|
W skład procesów orientacyjno – poznawczych wchodzą:
wrażenia, spostrzeganie, obserwacja, uwaga, pamięć, uczenie
się i mowa. Procesy te charakteryzuje dynamiczny rozwój,
dokonujący się w kierunku wyodrębniania i usamodzielniania
czynności umysłowych. Wg. Szumana uwaga „ jest takim stanem i
poziomem aktywności nerwowej w korze mózgowej, który
przygotowuje, a następnie podtrzymuje sprawną pracę organizmu
w zakresie jego poznawczej orientacji i celowej działalności w
świecie otaczającym”.
Pamięć nierozerwalnie wiąże
się z uczeniem się. Są to dwie strony tego samego procesu
przyswajania przez organizm nowych doświadczeń. Pamięć jest
zdolnością organizmu do przechowywania tych doświadczeń, a
uczenie się jest przejawem tego przechowywania w zachowaniu
organizmu.
Spostrzeganie jest to złożony układ procesów,
dzięki któremu powstaje u człowieka subiektywny obraz
rzeczywistości zwany spostrzeżeniem. W wyniku złożonej
czynności spostrzegania (percepcji), powstają w świadomości
człowieka wyobrażenia. Percepcja jest procesem twórczym,
polegającym na aktywnym odbiorze, analizie i interpretacji
zjawisk zmysłowych. W procesie tym aktualnie zachodzące
informacje zmysłowe przetwarzane są w taki sposób, aby
zgadzały się z zarejestrowaną w pamięci jednostką wiedzy o
otaczającym świecie.
Percepcja dziecka odznacza się
swoistymi cechami, które odróżniają ją od percepcji
dorosłego. Wyróżnia się:
• synkretyzm spostrzeżeń –
niedokładne różnicowanie bodźców, brak umiejętności
wyróżniania przedmiotów z tła,
• słabą wybiórczość
percepcji przy chaotyczności spostrzegania (dziecko najczęściej
kieruje się silnymi cechami bodźców),
• mocny związek
percepcji z działaniem (powstawanie spostrzeżeń jest
ukierunkowane działaniem dziecka, jego aktywnością).
Rozwój
procesów spostrzegania prowadzi ku coraz dokładniejszemu
odbieraniu bodźców. Ćwiczenie wrażliwości i czułości
zmysłów, umiejętności rozpoznawania coraz większej ilości
informacji, porządkowania ich, łączenia w większe całości
jest możliwe dzięki współuczestniczeniu w tych procesach
myślenia, uwagi, pamięci i mowy. Aktywność dziecka jest w tym
przypadku nieodzownym czynnikiem warunkującym rozwój.
Podstawą
dla rozwoju wyobraźni są nagromadzone w pamięci dziecka
spostrzeżenia. W trakcie rozwoju dziecka zmienia się treść i
zasób wyobrażeń, które uzależniają się od czynności
percepcyjnych dotyczących najbliższego otoczenia, stopniowo
przechodząc do świata baśni i sztuki. Rozwój wyobraźni
zależy od predyspozycji jednostki, jak również od doświadczeń,
jakie są jej udziałem.
U osób o obniżonej sprawności
umysłowej występują duże różnice indywidualne. Mogą one
dotyczyć rozwoju funkcji percepcyjnych i zdolności tworzenia
wyobrażeń, co ma swoje źródło w zróżnicowanym występowaniu
wad narządów zmysłów, w zróżnicowanym poziomie rozwoju
percepcji wzrokowej, słuchowej, pamięci, trwałości uwagi.
Tempo rozwoju percepcji i wyobraźni u osób o obniżonej
sprawności umysłowej jest wolniejsze niż u osób w normie
intelektualnej. Nie zawsze mogą one osiągać wszystkie etapy
rozwoju wymienionych funkcji. Spostrzeżenia i wyobrażenia osób
upośledzonych umysłowo są nieadekwatne i niepełne, a proces
spostrzegania ma mniejszy zakres i wolniejszy przebieg w
porównaniu z percepcją ludzi o prawidłowym
rozwoju.
Wyobrażenia osób o obniżonej sprawności
umysłowej są odtwórcze, ściśle powiązane z percepcją. Ich
tworzenie cechuje się sztywnością, nieumiejętnością
przewidywania reakcji, wydarzeń i skutków działań. Na rozwój
funkcji percepcji i wyobraźni wpływa własna aktywność
dziecka oraz zapewnienie mu ze strony otoczenia odpowiedniej
stymulacji, gdyż dzieci upośledzone umysłowo są zwykle
bierne. Przyczyną bierności są zaburzenia sfery emocjonalno –
motywacyjnej, spowodowane specyficznymi doświadczeniami dzieci -
jakimi są doznawane porażki i towarzyszący temu lęk oraz
przeświadczenie o mniejszej wartości. Wszystko to może
spowodować zahamowanie własnej aktywności, w czym udział może
mieć również otoczenie dziecka, np. rodzice, nauczyciele,
wychowawcy, którzy stawiają przed dzieckiem wymagania
niedostosowane do ich możliwości. Dzieci te potrzebują bardzo
przemyślanej stymulacji ze strony otoczenia, rozbudzenia i
odpowiedniego pokierowania.
Percepcja jak i wyobraźnia nie
stanowią autonomicznych, działających w oderwaniu od uwagi,
pamięci - procesów myślowych. Tworzą one wraz z tymi
procesami system służący poznawaniu, przetwarzaniu, a także
kreowaniu świata. Nie można, więc tylko kształcić percepcji
czy wyobraźni nie rozwijając równocześnie uwagi, pamięci,
myślenia czy mowy.
ZABAWY I
GRY ROZWIJAJĄCE PERCEPCJĘ WZROKOWĄ
U podstaw
spostrzegania wzrokowego leży umiejętność rozpoznawania barw
i kształtów, nazywania ich, dokonywania analizy i syntezy
wzrokowej. Dzięki tym umiejętnościom możliwa jest nauka
czytania i pisania.
Możemy wyróżnić zabawy, które
kształcą:
• percepcję barw – ich dobieranie,
rozpoznawanie, nazywanie, wyszukiwanie, umiejętność
określonego reagowania na dany kolor;
„Powiedz,
kto ma taką samą szarfę?”
Pomoce: szarfy w równej
ilości uczestników, w dwóch kolorach, np. tyle samo szarf
czerwonych, co zielonych.
Przebieg: Po wyjaśnieniu na czym
zabawa będzie polegała, rozdanie szarf. Na hasło „znajdź
dziecko, które ma twój kolor szarfy”, dzieci dobierają się
parami, podając sobie ręce.
Utrudnieniem może być
wprowadzenie większej ilości kolorów.
•
percepcję kształtów – ich dobieranie, proste sortowanie,
rozpoznawanie, nazywanie, składanie całości z części,
określanie widocznych cech przedmiotów: duży – mały, długi
– krótki, szeroki – wąski,
„Pomóż
Kopciuszkowi”
Pomoce: woreczki dla każdego
uczestnika zabawy wypełnione jednakową ilością ziaren
różniących się kształtem np. fasola, groch czy kawa i
pszenica, dwa pojemniki,
Przebieg: Osoba prowadząca
opowiada dzieciom początek baśni o Kopciuszku. Mówiąc o
zadaniu, jakie poleciła wykonać Kopciuszkowi zła macocha,
wyjaśnia dzieciom, że nawet z pomocą gołębi Kopciuszek nie
zdąży na czas poukładać osobno ziaren fasoli i grochu.
Następnie zadaje dzieciom pytanie, czy chcą pomóc Kopciuszkowi
i jego przyjaciołom? Gdy odpowiedzą, że tak – rozdaje
każdemu woreczek z ziarnami i pokazuje w jaki sposób powinny je
sortować. Po skończonej pracy należy pochwalić dzieci w
imieniu Kopciuszka, który w ten sposób może iść na
bal.
Uwaga: ilość ziaren i gatunki dobierane zgodnie z
możliwościami dzieci.
„Taniec z
kotylionami.”
Pomoce: kotyliony – krążki
tekturowe oznaczone symbolami. Mogą być kolory, rysunki
zwierząt, zabawki, figury geometryczne, ...... tworzące
pary.
Przebieg: dzieci losują kotyliony/chłopcy osobno i
dziewczynki osobno/. Następnie chłopcy kolejno zapraszają do
tańca swoje partnerki, np. „Zapraszam do tańca dziewczynkę z
czerwonym kotylionem.”
Uwaga: Jeśli dzieci nie potrafią
jeszcze nazywać widocznych na kotylionie kształtów mogą
podnosić do góry swój kotylion i zapraszać do zabawy dziecko,
które ma taki sam kotylion.
„Przynieś i
pokaż.”
Pomoce: po 4 figury różnych kształtów,
np. trójkąt, koło, kwadrat...., 4 karty z konturami tych
figur.
Przebieg: Na czterech stołach rozłożone są
karty z konturami i figury. Osoba prowadząca wyjaśnia
uczestnikom zabawy, na czym ona będzie polegać. Wybiera kontur
jednej z figur, pokazuje go dzieciom i prosi czworo z nich o
podejście do stolików. Ich zadaniem jest wyszukanie pasującej
do tego konturu figury. Nim to zrobią, poleca im dokładnie
przyjrzeć się temu konturowi i obwieść go palcem. Następnie
zawodnicy wyszukują figury. Aby sprawdzić czy znaleźli
właściwe przykładają je kolejno do konturów. Kolejne kontury
odnajdują następne czwórki.
Uwaga: Można wprowadzić
rozróżnianie figur ze względu na ich rozmiar.
„Polowanie
na litery i wyrazy.”
Pomoce: etykiety z literami
alfabetu /ewentualnie z wyrazami/.
Przebieg: Wszystkie
dzieci razem, następnie pojedynczo odczytują pokazaną przez
osobę prowadzącą zabawę literę oraz wyraz. Następnie
zostają podzielone na kilka grup. Każda z nich otrzymuje
określony teren działania np. korytarz szkolny, gazetkę
klasową. Zadaniem grup jest odnalezienie jak największej ilości
wyznaczonych liter czy wyrazów.
Omawiając gry i
zabawy rozwijające percepcję wzrokową należy uwzględnić
ćwiczenia koordynujące percepcję wzrokowo-ruchową. Wśród
nich wyróżnić można m.in. zabawy manipulacyjne,
konstrukcyjne, ćwiczenia grafomotoryczne np.:
- zapinanie
i rozpinanie zamków błyskawicznych, guzików, sznurowanie
butów, nawlekanie igły, posługiwanie się prostymi
narzędziami,
- manipulowanie tworzywami przekształcalnymi
– woda, piasek, kasza, masa solna, plastelina, śnieg,
budowanie z klocków, układanki,
- stemplowanie, rysowanie,
malowanie, wycinanki, wydzierani, wyginanie kształtów z drutu,
łamanki papierowe, wyszywanie, majsterkowanie,
-
naśladowanie ruchów.
Gry i zabawy rozwijające
percepcję słuchową.
Dzięki wrażeniom słuchowym
człowiek lepiej potrafi orientować się w otoczeniu. Prawidłowo
funkcjonujący słuch pozwala na odbiór i rozumienie dźwięków
mowy, ułatwia kształtowanie pojęć i rozwój myślenia słowno
– pojęciowego. By słuch mógł prawidłowo rozwijać się,
konieczna jest nie tylko ogólna sprawność receptora, ale
również pozostała część układu słuchowego, która zajmuje
się porządkowaniem i odczytywaniem bodźców. Sprawność tę
możemy kształtować od najmłodszych lat życia dziecka poprzez
stymulowanie jego doświadczeń. Zabawy i gry mogą być pomocne
w rozwijaniu słyszenia i rozumienia dźwięków. W rozwoju
słuchu fizjologicznego i fonematycznego pomocne będą:
•
zabawy i gry kształtujące umiejętność rozpoznawania
dźwięków
/ wyodrębniania spośród innych, określania
cech tych dźwięków ze względu na ich liczbę, natężenie,
wysokość, długość reagowania w określony sposób na
dźwięki, lokalizacji ich źródła, różnicowania i
naśladowania głosów/;
„Gdzie jest ukryty
zegarek”
Pomoce: głośno chodzący
budzik,
Przebieg: podczas nieobecności dzieci na sali
osoba prowadząca ukrywa budzik. Kto pierwszy znajdzie miejsce
ukrycia, ten chowa go następnym razem.
Uwaga: można
chować np. grające radio, dzieci mogą też odgadywać, do
których drzwi puka gość.
„Wielkoludy i
krasnoludki”
Pomoce: bębenek,
Przebieg:
Dzieci stoją w kole. Prowadzący mówiąc: „maszerują
wielkoludy” mocno, powoli uderza w bębenek. Uczestnicy zabawy
maszerują na palcach z uniesionymi rękami. Na dźwięk szybkich
i delikatnych uderzeń i hasło „Krasnoludki biegają
szybciutko” zaczynają biegać w takt wystukiwanego rytmu.
Uwagi: Po pewnym czasie można dawać sygnał do zmiany
tempa marszu przy pomocy bębenka.
,„Jakie
zwierzątko przyszło do nas.”
Pomoce: rysunki
zwierząt domowych,
Przebieg: prowadzący demonstruje
dzieciom obrazki przedstawiające zwierzęta. Sprawdza, czy
potrafią rozpoznawać je i naśladować ich głosy. Po schowaniu
obrazków sam naśladuje głosy poszczególnych zwierząt.
Zadaniem dzieci jest odgadnąć, jakie. Następnie jedno dziecko
wychodzi z klasy, a po powrocie naśladuje zwierzę
podpowiedziane przez prowadzącego za drzwiami – reszta
odgaduje, a potem wspólnie naśladują to zwierzątko.
•
Zabawy i gry, których zadaniem jest ćwiczenie słuchu
fonematycznego:
- różnicowanie głosek,
- analiza
słuchowa: rozpoznawanie i wyodrębnianie głosek i sylab w
wyrazie, wyrazów w zdaniu, określanie miejsca położenia
głosek
lub sylab w wyrazie, liczenie tych głosek, sylab,
wyrazów,
synteza słuchowa – łączenie głosek, sylab w
wyrazy, wyrazów w
zdania.
„Ciuciubabka”
Pomoce:
opaska do przewiązania oczu
Przebieg: osoba
prowadząca dzieli uczestników zabawy na kilka grup. Każda z
nich otrzymuje głoskę, którą będzie powtarzać. Po
kilkakrotnym przećwiczeniu rozpoczyna się zabawa. Jedno dziecko
jest „ciuciubabką”. Jego zadaniem jest złapanie kogoś z
grupy, który powtarza poszukiwaną przez ciuciubabkę głoskę /
głoskę ustala prowadzący /. Złapane dziecko zostaje
ciuciubabką i po wybraniu nowej głoski zabawa rozpoczyna się
od nowa.
„Sklep”
Pomoce: pomoce,
które wchodzą w skład wyposażenia sali lekcyjnej,
Przebieg:
po zapoznaniu dzieci z tematem zabawy, rozpoznaniu przez nie
przedmiotów, które będą użyte w zabawie i rozdzieleniu ról
kupujących i sprzedających – osoba prowadząca oznajmia, że
dziś kupujemy tylko przedmioty o nazwie zaczynającej się na
głoskę ... . Zadaniem dzieci jest wyszukanie i kupienie tego
przedmiotu.
Zabawy i gry rozwijające
percepcję dotykową.
Zmysł dotyku ma duże znaczenie
dla rozwoju człowieka. Kontakt fizyczny z matką wpływa
korzystnie na rozwój emocjonalny dziecka. Doznania dotykowe
pozwalają poznać własne ciało, stwarzając możliwości
kształtowania się poczucia własnej odrębności. Sprawność,
precyzja ludzkich dłoni umożliwia przeprowadzenie manipulacji
na przedmiotach, co stymuluje rozwój procesów myślowych i
umożliwia podejmowanie aktywności. Celem wybranych zabaw jest
uwrażliwienie i usprawnienie dotyku.
- rozpoznawanie
dotykiem przedmiotów, określanie właściwości materiałów;
lekki – ciężki, twardy – miękki, gładki – szorstki,
ciepły – zimny.
„Czy potrafisz rozpoznawać?”
Pomoce: zabawki lub przedmioty różniące się od
siebie kształtem w ilości równej liczbie uczestników, opaski
do przewiązania oczu.
Przebieg: po obejrzeniu zabawek
dzieci ustawiają się w kole. Każde z nich, oprócz jednego,
otrzymuje zabawkę. Dziecko bez zabawki staje w środku koła z
zawiązanymi oczami. Podchodzi do innego dziecka, dotyka
przedmiotu i odgaduje za pomocą dotyku, jaką zabawkę trzyma w
ręce. Jeśli odgadnie następuje zamiana ról.
„Kto
rozpozna niespodziankę?”
Pomoce: 5 równych zabawek
oraz 1 odmienna, 6 woreczków
Przebieg: dzieci
oglądają 5 jednakowych zabawek. Ta odmienna jest schowana. W
pewnym momencie pozostałe również zostają schowane do
woreczków. Zadaniem dzieci jest rozpoznanie /bez zaglądania do
woreczków/, w którym woreczku schowana jest niespodzianka.
-ćwiczenia percepcji dotyku.
„Co to za
kształt?”
Pomoce: materiały o różnej fakturze
/papier ścierny, sztruks, folia aluminiowa/, tekturowe
prostokąty z nakłutymi konturami różnych figur, liter,
cyfr.
Przebieg: udowodnienie, że nasze ręce też
umieją czytać – odczytywanie, rozpoznawanie z zawiązanymi
oczami.
„Tętno”
Pomoce:
stoper
Przebieg: wyczuwanie tętna i liczenie uderzeń
w określonym czasie. Najpierw u siebie, a potem u
kolegi.
„Zabawy i gry rozwijające
wrażliwość węchową i smakową.
Węch i smak to
zmysły, które nie pełnią najistotniejszej roli wśród
funkcji percepcyjnych, jednakże bodźce przez nie odbierane
posiadają znaczny udział w tworzeniu polisensorycznego obrazu
świata. Doskonaleniu tych zmysłów sprzyjają zabawy w
rozpoznawaniu smaków, zapachów i określaniu ich cech.
„Znawca smaków i zapachów.
Pomoce:
zestaw do rozpoznawania smaków: chleb, owoce, cukierki, soki,
zestaw do rozpoznawania zapachów: frezja, cebula, perfumy,
opaska do zawiązania oczu.
Przebieg: zapoznanie
z zestawami smaków i zapachów. Podział dzieci na dwie grupy –
jedna grupa będzie próbować i rozpoznawać, druga grupa będzie
podawać.
„Zakupy”
Pomoce: krople
miętowe, kwiaty o silnym zapachu, chleb, perfumy, proszek do
prania, cebula,.... opaski na oczy.
Przebieg: dzieci
oglądają i wąchają pomoce. Będą „na niby” odwiedzać
różne miejsca. Rozpoznają za pomocą węchu gdzie są: chleb –
piekarnia.
Zabawy i gry
rozwijające wyobraźnię.
Celem tych zabaw jest
rozwijanie umiejętności przewidywania oraz wzbudzanie twórczej
aktywności dziecka.
„Kwiatki”
Pomoce:
przyniesione ze spaceru kwiaty,
Przebieg: po
obejrzeniu kwiatków prowadząca podaje temat zabawy np. Dziś
zmieniamy się w kwiatki rosnące na łące. Dzieci siedzą w
kole. Prowadząca rozpoczyna swą opowieść, którą wraz z
dziećmi ilustruje ruchem i gestem. „Padał deszcz, a teraz
świeci słońce – kwiatki zaczynają powoli rosnąć / dzieci
wstają/ .Rozchylają płatki i unoszą główki do góry, w
stronę słońca /otwarte dłonie unoszą do góry/. Słońce
powoli zachodzi – kwiatki szykują się do snu, chowają płatki
itd.
Uwagi: dzieci mogą być pieskami, kotkami,
samochodami,
„Wycieczka do lasu”
Pomoce:
niepotrzebne
Przebieg: zadaniem dzieci jest aktywne
uczestniczenie w sytuacji zaaranżowanej przez osobę prowadzącą.
Taką sytuacją jest tu wycieczka. Prowadzący komentuje,
opowiada o przeszkodach mijanych przez dzieci /strumyk, gęsta i
wysoka trawa, śpiący niedźwiedź, krzak z malinami, których
nie sposób ominąć, wąskie kładki, itd./ Aktywizuje również
dzieci do wzajemnej pomocy, a nawet zastąpienia go w roli
prowadzącego np. „co widzicie z przodu?”
Gry
i zabawy usprawniające uwagę i pamięć.
Dzieci
mają trudności z koncentracją uwagi, zapamiętywaniem,
reprodukowaniem materiału. Dzieje się tak, dlatego, że uwaga i
pamięć są procesami, które warunkują przebieg i efekty
uczenia się. Uwaga jest nierozerwalnie związana ze wszystkimi
czynnościami psychicznymi. Polega na nastawieniu analizatora na
dany rodzaj bodźców, co pozwala na szybsze i dokładniejsze ich
odzwierciedlenie. Trudności z koncentracją uwagi są główną
przyczyną opóźnienia rozwoju. Problemy związane z uwagą mogą
polegać na małym zainteresowaniu dziecka bodźcami
zewnętrznymi. Dzieci często koncentrują uwagę na detalach i
nie dostrzegają całego obrazu. Nadmiernie ogniskują lub
selekcjonują swoją uwagę na sygnale wizualnym, ignorując
jednocześnie drugi sygnał np. dźwiękowy. W przypadku znaków
wizualnych mających kształt, rozmiar i kolor, dziecko może
zwrócić uwagę tylko na jeden lub dwa elementy, a nie na
wszystkie trzy. Osoby z lekkimi deficytami rozwojowymi dobrze
koncentrują uwagę na materiale konkretnym, natomiast krótko i
słabo na treściach abstrakcyjnych i trudnych do zrozumienia.
Uwaga u nich ma charakter dowolny, słaba jest jej podzielność.
Wraz z wiekiem wzrasta trwałość uwagi dowolnej i jej
podzielność.
Pamięć jest procesem przetwarzania
informacji, który prowadzi do powstania nowych treści. Proces
zapamiętywania polega nie tylko na odbieraniu i dokładnym
kodowaniu informacji, lecz także na jej selekcji, reorganizacji
i transformacji. Przebieg zapamiętywania i jego skuteczność
zależy między innymi od właściwej organizacji materiału
pamięciowego. Organizacja ta polega na odpowiednim rozłożeniu
powtórzeń w czasie, określeniu sposobu zapamiętywania
zgodnego z długością i stopniem złożoności materiału oraz
na dokonywaniu przerw na odpoczynek.
Głównym zadaniem
gier i zabaw jest kształcenie i rozwój uwagi dowolnej oraz
zamierzonego zapamiętywania i przypominania, a także pamięci,
ponieważ rozwój obu tych funkcji przebiega podobnie.
„Nos
– podłoga – lampa”
Przebieg: prowadząca poleca
uczestnikom zabawy patrzeć na nią, słuchać uważnie, co mówi
i wykonywać jej polecenia. Prowadząca mówi – nos, a
jednocześnie pokazuje palcem wskazującym podłogę lub
lampę.
„Statek”
Przebieg: grupa
ustawia się w szeregu na środku sali. Prowadząca woła: „Na
prawą burtę” wszyscy biegną na prawą stronę Sali. Kiedy
woła: „Na środek” wszyscy wracają na środek sali.
Prowadząca wydaje komendy coraz szybciej, a ostatnia osoba
dobiegająca do szeregu odpada z gry. Prowadząca może
wprowadzać swoimi poleceniami w błąd mówiąc np. – „na
środek”, kiedy dzieci znajdują się na środku, wtedy nie
zmieniają miejsca.
„Czy dobrze znasz
swoje części ciała”.
Przebieg: prowadzący grę
łapie się za nos i mówi /nos/ - wszystkie dzieci powinny
chwycić się za nos. Nagle prowadzący dotyka uszu, mówiąc
błędnie: oczy. Dzieci powinny szybko zorientować się i
wskazać na swoje oczy. Dzieci muszą pokazywać zawsze to, co
zapowiada prowadzący, a nie to, co pokazuje.
„Kto
znajdzie więcej szczegółów w ciągu dwóch minut”
Pomoce:
budzik lub stoper,
Przebieg: Prowadzący wspólnie z
dziećmi ustala teren poszukiwań, którym może być widok za
oknem, wnętrze pokoju, ilustracja. Następnie nastawia stoper -
zadaniem każdego dziecka jest wymienienie jak największej
liczby dostrzeżonych szczegółów w określonym czasie. Wygrywa
ten, który wyliczy najwięcej.
Gry i
zabawy usprawniające pamięć.
- „Teksty do
powtarzania”
Pomoce: rymowane teksty,
Przebieg:
tekst np. Jedzie pociąg fru, fru, fru,
Trąbka trąbi tru,
tru ,tru,
A bębenek – bum, bum, bum,
Na to żabki
kum, kum, kum,
Konik człapie człap, człap, człap,
Woda
z kranu kap, kap, kap,
Mucha bzyczy bzy, bzy, bzy,
A
wąż syczy sy, sy, sy,
Baran beczy be, be, be,
A
owieczki me, me, me.
Przy pierwszym wypowiadaniu
takiego tekstu dziecko może powtarzać jedynie zakończenia
poszczególnych wierszy, a więc owe: kum, kum, kum ...
Potem
może nastąpić zmiana ról i dziecko będzie rozpoczynać każdą
kolejną linijkę tekstu, zasłaniając jej zakończenie
nauczycielowi lub innemu dziecku.
„Telefon”
Przebieg:
wszyscy siedzą w szeregu. Pierwsze dziecko po prawej stronie
jest naczelnikiem centrali telefonicznej i nadaje telefonogram,
tzn. mówi coś do ucha swojego sąsiada. Ten powtarza dalej itd,
aż do ostatniego. Ostatni mówi głośno, co usłyszał. Teraz
wszyscy do końca mówią, co usłyszeli i znajdujemy tego, który
przekręcił zdanie. Za brak uwagi dziecko przechodzi na koniec
szeregu.
„Kim”
Pomoce: małe przedmioty
– gumka, ołówek, kreda, spinacz, chusteczka,
Przebieg:
na stoliku układamy kilka przedmiotów, zakrywamy chusteczką.
Dzieci zbliżają się do stolika na taką odległość, by
dobrze widziały przedmioty. Prowadzący odsłania przedmioty,
dzieci przyglądają się przez chwilę. Po chwili n-l zasłania
przedmioty, a uczniowie wymieniają, jak największą liczbę
zapamiętanych przedmiotów. Wygrywa ten, który zapamiętał
najwięcej.
„Obserwatorzy”
Pomoce:
wskaźnik,
Przebieg: prowadzący wskazuje różne
przedmioty znajdujące się w różnych miejscach klasy. Dzieci w
ciszy obserwują gesty, a po chwili wskazane dziecko stara się
wymienić nazwy przedmiotów w tej samej kolejności.
Liczbę
przedmiotów zmieniamy w zależności od możliwości
dzieci.
Opracowanie:
Sławomira. Mazurczak
|
