1.
METAL + NIEMETAL ----> SÓL BEZTLENOWA (sól kwasu
beztlenowego)
Jest najprostrzy sposób
otrzymywania soli beztlenowych. Należy jednak pamiętać, iż nie
wszystkie metale przereagują w powyższej reakcji. Chodzi tu głównie
o metale szlachetne jak: Au (złoto), Ag (srebro), Cu
(miedź).
PRZYKŁADY (najpierw cząsteczkowo, a później
jonowo i jonowo w sposób skrócony):
a) 2 Na + Cl2 ----> 2
NaCl
2 Na + Cl2 ----> 2 Na+ + 2 Cl-
w sposób skrócony
nie da się
b) Pb + Cl2 ----> PbCl2 (osad) - w przypadku
osadu należy napisać strzałkę skierowaną w dół
w sposób
jonowy nie da się, gdyż osad nie ulega dysocjuje w roztworze
wodnym
c) 2 K + Cl2 ----> 2 KCl
2 K + Cl2 ----> 2 K+
+ 2 Cl-
w sposób skrócony nie da się
d) 2 Na + S ---->
Na2S
2 Na + S ----> 2 Na+ + S2-
2.
METAL + KWAS ----> SÓL + H2 (cząsteczka wodoru w stanie
gazowym)
Istotą tego procesu jest
reakcja atomów metalu z kationami wodoru, w czego wyniku powstają
kationy metalu oraz cząsteczki wodoru. Należy jednak pamiętać, iż
aby metal wyparł wodór z kwasu musi być od niego aktywniejszy,
tzn. znajdować się powyżej wodoru w szeregu aktywności metali.
Metale, które wypierają wodór z kwasów to : K, Na, Ca, Mg, Al,
Zn, Fe, Ni, Sn, Pb.
PRZYKŁADY (najpierw cząsteczkowo, a
później jonowo i jonowo w sposób skrócony):
a) Ca + H2CO3
----> CaCO3 (osad) + H2 (gaz)
Ca + 2 H+ + CO3 2- ---->
CaCO3 (osad) + H2 (gaz)
w sposób skrócony nie da się
b)
2 Na + 2 HCl ----> 2 NaCl + H2 (gaz)
2 Na + 2 H+ + 2 Cl-
----> 2 Na+ + 2 Cl- + H2 (gaz)
2 Na + 2 H+ ----> 2 Na+ +
H2 (gaz)
3.
TLENEK METALU + KWAS ----> SÓL + WODA
PRZYKŁADY
(najpierw cząsteczkowo, a później jonowo i jonowo w sposób
skrócony):
a) CaO + H2CO3 ----> CaCO3 (osad) + H2O
CaO
+ 2 H+ + CO3 2- ----> CaCO3 (osad) + H20
w sposób skrócony
nie da się
b) Na2O + 2 HCl ----> 2 NaCl + H2O
Na2O + 2
H+ + 2 Cl- ----> 2 Na+ + 2 Cl- + H2O
Na2O + 2 H+ ----> 2
Na+ + H2O
4.
ZASADA + KWAS ----> SÓL + WODA
Jest
to reakcja zobojętniania (neutralizacji), ponieważ w wyniku reakcji
kwasu (odczyn kwaśny) z zasadą (odczyn zasadowy) powstaje obojętna
cząsteczka wody.
PRZYKŁADY (najpierw cząsteczkowo, a
później jonowo i jonowo w sposób skrócony):
a) H2SO4 + 2
NaOH ----> Na2SO4 + 2 H2O
2 H+ + SO4 2- + 2 Na+ + 2 OH- ---->
2 Na+ + SO4 2- + 2 H2O
2 H+ + 2 OH- -----> 2 H2O
b) NaOH
+ HCl ----> NaCl + H2O
Na+ + OH- + H+ + Cl- ----> Na+ +
Cl- + H2O
H+ + OH- ----> H2O
5.
TLENEK NIEMETALU (BEZWODNIK KWASOWY) + TLENEK METALU ----> SÓL
TLENOWA
PRZYKŁADY (najpierw
cząsteczkowo, a później jonowo i jonowo w sposób skrócony):
a)
CaO + SO3 ----> CaSO4
CaO + SO3 ----> Ca 2+ + SO4 2-
w
sposób skrócony nie da się
b) Na2O + N2O5 ----> 2
NaNO3
Na2O + N2O5 ----> 2 Na+ + 2 NO3-
w sposób
skrócony nie da się
6.
TLENEK NIEMETALU (BEZWODNIK KWASOWY) + ZASADA ----> SÓL TLENOWA +
WODA
PRZYKŁADY (najpierw
cząsteczkowo, a później jonowo i jonowo w sposób skrócony):
a)
SO3 + Ca(OH)2 ----> CaSO4 + H2O
SO3 + Ca 2+ + OH 2- ---->
Ca 2+ + SO4 2- + H2O
SO3 + OH 2- ----> SO4 2- + H2O
b)
CO2 + 2 NaOH ----> Na2CO3 + H2O
CO2 + 2 Na+ + 2 OH- ---->
2 Na+ + CO3 2- + H2O
CO2 + 2 OH- ----> CO3 2- + H2O
7.
SÓL + KWAS ----> NOWA SÓL (OSAD) + NOWY KWAS
Zalecane
jest, aby powstała sól była osadem.
PRZYKŁADY
(najpierw cząsteczkowo, a później jonowo i jonowo w sposób
skrócony):
a) Ca(NO3)2 + H2CO3 ----> CaCO3 (osad) + 2
HNO3
Ca 2+ + 2 NO3- + 2 H+ + CO3 2- ----> CaCO3 (osad) + 2 H+
+ 2 NO3-
Ca 2+ + CO3 2- ----> CaCO3 (osad)
powyższa
reakcja jest przykładem reakcji strąceniowej, polegającej na
wytrąceniu osadu, praktycznie nierozpuszalnego w roztworze wodnym
b)
Pb(NO3)2 + 2 HCl ----> PbCl2 (osad) + 2 HNO3
Pb 2+ + 2 NO3- +
2 H+ + 2 Cl- ----> PbCl2 (osad) + 2 H+ + 2 NO3-
Pb 2+ + 2 Cl-
----> PbCl2 (osad)
8.
SÓL + ZASADA ----> NOWA SÓL (OSAD) + NOWA ZASADA
Zalecane
jest, aby powstała sól była osadem.
PRZYKŁAD (najpierw
cząsteczkowo, a później jonowo i jonowo w sposób skrócony):
a)
Ca(OH)2 + Na2CO3 ----> CaCO3 (osad) + 2 NaOH
Ca2+ + 2 OH- + 2
Na+ + CO3 2- ----> CaCO3 (osad) + 2 Na+ + 2OH-
Ca 2+ + CO3 2-
----> CaCO3 (osad)
9.
SÓL + METAL ---> NOWA SÓL + NOWY METAL
Metal
wzięty do reakcji musi być aktywniejszy od metalu znajdującego się
w soli.
PRZYKŁAD (najpierw cząsteczkowo, a później
jonowo i jonowo w sposób skrócony):
a) 2 Na + MgCl2 ----> 2
NaCl + Mg
2 Na + Mg 2+ + 2 Cl- ----> 2 Na+ + 2 Cl- + Mg
2
Na + Mg 2+ ----> 2 Na+ + Mg
10.
SÓL + SÓL ----> NOWA SÓL (OSAD) + NOWA SÓL
Zalecane
jest, aby powstała sól była osadem.
PRZYKŁAD (najpierw
cząsteczkowo, a później jonowo i jonowo w sposób skrócony):
a)
2 BiCl3 + 3 Pb(NO3)2 ----> 3 PbCl2 (osad) + 2 Bi(NO3)3
2 Bi
3+ + 6 Cl- + 3 Pb 2+ + 6 NO3- ----> 3 PbCl2 (osad) + 2 Bi 3+ + 6
NO3-
6 Cl- + 3 Pb 2+ ----> 3 PbCl2 (osad)