DNA MOCZANOWA

DNA MOCZANOWA

Co to jest dna

Co to jest dna

moczanowa?

moczanowa?



Dna moczanowa to zapalna

choroba stawów powodowana
przez wytrącanie się w płynie
stawowym oraz innych tkankach,
szczególnie słabo ukrwionych,
kryształów kwasu moczowego
wywołujących stan zapalny, który
z biegiem czasu może
prowadzić do choroby
zwyrodnieniowej.

c.d.

c.d.



Dotyczy nie tylko stawów;

późniejszym okresie uszkadza inne
układy i narządy, takie jak nerki,
serce, naczynia krwionośne i oczy.



Bardzo często chorobie tej

towarzyszy nadciśnienie tętnicze,
zwiększony poziom cholesterolu we
krwi, cukrzyca oraz choroby nerek.

c.d.

c.d.



Dna występuje najczęściej u osób

z podwyższonymi stężeniami
kwasu moczowego we krwi
(hiperurykemia).

Hiperurykemia:

Hiperurykemia:



Stężenie kwasu moczowego

przekraczające:

a). 6 mg/dl u kobiet,

b). 7 mg/dl u mężczyzn.

Epidemiologia:

Epidemiologia:



Częstość występowania dny ocenia się na

5-28/1000 mężczyzn i 1-6/1000 kobiet.



Na dnę moczanową może zachorować

każdy.



Największą zapadalność na tą chorobę

obserwuje się u osób w wieku od 35-50

lat i w 90% przypadków są to mężczyźni.

Czynniki ryzyka

Czynniki ryzyka

Do czynników ryzyka wystąpienia

dny należą:



otyłość,



płeć męska,



nadużywanie diety

bogatopurynowej,



alkohol,



przyjmowanie diuretyków

Objawy

Objawy

Dna moczanowa jest niejednorodną jednostką chorobową,

charakteryzującą się występowaniem różnych kombinacji
następujących objawów:



podwyższonego poziomu kwasu moczowego we krwi,



powtarzających się ataków ostrego zapalenia stawów,



występowania złogów moczanowych (tzw. guzków dnawych) w
stawach i tkankach okołostawowych,



zajęcia nerek, z objawami uszkodzenia kłębuszków nerkowych,
cewek, tkanki śródmiąższowej i naczyń nerkowych,



tworzenia się złogów moczanowych w drogach moczowych
(kamica nerkowa moczanowa).

Rozpoznanie

Rozpoznanie



Z reguły napadowe zapalenia

stawów, między którymi
występują okresy całkowitej
remisji choroby oraz stwierdzenie
podwyższonego poziomu kwasu
moczowego u osób w wieku około
45 lat pozwala postawić lekarzowi
właściwe rozpoznanie.

c.d.

c.d.

Jeśli są wątpliwości, to stwierdzenie dwóch z poniższych

objawów upoważnia do postawienia takiego rozpoznania:

1.

Dwukrotny napad silnego bólu i obrzęk stawu w obrębie
jednej kończyny

2.

Choroba umiejscawia się w pierwszych stawach śródstopno
paliczkowych

3.

Stwierdza się obecność guzków dnawych w zdjęciach RTG i
w badaniu palpacyjnym w chrząstkach małżowin usznych,
ścięgnach oraz łokciowej powierzchni przedramienia

4.

Ustępowanie napadu po włączeniu typowego leczenia.

POSTACIE DNY

POSTACIE DNY

MOCZANOWEJ

MOCZANOWEJ



Pierwotna



Wtórna

DNA PIERWOTNA

DNA PIERWOTNA



występuje 20 razy częściej u

mężczyzn niż u kobiet.



Może być spowodowana

wrodzonymi zaburzeniami
enzymów odpowiedzialnych za
przemianę puryn lub wadami
rozwojowymi nerek.

DNA WTÓRNA

DNA WTÓRNA



Jest powikłaniem innych chorób np.

czerwienicy, niedokrwistośći
hemolitycznej, białaczki, szpiczaka
mnogiego, wrodzonych wad serca lub
uszkodzenia nerek.



Może pojawiać się również w czasie

leczenia cytostatykami.



Dna wtórna stanowi większość

wszystkich przypadków tej choroby.

PRZEBIEG

PRZEBIEG

Choroba z reguły przebiega w

trzech fazach:

1.

Faza bezobjawowa

2.

Faza zaostrzenia choroby

3.

Okres przewlekły choroby

FAZA BEZOBJAWOWA

FAZA BEZOBJAWOWA

Pomimo podwyższonego

poziomu kwasu moczowego we

krwi, chory nie odczuwa

zadanych dolegliwości.

FAZA ZAOSTRZENIA

FAZA ZAOSTRZENIA

CHOROBY

CHOROBY

Dochodzi do wystąpienia napadów
dny. Czynnikami wywołującymi są
najczęściej: zabiegi operacyjne,
niewłaściwa dieta, spożycie alkoholu,
duży wysiłek fizyczny, niska
temperatura i zażywanie niektórych
leków (salicylany, sulfonamidy,
niektóre leki moczopędne).

OKRES PRZEWLEKŁY

OKRES PRZEWLEKŁY

CHOROBY

CHOROBY

Dochodzi stopniowo do zapaleń
wielu stawów i ścięgien
prowadzących stopniowo do ich
uszkodzenia.

NAPAD DNY MOCZANOWEJ

NAPAD DNY MOCZANOWEJ

Napad dny moczanowej

najczęściej pojawia się nagle,
przeważnie w godzinach porannych
i towarzyszyć mu mogą inne
niecharakterystyczne objawy, jak:



podwyższona temperatura,



dreszcze,



uczucie grypopodobne.

c.d.

c.d.



Przeważnie w początkowym

okresie choroba dotyczyć może
jednego stawu- najczęściej jest to
staw śródstopno paliczkowy
(palucha)- staje się on
obrzęknięty, zaczerwieniony i
wyjątkowo bolesny.

Przebieg choroby

Przebieg choroby



Bardzo rzadko pierwszy atak choroby
obejmuje inne stawy.



Ostry rzut choroby może trwać nawet trzy
tygodnie, po czym z reguły ustępuje
samoistnie.



Każdy następny rzut choroby trwa dłużej, a
okresy miedzy napadami stają się coraz
krótsze.



Wytrącające się w przebiegu choroby
kryształki kwasu moczowego stopniowo
powiększają się i tworzą tzw. guzki dnawe.

Lokalizacja guzków

Lokalizacja guzków

Najczęściej lokalizują się:



w pobliżu dotkniętych chorobą stawów,



małżowinach usznych,



ścięgnie Achillesa oraz innych, przeważnie
słabo ukrwionych tkankach ciała.



około 1/3 chorych podwyższone stężenie
kwasu moczowego może powodować
zmiany zapalne w nerkach i obserwuje się
u nich zmiany w moczu pod postacią
białkomoczu oraz często dochodzi do
wytworzenia kamieni nerkowych.

Duży guzek dnawy na łokciu

Duży guzek dnawy na łokciu

mężczyzny

mężczyzny

Przewlekła dna z guzkiem

Przewlekła dna z guzkiem

dnawym na kolanie i łokciu.

dnawym na kolanie i łokciu.

Paluch zajęty przez dnę.

Paluch zajęty przez dnę.

Badania laboratoryjne w

Badania laboratoryjne w

dnie

dnie

I.W czasie okresu bezobjawowego

choroby wykazuje się:



podwyższenie stężenia kwasu
moczowego w surowicy krwi (badanie
krwi)



wzrost jego wydalania z moczem-
zdrowi ludzie stosujący dietę
normalną wydalają na dobę od 300 do
800 mg tego związku (badanie moczu)

c.d.

c.d.

II. W czasie ostrego ataku choroby

stężenie kwasu moczowego może

zwiększać się do bardzo wysokich

wartości, chociaż u niektórych osób

pozostaje on w zakresie wartości

prawidłowych.



Odczyn opadania krwinek, tzw. OB

może być podwyższony, jak również

wzrost liczby leukocytów we

krwi(badanie krwi)

c.d.

c.d.

III.W stadium przewlekłym choroby może

wystąpić niedokrwistość.



W moczu obserwuje się zwiększoną
liczbę leukocytów, obecność białka, a
czasem obecność krwinek czerwonych.



W płynie stawowym pobranym z
zajętego stawu stwierdza się pod
mikroskopem obecność cienkich i
długich kryształów moczanu
sodowego.

Badania obrazowe w dnie

Badania obrazowe w dnie



Zdjęcia rentgenowskie (RTG) stawów

w początkowym okresie choroby

uwidoczniają obrzęk tkanek

okołostawowych, a w późniejszym

okresie choroby obecność guzków

dnawych i zmian zwyrodnieniowych,

a czasem osteoporotycznych.



Można jeszcze wykonać badanie

USG pomocne w wykryciu kamieni

nerkowych oraz urografię oceniającą

zdolność wydzielniczą nerek.

Leczenie

Leczenie

W leczeniu można wyróżnić trzy

zasadnicze kierunki:

1.

Leczenie ostrego napadu dny polega na

zniesieniu reakcji zapalnej organizmu.



Osiąga się to przez podawanie

kolchicyny,

a w razie jej nietolerancji

NLPZ

(stosowane są one niekiedy wraz

z kolchicyną jako leki wspomagające).

Ponadto należy zapewnić

odpowiednią

podaż płynów

aby wymusić diurezę.

Niektórzy zalecają dodatkowo

stosowanie

glikokortykosterydów.

c.d.

c.d.

2.

Leczenie dążące do obniżenia poziomu kwasu

moczowego we krwi:



Dieta polegająca na wykluczeniu produktów

bogatych w puryny i aminokwasy

metabolizowane do nich. Są to głównie mięso

(zwłaszcza podroby i dziczyzna), rośliny

strączkowe, kawa, kakao i niektóre

gatunki ryb. Należy także dążyć do

utrzymywania stabilnej masy ciała, a także

zrezygnować z alkoholu, który powoduje

kwasicę mleczanową, przez co może wywołać

atak dny. Ponadto należy spożywać

odpowiednią ilość płynów, aby ułatwić

eliminację kwasu moczowego przez układ

moczowy.

c.d.

c.d.



W przypadku gdy dieta jest

niewystarczająca stosuje się

allopurynol,

który hamuje proces wytwarzania w

organizmie kwasu moczowego z puryn.



Równocześnie stosuje się leki

zwiększające wydalenie kwasu

moczowego-

leki urikozuryczne.

Działanie tych leków polega przede

wszystkim na zmniejszaniu resorpcji

zwrotnej kwasu moczowego w nerkach.

Przykłady:

benzbromaron, probenecid

.



Można też stosować leki moczopędne

c.d.

c.d.

3.

Leczenie powikłań



rehabilitacja narządu ruchu,
operacyjne usuwanie dużych
guzków dnawych, leczenie powikłań
wynikających z uszkodzenia nerek.

W przypadku dny wtórnej należy

przede wszystkim leczyć chorobę

podstawową.

Literatura

Literatura

1.

Witold Marciniak, Andrzej Szulc

„Wiktora Degi ortopedia i

rehabilitacja”, Warszawa 2004.

2.

Jadwiga Daniluk, Grażyna Jurkowska

„Zarys chorób wewnętrznych”,

Lublin 2005.

3.

Gerd Herold „Medycyna wewnętrzna,

repetytorium dla studentów

medycyny”, Warszawa 2004.

4.

Fotografie(http://pl.wikipedia.org/wiki

/Dna_moczanowa)