DNA MOCZANOWA
Produkty |
Dozwolone |
Zakazane |
Napoje |
słaba herbata |
prawdziwa kawa, kakao, mocna herbata, alkohol, czekolada |
Pieczywo |
pszenne, żytnie jasne i razowe |
- |
Mleko |
w każdej postaci: mleko świeże, w proszku, fermentowane przetwory mleczne |
- |
Sery |
chude, twarogowe |
tłuste |
Jaja |
całe, białka i żółtka |
- |
Mięso i wędliny |
w ograniczonych ilościach chude: cielęcina, wołowina, indyk, baranina, jagnięcina, kura, królik |
tłuste gatunki mięsa, podroby: wątroba, nerki, mózg, serca, wszystkie rodzaje wędlin, konserwy, pasztety, salami |
Ryby |
sandacz, karp, dorsz, pstrąg, halibut, tuńczyk |
ryby pod postacią filetów, wędzone, sardynki, szproty, śledź, tłuste ryby |
Ziemniaki (w niewielkich ilościach) |
gotowane, pieczone |
smażone |
Warzywa |
warzywa kapustne, kalafior, pomidor, chrzan, marchew, dynia, sałata, szczypiorek, koperek, zielona pietruszka, por, cebula, buraki, ogórki, rzodkiewka, kalarepa, brukiew, korzeń pietruszki, seler |
szpinak, szczaw, groszek zielony, fasolka szparagowa, rabarbar, grzyby, suche strączkowe: groch, fasola, soja, bób, soczewica |
Owoce |
ananasy, owoce jagodowe, cytrusowe, owoce dzikiej róży, jabłka, śliwki, gruszki, morele, brzoskwinie, melony, winogrona, czereśnie, wiśnie, rodzynki |
- |
Zupy |
- |
na wywarach mięsnych |
Sosy |
- |
mięsne |
Desery i słodycze |
cukier, miód, dżemy, marmolady, syropy, konfitury, ciasta francuskie, ciasta z kremem, torty, wyroby śmietanowe |
czekolada i słodycze z dodatkiem kakao, kawy lub alkoholu |
Przyprawy |
łagodne: koperek, pietruszka, szczypiorek, kwasek cytrynowy, skórka pomarańczowa, sok z cytryny, majeranek, cynamon |
ostre: ocet, pieprz, musztarda, papryka, gałka muszkatołowa |
Ważne zalecenia dla chorych na dnę moczanową:
posiłki należy spożywać regularnie, w mniejszych ilościach;
kolacja powinno się jeść 3-4 godziny przed snem;
nie wolno spożywać potraw smażonych, pieczonych i duszonych. Posiłki powinny być gotowane w dużej ilości wody lub na parze;
zaleca się sporządzanie potraw typu risotto;
z diety należy wyeliminować alkohol;
trzeba unikać potraw z majonezem i sosami.
Dna moczanowa znana także jako podagra spowodowana jest odkładaniem się kryształków kwasu moczowego w stawach i tkankach okołostawowych. Obrzęk i ból stawów powinien cię skłonić do zmiany diety, która jest podstawą leczenia podagry.
Kwas moczowy jest końcowym produktem przemian związków purynowych, zarówno wytwarzanych przez nasz organizm, jak i dostarczanych wraz z pożywieniem. Jeśli puryn jest zbyt dużo, powstaje nadmiar kwasu moczowego. Nerki nie są go w stanie wydalić, a nadwyżka trafia m.in. do stawów. To zaś prowadzi do stanów zapalnych, co objawia się zaczerwienieniem, obrzękiem, rozgrzaniem i gwałtownymi bólami jednego albo kilku stawów, np. palucha, kciuka, nadgarstka lub łokcia. Ataki podagry nasila stres, nadmierne spożycie produktów o dużej zawartości związków purynowych, a także nadużywanie alkoholu. Dolegliwości pojawiają się zwykle w nocy i mogą się utrzymywać od kilku dni do kilku tygodni. Początkowo dna moczanowa atakuje rzadko, co 1–2 lata, i obejmuje jeden staw. Już wtedy warto jak najszybciej zmienić dietę.
Przy podagrze jedz chudo i lekko
Najlepsze
efekty daje dieta wegetariańska wzbogacona w nabiał i jajka. Jadaj
regularnie 4–5 małych posiłków dziennie, w odstępach
2–3-godzinnych. Kolację spożywaj 4 godziny przed położeniem się
spać, aby nie dopuścić do zatrzymywania w organizmie kwasu
moczowego, co wywołuje dolegliwości bólowe (odkładanie kwasu
moczowego zwiększa się podczas snu). Potrawy powinny być chude,
łagodne w smaku, gotowane, duszone bez obsmażania na tłuszczu albo
pieczone.
Jeśli nie chcesz zrezygnować z mięsa, gotuj je w
dużej ilości wody, by zmniejszyć zawartość związków
purynowych. Niewskazane są potrawy smażone, pieczone i duszone w
sposób tradycyjny – z tłuszczem. Można go dodawać do gotowej
potrawy na surowo, np. odrobinę masła do zupy tuż przed podaniem.
Należy unikać także wywarów mięsnych i kostnych, zupy i sosy
przygotowywać wyłącznie na wywarach warzywnych.
Z owoców warto częściej spożywać ananasy, wiśnie, lub czarne jagody, gdyż przyspieszają one eliminowanie kwasu moczowego z ustroju. Można sobie przyrządzić koktajl z jagód, ananasa, wiśni i mleczka sojowego.
Pamiętaj o wypijaniu 2–3 litrów płynów dziennie. Dzięki temu wzrośnie wydalanie kwasu moczowego, co zapobiegnie powstawaniu kamieni nerkowych, na które często zapadają chorzy na podagrę. Wskazane są herbaty ziołowe i owocowe, kawa zbożowa, słaba herbata, koktajle mleczno-owocowe, warzywno-owocowe, woda mineralna alkaliczna, np. Zuber. Soki owocowe najlepiej ograniczać i pić nie więcej niż szklankę dziennie, i to po rozcieńczeniu pół na pół z wodą. Regularne wypijanie kilku szklanek soków owocowych dziennie może zwiększać zawartość kwasu moczowego w organizmie. Bardzo polecana jest herbata z pokrzywy, która zwiększa ona usuwanie kwasu moczowego. W trakcie leczenia tej choroby nie należy zażywać aspiryny.
Węglowodany wspomagają usuwanie kwasu moczowego
Jak pokazują badania, dieta bogata w
węglowodany zwiększa wydalanie kwasu moczowego z organizmu.
Natomiast dieta zawierająca dużo tłuszczów działa przeciwnie –
wzmaga wchłanianie zwrotne moczanów, co z kolei nasila objawy
podagry. Dlatego jeśli dokuczają ci gwałtowne bóle stawów, w
jadłospisie nie powinno zabraknąć ryżu, makaronu i pieczywa (np.
chleb chrupki, kajzerki, chleb pszenny, żytni i razowy). Pieczywo
pełnoziarniste i razowe ma tę zaletę, że zawiera sporo błonnika
zapobiegającego nadwadze.
Jeśli nie chorujesz na cukrzycę ani
nie masz zaburzeń lipidowych, pieczywo możesz smarować masłem,
miodem albo dżemem, a do zup dodawać łyżkę śmietany. Unikaj
natomiast tłuszczów zwierzęcych (smalcu, słoniny, boczku) i
ogranicz ilość tłuszczu w diecie do 1–2 łyżek oleju
rzepakowego, lnianego, oliwy lub łyżeczki margaryny miękkiej
dziennie. To bogate źródła nienasyconych kwasów tłuszczowych o
właściwościach przeciwzapalnych, które wspomagają stawy. Oleje i
oliwę można dodawać do sałatek i surówek, co zwiększa
przyswajalność witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E i K).