Kim są żydzi? - Konspekt lekcji

Who Are The Jews?

Gary M Grobman - 1990

Ten rozdział przekazuje historię, religię i kulturę narodu żydowskiego od czasów biblijnych do obecnych. Te cechy żydów odróżniają ich od sąsiadów i przyczyniły się do uprzedzeń, dyskryminacji i prześladowań, które były źródłem holokaustu.

CELE INSTRUKCYJNE

Studenci poznają:

1. Historię narodu żydowskiego od początku do współczesności.

2. Podstawowe rytuały, obrzędy i zwyczaje religii żydowskiej.

3. Dlaczego różnice między religią i kulturą żydów i ich sąsiadów wywołały konflikt, który był prekursorem antysemityzmu.

4. Fizyczna izolacja wschodnio europejskiego żydostwa w gettach spowolniła asymilację.

TREŚĆ ROZDZIAŁU

Żydzi mają 5.750-letnią historię sięgającą czasów biblijnych. Ewoluując ze wspólnej religii, naród żydowski rozwijał obyczaje, kulturę i system etyczny, który określał ich jako żydów, niezależnie od ich indywidualnych postaw religijnych. Starożytni żydzi byli zarówno zdobywcami i zdobywanymi. Ale byli wśród nielicznych ludów starożytnych które przetrwały, pomimo wieków prześladowań, rzezi i ich rozproszenia wśród wszystkich narodów świata. Tam gdzie inne narody się asymilowały, żydzi przyjmowali pewne lokalne zwyczaje, ale trzymali się podstawowych zasad swojej religii i kultury.

Ten rozdział opisuje historię, religię, zwyczaje i kulturę żydowskiego narodu. Zrozumienie "kim są żydzi" jest warunkiem do zrozumienia korzeni antysemityzmu, który, w najpodlejszej formie zasiał nasiona holokaustu, który miał swój ostateczny cel – unicestwienie żydowskiego narodu.

Judaizm

Judaizm jest religią żydów. Szacuje się, że na świecie jest 14 mln wyznawców religii żydowskiej. Większość światowego żydostwa skupiła się w 3 krajach: USA (6 mln), Izrael (3.7 mln) i Związek Sowiecki (2.5 mln). Inne kraje z istotnymi żydowskimi wspólnotami to: Francja (650.000), W Brytania (400.000), Kanada (300.000), Argentyna (300.000) i Brazylia (150.000).

Judaizm był pierwszą religią opartą na monoteizmie, wierze w jednego Boga. Wszystkie główne zachodnie religie pochodzą od judaizmu.

Główną doktryną judaizmu jest to, że Bóg, stwórca świata, zawarł szczególne porozumienie zwane przymierzem (hebr. berit) z Abrahamem, od którego pochodzi naród żydowski. Przymierze polegało na tym, że żydzi będą błogosławieni miłością i ochroną Boga, jeśli pozostaną wierni prawu bożemu i szczerze będą Go wyznawać, i odpowiadać za grzechy i występki wobec Boga i Jego praw. O narodzie żydowskim często w historii mówi się jako o "narodzie wybranym" dlatego, że wierzy się w to iż żydzi zostali wybrani spośród wszystkich starożytnych ludów do otrzymania praw i błogosławieństw Boga. Według judaizmu, żydzi zostali wybrani na Jego sługi, mimo że Bóg jest uniwersalnym stwórcą całej ludzkości.

Tradycyjnie żydzi nie zachęcają konwertytów, choć ci przyjmowani są po wykazaniu się wiedzą o wierze i szczerością w przestrzeganiu jej praw.

Doktryny judaizmu obejmują wiarę w mającego przyjść Mesjasza (od hebr. "pomazaniec"), który zjednoczy naród żydowski i zaprowadzi do królestwa bożego na ziemi i przyniesie pokój i sprawiedliwość całej ludzkości.

Choć judaizm uznaje "życie pozagrobowe". to głównie jest religią "tego świata". Stwórca teologii judaistycznej jest wszechwiedzący i nie ma formy cielesnej.

Judaizm jest tradycyjnie zdecentralizowany. Nie ma odpowiednika papieża czy innej głównej, decydującej władzy międzynarodowej, która definiuje religijne dogmaty i praktyki. Każda wspólnota żydowska odpowiada za własne sprawy i zwykle, ale nie zawsze, kieruje nią przywódca duchowy zwany rabinem. Wielu rabinów kształconych jest w seminarium lub na uniwersytecie, ustanowionych w celu dalszej edukacji religijnej i nauczania. Każda z głównych grup judaizmu (ortodoksi, konserwatywni, reformowani i rekonstrukcjoniści) ma własną instytucję w USA kształcącą rabinów, i każda sekta, każda kongregacja, zachowuje własne praktyki, tradycje i interpretacje żydowskiego prawa.

Żydowskie modły i nauka często odbywają się w synagodze, a nabożeństwa religijne często obejmują modły i czytanie Tory. Nabożeństwa w synagodze tradycyjnie prowadzi rabin przy asyście kantora, który kieruje śpiewem towarzyszącym modłom.

Tradycyjnie judaizm kładzie nacisk na etyczne zachowanie i traktowanie innych "tak jak sami chcielibyście być traktowani". A zatem, doktryna która istnieje w żydowskim prawie pisanym i mówionym jest stale reinterpretowana w reakcji na nowoczesne wydarzenia.

Główne przepisy prawa żydowskiego znajdują się w Torze, która składa się z Pięciu Ksiąg Mojżesza (znanych jako Pięcioksiąg = Pentateuch) i która tworzy pierwszą część Starego Testamentu. To prawo zostało uzupełnione prawem mówionym i interpretacjami prawa zawartego w Talmudzie.

W Torze jest 613 przykazań, jak również "Dziesięć Przykazań". Te 613 przykazania rządzą żydowskim prawem w takich dziedzinach jak filantropia, ofiary, modlitwa, czystość rytualna, prawa żywieniowe i świętowanie szabatu i innych świąt. Żydowski system prawa, nazywany również Halacha, obejmuje system cywilny i karny sądownictwa, przestrzegany przez religijnych żydów. Halacha reguluje żydowskie życie, takie jak małżeństwo i rozwód, relacje z nie-żydami i edukację.

Tak jak w przypadku wyznawców wszystkich religii, różny jest stopień w jakim poszczególni żydzi przestrzegają żydowskie prawa i tradycje.

Do praktyk religijnych żydów należą:

1. Prawa żywieniowe

Rygorystyczne prawo żydowskie wymaga by żydzi nie konsumowali pewnych produktów, takich jak wieprzowina, niektórych owoców morza, albo produktów bez usuniętej krwi, i nie wolno mieszać nabiału z produktami mięsnymi w tym samym posiłku. Są także prawa opisujące jak należy zabijać zwierzęta by zminimalizować cierpienie.

2. Kalendarz żydowski

Żydowskie prawo wykorzystuje kalendarz księżycowy i słoneczny dla ustalenia dat świąt. Daty świąt i festiwali określa kalendarz księżycowy, który opiera się na fazach księżyca. Okres od nowiu do nowiu trwa 29 dni, 12.75 godzin. Dlatego żydowski miesiąc trwa albo 29 albo 30 dni. Ponieważ rok słoneczny wynosi 365.25 dni, rok księżycowy jest około 11 dni krótszy (12 x 29.5), nanosi się poprawki do żydowskiego kalendarza by zapewnić, że święta żydowskie zawsze są o tej samej porze (które same są kalkulacjami opartymi na słońcu a nie księżycu) każdego roku. Miesiąc księżycowy jest wtedy "miesiącem przestępnym" jako część tej poprawki, z całkowitą liczbą 7 miesięcy dodawaną co 19 lat.

Żydowski szabat i święta tradycyjnie rozpoczynają się o zachodzie słońca wieczór przed szabatem albo świętem. W ten sposób święto Rosh Hashanah w 1990 obchodzono 21 i 22 września, ale rozpoczynano 20 września.

3. Szabat i festiwale

Czwarte z 10 przykazań jest " Pamiętaj o dniu szabatu, aby go uświęcić' (Wyj 20:8). Religijni żydzi nie wykonują żadnej pracy w szabat, który spędza się na modłach i naukach religijnych. Oprócz szabatu, żydzi zarówno w czasach starożytnych jak i obecnie obchodzą święta i festiwale, z których każdy ma własne rytuały wiążące się ze świętowaniem. Są to m. in.:

Rosh Hashanah (Nowy Rok): Rosh Hashanah oznacza nowy rok żydowskiego kalendarza. Jest to święto radosne i uroczyste. Tego dnia żydzi na całym świecie nie pracują i nie idą do szkoły. Rytualnie dmie się w róg barana (shofar) by oznajmiał początek 10 dni pokuty, która kulminuje w Yom Kippur.

Yom Kippur: Najświętszy dzień w żydowskim kalendarzu. Żydzi nie pracują i nie idą do szkoły, i powstrzymują się od jedzenia czy picia przez cały dzień. Żydzi uważają go za dzień w którym osoba jest sądzona przez Boga, i dlatego jest to uroczysty dzień oznaczony modlitwą i pokutą.

Passover: Passover to 8-dniowy festiwal upamiętniający uwolnienie Izraelitów z egipskiej niewoli. Rytualne święto w dwu pierwszych nocach tego święta, nazywane seder, obejmuje przypominanie historii Passover. W ciągu tych 8 dni konsumowane są rytualne potrawy, których nie konsumuje się w ciągu roku. Religijni żydzi nie pracują i nie idą do szkoły w dwu pierwszych i dwu ostatnich dniach tego święta.

Shavuot (święto tygodni): Jest to festiwal oznaczający danie przez Boga Tory Izraelitom na Górze Synaj. Jest to 2-dniowe święto często obchodzone całonocną nauką religii z przyjaciółmi. Religijni żydzi nie pracują i nie idą do szkoły.

Succot: Jest to upamiętnienie wędrówki Izraelitów po pustyni zanim dostali Torę. Jest także upamiętnieniem ostatnich żniw przed zimowymi deszczami. Jest to 8-dniowe święto i religijni żydzi nie pracują i nie idą do szkoły w pierwszych dwu i w ostatnim dniu tego festiwalu. Zwyczajem jest budowanie struktury zwanej Succah jako symbolu rodzajów struktur w jakich żyli Izraelici kiedy wędrowali po pustyni.

Simchat Torah: Upamiętnia zakończenie i początek cyklu czytania Tory trwającego 1 rok. Ma miejsce dzień po zakończeniu Succot. W tym dniu religijni żydzi nie pracują i nie idą do szkoły.

Hanukkah: Jest to 8-dniowe święto upamiętniające zwycięstwo starożytnych Izraelitów pod wodzą Judy Maccabee, nad armią syryjsko-grecką w 165 pne. Tradycyjnie żydzi zapalają jedną świecę każdego wieczora tego festiwalu do chwili kiedy palą się 8 ósmego dnia, plus ekstra świeca "shammash". Od niedawna tradycją stało się dawanie prezentów. Choć Hannukah zwykle przypada w czasie Bożego Narodzenia, to w żaden sposób nie jest porównywalne dla żydów z Bożym Narodzeniem.

Purim: Niewielkie święto w żydowskim kalendarzu upamiętniające zwycięstwo żydów nad morderczym spiskiem doradcy króla Ahasuerusa w Persji w V wieku pne. Jest to radosne świeto i obchodzi się je czytaniem Megillah (zwoju opowiadającego historię Purim) poprzez pieczenie hamintaschen (trójkątne ciastka wypełnione dżemem) i przebieranie się w kostiumy.

4. Rytualna odzież

Przez stulecia religijni żydzi ubierali się inaczej od obywateli krajów gospodarzy kiedy uczestniczyli w świeckich i nie-świeckich czynnościach. Podczas modłów żydowscy mężczyźni tradycyjnie mieli na sobie:

a. Skull cap (Kippah, yarmulka): nakrycie głowy.

b. Phylacteries (Tefillin): są to małe pudełka zawierające fragmenty Tory napisane na pergaminie ze skórzanymi paskami, noszone na czole i lewym ramieniu podczas modłów.

c. Szal z frędzlami (Tallit): noszony podczas modłów.

5. Wydarzenia w cyklu życia

a. Obrzezanie (Bris): żydowscy chłopcy poddawani są obrzezaniu w ósmym dniu od urodzenia, jako znak przymierza między Abrahamem i Bogiem. Podczas ceremonii chłopcu nadaje się imię.

b. Bar Mitzvah: w wieku 13 lat, prawo żydowskie uważa chłopca za dorosłego. W jego honorze odbywa się specjalne nabożeństwo, i pozwala mu się czytać Torę po raz pierwszy. Porównywalną ceremonią dla dziewcząt jest Bat Mitzvah, której znaczenie religijne różni się zależnie od sekty judaizmu.

c. Małżeństwo i rozwód: podczas ceremonii ślubu religijni żydzi podpisują kontrakt małżeński zwany Ketuba. Opisuje on warunki małżeństwa. Ceremonia ta, jak w wielu innych religiach, została zrytualizowana i często obejmuje tłuczenie szklanki przez pana młodego, co symbolizuje zniszczenie świątyni. Prawo żydowskie uznaje rozwód, jego formalny dokument nazywa się Get. Nawet kiedy religijni żydzi dostaną rozwód świecki, druga strona nie może zawrzeć ponownego małżeństwa jeśli nie ma Get z żydowskiego sądu.

d. Smierć i żałoba: po śmierci żyda ciało jest rytualnie myte i złożone w trumnie do pochówku, ogólnie dzień po śmierci. Bliscy zachowują 7-dniową żałobę zwaną Shiva, kiedy odbywają się nabożeństwa religijne w domu zmarłego. Rocznica śmierci rodzica (Yahrzeit) upamiętniana jest zapaleniem świecy i modlitwą (Kaddish).

Krótka historia narodu żydowskiego

Historia żydów, jak opisuje Biblia, rozpoczyna się od Abrahama. On był pierwszym który porzucił politeizm i bałwochwalstwo na rzecz wiary w jednego Boga. Syn Abrahama, Isaac, syn Isaaca - Jacob również uważani są przez żydów za patriarchów. Historia Josepha, jednego z 12 synów Jacoba, też występuje w Biblii. Jego bracia sprzedali go Egipcjanom. Na skutek głodu, reszta rodziny Josepha przeniosła się do Egiptu gdzie oni i ich potomkowie żyli w pokoju przez kilka pokoleń. Ale około 1580 pne nowy Pharaoh (władca) w Egipcie poczuł się zagrożony przez żydów jak również inne ludy które się tam osiedliły, więc uczynił ich niewolnikami.

Księga Wyjścia opowiada historię Mojżesza i uwolnienie przez niego żydów z egipskiej niewoli. Mojżesz wyprowadził żydów z Egiptu kiedy Egipcjan dotknęło 10 plag. Wtedy Izraelici spędzili 40 lat wędrując po pustyni pod przywództwem Mojżesza. To wtedy Mojżesz wszedł na Górę Synaj, i jak mówi tradycja, wrócił z Dziesięcioma Przykazaniami od Boga jak również z Torą. Mojżesz zmarł zanim Izraelici wkroczyli na "ziemię obiecaną" Izraela.

Po śmierci Mojżesza, 12 plemion Izraela (jeden pochodzący od każdego z 12 synów Jacoba) prowadził Joszua na ziemię obiecaną, wtedy zamieszkałą przez Kananejczyków. Po zdobyciu Jerycha, Izraelici systematycznie podbijali resztę Izraela. Wyzwania Kananejczyków i Filistynów zostały odparte, ci ostatni doznali klęski z rąk Samsona.

Szukając alternatywy dla teokratycznego przywództwa, Izraelici przekonali ówczesnego religijnego lidera, proroka Samuela, by namaścił króla. Pierwszym królem był Saul (1020-1000 pne), członek plmienia Benjamina, który odniósł zwycięstwa nad Amoniteami i Filistynami. Ale Samuel rozczarował się autokratycznym rządzeniem kraju przez króla Saula. Zamiast przekazania przywództwa narodu synowi Saula, Jonatanowi, Samuel potajemnie namaścił Dawida, członka plemienia Judy, na drugiego króla Izraela. Dawid znany był jako wojownik który zabił olbrzyma Goliata. Dawid w końcu zwyciężył w walce o władzę, co ewentualnie zrobiło z niego króla całego Izraela. Za rządów Dawida, Izraelici zdobyli Jerozolimę i uczynili ją stolicą religijną i świecką.

Spadkobiercą tronu króla Dawida był Salomon, syn króla i Bath-Sheby. Za panowania króla Salomona (961-922 B.C.E.) było spokojnie. Znany był z licznych projektów budowlanych, łącznie z Pierwszą Świątynią w Jerozolimie. Pośród plemion mieszkających na północy zapanowało niezadowolenie z powodu dużych podatków i pracy przymusowej króla Salomona, które uważał za konieczne do budowania pałaców i budynków publicznych.

Po jego śmierci, 10 północnych plemion oderwało się i ustanowiły własne królestwo, a plemiona Judy i Benjamina pozostały lojalne wobec następcy Salomona, króla Rehoboama. Stolicę Północnego Królestwa ustanowiono w Samarii, a stolica Południowego Królestwa pozostała w Jerozolimie, historycznym mieście w Judei pod żydowską kontrolą.

722 pne – Asyryjczycy podbili Samarię. Los Żydów w Samarii jest nieznany, i o nich mówi się jako o "10 zagubionych plemionach Izraela".

598 pne – na Judę najeżdża król Nebuchadnezzar z Babilonii. Dużą część populacji Izraelitów wysłano na uchodźstwo do Babilonii. Sama Jerozolima była oblężona w 586 pne i zniszczona. Zniszczenie Pierwszej Świątyni w Jerozolimie upamiętnione jest postem Tishah be-Av, w dziewiątym miesiącu żydowskim Av. Na uchodźstwie Izraelici mogli uczestniczyć w życiu ekonomicznym i społecznym na nowej ziemi, i przeorganizowali i podtrzymali żydowskie życie. Kiedy Persowie zdobyli Babilon w 538 pne, perski król Cyrus pozwolił wszystkim podbitym ludom wrócić do ich ojczyzn. Około 50.000 Żydów wróciło do Judy, choć wielu pozostało w Babilonie, tam zorganizowali sobie nowe życie.

Po kilkudziesięciu latach opóźnienia zbudowano i w 516 pne poświęcono Drugą Swiątynię.

Po setkach lat relatywnego spokoju kiedy starożytną krainą Izraela rządzili Egipcjanie, w 198 pne przewagę zyskali Syryjczycy. Początkowo rządy syryjskie były łagodne. Kiedy nastały rządy Antiochusa IV Epifanesa, chciał zakazać praktyki judaizmu na rzecz hellenizmu. Chciał zbudować w świątyni posąg greckiego boga Zeusa, co wywołało bunt. Dowódcą wojskowym żydów był Juda Makabeusz, który pokonał najlepszą armię dobrze wyposażonych Syryjczyków by wygrać kilka bitew. Po tych zwycięstwach, które graniczyły z cudem, Juda Makabeusz wszedł do świątyni, usunął zbezczeszczenia i ponownie ją poświęcił. Te zwycięstwa upamiętnia festiwal Hanukkah.

Zwycięstwo nad Syryjczykami było krótkotrwałe. Obszary przejęło Imperium Rzymskie, i poza krótkimi wyjątkami, rządziło tym co stało się znane jako Palestyna przez prawie 700 lat. Król Herod (37-4 pne) rządził Judą za pozwoleniem rzymskiego Senatu. Był mistrzem budowniczym, wybudował wspaniałe świątynie, budynki publiczne, porty i pałace. Ruiny wielu jego dzieł, łącznie z odbudowaną Drugą Świątynią, można oglądać jeszcze dzisiaj.

W 70 rne żydzi zbuntowali się przeciwko rzymskim rządom. Po oblężeniu zniszczono Drugą Świątynię (jeszcze raz w 9 dniu Av w żydowskim kalendarzu) i opór stłumiono poza grupą zelotów, którzy przejęli fort w Masadzie nad M Martwym. Armia rzymska przez 3 lata próbowała zniszczyć ten opór. Kiedy nieuchronna była klęska buntu, obrońcy losowali i zabijali się żeby się nie poddać. Jerozolima została odbudowana jako pogańskie miasto.

Centrum żydowskiego życia intelektualnego po zniszczeniu Drugiej Świątyni został ustanowiony w Jawne. Tu spotykali się żydowscy badacze i pod koniec II wieku i na początku trzeciego ustanowili werbalne prawo żydowskie uzupełniające Torę. Pod koniec II wieku to prawo werbalne spisał R. Judah ha-Nasi, i jest znane jako Miszna. Spisano także dyskusję o Miszna i znana jest jako Gemara. Miszna i Gemara razem nazywają się Talmud.

Żydowscy badacze w Babilonie również napisali Talmud, który w końcu wyparł palestyńską wersję jako najwyższy autorytet w żydowskich sprawach prawnych. Teraz ośrodki żydowskiej nauki ustanowiono w diasporze, głównie w Afryce Północnej i muzułmańskiej Hiszpanii pod koniec X wieku.

Na poczatku IV w chrześcijaństwo stało się oficjalną religią Imperium Rzymskiego. Prawa dla żydów zostały ograniczone. W ciągu pierwszych trzech wieków chrześcijaństwa, kwestią rozdzielającą żyda od chrześcijanina było to czy Jezus był prawdziwym Mesjaszem. Na początku IV w chrześcijaństwo rozwinęło zwyczaje, rytuały i prawa bardzo inne od judaizmu.

W VII w Palestynę podbili Arabowie. Wielu żydów służyło w arabskich armiach które podbiły półwysep Iberyjski. Przez stulecia żydzi prosperowali w Hiszpanii i Afryce północnej, i odnosili sukcesy w nauce, medycynie, muzyce, filozofii i kulturze.

Żydowskie życie w Średniowieczu w większości było opowieścią o izolacji społecznej i gospodarczej, prześladowaniach i rzezi. Żydzi byli izolowani fizycznie i społecznie od życia w Średniowieczu i później. Ale wypełniali ważną niszę. Chrześcijaństwo zakazywało lichwy, pożyczanie pieniędzy. Żydom pozwolono wypełnić tę próżnię funkcjonując jako pożyczkodawcy i finansiści.

Getta

Początkowo żydzi w diasporze rozdzielali się dobrowolnie. Po części było to dla samoobrony, ale być może bardziej rezultatem wymogów religii żydowskiej: być blisko synagogi i innych instytucji religijnych. Koncepcja przymusowego segregowania żydów za murami pojawiła się w starożytności, ale nie wprowadzono jej jako zasady aż do 1562 we Frankfurcie, Niemcy. Pomysł przyjęto w całej Europie i normą stał się w XVI wieku. Odwrotnie do ich odpowiedników w XX wieku, getta XVI-wiecznej Europy pozwalały żydom żyć spokojnie, często były zatłoczone i warunki w nich nieadekwatne. Ale izolacja żydów w gettach miała skutek wyeliminowania asymilacji ze społecznościami gospodarzy, i zachowywały i wzmacniały przetrwanie żydowskiej kultury.

Te rządy które nie chciały nawet tolerować żydów których segregowano w gettach ich wypędzały. W pewnym momencie wszystkich żydów wypędzono z Anglii (1290), Francji (1306 i 1394), Austrii (1420) i Hiszpanii (1492). Były lokalne wypędzenia w całej Europie łącznie z tymi w Niemczech. Pewne taktyki wypędzeniowe odwrócono kiedy rządy zorientowały się że żydzi służyli użytecznym celom.

Dopiero w Oświeceniu (zob. Rozdz. 5) żydzi mieli szansę uczestniczenia w nowoczesnym społeczeństwie wolnym od prześladowań. Fundamentalistyczna akceptacja żydowskiego prawa przeszła ostrą zmianę, i rezultatem było powstanie ruchów reformistycznych, które w końcu kulminowały rozwojem ruchów konserwatystów, reformatorów i rekonstrukcjonistów.

Kultura żydowska rozwijała się przez 2.000 lat w Europie przed II wojną światową. Żydzi w Europie wschodniej i zachodniej rozwinęli kulturę praktyki religijnej, sztukę i muzykę, język (głównie jidysz), i edukację. Była to cała ta kultura którą naziści chcieli unicestwić.

Istniały widoczne różnice w kulturach żydów którzy osiedlili się na "wschodzie" i "zachodzie" w XVIII, XIX i na początku XX wieku. Ogólnie żydzi osiedleni w zachodniej Europie (np. Francja, Holandia, Niemcy, Austria i Włochy) byli bardziej zasymilowani niż ich "wschodni" odpowiednicy w Związku Sowieckim, Polsce, na Litwie, Łotwie, w Rumunii i na Węgrzech.

Było bardziej prawdopodobne że mówili językiem narodu-gospodarza, mniej prawdopodobne żeby byli bardziej religijni, bardziej prawdopodobne że zawierali małżeństwa mieszane, osiedlali się w miastach, należeli do klasy średniej, mieli formalne wykształcenie, i stowarzyszali się z generalnymi partiami politycznymi, które reprezentowały więcej niż tylko żydowskie interesy. Żydzi zachodnio-europejscy byli prawdopodobnie bardziej akceptowani przez ich kraje-gospodarze jako pełni obywatele. W przeważającej części mogli żyć obok swoich nie-żydowskich sąsiadów, wolni od groźby ataków fizycznych i antysemityzmu. Wschodnio-europejscy żydzi nie czuli się bezpieczni od pogromów. Dla wielu żydów w Europie zachodniej byli żydami pod względem religijnym, ale utożsamiali się z ich krajem-gospodarzem. A zatem, kiedy żydzi niemieccy stali się celem nazistów, większość ich miała historię bycia "Niemcami" a nie "żydami".

Historia Izraela

Pod koniec XIX wieku, żydowski nacjonalizm pojawił się jako panujące marzenie. Ten ruch, znany jako syjonizm, wyobrażał sobie powrót wszystkich żydów z diaspory do żydowskiej ojczyzny. W latach 1880, wchodnio-europejscy żydzi wyjeżdżali do miejsca nazywanego Palestyną. Była to fala pierwszej Aliyah (imigracja), której celem było w większości zorganizowanie osiedli rolniczych. Finansowo pomagał w tym baron Edmond de Rothschild. W 1897 w Bazylei, Szwajcaria, pod przywództwem Teodora Herzla, odbyła się pierwsza Konferencja Syjonistyczna. Zabrało kolejnych 51 lat i doświadczenie holokaustu, żeby marzenie syjonistów stało się rzeczywistością. W wyniku tego formalnego usankcjonowania żydowskiej ojczyzny przez Ligę Narodów, żydów zachęcano do emigracji do Palestyny. Arabowie stawiali opór wobec żydowskiego osadnictwa i były liczne ataki na żydów.

W 1905 miała miejsce druga fala Aliyah żydów z Rosji. W 1908 założono Tel Awiw, pierwsze w całości żydowskie miasto.

W 1917, kiedy Brytania pokonała Imperium Osmańskie, Palestyna znalazła się pod panowaniem brytyjskim. Wtedy powstały nowoczesne państwa arabskie. W listopadzie 1917, w Deklaracji Balfoura, rząd brytyjski ogłosił zamiar ułatwienia "ustanowienia w Palestynie narodowego domu dla żydowskiego narodu". Tę deklarację poparła Rada Najwyższa Głównych Sił Sojuszniczych na konferencji w San Remo 24 kwietnia 1920. W 1922 Liga Narodów przyznała W Brytanii mandat gwarantujący ustanowienie żydowskiej ojczyzny, ułatwienie żydowskiej emigracji i zachęcanie do tworzenia żydowskich osiedli w kraju. W 1929 żydowska populacja w Palestynie wynosiła 160.000, a wiosną 1936, z pojawieniem się Hitlera i zwiększonej emigracji niemieckiej, już prawie 400.000, albo około 30% całkowitej populacji.

W 1939, Brytyjczycy, pod wpływem arabskich buntów i Muftiego Jerozolimy, wydali Biały Dokument ograniczający żydowską imigrację do 10.000 przez okres 5 lat, i dalszą imigrację żydowską tylko za zgodą Arabów.

Po zakończeniu II wojny światowej, "kwestia palestyńska" pojawiła się przed Zgromadzeniem Ogólnym ONZ. Zaleciło wtedy, żeby zakończyć mandat brytyjski i Palestynę podzielić między Arabów i Żydów. 29 listopada 1947, Zgromadzenie Ogólne podzieliło jej obszar na dwa niezależne suwerenne państwa.

14 maja 1948 brytyjski rząd zakończył swój mandat. Następnego dnia, 15 maja 1948, Brytyjczycy opuścili kraj, i Dawid Ben-Gurion, w imieniu Agencji Żydowskiej, ogłosił niezależność państwa Izrael.

Wkład narodu żydowskiego w cywilizację

Jako poszczególne osoby i jako naród, żydzi mieli wielki wpływ na cywilizację, mieli udział w pomysłach i kulturze w każdej dziedzinie działalności człowieka. Judaizm był religią-rodzicem chrześcijaństwa i islamu. Jezus był żydem, tak jak jego uczniowie. Pisma hebrajskie były fundamentem chrześcijaństwa. Prawo żydowskie przyjęto jako przewodnika w etyce i moralności opartych na pojęciu indywidualnego sumienia. Islam włączył żydowską koncepcję jednego Boga, Pism i żydowskich proroków.

GLOSARIUSZ

Asymilacja: Zaakceptowanie kultury innej grupy i zrezygnowanie ze swojej.

Bluźnierstwo: Słowa napisane lub wypowiedziane wyrażające pogardę lub lekceważenie Boga.

Obrzezanie: Usunięcie napletka penisa, przeprowadzone rytualnie na chłopcu 8 dni po urodzeniu, symbolizuje przymierze między Bogiem i Abrahamem.

Przymierze: Święte porozumienie między Bogiem i czlowiekiem.

Diaspora: Kraje poza Izraelem zamieszkane przez żydów.

Getto: Dzielnica miasta otoczona murami w której wymagano by mieszkali żydzi.

Koszerny: od hebr. "odpowiedni", " poprawny", albo "ważny", zwykle odnosi się do żywności albo czegoś przygotowanego pod odpowiednim nadzorem rytualnym.

Monoteizm: Wiara w jednego Boga.

Poganin: Wyznawca religii politeistycznej.

Politeizm: Wiara w więcej niż jednego Boga.

Rabin: Żydowski badacz lub lider religijny, od hebr. "mój mistrz".

Talmud: Składający się z Mishnah i Gemora, jest to werbalna tradycja żydowskiego prawa, które zostało zapisane i służy jako autorytet w prawie żydowskim.

Tora: Dosłowne znaczenie: "nauczanie", składa się z Pięciu Ksiąg Mojżesza: Rodzaju, Wyjścia, Kapłańskiej, Liczb i Powtórzonego Prawa. Określenie to odnosi się także do zwoju pergaminu, na którym widać napisany ręcznie tekst Pięciu Ksiąg Mojżesza.

ZAJĘCIA DODATKOWE

• Zorganizuj wizytę do miejsc kultu w twojej społeczności. Porównaj i skontrastuj architekturę, rozkład miejsca, przedmioty rytualne, styl modlitewników, obrazów i szyb, oraz dzieł sztuki.

• Dowiedz się jak doszło do osiedlenia się żydów w twojej wspólnocie, jakie uprawiali zawody i jakie mieli biznesy.

• Zaproś dyrektora Żydowskiej Służby Rodzinie w twojej wspólnocie by omówić problemy wpływające na członków wspólnoty żydowskiej, i jak te problemy mogą się różnić od tych wpływających na społeczność nie-żydowską.

• Zaproś przesiedlonego sowieckiego uchodźcę żydowskiego albo mówcę z lokalnej sowieckiej Rady Żydowskiej by opisał traktowanie żydów w Związku Sowieckim.

PYTANIA DO DYSKUSJI

1. Dlaczego żydzi przetrwali jako naród, pomimo trudności zachowania życia zgodnego z prawem żydowskim i w obliczu stuleci prześladowań, i pomimo że prawie każda inna starożytna kultura zniknęła?

2. Jakie należy zrobić udogodnienia by pozwolić żydowskim studentom (a także studentom praktykującym inne religie mniejszościowe) uzupełnić braki w szkole i testy wypadające w święta religijne?

3. Czy żołnierzom w armii powinno pozwalać się na noszenie odzieży lub biżuterii wymaganej przez ich religię? Przepisy w Pensylwanii za nielegalne uznają noszenie przez nauczycieli takich symboli religijnych czy odzieży w szkołach publicznych. Czy to dalej powinno być nielegalne? Co według ciebie było powodem takich przepisów?

4. Żydzi z całego świata pielgrzymują na modły do Ściany Płaczu, części Drugiej Świątyni w Jerozolimie. Dlaczego ta ściana jest tak ważna dla narodu żydowskiego?

5. Po zbadaniu historii tego terenu w ostatnich 50 latach, omów dlaczego nowoczesny rząd izraelski jest nieugięty w swoim poglądzie, że nigdy nie będzie negocjował swojej suwerenności nad Jerozolimą.

6. Dlaczego tysiące żydów mieszkających w Babilonie odmówiły powrotu do Jerozolimy, kiedy mieli na to pozwolenie w VI w. pne? Czy są jakieś podobieństwa do sytuacji kiedy żydzi w diasporze wybrali pozostanie w ich krajach pomimo ustanowienia żydowskiego państwa Izrael? Przedyskutuj powody dlaczego miliony żydów wolą pozostać obywatelami krajów w których mieszkają.

7. Ogólnie uważa się, że "10 zagubionych plemion" Izraela nie wymordowali Asyryjczycy w starożytnej Samarii. Co mogło się stać z nimi i z ich potomkami?

EWALUACJA

1. Zdefiniuj następujące terminy:

1. koszerny

2. monoteizm

3. diaspora

4. Tora

5. pogaństwo

2. Podaj 4 przykłady ludów, które, w jakimś czasie, podbiły naród żydowski.

3. Podaj 4 produkty których nie jedzą religijni żydzi.

4. Podaj 4 żydowskie święta. Opisz co upamiętniają, czy żydzi obchodzą je pracując czy nie, i podaj przykład zwyczaju rytualnego albo zwyczaju szczególnego dla danego święta.

5. Jak i dlaczego żydzi świętują szabat?

6. Zgodnie z tradycją żydowską, co Mojżesz zrobił na Górze Synaj?

7. Podaj 2 części rytualnej odzieży noszonej przez religijnych żydów.

8. Skąd wzięła się żydowska religia? Jak różni się od religii ówczesnych ludów?

9. Podaj 2 królów Izraelitów i ich osiągnięcia.

10. Jakie znaczenie w żydowskiej historii ma data 9 Av?

STRATEGIE NAUCZANIA

• Przedyskutuj historię innych grup mniejszościowych.

• Poleć studentom zbadanie artykułów w prasie opisujących jakieś wydarzenia w żydowskiej historii, i przyjrzenie się temu co wydarzyło się wtedy na świecie i w ich wspólnotach.

• Odtwórz debatę między żydami którzy stali się "10 zagubionnymi plemionami", skupiającą się na tym czy powinni oddzielić się od pozostałych 2 plemion i własnego królestwa.

• Poleć studentom zbadanie róznic między kalendarzem księżycowym i słonecznym, i zbadaj nasz konwencjonalny kalendarz oparty na księżycowym. Przeprowadź dyskusję jak zmieniloby się ich życie.

http://remember.org/guide/Facts.root.whoare.html