Roztocza żyjące na twarzy
Wszystko co chcesz wiedzieć o roztoczach które się żywią, pełzają i uprawiają seks na twojej twarzy
Everything you never wanted to know about the mites that eat, crawl, and have sex on your face
Ed Yong - 31.08. 2012
Czasopismo New Scientist published a story yesterday opublikowało wczoraj artykuł o trądziku różowatym [rosacea] – powszechnej chorobie cechującej się czerwonymi plamami – twierdząc, iż mogą ja "wywoływać" (więcej o tym później) "maleńskie robaczki spokrewnione z pajakami żyjącymi w porach skóry twarzy". Maleńkie robaczki które "pełzają po twojej twarzy w ciemności", składają jaja w porach, i zostawiają duże ilości odchodów kiedy zdychają.
Jest to przerażający świat roztocza Demodex [nużeniec]. I przez "przerażający świat", mam na myśli twoją twarz. Dla każdego, kto chce wiedzieć więcej, a kto nie drapie w tej chwili policzków, lub nie rozjaśniania głowy (rada dla zdrowia: nie rób tego), tu jest wszystko, czego nigdy nie chciałbyś wiedzieć o roztoczach na twojej twarzy.
*****
Przedstaw się mojemu przyjacielowi
Roztocza są krewnymi kleszczy, pająków, skorpionów i innych pajęczaków. Opisano ponad 48,000 gatunków. Około 65 z nich należy do rodzaju Demodex, a dwa z nich żyją na twarzy. Jest D. folliculorum*, o zaokrąglonej pupie - większy (górne zdjęcie powyżej) i jest D. brevis, o spiczastej pupie - mniejszy (dolne zdjęcie powyżej). Te dwa gatunki są specjalnym prezentem dla ciebie ewolucji. Żyją na ludziach i tylko na ludziach. Inne roztocza Demodex mają podobnie szczególne preferencje: D. canis, na przykład, kocha psy.
Oba gatunki są w kształcie kiełbasy, osiem grubych odnóży mieszczących się w przedniej jednej trzeciej długości. Mający 1 / 3 mm długości, D. folliculorum jest większa z tej dwójki. Odkryli go w 1841 roku niezależnie od siebie dwaj naukowcy, ale dopiero odpowiednio opisał go rok później Gustav Simon, niemiecki dermatolog. Patrzył na plamy trądzika pod mikroskopem, gdy zauważył "przedmiot jak robak" z głową i nogami. Może to zwierzę? Wyjął go, włożył między dwa szkiełka, i zobaczył że się porusza. Na pewno zwierzę. Rok później, Richard Owen dał roztoczom nazwę od greckiego słowa 'demo', co oznacza, smalec, i 'dex', co oznacza nudny robak. Robak który wwierca się w tłuszcz. Mogę tylko przypuszczać, że Simon i Owen spędzili resztę życia czując drobne swędzenie.
Te roztocza są naszymi najczęstszymi pasożytami zewnętrznymi [ectoparasites, pozostają na powierzchni naszego ciała, a nie wwiercają się wewnątrz). Znaleziono je w każdej grupie etnicznej, gdzie tylko ludzie zaglądali, od białych Europejczyków do australijskich aborygenów do Eskimosów na Wyspie Devon. W 1976 roku legendarny specjalista od roztoczy, William Nutting, napisał:
"Można stwierdzić, że tam, gdzie znajdują się ludzie, znajdzie się roztocza mieszków włosowych i że mechanizm przenoszący jest skuteczny w 100%! (Jeden z moich studentów zauważył, że to bez wątpienia pierwszy bezkręgowiec wielokomórkowy [invertebrate metazoan] który odwiedził księżyc!)"
Ale trudno powiedzieć dokładnie jak są powszechne. Pierwszy szacunek pochodzi z badań w 1903, które wykryły stworki u 49 na 100 francuskich zwłok. Następne liczenie, od 1908, wykryło je u 97 na 100 niemieckich zwłok. Narodowości to prawdopodobnie temat zastępczy. Co jest wyraźniejsze, to sprawa wieku. Roztocza nie są dziedziczone przy porodzie, więc każde pokolenie nabywa je na nowo, prawdopodobnie z bezpośredniego kontaktu z naszymi rodzicami. Dzięki, rodzice! Jeśli masz poniżej 20 lat, dobra wiadomość! Francuskie badania z 1972 mówią, że masz tylko 4% szans na posiadanie Demodexa / nużeńca. Jeśli jesteś stary, zła wiadomość! Prawie na pewno masz gdzieś nużeńca.
Większość czasu roztocza spędzają wwiercone głową w dół w nasze mieszki włosowe - w kształcie pończochy narządy, które otaczają i produkują nasze włosy. Najczęściej znajdują się w powiekach, nosie, policzkach, na czole i podbródku. To nie znaczy, że są ograniczone do twarzy: nużeńca wykryto we włoskach kanału słuchowego, na sutku, pachwinach, klatce piersiowej, przedramieniu, na penisie i także na tyłku. Ogólnie rzecz biorąc, sucha skóra je odstrasza. Są cenne tereny na ciele zalany łojotokiem skórnym (sebum). To wyjaśnia dlaczego kochają twoją twarz. To może również tłumaczyć, dlaczego ich liczba jest podobno większa w lecie, kiedy wysokie temperatury zwiększają produkcję sebum.
Egzystencja roztoczy
Jak roztocza Demodex spędzają czas? Jedzą! Niektórzy mówią, że jedzą sebum, ale Nutting uważa że taka dieta nie byłaby wystarczająco pożywna. Zamiast tego, powiedział, ucztują na komórkach wyściełających mieszki, wysysając ich wnętrzności wysuwaną igłą w środku okrągłeego otworu gębowego. Po obu stronach tego otworu, D. folliculorum ma 7-pazurowy narząd ( "palpus") służący do przymocowania się do tego co je. "Cała struktura tworzy ostrą, ofensywną broń" - pisze Xu Jing, który po raz pierwszy obejrzał je pod mikroskopem elektronicznym. (D. brevis, z palpusem 5-pazurowym, został uznany za "mniej dokuczliwego".)
obejrzyjcie obrazki na tej stronie
One pełzają! Poruszaja się w ciemności i są nieruchome przy jaskrawym świetle. Fakt, ze roztocza wykryto na powierzchni skóry sugeruje, że wychodzą z mieszków włosowych w nocy by pospacerowac po naszej twarzy. Mają kołkowate nogi i poruszają się bardzo powoli. Pokonanie dystansu od ucha do nosa zabiera im prawie pół dnia.*
One nie robią kupy! Roztocze nie ma odbytu i swoje odchody przechowuje w ogromnych komórkach w brzuchu. Nutting widział je jako przystosowanie się do życia spędzanego głową w dół w bardzo zamknietej przestrzeni. Kiedy roztocze zdycha, jego ciało się rozpada i uwalniaja się odchody. Więcej o tym później.
I uprawiają seks! Na twojej twarzy! Ich ulubionymi miejscami spinkięćsa obrzeża mieszków włosów. Męskie osobniki przewyższaja liczbę żeńskich 3 do 5, ale pomijając ten szczegół, seksowi Demodexów brakuje dużo grozy występującej pośród klanu pajęczaków. Nie ma traumatycznego zapłodnienia. Nie ma kanibalizmu. Penis i srom są ukryte wewnątrz par nóg. (Jing napisał, że penis D .folliculorum "wygląda jak mała świeca kiedy jest wydłużony". Nie udało mu się zobaczyć penisa D.brevis.)
Po seksie, samica zakopuje się w mieszek (jeśli jest D. folliculorum), albo w pobliski gruczoł łojotokowy (jeśli jest D. brevis). Pół dnia później składa jaja. Dwa i pół dnia później wylęgaja się młode. Po 6 dniach stają się dorosłe, i żyją jeszcze około 5 dni. Ich całe zycie trwa 2 tygodnie.
Osoby dotknięte trądzikiem różowatym [rosacea] powinnny teraz odwrócić wzrok
Czy są to pasożyty, czy coś łagodniejszego? W przeważającej części wydaje się, że jedzą, pełzają i seksują się na twarzy, bez szkodliwych skutków. Mogłyby nam pomóc gdyby zjadały bakterie lub inne mikroby w meszkach, choć mało jest na to dowodów. Ich jaja, opazurowane nogi, kolczaste otwory gębowe i enzymy ślinowe, wszystkie mogą wywoływać reakcję odpornościowa, ale ogólnie wydaje się iż tak się nie dzieje.
Ale jak wielu z mikroskopijnych mieszkańców naszego organizmu, nużeniec wydaje się być oportunistą, którego populacja rozkwita do szkodliwych liczb gdy słabną nasze mechanizmy obronne. Liczne badania, na przykład, wykazały, że są bardziej powszechne u osób z HIV, dzieci z białaczką lub pacjentów na lekach immunosupresyjnych. Być może zmiany w środowisku skóry pozwalają także roztoczom rozmnażać się poza zwykłymi poziomami.
U psów, nadmierny przyrost D. Canis może wywołać potencjalnie smiertelną chorobę zwaną świerzbowcem [demodectic mange], albo demodicosis. U ludzi, te wykwity wiązano z chorobami skóry, takimi jak trądzik, trądzik różowaty i zapalenie powiek [blepharitis]. Artykuł w New Scientist z pewnością zwróci na to uwagę wielu ludzi, ale naukowcy mówią o takich powiązaniach od dziesięcioleci. Link z trądzikiem różowatym wykazano po raz pierwszy w 1925!
Od tego czasu dermatolodzy wielokrotnie wykazywali, że Demodex jest bardziej powszechny w policzkach osób z trądzikiem różowatym. W jednym z badań, osoby z tą dolegliwością miały średnio 12,8 roztoczy na cm2 skóry, w porównaniu z 0,7 u osób zdrowych. A według analizy 48 osobnych badań, osoby z trądzikiem różowatym 8 razy częściej mają skażenie nużeńcem. Oczywiście korelacja, a nie związek przyczynowy, bla bla bla, znasz zasady.
Jest mnóstwo niepotwierdzonych informacji na temat zabiegów zabijania roztoczy i ulepszeń klinicznych (tutaj jest ostatni z udziałem oleju z drzewa herbacianego), ale bardzo mało w odniesieniu do twardych dowodów badań klinicznych. Przykład: metronidazol jest czasami stosowany w leczeniu infestacji Demodex, i są dowody z trzech badań klinicznych, że jest skuteczny w leczeniu trądziku różowatego (przegląd Cochrane'a, i wszystko!). Potem znowu, nużeniec może przetrwać wysokie stężenie metronidazolu, więc może roztocza nie mają znaczenia dla działania tej substancji.
W nowym przeglądzie w New Scientist, Kevin Kavanagh sugeruje, że trądzik różowaty może być powodem nie samych roztoczy, ale bakterii w ich odchodach. W końcu antybiotyki które zabijają bakterie, a są nieszkodliwe dla roztoczy, czasami z powodzeniem leczą trądzik różowaty. Ale znowu: więcej korelacji. Ale teoria bakteryjna jest fascynująca. Tak mało wiemy o tych stworzeniach, które zasiedlają nasze ciała, a teraz musimy walczyć z naszą jeszcze większą ignorancją o stworzeniach, które kolonizują ich organizmy. Wchodzimy w okres dezinformacji!
I wreszcie, jeśli to wszystko brzmi nieznośnie odrażająco, pomyślcie o osobach z akarofobią [acarophobia] – strach przed roztoczami i innymi "małymi robakami powodującymi swędzenie". Jakie słowa pociechy możemy im zaoferować? Oto Nutting:
"Pacjenci z akarofobią (około 12 obserwowano w naszym laboratorium) wydają się być uleczalni, jeśli stosuja się do zalecenia zawierającego relaksujące wakacje na plaży. Jeśli nalegają na dalsze badania roztoczy mieszków włosowych, sytuacja jest nieco delikatna, ponieważ większość nadal okaże się pozytywna. Dyplomacja zwycięży tylko 2 z naszej 12 nie udało się zareagować!"
Zdjęcia: górne – Nutig, 1976, roztocza meszków wlosowych (acari: demodicidae) człowieka
* Jeden artykuł jaki przeczytałem mówił o ich prędkości 16 cm/godz, inny 16 mm/godz. Biorąc pod uwage ich kołkowate nogi, to na pewno nie są cm, więc zgadzam się z mm.
- - -
warto zajrzeć tutaj: http://capelllibelli.blogspot.com/2013/11/nuzeniec-ludzki-wrog-pieknych-i.html