeciery i koncentraty.	Pochodzi z Ameryki Południowej lub Środkowej. Do Europy dotarł po 1492 roku, po odkryciu Ameryki przez Krzysztofa Kolumba.	Mają zazwyczaj okrągły kształt, ich wielkość jest uzależniona od odmiany – niektóre są malutkie jak orzech , inne wielkości jabłka, niektóre zaś mogą być większe od grapefruita. Najpopularniejsze są okazy o czerwonej skórce, chociaż można spotkać również pomidory pomarańczowe, żółte, a nawet czarne.
14.	Dynia zwyczajna	Niektóre odmiany są uprawiane jako rośliny ozdobne; Miąższ owoców dyni jest doskonałym środkiem dietetycznym; Jest uprawiana głównie jako warzywo i roślina paszowa; roślina lecznicza.	Pochodzi z Ameryki Środkowej i południowych stanów USA. W Polsce jest uprawiana, czasami przejściowo dziczeje.		Łodygi dyni są płożące i mogą osiągać aż 5 m długości. Liście są osadzone na długich ogonkach, zaś kwiaty mają barwę złocistożółtą. Ogromne jagodokształtne owoce mają żółtawopomarańczową łupinę. Jadalną część rośliny stanowi miąższ, który ma wewnątrz liczne płaskie, matowe nasiona o jajowatym kształcie.
15.	Koper	Świeże liście koperku dodaje się do sałatek, gotowanych ziemniaków, jaj faszerowanych itd.; Pędy kopru wraz z baldachami stanowią istotny składnik podczas kiszenia ogórków i papryki; Owoce kopru używane są do przygotowania marynat i  kapusty kiszonej. Przyprawia się nimi sałaty, zupy i sosy; Olejek koperkowy jest składnikiem niektórych past do zębów, płukanek do ust, mydeł, perfum, wód zapachowych; Łodygi z baldachami kwiatowymi są wykorzystywane do wykonywania bukietów i stroików; roślina lecznicza.	Pochodzi prawdopodobnie z południowo-zachodniej Azji. Obecnie nie występuje już w stanie dzikim, jedynie w uprawie, i jest uprawiany na całym świecie.		Łodyga: Sinawozielona, silnie aromatyczna, wysokość do 1,2 m. Jest żeberkowana, dęta, naga, i rozgałęziona.; liście: 3-, 4-krotnie pierzaste o nitkowatych odcinkach. Dolne posiadają pochwiaste ogonki, górne są siedzące.; kwiaty: Żółte w wieloszypułkowych  baldachach złożonych, bez pokryw i pokrywek.; owoc: Spłaszczona rozłupnia zawierająca rozłupki o soczewkowatym kształcie i długości 3– 5 mm.
16.	Melon Galia	Jadany jest zazwyczaj na surowo. Właściwości melona są już od dawna wykorzystywane w medycynie naturalnej. Jego walory doceniane są przez osoby na dietach odchudzających, ponieważ działa lekko przeczyszczająco i moczopędnie, co wykorzystywane jest także w leczeniu wielu problemów z nerkami i układem moczowym.	Rośnie dziko w Afryce, na dużych obszarach Azji o klimacie tropikalnym i umiarkowanym, w Australii i na niektórych wyspach  Pacyfiku. Jest uprawiany w wielu krajach na całym świecie.		Owoc posiada formę kulistą, skórka żółtobrązowa, pokryta charakterystycznym siatkowaniem. Owoce osiągają wagę do 1 kg. Miąższ biało-zielony, aromatyczny i słodki.
17.	Ogórek siewny	Jest uprawiany jako warzywo dla żółtych lub zielonych owoców spożywanych w postaci surowej, kiszonej,  Konserwowej; Sok ogórkowy doskonale oczyszcza skórę i zalecany jest nawet dla skóry nadwrażliwej.	W Indiach  uprawiany był już ok. 3 tys. lat temu, później został szeroko rozpowszechnio -ny i obecnie znany jest we wszystkich strefach klimatycznych.		Owocem ogórka jest nibyjagoda powstała z mięsistych ścian zalążni zrośniętej z dnem kwiatowym. Kształt ogórka jest wydłużony baryłkowaty, maczugowaty lub cylindryczny o powierzchni gładkiej, brodawkowatej, szorstkiej, bruzdkowanej lub pokrytej włoskami.
18.	Arbuz	Jednym z najcenniejszych składników arbuza jest likopen, który występuje w tym owocu w ilości niemal dwukrotnie większej niż w pomidorze. Regularne spożywanie bogatych w likopen arbuzów powinno sprawić, że zmaleje u nas prawdopodobieństwo zachorowania na nowotwór.	Obecnie uprawiany jest w wielu krajach, na różnych zamieszkanych kontynentach. Największym producentem są Chiny, a następnie Turcja. W Europie uprawia się arbuzy w Hiszpanii,   Grecji, Bułgarii.		Warstwa zewnętrzna jest twarda, pokryta różnymi odcieniami zieleni rozchodzącymi się promieniście. Wewnątrz skrywa się słodki miąższ z drobnymi pestkami, który może przyjmować kolory od żółtego do mocno czerwonego. Sam owoc o owalnym kształcie może przyjmować bardzo duże rozmiary.
19.	Rzodki-ewka	W kuchni zachodniej stosuje się świeżą rzodkiewkę w sałatkach i przystawkach; sok wyciśnięty z korzenia rzodkiewki lub nalewka mają zastosowanie w kosmetyce; roślina lecznicza.	Jest uprawiana w wielu regionach świata. W Polsce występuje głównie jako roślina uprawna, lecz przejściowo dziczeje.		Jest warzywem niewielkich rozmiarów. Średnica rzodkiewki wynosi około 3-4 cm. Skórka może być biała, różowa lub czerwona. Miąższ natomiast powinien być biały. Rzodkiewka ma ostry, piekący smak.
20.	Winog-rono	Winogrona można jeść na surowo lub można je przetwarzać. Główne produkty spożywcze uzyskiwane z winogron to: dżem, sok, galaretka, wino, wyciąg z pestek winogron, rodzynki, ocet winny i olej z pestek winogron.	Obecnie uprawia się winorośl prawie na całym świecie, a jednym z najbardziej znanych pod tym względem regionów jest basen Morza Śródziemnego.		Pędy rośliny osiągają około 3 metrów wysokości. Owocostany winorośli mają po kilkanaście owoców, które zazwyczaj posiadają okrągły kształt i przybierają barwę od zielonej, fioletowej, po ciemnoczerwoną i czarną.
21.	Chardo-nnay	Wykorzystywana do produkcji białego wina oraz win musujących.	Odmiana uprawiana jest w niemal wszystkich krajach winiarskich.		Biała, przemysłowa odmiana  winorośli.
22.	Żurawi-na	Dostarcza jadalnych jagód, z których wyrabia się galaretki i sos żurawinowy stanowiący tradycyjny dodatek do dziczyzny i indyka. Ze względu na silniejszy wzrost i większe owoce na większą skalę uprawia się żurawinę wielkoowocową^]. Wykorzystywana jest także w kosmetologii i medycynie.	Żurawina występuje w środkowej i północnej Europie, Azji i Ameryce Północnej.		Żurawina jest niską krzewinką o małych, czerwonych owocach, przypominających jagody lub borówki. W żurawinie znajduje się dużo błonnika, witamin, a także minerałów: sodu, potasu, fosforu, wapnia, magnezu, jodu i oraz flawonoidy, które pełnią funkcję silnych przeciwutleniaczy.
23.	Pitaja	Miąższ, który zawiera czarne pestki, spożywany jest na surowo. Spożywane są również kwiaty – mogą być jedzone w sposób bezpośredni lub jako napar. Z owoców produkowane są też soki i wino.	Obecnie owoc ten jest uprawiany głównie w krajach azjatyckich.		Pitaja ma owalny kształt, pokrywa ją czerwonawa lub żółtawa skórka, zakończona długimi, spiczasto zakończonymi liśćmi – stąd nazwa smoczy owoc.
24.	Kiwi	Kiwi spożywane są w stanie świeżym, także w sałatkach owocowych. Poza tym są mrożone, puszkowane i przetwarzane na dżemy, soki, likiery i wina musujące. Służą także do ozdoby potraw.	Uprawiane są głównie w Chinach, ale również Nowej Zelandii, Grecji czy Izraelu.		Owoce są jagodami. Ich miąższ jest soczysty, galaretowaty i w centralnej części zawiera liczne, brązowe lub czarne nasiona. Miąższ owoców aktinidii smakowitej jest zielony, rzadko u odmian czerwonawy, u aktinidii chińskiej – żółtawy. Skórka okrywająca owoc aktinidii chińskiej i smakowitej jest cienka, pokryta gęstym brązowym kutnerem.
25.	Rabar-bar	Rabarbar świetnie nadaje się na kompot, kisiele, galaretki; ma też zastosowanie w lecznictwie.	Rabarbar ogrodowy  pochodzi z krajów Azji Środkowej i południowej Syberii. W Europie pojawił się w XVI w.		Roślina ta może dorastać do 1,5 m wysokości. Ma bardzo charakterystyczne, długie i grube łodygi barwy czerwonej oraz duże, zielone liście z wyraźnymi żyłkami.
26.	Jeżyna	Robienie przetworów; ziołolecznictwo; medycyna	Europa; Ameryka Północna; Azja.		Jeżyna to kolczasty krzew, który w Polsce rośnie w lasach, zaroślach, na miedzach i przydrożach. Owoce jeżyny wyglądem przypominają maliny, jednak są ciemnofioletowe, granatowe lub czarne.
27.	Aronia czarna	Z owoców aronii można przygotować soki, dżemy, powidła, galaretki, marmolady. Sok z aronii może być używany do barwienia innych soków. W kosmetyce stosuje się sok z aronii w dużych rozcieńczeniach. Jest pomocny przy oparzeniach słonecznych. Aronia uprawiana jest coraz częściej jako roślina dekoracyjna.	Pochodzi ze wschodnich wybrzeży Ameryki Północnej , na której występuje w stanie dzikim. W Polsce uprawiany na plantacjach, sporadycznie sadzony w lasach.		Aronia to średniej wielkości krzew dochodzący do wysokości 2,5 m, pokryty ciemnozielonymi liśćmi o długości 5-6 cm. Owoce aronii zwane są jagodami a ich średnica to około 10 mm. Mają barwę ciemnogranatową, pokryte są delikatnym mieszkowym nalotem. W smaku są bardzo słodkawe. Ich miąższ jest aromatyczny.
28.	Malina	Maliny stanowią zdrową przekąskę, ale wykorzystuje się je także jako dodatek do ciast, placków, naleśników oraz deserów. Obecnie często przyrządza się syrop lub sok z malin, które są pomocne przy leczeniu dolegliwości związanych z przeziębieniem bądź grypą.	Europa; Azja.		Malina właściwa to popularny krzew owocowy, dorastający do 2 m wysokości. Malina ma wieloletni system korzeniowy, ale jej pędy naziemne żyją tylko dwa lata. Krzew maliny zakwita od maja do sierpnia. Owoce maliny są smaczne i soczyste.
29.	Truska-wka	Ze względu na swoją słodycz truskawki świetnie nadają się do wszelkiego rodzaju deserów: mas tortowych, koktajli owocowych, galaretek, sałatek owocowych czy pierogów na słodko. Przemysł wykorzystuje truskawki do produkcji  słodkich jogurtów smakowych, przecierowych soków owocowych oraz dżemów, marmolad i słodyczy. Medycyna niekonwencjonalna wykorzystuje truskawki w leczeniu anemii, kamieni nerkowych, szkorbutu czy niedokrwistości.	Sadzonki truskawek uprawiane są  we wszystkich krajach o umiarkowanym i chłodnym klimacie. Najczęściej występują na terenach Stanów Zjednoczonych , Hiszpanii, Rosji i Turcji.		Truskawka osiąga wysokość od 15 do 45 cm. Botanicznie truskawki to byliny, a ich owoce to owoce rzekome. W zależności od odmiany owoce te różnią się kształtem i wielkością. Truskawki są jasno do ciemnoczerwonego koloru, miększe lub twardsze, soczyste lub mniej soczyste.
30.	Ananas	Jest składnikiem wielu sałatek, potraw, stosowany jest także w medycynie i kosmetyce.	Plantacje występują w Chinach, Brazylii, Meksyku, na Hawajach i Filipinach.		Ananas jest owocem charakterystycznym ze względu na swój oryginalny wygląd. Jego łupina jest dość twarda, a na jej czubku znajduje się skupisko długich, zielonych liści przypominających pióropusz. Ananas osiąga masę 1-2 kg, a czasami nawet 5 kg.
31.	Czarna porzecz-ka	Czarna porzeczka to roślina, która ma szerokie zastosowanie w medycynie naturalnej. Współczesna fitoterapia wykorzystuje przede wszystkim liście tej rośliny. Natomiast z owoców przygotowuje się soki lub leczniczą nalewkę zwaną smorodinówką.	Czarna porzeczka w Polsce rośnie dziko w lasach i zaroślach na nizinach. Jest także chętnie uprawiana w przydomowych ogrodach.		Porzeczka jest wieloletnim krzewem dorastającym do 2 metrów wysokości. Jej liście są duże, 3-5 klapowe, ciemnozielone. Na ich spodniej stronie znajdują się liczne, małe gruczoły, które wydzielają bardzo aromatyczne olejki eteryczne, nadające charakterystyczny zapach liściom porzeczki. Jadalną częścią porzeczki są owoce. Są to małe, czarne, słodkawe lub kwaskowate jagody, bardzo smaczne i zdrowe.
32.	Malino-jeżyna	Malinojeżyna wydaje bardzo duże, niezwykle smaczne, słodkie i soczyste owoce, które idealnie nadają się do bezpośredniego spożycia jak i do mrożenia oraz przygotowywania soków, galaretek, dżemów, a nawet win.	Uprawa malinojeżyny w Polsce prowadzona jest wyłącznie amatorsko, ponieważ plony są zbyt niskie i nieopłacalne w uprawie wielkotowarowej.		Malinojeżyna rośnie zwykle dość silnie, posiada rozgałęzione, kolczaste, długie, dochodzące nawet do 4 m. pędy oraz bardzo dobre, słodkie, duże, walcowate, lekko wydłużone, czerwone lub ciemnoczerwone owoce, wyglądem przypominające owoce obu gatunków rodzicielskich. Krzew nie tworzy rozłogów, dlatego nie rozrasta się na boki jak np. malina.
33.	Ananasotruskawka	Przemysł spożywczy.	Anglia		Owoc ten wyglądem przypomina tradycyjne truskawki, którym ktoś odwrócił kolory. Pineberry jest koloru białego i pokryta jest czerwonymi ziarenkami, a smakuje jak ananas.
34.	Patison	Roślina ozdobna; Młode owoce są więc idealną opcją na komponent do sałatek lub na przygotowanie kiszonek. Można je dodawać do gulaszu mięsnego, oraz spożywać smażone i faszerowane. Często spotykane są patisony w postaci konserwowej – mogą zastąpić kiszonego ogórka, są smaczne i dobrze gaszą pragnienie.	Roślina jednoroczna, pochodzi z Ameryki Północnej, do Europy sprowadzona została przez Hiszpanów.		Ze względu na swój wyjątkowy kształt przypominający nieco gwiazdę. Owoce są lekko spłaszczone, okrągłe o delikatnie ząbkowanych brzegach. W zależności od odmiany wielkością mogą dochodzić do  6 –7 cm lub nawet dorównywać dużym talerzom. Kolorystycznie występują w barwach od żółtej, po zieloną, białą i granatową. Okrywa go nieco twarda skórka, natomiast sam miąższ jest jasny.
35.	Jabłko	Właściwości lecznicze; Świeże jabłka można jeść jako przekąskę, dodawać do owsianki na śniadanie, wyciskać z nich sok. Z jabłek można również przygotować różne przetwory na zimę. Zimowe przetwory z jabłek to np. musy i przeciery.	Występuje powszechnie w strefie klimatów umiarkowanych.		Jabłka mają charakterystyczny kulisty kształt i smaczny miąższ, który kryje się pod skórką. W zależności od danej odmiany jabłek mają one różne wielkości, różne kolory skórek oraz różny smak .
36.	Morela	Ekstrakty z owocu można znaleźć w składzie wielu szamponów, kremów, maseczek, mleczek, toników, olejków do ciała, perfum czy żeli pod prysznic. Często dodajemy je do ciast, deserów oraz owocowych sałatek. Są również dobrym dodatkiem do mięs. Można z nich robić kompoty, soki, dżemy, a nawet nalewki.	Rodzimym obszarem dla moreli jest współczesny Kirgistan, Chiny i Korea. Obecnie morela uprawiana jest na wszystkich kontynentach wyjąwszy Antarktydę.		Morela to duży krzew lub niewielkie drzewo, które może dorastać do około 6-8 m wysokości. Liście moreli są zielone, podwójnie piłkowane na brzegach. Kwiaty mogą być białe lub różowe. Morela to gatunek samopylny, jednak niektóre odmiany są obcopylne. Owoce moreli są to kuliste lub delikatnie spłaszczone pestkowce, które mają pomarańczową skórkę pokrytą rumieńcem. Miąższ moreli jest słodki i soczysty, może mieć barwę żółtą lub pomarańczową.
37.	Awoka-do	Awokado, oprócz zastosowania w kuchni, idealnie nadaje się, jako komponent maseczek do twarzy czy włosów.	Awokado występuje w tropikalnych obszarach Ameryki Środkowej i Południowej.		Ten owoc jest w kształcie gruszki. Posiada zieloną, chropowatą skórkę.
38.	Banany	Można je utrwalać, susząc lub wędząc. Wytwarza się z nich także mąkę. W medycynie ludowej krajów tropikalnych młode liście bananów używane są do leczenia oparzeń, sok z pędów jako środek przeciwbiegunkowy  oraz hamujący wypadanie włosów, natomiast sok z korzeni jako lek przeciwgorączkowy. Z bananów można uzyskiwać m.in. skrobię, pektynę, barwniki, aromaty, naturalne substancje konserwujące. Części rośliny nieprzeznaczone do spożycia można wykorzystać jako paszę dla zwierząt hodowlanych.	Banany były uprawiane prawdopodobnie w Malezji, skąd dotarły do Indii. Następnie przewędrowały przez Bliski Wschód i znalazły się w Afryce, gdzie są uprawiane do dzisiaj. Współcześnie banany rosną także w Azji i Australii.		Najczęściej banany mają od 10 do 15 cm, największe okazy osiągają do 30 cm. Rosną w groniastych owocostanach. Owoce poszczególnych gatunków różnią takie cechy jak stopień mączystości czy zawartość cukrów, co decyduje o ich zastosowaniu kulinarnym.
39.	Daktyle	Używane są jako przekąska lub dodatek do słodyczy, budyniów, ciast. Daktyle mają również własności lecznicze.	Daktyle to zwyczajnie owoce palmy, uprawianej w południowo-zachodniej Azji, północnej Afryce i na południu Stanów Zjednoczonych.		Są to pestkowce o długości do 7 cm. Mają konsystencję mięsisto-mazistą, są słodkie i zawierają w środku jedną pestkę.
40.	Śliwki	Śliwki tradycyjnie stosowane są do wyrobu dżemów, kompotów, marmolad, powideł. Stanowią dodatek do ciast, sorbetów, knedli, pierogów, ale również można z nich robić sosy i marynaty do mięs.	Występują w strefie umiarkowanej i ciepłej półkuli północnej, obecnie odmiany uprawne i ozdobne występują na całym świecie.		Śliwki są owocami drzew i krzewów owocowych. Należących do rodziny różowatych. Śliwki mają zazwyczaj słodki, lekko kwaskowaty smak. Mogą być zielone, żółte, czerwone, fioletowe, granatowe lub brązowe. Charakteryzują się kulistym i wydłużonym kształtem.
41.	Gruszka	W medycynie ludowej napar z gruszek stosuje się przy przeziębieniach, gorączce i uporczywym kaszlu. Owoce te, dzięki zawartości cennych składników, znalazły zastosowanie w przemyśle kosmetycznym, m.in. do produkcji żeli pod prysznic, balsamów, szamponów.	Gruszki do Europy przybyły ze starożytnej Persji. Największymi plantacjami gruszki mogą poszczycić się Francuzi i Belgowie.		Owoce gruszy są często wydłużone, przy szypułce nieco stożkowate. W miąższu gruszki występują komórki kamienne. Skórka owocu jest dość gruba, ziarnista, w kolorze żółtym, zielonym lub brązowym, często ordzawiona.
42.	Pomarań-cza	Skórki pomarańczy Można dodawać do ciast, po wcześniejszym smażeniu. Pomarańcze znajdują swoje zastosowanie również przy wyrobach esencji zapachowych do ciast, a także konfitur. Świetnie sprawdzają się podawane do deserów np. lodów.	Jego uprawy można znaleźć w klimatach tropikalnych i subtropikalnych, a najbardziej zaawansowanymi produkcyjnie krajami są Chiny, Brazylia i USA.		Nazwa, jaką określa się niektóre gatunki roślin należące do rodzaju cytrus, zwykle o pomarańczowej skórce i włóknistym miąższu.
43.	Brzoskwi-nia	Owoce te mogą stanowić smaczny składnik sałatek owocowych.; wykorzystywany jest do produkcji kosmetyków takich jak maseczki, toniki, szampony, płyny do kąpieli czy balsamy do ciała.; Z brzoskwiń produkowane są również olejki do ciała.	Prawdopodobnie pochodzi ze środkowych i północno-wschodnich  Chin, obecnie nie rośnie dziko, występuje tylko jako roślina uprawna.		Owoce brzoskwini są charakterystyczne, na żółtoczerwonej skórce znajduje się meszek czy innymi słowy, malutkie włoski. W środku owoców znajdują się duże pestki. Same owoce natomiast ważą od 0,1 do 0,2 kilograma. Drzewa brzoskwiniowe może osiągnąć nawet sześć metrów wysokości.
44.	Mango	Mango mają szerokie zastosowanie w sztuce kulinarnej. Kwaśne, niedojrzałe okazy są składnikiem sosu chutney,  kiszonek i przystawek. Mogą być też podawane na surowo z solą, chili lub sosem sojowym. Mango stosowane są także w sokach oraz jako składnik lodów i sorbetów.	Mango w naturze występują w Azji Południowej, skąd pochodzi mango indyjskie , występujące na świecie jako jedno z najczęściej uprawianych w strefach tropikalnych drzew owocowych.		Mogą być z zewnątrz żółtawe, pomarańczowe, czerwone lub zielone, przed dojrzeniem są ciemnozielone. Skórka jest cienka i twarda. Wewnątrz owocu znajduje się silnie spłaszczone nasiono o długości 4– 7 cm, zawierające zarodek rośliny.
45.	Limonka	Limonka wykorzystywana jest w produktach przeznaczonych do oczyszczania skóry oraz do walki z przebarwieniami. Jest popularnym dodatkiem do drinków i napojów alkoholowych. Limonka jest również doskonałym składnikiem soków oraz sorbetów.	Przypuszczalnie pochodzi z Azji Południowo-Wschodniej, powszechnie uprawiana w regionach tropikalnych i subtropikalnych.		Drzewo limonkowe dorasta do 5 metrów, a jego owoce są mniejsze od cytryn, bardziej okrągłe, o zielonkawej skórce, rzadziej żółte. Limonka ma cieńszą skórkę, dlatego częściej się psuje i jest bardziej podatna na choroby. Limonki są od cytryn bardziej kwaśne, bardziej aromatyczne, zawierają mniej soku niż cytryny, toteż znalazły szerokie zastosowanie w kuchni.
46.	Kiwi	Dojrzały owoc można jeść na surowo, duszony i miksowany. Nadaje się niemal do każdego dania: do sałatek,  deserów, naleśników, ciasta i muffinek. Można z niego zrobić kompot, konfiturę, krem, zupę, drinki, syrop, sok i koktajl.	Naturalnie rośnie w Chinach, natomiast uprawia się ją w Nowej Zelandii , w Australii, Chile, Kalifornii, a także w krajach basenu Morza Śródziemnego.		Kiwi ma kształt owalny. Każdy owoc jest o wielkości kurzego jaja i waży do 125 gramów. Kolor kiwi ma jasnozielony z nutą brązu.
47.	Guawa	Guawą możemy bez obaw zajadać się na surowo. Wspaniale smakuje obrana ze skórki i pokrojona w plastry. Warto dodać ją także do sałatek, deserów lub drinków. Zmiksowana na puree, będzie doskonałą bazą do kremów, lodów lub musów. Świetnie nadaje się również do przygotowania przetworów- dżemów, konfitur.	Owoc ten występuje w Ameryce Środkowej i w północnej części Ameryki Południowej oraz na Karaibach.		Owoce swoim kształtem przypominają gruszkę. Skórka przybiera kolor zielony, żółty lub czerwony, zaś miąższ guawy ma kolor biały, żółty lub zielonożółty. W owocu można znaleźć również drobne pestki.
48.	Pomelo	owoce są spożywane na surowo lub kandyzowane, robi się z nich soki i marmoladę.; w Azji Południowo-Wschodniej wywar z liści i kwiatów używa się jako środek uspokajający przy epilepsji, silnych atakach kaszlu i pląsawicy; Kwiaty wykorzystuje się w Wietnamie do produkcji perfum.	Pochodzi z Azji Południowo-Wschodniej ale rośnie też dziko na Fidżi. Prawdopodobnie wprowadzony do Chin ok. 100 roku p.n.e. i od tego czasu szeroko uprawiany w prowincjach południowych, a także w Tajlandii, południowej  Japonii i na Tajwanie.		Pomelo może osiągnąć nawet 25 cm średnicy i 2 kg wagi. Z kolei gąbczasta skórka o żółtej, żółtozielonej lub różowej barwie może dochodzić do nawet 5 cm grubości. Miąższ pomelo jest bardziej słodki, mniej kwaśny i niestety mniej aromatyczny i soczysty niż miąższ grejpfruta. Miąższ ten może mieć kolor biały, zielony lub czerwony, przy czym najwięcej cennych dla zdrowia składników odżywczych znajduje się w tym białym.
49.	Figi	Świeże figi są świetnym dodatkiem do dań słodkich lub słonych. Świeże owoce figi są wykorzystywane do przygotowywania dżemów, marmolad, konfitur, galaretek i innych przetworów.	Współcześnie głównymi producentami fig są kraje basenu Morza Śródziemnego. uprawiane są też w: Kalifornii,  Australii, Afryce południowej, Azji południowo-wschodniej i w Ameryce Południowej.		Figa to niewielkie, osiągające najwyżej 10 metrów wysokości, drzewo o pokładających się, ciemnozielonych liściach. – Figi, czyli owoce, przypominają małe gruszki, z tym, że zwykła gruszka jest żółto-zielona, ewentualnie lekko brązowa, a figa ma kolor fioletowo-brązowy.
50.	Czere- śnie	Najzdrowsze są, kiedy spożywa się je na surowo, ale łatwiej się trawi, gdy robi się z nich kompot, przecier czy mus. Pasują dobrze do ciast drożdżowych, kruchych, a także do domowych galaretek i kisieli.	Obszarem występowania obejmuje Europę, Azję Zachodnią oraz Kakuaz.		Drzewo do 30 metrów wysokości. Pień prosty pokryty łuszczącą się gładką korowiną koloru ciemno czerwonobrązowego. Liście podwójnie piłkowane, jajowate. Kwiaty białe, drobne, zawieszone na długich szypułkach. Owoce kuliste koloru od żółtego do czerwonego. Soczyste, smaczne, jadalne.
51.	Liczi	Owoce liczi można dodawać do lodów, deserów, sałatek, mięs, ryb i owoców morza. Można z nich przygotowywać soki i kompoty.	Liczi uprawia się głównie w Chinach. Sadzi się także w innych zakątkach, gdzie panuje ciepły klimat, na przykład w pobliskim Chinom Indiach, W Afryce, Australii czy Ameryce Południowej.		Nieduże owoce liczi zamknięte są w cienkiej i dającej się łatwo obrać, intensywnie różowej skorupce. Kształtem przypominają serce. Mają biały lub delikatnie zaróżowiony miąższ, który pod względem konsystencji i smaku można porównać do miąższu winogron, choć jest zdecydowanie słodszy.
52.	Żurawi- na	Owoce są cenione na przetwory, galaretki, soki i kisiele.  Surowcem leczniczym są owoce. Sok i wyciąg z owoców stosuje się w leczeniu chorób układu moczowego, kamieniach żółciowych, jako lek obniżający ciśnienie krwi i gorączkę oraz przy awitaminozie. Roślina kosmetyczna, używana przy produkcji niektórych kosmetyków.	Gatunek o zasięgu wokół biegunowym. Występuje w krajach północnej i środkowej Europy, północnej Azji i w Ameryce Północnej. W Polsce jest dość częsty na całym niżu, aż po Podkarpacie.		Owoce: kuliste jagody o barwie czerwonej, średnicy do 1 cm, o smaku kwaśnym. Nasiona drobne, zielonkawe.; kwiaty: długoszypułkowe, umieszczone po 3 – 4, rzadziej pojedynczo. Płatki różowe, w dół odwinięte, o długości do 5 mm.
53.	Pigwa	Obecność pektyn pozwala na użycie owoców pigwy do żelowania rozmaitych przetworów.  Na rynku można spotkać ponadto napoje z owoców pigwy: soki, nalewki, herbaty z dodatkiem suszu z owoców.	Pigwa pospolita pochodzi z obszarów Azji. Jest najstarszym znanym gatunkiem owocowym uprawianym w basenie Morza Śródziemnego oraz na Półwyspie Arabskim.		Pigwa pospolita jest dużym krzewem albo niewielkim drzewkiem osiągającym do pięciu metrów wysokości. Ma charakterystyczne, owalne liście i kwiaty w kolorze białym, bladoróżowym lub różowym. Owoce pigwy są duże i kształtem przypominają jabłko lub gruszkę. Zawierają pestki; miąższ jest mocno cierpki i aromatyczny.
54.	Babaco	Babaco uprawia się na sok, ale samo, na surowo smakuje równie wybornie.	Roślina rośnie w Andyjskiej części Ekwadoru, choć stąd zawędrowała choćby do Nowej Zelandii.		jest podłużny, a w przekroju ma kształt gwiazdy pięcioramiennej. Carica pentagona daje tylko owoce żeńskie, a to oznacza, że nie mają pestek.
55.	Maraku- ja	Owoc rozkraja się na pół i można wyjeść środek łyżeczką lub zrobić z niej sok . Olejek z marakui jest wykorzystywany w kosmetyce.	Pochodzi z Ameryki Południowej, choć rozprzestrzenił się również w innych krajach klimatu tropikalnego.		Krzew osiąga nawet 8 metrów długości, kwitnie na biało lub fioletowo. Marakuja ma barwę od jasnożółtej do pomarańczowej, są także gatunki fioletowego koloru. Dojrzały owoc ma lekko wyschniętą skórę.

• Pastewne

Motylkowe
1.	Koniczyna		Roślina pastewna.		Afryka; Europa; Ameryka Północna i Południowa.		Kwiaty: Motylkowe, drobne i zebrane w gęste główki, rzadziej w wydłużonych gronach lub wyrastają pojedynczo. Płatki korony białe, różowe, czerwone i żółte.; Owoc: Strąki zamknięte zwykle w trwałych kielichu. Zawierają zazwyczaj 1 lub 2 nasiona, rzadko do 9. Nasiona są jajowate, kuliste lub nerkowate.
2.	Seradela pastewna		Roślina pastewna i miododajna.		Afryka Północna; Europa.		Kwiaty: korona różowa o długości 6-9 mm, kielich rurkowaty o ząbkach dwukrotnie krótszych od długości kielicha.; liście: drobne, pierzasto złożone; owoc: owocem jest strąk rozpadający się na pojedyncze człony.
3.	Lucerna mieszańcowa		Roślina pastewna.		Pochodzi prawdopodobnie z Kazachstanu i wschodniej Europy, rozprzestrzeniony jest w wielu innych regionach.		Kwiaty: motylkowe o różnych barwach – żółtawozielone, czerwonofioletowe, fioletowe, rzadziej białe.; owoce: wielonasienny, omszony strąk o 3/4-2 skrętach. Nasiona owalne, nerkowate, wydłużone, żółte do żółtobrunatnych.
4.	Kozieradka pospolita		Nasiona są używane jako przyprawa zwana kozieradką; Roślina ta jest czasami używana do produkcji sztucznych syropów klonowych; Wytwarzane są z niej maseczki kosmetyczne; roślina lecznicza.		Rodzimym obszarem jej występowania jest Azja i Europa Wschodnia, rozprzestrzenia się też w niektórych innych regionach jako gatunek zawleczony i jest uprawiana niemal na całym świecie.		Pokrój: Jednoroczna roślina o mocnym, palowym korzeniu. Łodyga wyprostowana, słabo rozgałęziona, w górnej części delikatnie owłosiona.; liście: Trójlistkowe, listki odwrotnie jajowate, z wierzchu zielone, spodem sinozielonkawe.; owoc: Wygięty strąk, zakończony 2 –3 cm dzióbkiem o barwie beżowobrunatnej.
5.	Karagana syberyjska		Roślina ozdobna, stosowana jest głównie na żywopłoty; Poprawa jakości gleby; Schronienie dla ptaków; Roślina miododajna; element wyżywienia.		Azja; Europa.		Pokrój: Krzew lub małe drzewo; liście: Parzysto-pierzaście złożone, jasnozielone. Poszczególne listki są eliptycznie wydłużone lub odwrotnie jajowate. ; kwiaty: motylkowe, żółte; owoc: strąk długości do 5 cm, pękając skręca się gwałtownie i rozrzuca nasiona. Dojrzewają one w sierpniu, mają szary lub ciemnobrązowy kolor.
6.	Amorfa krzewiasta		Roślina ozdobna; sadzona jako żywopłot; do ochrony gleby przed erozją; do obsadzania nieużytków; wykorzystywana do produkcji koszyków i gąsiorów; strąki wykorzystywane są w Bułgarii w przemyśle perfumeryjnym i farmaceutycznym.		Ameryka Północna; Azja; Europa.		Pokrój: Wyprostowany, słabo rozgałęziony krzew; korzenie: Głęboki, silny system korzeniowy; kwiaty: O nieprzyjemnym zapachu, drobne, obupłciowe, purpurowofioletowe z żółtymi pylnikami, zebrane w gęste, wyprostowane grona skupione po kilka na końcach pędów; owoc: Jednonasienny, niepękający strąk.
7.	Glediczja trójcierniowa		Strąki i nasiona są wysokiej jakości paszą dla zwierząt rzeźnych; roślina jadalna;  Ze względu na ciekawy wygląd bywa sadzona w parkach miejskich.		Pochodzi z Ameryki Północnej, rozprzestrzenił się w Australii, jest też uprawiany w wielu krajach świata.		Owoce: płaskie, czerwonobrązowe i błyszczące; kwiaty: pojedyncze, zebrane w grono, promieniste o barwie zielonej; pędy: pień i pędy pokryte licznymi, sztywnymi i długimi trójdzielnymi cierniami; pokrój: drzewo osiągające wysokość do 30 m, o luźnej i nieregularnej koronie.
8.		Glicynia		Roślina ozdobna.		Spotykany jest w mokrych lasach i na brzegach strumieni w Chinach, Japonii, Korei, a także w środkowych i południowych Stanach Zjednoczonych.		Pokrój: Zdrewniałe pnącze zrzucające na zimę liście; kwiaty: ozdobne, groniaste, zwisające kwiatostany o pachnących kwiatach motylkowych; pędy: w zależności od gatunku, pędy wiją się prawo- lub lewoskrętnie; liście: Naprzemianległe złożone, pierzaste, o jajowatych do lancetowatych listkach.
9.		Janowiec barwierski		Roślina lecznicza i ozdobna.		Europa; Azja.		Pokrój: krzew; kwiaty: Motylkowe, zebrane na szczytach pędów. Mają barwę żółtą i nagi kielich; owoc: Strąk z drobnymi, kulistymi nasionami w środku.
10.		Kłęk amerykański		Dawniej nasiona używana jako surogat kawy; stolarstwo; roślina ozdobna.		Ameryka Północna; Europa.		Pokrój: potężne dwupienne drzewo, z odrostami korzeniowymi; kwiaty; białe, niewielkie, promieniste, zebrane w szczytowe wiechy na końcach pędów; owoc: brązowy, gruby, twardy, szeroki strąk z galaretowatym słodkawym miąższem w środku.
11.		Nostrzyk wyniosły		Roślina lecznicza.		Europa; Azja.		Roślina posiada  gładkie, wyprostowane łodygi które są znacznie rozgałęzione, liście są gładkie i posiadają owalny i stożkowaty kształt, ostro zębate. Kwiaty żółte o słodkim zapachu. Suszone zioło ma intensywny zapach, ale nieco ostry i gorzki smak.
12.		Ostrołódka kosmata		Roślina ozdobna.		Występuje w Azji środkowej i na Syberii, w regionie Kaukazu, w Turcji, w Europie wschodniej i środkowej.		Kwiaty: Zebrane po 20-40 w jajowate kwiatostany wyrastające na długich szypułkach z kątów liści. Kwiaty motylkowe, prawie siedzące; owoc: podługowaty, na szczycie zaostrzony, czarny i odstającoowłosiony strąk.
13.		Ostrołódka karpacka		Skalniaki; obrzeża rabat wielogatunkowych; pojemniki wszelkiej maści.		Rośnie na skałach i w murawach wysokogórskich, powyżej 1000 metrów nad poziomem morza. Najczęściej rośnie na zboczach północnych i zachodnich. Naturalne stanowiska są w Tatrach po polskiej i słowackiej stronie.		Pod ziemią krótkie kłącze, z którego wyrasta silnie skrócona łodyga. Na tym krótkim kawałku osadzonych jest kilka liści. Pojedynczy liść jest nieparzystopierzaście złożony. Ma z reguły 13 drobnych listków. Zarówno pędy jak i spód listków są lekko owłosione. Na szczycie długiej szypułki jest główkowaty kwiatostan. Pojedyncze kwiatki są motylkowate. Po zapyleniu powstaje owoc w postaci mocno rozdętego strąka zawierającego do 10 nasion.
14.		Ostrołódka polna		Roślina ozdobna.		Występuje w Ameryce Północnej. W Europie występuje w Szkocji, Szwecji, Pirenejach i Alpach, górach Półwyspu Bałkańskiego,  Karpatach. Występuje też na Syberii i w północnej części Ameryki Północnej. W Polsce występuje wyłącznie w Tatrach.		Łodyga: Bardzo skrócona, tak, że wszystkie liście wyrastają praktycznie w różyczce liściowej; liście: Wyłącznie liście różyczkowe; kwiaty: zebrane w główkowaty kwiatostan na szczycie długiej szypułki; owoc: Podłużnie jajowaty strąk. Na brzusznym szwie ma od wewnętrznej strony listewkę. Z zewnątrz pokryty czarnymi, krótkimi włoskami.
15.		Robinia akacjowa		Kwiatostany po wysmażeniu można spożywać; stolarstwo; roślina ozdobna, miododajna i lecznicza.		Pochodzi z Ameryki Północnej, ale rozprzestrzeniła się i zaaklimatyzowała na wszystkich (z wyjątkiem Antarktydy) kontynentach świata.		Liście nieparzysto-pierzaste złożone z małych, jajowatych listków, opadające na zimę. Na pędach u nasady liści często występują ciernie. Kwiaty białe, różowe lub purpurowe, zebrane w zwisające grona. Owocem jest  strąk o długości poniżej 10 cm.
16.		Sparceta górska		Roślina ozdobna.		Góry Południowej i Środkowej Europy.		Kwiaty: Zebrane w gęsty groniasty, krótki, podłużnie jajowaty kwiatostan . Kwiaty motylkowe, korona intensywnie różowopurpurowa; owoce: Okrągławe, spłaszczone strąki z kolczastym grzebieniem.
17.		Szyplin zielny		Gatunek umieszczony w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin w kategorii VU (narażony).		Europa Południowa; północna część Afryki i zachodnia Azja.		Półkrzew 30-70cm wysokości, rzadko rozgałęziony. Zdrewniała jest tylko nasada pędu, z której wyrastają zielne cienkie pędy , pokładającymi się lub podnoszącymi się. Kwiatostan z 12-26 kwiatami w główce. Szypułki kwiatów długości rurki kielicha. Kielich słabo i krótko owłosiony, z trójkątnym i ząbkami znacznie krótszymi od rurki kielicha.
18.		Wyka płotowa		Cele spożywcze; roślina miododajna; roślina pastewna o średniej wartości użytkowej.		Azja; Europa.		Jest rośliną wieloletnią, o łodydze wznoszącej się i wspinającej, kwiatach brudnofioletowych; liście parzystopierzaste, zakończone wąsem czepnym, złożone z 4-8 par listków podługowato-jajowatych; kwiaty zebrane po 2-6, w krótkoszypułkowe grona. Strąki wysłużone, odstające lub zwisające, krótko owłosione, połyskujące, po dojrzeniu czarnawe. Nasiona kuliste.
19.		Lukrecja		Ziołolecznictwo; przemysł kosmetyczny i spożywczy.		Początkowo lukrecja porastała dziko Azję Środkową, Azję Mniejszą i południową Europę. Z czasem zaczęto uprawiać lukrecję w Hiszpanii, Włoszech, a także w Polsce.		Osiąga do 1,5m wysokości, posiada małe kolce, w których znajdują się 3 lub 4 nasiona. Wykorzystuje się jej korzeń, który może sięgać do 1m pod ziemią i tworzy sieć kłączy. Korzeń po wysuszeniu wygląda jak mały kawałek drewna, jest twardy i włóknisty, ma średnicę około 1cm. Jest żółty w środku i ma jasnobrązową skórkę.

Korzeniowe
1.	Burak ćwikłowy	Młode liście są jadalne jako botwina; Był uprawiany w czasach starożytnych dla celów spożywczych i leczniczych.	Burak ćwikłowy pochodzi od buraka nadmorskiego, dziko występującego nad brzegami Morza Śródziemnego i Czarnego, w okolicach Morza Kaspijskiego oraz w Indiach.	W pierwszym roku uprawy tworzy korzeń spichrzowy i rozetę liści, a w drugim pęd kwiatostanowy. Liście w rozecie są trójkątne lub owalne o zabarwieniu od jasnozielonego do brązowo lub fioletowoczerwonego. Są osadzone na długich, soczystych ogonkach.
2.	Maranta trzcinowa	Z kłączy otrzymuje się wysokiej jakości mączkę skrobiową; do produkcji specjalnych rodzajów papieru; ze sfermentowanej skrobi wytwarza się biopaliwa.	Pochodzi z Ameryki Środkowej. Gatunek powszechnie uprawiany w strefie tropikalnej.	Bylina płożąca, pnąca się lub prosto wzniesiona osiągająca do 1,5 m wysokości. Kłącze zgrubiałe, zawiera skrobię.
3.	Pasternak zwyczajny	Jadalny jest gruby, mięsisty i słodki korzeń, przypominający wyglądem korzeń pietruszki; z korzenia pasternaku wytwarza się olejek pasternakowy.	Europa i część Azji; Rozprzestrzenił się jako gatunek zawleczony w Australii i Nowej Zelandii, Kanadzie, na niektórych rejonach Afryki i Ameryki Południowej.	Łodyga rośliny osiąga od 30 do 100 cm wysokości. W górnej części jest rozgałęziona. Roślina jest naga, niektóre jej części są krótko owłosione. Liście  są pojedynczo pierzaste i składają z 4-7 par listków, które mają ząbkowane brzegi. Listek wierzchołkowy klapowany. Kwiaty są małe, mają barwę złocistożółtą, są zebrane w szypułkowe baldachy. Owoc to rozłupka o długości 5-7 mmm, ma barwę żółtobrązową.
4.	Pietruszka zwyczajna	Jest uprawiana jako warzywo, a także dla olejku używanego w lecznictwie; Użytkowana jest najczęściej jako składnik zup.	Dziko rośnie na półwyspie Apenińskim i  Bałkanach w północno-zachodniej Afryce  i na Wyspach Kanaryjskich. Zdziczała w całej Europie, Ameryce, Afryce, Nowej Zelandii, Australii i Japonii.	W pierwszym roku tworzy przyziemną rozetę liści i korzeń spichrzowy. W drugim roku wyrasta naga, rozgałęziona w górnej części łodyga o wysokości 50-90 cm.; Wszystkie liście połyskujące; kwiaty: drobne, w kolorze zielonożółtym, zebrane w baldach złożony o 10 do 20 szypułkach.; owoc: podługowato jajowata rozłupnia, barwy zielonkawobrunatnej; korzeń: palowy, o funkcji spichrzowej, najczęściej barwy białej, o zwartym, twardym miąższu.
5.	Kozibród porolistny	Roślina warzywna, uprawiana dla jadalnego korzenia  i liści.	W stanie dzikim występuje w: Europie Południowej, Turcji, Algierii, Maroku, Libii i Tunezji.	Kwiaty: Niebieskie, zebrane w koszyczki. Owoce: Niełupki.

Trawy i zioła
1.	Bazylia pospolita	Olejek eteryczny używany jest w przemyśle perfumeryjnym do wyrobu perfum i mydła; W  przemyśle spożywczym wykorzystywana do wyrobu konserw; w przemyśle spirytusowym stosowana do wyrobu likierów; roślina ozdobna; odstrasza owady; roślina lecznicza.	Ameryka Północna i Południowa; Azja; Europa; Australia.	Jest to niewielka roślina jednoroczna, dorastająca do 50 cm wysokości, o czerwonawych łodygach i jajowatych, ostro zakończonych, jasno zielonych liściach, które wydzielają silny aromat. W zależności od odmiany bazylii, liście mogą być duże lub drobniutkie. Kwiaty bazylii są drobne, czerwonawe lub żółtawe, osadzone luźno na szczytach pędów.
2.	Oregano inaczej lebiodka pospolita	Roślina przyprawowa w kuchni wielu narodów, głównie zachodnich. Wchodzi m.in. w skład ziół prowansalskich. Lebiodki używa się do sosów, pizzy, przyprawiania mięsa, sałatek.; wchodzi w skład niektórych kosmetyków, jest składnikiem płynów do kąpieli i do płukania ust.	Północna część Afryki; Europa; Azja.	Łodyga: Wzniesiona, prosta, sztywna, czterokanciasta, rozgałęziona. Cała jest owłosiona, czasami wybarwiona na purpurowo. Cała roślina wytwarza silny, charakterystyczny zapach.; owoc: Rozłupnia zawierająca 4 brunatne, kulistojajowate rozłupki.
3.	Mięta pieprzowa	Zawarty w jej zielu mentol jest podstawowym surowcem do produkcji pasty do zębów, płynów do ust, kremów do masażu, dodatków do kąpieli i innych kosmetyków. Menton natomiast jest wykorzystywany jako składnik perfum; roślina lecznicza.	Europa; Ameryka Północna.	Mięta pieprzowa jest wieloletnią, zimotrwałą rośliną, dorastająca do Wysokości 75 cm. Roślina wykształca dwa rodzaje łodyg: - wzniesione, bogato ulistnione, zakończone kłoskiem kwiatowym o niepozornych fioletowych kwiatach, - płożące się na powierzchni ziemi, rzadziej i drobno ulistnione, odznaczające się wielką zdolnością ukorzeniania. Mięta ma także liczne rozłogi podziemne.
4.	Szałwia lekarska	Liście zrywane przed okresem kwitnienia są używane do dziś jako przyprawa. Stosuje się ją jako dodatek do sałatek, mięsnych i drobiowych farszów,  ciast i deserów. ; przemysł kosmetyczny; roślina ozdobna; roślina lecznicza.	Pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego , ale rozprzestrzeniła się gdzieniegdzie również poza tym obszarem. Jest uprawiana w wielu krajach świata.	Łodyga: Wzniesiona, czterokanciasta lub okrągława, drewniejąca od dołu. Cała roślina lekko owłosiona.; liście: zielono-srebrne, miękkie w dotyku, długoogonkowe, podłużnie owalne lub lancetowate, ułożone naprzeciwlegle. Brzegiem lekko karbowane, a z wierzchu pomarszczone.; kwiaty: dwuwargowe, barwy fioletowoniebieskiej, zebrane po 4-8 w szczytowe nibyokółki.
5.	Kminek zwyczajny	Korzeń wykształcany w pierwszym roku wegetacji nadaje się do spożycia; roślina przyprawowa; roślina lecznicza.	Afryka; Azja; Europa.	Kminek zwyczajny to roślina, która dorasta do 70 cm wysokości, choć większość tych roślin jest nieco mniejsza. Kminek zwyczajny to roślina mocno rozgałęziona, z charakterystycznymi, drobnymi białymi kwiatami układającymi się w poziome, rozbudowane baldachy. Wyjątkowo zdarzają się również kwiaty różowe.
6.	Lawenda lekarska	Kwiaty służą do sporządzania toników dla wrażliwej i delikatnej skóry; Chętnie sadzona w ogrodach, wykorzystywana do nadawania zapachu pościeli i bieliźnie; W regionie śródziemnomorskim  pszczoły produkują z lawendy miód; roślina lecznicza.	Pochodzi z basenu Morza Śródziemnego. Jest uprawiana w wielu krajach świata, również w Polsce.	Kwiaty: zebrane w poprzerywany kwiatostan. Kolor purpurowoliliowy do fioletowego, u podgatunków i odmian uprawnych także biały i różowy. Kielich o barwie ciemnoszarej do ciemnopurpurowej, 5-działkowy.; Korzeń: Wiązkowy, silnie rozgałęziony; Pokrój: Półkrzew o wysokości od 50 do 90 cm. Pędy wzniesione, w dolnej części zdrewniałe, górą zielone, pokryte srebrzystymi włoskami.
7.	Majeranek	W przemyśle kosmetycznym olejki zapachowe są wykorzystywane do produkcji mydeł, perfum; roślina lecznicza; Rozdrobnione ziele majeranku używane jest jako przyprawa.	Pochodzi z basenu Morza Śródziemnego, ale obecnie rośnie dziko tylko na Cyprze i w Turcji. Jest natomiast uprawiany w wielu rejonach świata.	Pokrój: Roślina osiąga do 50 cm wysokości. Łodygi wzniesione, silnie rozgałęzione, wcześnie drewniejące u podstawy. Cała roślina szaro omszona.; Kwiaty małe, białe do różowych; Owoce: rozłupnia. Nasiona bardzo drobne, jasnobeżowe o charakterystycznym dla gatunku zapachu.
8.	Lubczyk ogrodowy	Olejek lubczykowy stosowany jest w niektórych kompozycjach perfum. Korzeń może być używany jako dodatek do kąpieli; roślina lecznicza; używany jako aromatyczna przyprawa.	Pochodzi z Afganistanu i Iranu, rozprzestrzenił się też gdzieniegdzie poza obszarem swojego rodzimego występowania. Jest uprawiany w wielu rejonach świata, czasami dziczejący.	Łodyga: Wzniesiona, naga, prosta, delikatnie rowkowana, wewnątrz pusta; liście: Połyskujące, duże, ciemnozielone, podwójnie lub pojedynczo pierzaste; kwiaty: Pięciokrotne, bladożółte, drobne, zebrane w wieloszypułkowe baldachy  szczytowe; owoc: Podwójna rozłupnia, spłaszczona i wyraźnie żeberkowana.
9.	Rozmaryn lekarski	Roślina przyprawowa, używana głównie do mięs, wędlin i sosów. Kwiaty dodaje się do sałatek, a kandyzowanymi  ozdabia się potrawy. Łodyga może być używana jako szpikulec do szaszłyków – nadaje im zapach i smak; Z liści otrzymuje się antyseptyczny środek do mycia przyborów w łazience; uprawiany w doniczkach jako roślina pokojowa.	Występuje w stanie dzikim w rejonie Morza Śródziemnego: Azory, Madera, Wyspy Kanaryjskie, Algieria, Maroko, Tunezja, Cypr, Turcja, dawna Jugosławia, Grecja, Włochy, Francja, Portugalia, Hiszpania. Jest uprawiany w wielu krajach świata.	Pokrój: Aromatyczny, wiecznie zielony krzew o wysokości do 2 m.; łodyga: Czterokancista, drewniejąca w drugim roku.; liście: Równowąskolancetowate, skórzaste, brzegiem podwinięte, na wierzchu ciemnozielone, spodem kutnerowate.; kwiaty: niebieskie lub różowe z odcieniami Roślina miododajna, owadopylna.; owoc: rozłupnia.
10.	Melisa lekarska	Najczęściej spożywana jest w formie herbaty.; Ze względu na walory smakowe świeże liście doskonale pasują do sałatek, nadając im cytrynowy smak.; produkcja likierów.; Stosowana w ziołowych mieszankach wykorzystywanych do tonizujących kąpieli i w kosmetykach ; roślina miododajna.	Rośnie dziko w Afryce Północnej, Europie Południowej i w Azji, rozprzestrzenia się także gdzieniegdzie poza tymi obszarami. Obecnie jest znana i uprawiana na całym świecie, również w Polsce.	Liście mają ogonek różnej długości. Blaszka jest szerokojajowata, ostra na szczycie, w nasadzie okrągława do sercowatej. Brzegi blaszki są karbowane do ząbkowanych. Powierzchnia górna jest intensywnie zielona, powierzchnia dolna jest zielona, jaśniejsza. Rozproszone włoski występują na powierzchni górnej i wzdłuż nerwów na powierzchni dolnej.; kwiaty: Na wiosnę i w lecie kiście małych, jasnożółtych kwiatków rozkwitają w miejscach połączeń liści z łodygą.
11.		Bywa uprawiany jako kwiatowe obramowanie rabaty.; Liśćmi przyprawia się przede wszystkim potrawy z ryb; Napar może być stosowany do przemywania tłustej skóry; roślina lecznicza.	Występuje dziko w strefie śródziemnomor -skiej  oraz w Pakistanie,  Iranie,  Afganistanie. Rozprzestrzenił się także jako gatunek zawleczony poza obszarami swojego rodzimego występowania. Jest uprawiany w wielu rejonach świata.	Kwiaty: Drobne, żółte, zebrane w baldachy złożone na szczytach pędów. ;Owocem jest rozłupnia o prawie walcowatym kształcie, z zaokrągloną podstawą i węższym szczytem uwieńczonym dużym podszyjczem.; korzeń: Gruby, palowy, wrzecionowaty, barwy żółtawobiałej.

Używki
1.	Kawa	Kawa pełni rolę stymulującą. Pobudza organizm, zwiększa sprawność myślenia, znosi zmęczenie psychiczne i fizyczne.	Ameryka Południowa; Azja; Afryka.	Roślina w uprawie pierwsze plony zaczyna wydawać po 2-3 latach, przez następne 6 dekad rodząc nasiona co roku. Z jednego kwiatu, a później owocu, powstają najczęściej dwa ziarenka o nerkowatym kształcie, czasami jednak jest tylko jedno, kuliste, nazywa się je wtedy peaberry, czyli ziarnem perłowym.
2.	Kakao	Produkcja masła kakaowego.; Liście i kwiaty stosowane były do leczenia oparzeń, skaleczeń i innych podrażnień skóry.; ma również zastosowanie w kosmetyce.	Jest uprawiane w wielu krajach podrównikowych. Głównymi producentami są: Wybrzeże Kości Słoniowej, Ghana, Indonezja.	Wieczniezielone drzewo o zwartej koronie wysokości 10-15 m lub krzew do 5 m wysokości. Ma cienką, cynamonowo-brązową korę. Drzewo kakaowca ma silnie rozwinięty system korzeniowy. Kwiaty różowe do czerwonych, osadzone na krótkich szypułkach wyrastających w pęczkach bezpośrednio z pnia i konarów. Owocami są Owalne jagody, bruzdkowane lub gładkie o kształcie przerośniętego ogórka.
3.	Herbata	W kosmetologii największe zastosowanie zyskała zielona herbata. Produkowanych jest wiele produktów na bazie jej wyciągu. Są to głównie toniki, balsamy nawilżające, preparaty do włosów, żele pod prysznic oraz kremy do skóry odwodnionej lub suchej. Wykorzystywany jest też olejek z drzewa herbacianego, który ma skuteczne działanie antyseptyczne.	Azja; Afryka; Ameryka Południowa; północna część Australii.	Napar przyrządzany z liści i pąków grupy roślin, nazywanych tą samą nazwą, należących do rodzaju kamelia. Rośliny te są do siebie podobne, traktowane jako odrębne gatunki lub odmiany jednego gatunku – herbaty chińskiej.
4.	Chmiel	Chmiel zwyczajny jest przyprawą wykorzystywaną do produkcji piwa, a także niektórych leków, kosmetyków i likierów.	Największymi producentami chmielu są: Stany Zjednoczone, Chiny, Niemcy, Czechy i Słowenia.	Owoce: Kuliste orzeszki o średnicy do 2 mm, barwy pomarańczowej do jasnobrązowej, rozwijające się u podstaw łusek tworzących szyszkokształtny owocostan.; Kwiaty: Rośliny dwupienne z drobnymi, zielonymi kwiatami męskimi i żeńskimi rozwijającymi się na różnych roślinach.
5.	Tytoń	Liście tytoniu naturalnego można używać: jako nawóz bakteriobójczy i grzybobójczy w rolnictwie; w postaci specyfiku zwalczającego insekty i owady w gospodarstwach domowych; jako środek badający stadium skażenia i zanieczyszczenia powietrza; w formie środka o działaniu leczniczym; jako odświeżacz powietrza, zwalczający brzydkie zapachy.	Uprawia się go we wszystkich strefach klimatycznych z wyjątkiem okołobiegunowej. Największy areał zajmuje w Azji, gdzie uzyskuje się wysokie plony.	Produkt tworzony z liści tytoniu, który można używać jako formy pestycydów, jako lekarstwa lub - najczęściej - wykorzystywać w formie używki.