Masz to wypisane na twarzy
Badacze: Ekman Paul, Friesen Wallace V.
Cel badania:
Od dawna psychologowie zastanawiali się czy wyrazy twarzy ujawniające emocje są uniwersalne. Tą kwestią interesował się Paul Ekman. Jedno z badań, jakie wykonał wraz z Friesenem wykazało, że wyrazy emocji są jednakowe dla wszystkich. Psychologowie pokazywali zdjęcia twarzy osobom z wyższym wykształceniem w Argentynie, Brazylii, Chile, Japonii i w Stanach Zjednoczonych. Uznali, że wyniki te są łatwo podważalne ponieważ wszyscy mieli kontakt z międzynarodowymi mass-mediami, które obfitują w wyrazy twarzy. Aby udowodnić uniwersalność mimicznego wyrażania emocji trzeba było zbadać kulturę, która nie miała nigdy styczności z mediami. Dlatego swoje badania przeprowadzili w wyizolowanej społeczności- plemieniu Fore, na wyspie Southeast Highlands w Nowej Gwinei.
Badanie:
Hipoteza: Członkowie kultur przedpiśmiennych kojarzą te same emocje z tymi samymi wyrazami twarzy, w taki sam sposób jak członkowie piśmiennych kultur.
Metoda:
- Badacze odkryli, że najbardziej skutecznym sposobem wydawania badanym polecenia, aby rozpoznawali emocje, było przedstawianie im trzech fotografii różnych wyrazów twarzy i czytanie krótkiego opisu scenki lub historyjki wywołującej emocje, którym odpowiadała jedna z fotografii.
-Badani mieli wskazać wyraz twarzy, który najbardziej pasował do opisu.
Wyniki:
Emocja w historyjce | Liczba badanych | Procent wybierających prawidłową fotografię |
---|---|---|
Zadowolenie Gniew Smutek Obrzydzenie Zaskoczenie Strach Strach (z zaskoczeniem) |
220 98 191 101 62 184 153 |
92,3 85,3 79,0 83,0 68,0 80,5 42,7 |
Wyniki potwierdzają hipotezę, że mimika jest uniwersalnie kojarzona z określonymi emocjami. Porównywano dorosłych, mających styczność z Zachodem, i tych, którzy nie mieli- nie znaleziono istotnych różnic. Nie wykazano również różnic pomiędzy dziećmi a dorosłymi.
- Uczeni zgadzają się z Ekmanem, że zadowolenie, gniew, smutek, zaskoczenie, obrzydzenie i strach, to najbardziej podstawowe, wrodzone emocje- są one biologicznie zdeterminowane, już w chwili narodzin.
- Uniwersalność wyrażania emocji ma związek z ewolucją człowieka. Darwin twierdził, że wyrazy twarzy, są mechanizmami adaptacyjnymi, pomagającymi zwierzętom w przystosowaniu się do środowiska i w przetrwaniu.
- Badania Hansen, Hansen- znaczenie wyrazów twarzy dla przetrwania ( w pierwszej grupie pokazywali badanym fotografie tłumów ludzi, spośród których wszystkie wyrażały zadowolenie, a tylko jedna gniew. W drugiej grupie było odwrotnie- tylko jedna twarz była zadowolona. Odnalezienie pojedynczej twarzy, wyrażającej gniew, zajmowało dużo mniej czasu, niż odnalezienie twarzy zadowolonej.) Ludzie szybciej reagują na informacje, które mają znaczenie dla adaptacji i przetrwania.
Inne badania wykazują że:
- dzieci i nastolatki z zespołem nadpobudliwości psycho- ruchowej i z deficytem uwagi w mniej dokładny sposób rozpoznają emocje wyróżnione przez Ekmana.
- zmiana zaledwie jednego elementu twarzy np. uniesienie brwi, wystarczy aby prawidłowo odczytać emocje (analiza gry aktorskiej z wykorzystaniem filmów z ich udziałem)