Stefan Kunowski „ Podstawy współczesnej pedagogiki”

Stefan Kunowski był profesorem KUL, jest reprezentantem pedagogiki personalistycznej.

(Rozdział 2.)

Pedagogika i pedagogia – oba słowa wywodzą się od greckiego paidagogos oznaczającego niewolnika, którego zadaniem było prowadzenie chłopców na miejsce ćwiczeń fizycznych. Paidagogos oznacza „prowadzący chłopca”. Później zadaniem niewolnika zostało również nauka pisania, czytania i wychowanie.

Pedagogia – oznacza samo dzieło wychowania, zespół czynności i umiejętności wychowawczych, np. pedagogika domowa, szkolna, Kościoła.

Pedagogika – wywodzi się od paidagogike techne oznaczające posiadanie wiedzy o postępowaniu z dziećmi, technice wychowania, jest to nauka, której przedmiot stanowi sprawa praktycznej pedagogii wszelkiego rodzaju.

Pedagogika – wychowanie dzieci

Hebagogika – wychowanie młodzieży

Andragogika – wychowanie dorosłych i oświata

Gerontagogika – pedagogika starszego wieku

Antropagogika i antropagogika – całkowity rozwój człowieka

Pedagog – ludzie zajmujący się zawodowo sprawami wychowania

Paideia – całość czynności i skutków wychowawczych

Przed wojną słowo pedagog miało ironiczne brzmienie, służyło określaniu nauczyciela, lub miało znaczenie honorowe dla studentów pedagogiki. Jedynie na serio nazwa pedagog odnosiła się wyłącznie do twórców systemów pedagogicznych np. Fróbla, Konarskiego, czy Pestalozziego.

Po drugiej wojnie światowej słowo pedagog oznacza praktycznie każdego nauczyciela. Na określenie naukowców powstało wiele nowych wyrazów:

Pedologia - nauka o dziecku

Pedeutologia , pedeutolog – teoretyk zajmujący się zagadnieniami kształcenia i dokształcania nauczyciele

Pedeutagog – praktyczny wychowawca nauczycieli

Paideia, znaczyła ona całość wykształcenia w gramatyce, retoryce i dialektyce. Termin został stworzony przez sofistów, wędrownych nauczycieli greckich. Określa nie tylko formację duchową człowieka pod wpływem całokształtu kultury narodowej, ale zawiera w sobie najwyższy ideał humanistycznego kształcenia. Cycero przetłumaczył ją na humanista, co oznacza ludzkość. Obecna paideia odradza się jako idea humanizmu we współczesnym wychowaniu, a poza tym tworzy fonetyczny skrót „pedia”., który służy określaniu odrębnych dziedzin pedagogiki praktycznej.

Ergopedia – nauka przez pracę.

Emile Durkheim: każde społeczeństwo ma własny system wychowawczy, złożony ze zwyczajów i praktyk, obowiązujący przy postępowaniu rodziców z dziećmi. Stwarza on nową naukę o wychowaniu opisującą socjologicznie narodowe systemy wychowawcze. Stara pedagogika jako nauka normatywna miała badać podobieństwa ideałów, wychowania, podchodzących z kultury chrześcijańskiej.

Józef Mirski: określał pedagogikę jako naukowy system wychowania umiejętnego, czyli widział w pedagogice naukę wyłącznie praktyczną o zawodowym wychowawstwie w szkole lub przedszkolu, wykluczał wychowanie w domu lub społeczeństwie.

Pedagogika zajmuje się wszystkimi rodzajami wychowania, tak naturalnego, jak u zwierząt (zoo pedagogika), jak tradycyjnego w rodzinie lub społeczeństwie oraz wychowania umiejętnego.

Rodzaje wychowania:

1. Wychowanie naturalne – uczestniczenie w życiu rodzinnym, społecznym, zbiorowej pracy lub w sytuacji kulturowej wolnego czasu.

2. Wychowanie celowo zamierzone – przygotowujące dziecko, młodzieńca do przyszłego zawodu, stanu, pracy lub walki

3. Wychowanie organizowane programowo w specjalnych instytucjach wychowawczych jak szkoła, uniwersytet, seminarium duchowne

(Rozdział 3)

1. Rozwój naukowy pedagogiki.

Formy wychowania zmieniały się wraz z rozwojem życia społecznego i kultury. Sofiści postawili problem pedagogiczny – urodzenie czy wychowanie decyduje o rozwoju człowieka, filozofowie greccy natomiast wychowanie traktowali jako realizowanie założeń filozoficznych. Chrześcijaństwo rozwinęło zasady wychowania wywodzące się z z podstaw wiary. Protestantyzm krytykował lub stawał w obronie wychowania katolickiego. W Oświeceniu powstała powieść Rousseau „Emil, czyli o wychowaniu”.

„Emil czyli o wychowaniu”, założenia:

1. Wychowuje nas natura, ludzie i rzeczy (natura zapewnia rozwój organiczny, ludzie naukę, z przedmiotami uczymy się obcować i ich używać)

2. Wychowanie pochodzące z natury jest od nas niezależne, pochodzące od przedmiotów częściowo zależne, jedynie wychowanie od ludzi jest zupełnie zależne od nas (choć i to nie do końca bo nie możemy zawsze wpływać na to z kim zadaje się dziecko)

3. W naturze wszyscy ludzie są sobie równi, a ich powołaniem jest stan człowieczeństwa.

4. Ludzie nie są ukształtowani do życia w dużych społecznościach, ale do tego żeby żyć w rozproszeniu. Im bardziej są skupieni tym bardziej zepsuci, człowiek najmniej z wszystkich zwierząt nadaje się do życia w stadzie(„Miasta są otchłanią dla rodu ludzkiego”).

5. Pierwsze, wrodzone uczucia człowieka są dobre nie ma wrodzonych namiętności, jedyną jest miłość własna która jest dobra i pożyteczna.

Pedagogice naukowy charakter nadał Herbart, oderwał ją od filozofii i oparł ją na etyce filozoficznej oraz psychologii. Rozwinęła się praktyczna dydaktyka szkoły herbartowskiej. Nastąpił kryzys pedagogiki eksperymentalnej, powstało nowe ujęcie pedagogiki normatywnej, która zajęła się filozoficznie i etycznie problemami wychowania. Zajęto się nauką o wartościach (aksjologia). W latach 30. Na podstawie fenomenologii Husserla nastąpiło powstanie pedagogiki czystej zajmującej się badaniem praw rozwojowych człowieka.

2. Działy współczesnej pedagogiki.

1. Pedagogika praktyczna (empiryczna), obserwująca i badająca całość doświadczenia wychowawczego rodziców, nauczycieli, wychowawców

2. Pedagogika opisowa (eksperymentalna) – dział naukowo uogólniający doświadczenie i badający eksperymentalne prawa rządzące przebiegiem zjawisk biologicznych, psychologicznych, socjologicznych lub kulturowych związanych z wychowaniem

3. Pedagogika normatywna – na podstawie filozofii człowieka, aksjologii i teorii kultury bada naturę człowieka i wytwory jego kultury i na tym tle ustala wartości, cele, normy i ideały

4. Pedagogika teoretyczna (ogólna) – obejmuje całość badanego przedmiotu, dąży w oparciu o materiał empiryczny, eksperymentalny i normatywny do stworzenia jednolitej teorii wszechstronnego rozwoju człowieka i jego uwarunkowań.

Obok tego podziału istnieje jeszcze budowa pozioma, gdzie możemy rozróżnić:

1. Pedagogikę ogólną

2. Pedagogikę zawodową

3. Pedagogikę specjalną

3. Przedmiot i miejsce pedagogiki w systemie nauk.

Pedagogika, zajmując się wszechstronnym rozwojem ludzi, stara się proces rozwojowy doprowadzić do jego kresu, jaki jest doskonały stan człowieczeństwa. Przedmiotem formalnym w pedagogice nie jest dobro rozwojowe aktualne, lecz nastawione ku przyszłości.

Futurologia - naukowe przewidywanie przyszłości do zmian, w dziedzinie przyszłej konsumpcji, kultury masowej, etc.

Pedagogika jest jednocześnie nauką praktyczną jak i teoretyczną. Miejsce pedagogiki leży pomiędzy naukami przyrodniczymi, a humanistycznymi.

By Valanthe Strona 3