Dieta u chorych na dn

ę

moczanow

ą

Chorzy na dnę muszą wykluczyć z diety pokarmy bogate w związki purynowe: podroby
(wątroba, mózg, nerki, serca), wywary, sosy mięsne, zupy na wywarach mięsnych, galarety
mięsne, sardynki, śledzie, suche strączkowe (groch, fasola, soczewica, bób) oraz używki
(kawa, herbata, kakao).

Nie zawierają wcale lub zawierają niewielką ilość związków purynowych: ser, mleko, ryż,
owoce. Właśnie te produkty powinny mieć duże zastosowanie w układzie diety w
przypadkach dny. Przy nie tolerowaniu mleka i produktów mlecznych w czystej postaci,
należy je spożywać w potrawach: 100 g mleka płynnego = 15 g sera twarogowego = 10 g
mleka w proszku odtłuszczonego = 15 g mleka w proszku pełnego. Mogą to być np. pierogi
leniwe, budynie z twarogu i warzyw lub z twarogu i kasz. Związków purynowych nie
zawierają również : masło, śmietana, miód, dżemy, marmolady i cukier. Jednak w połączeniu
dny z cukrzycą, hipercholesterolemią lub hiperlipoproteinemią, nie mogą one mieć dużego
zastosowania w diecie.

Posiłki należy spożywać regularnie - ostatni na 3-4 godziny przed snem, ponieważ w
nocy podczas snu zwiększa się ilość zatrzymywanego w ustroju kwasu moczowego.

Potrawy przygotowywać bez tłuszczu; tłuszcz na surowo dodawać do ugotowanych potraw.
Technika sporządzania posiłków opiera się na gotowaniu w wodzie lub na parze. Mięso
gotuje się wyłącznie w dużej ilości wody. Ze względu na małą jego ilość do spożycia dziennie
(około 50 g) zaleca się sporządzanie potraw typu risotta, gołąbki itp. Zabrania się spożywania
potraw smażonych, pieczonych i duszonych.

Rodzaj

produktów

Dozwolone

Zabronione

Pieczywo

pszenne, żytnie jasne i razowe

Mąka

pszenna, żytnia, ziemniaczana, pytlowa,

razowa

Makarony

wszystkie gatunki

Kasze

wszystkie rodzaje

Mleko

w każdej postaci : mleko świeże, w proszku,

fermentowane przetwory mleczne

Sery

chude, twarogowe

tłuste

Jajka

całe, białka i żółtka

Mięso

w ograniczonych ilościach, chude :

cielęcina, wołowina, baranina, jagnięcina,

kura, królik

tłuste gatunki mięsa,

podroby : wątroba, nerki,

mózg, serca

Ryby

sandacz, karp, dorsz, pstrąg

sardynki, szproty, śledź,

tłuste ryby

Wędliny

wszystkie rodzaje wędlin,

konserwy

Masło, śmietana

w ograniczonych ilościach

Ziemniaki

gotowane, pieczone

smażone

Warzywa i owoce

obfitujące w

warzywa kapustne, kalafiory, pomidory i

chrzan, owoce jagodowe, cytrusowe, owoce

witaminę C

dzikiej róży

Warzywa bogate

w karoteny

marchew, dynia, sałata, szczypiorek,

koperek, zielona pietruszka

szpinak, szczaw, groszek

zielony, fasolka

szparagowa

Inne warzywa i

owoce

pory, cebula, buraki, ogórki, rzodkiewka,

kalarepa, brukiew, korzeń pietruszki, seler

jabłka, śliwki, gruszki, morele, brzoskwieni,

melony, winogrona, czereśnie, wiśnie

rodzynki

rabarbar

Suche strączkowe

wszystkie: groch, fasola,

soja, bób, soczewica

Cukier i słodycze

cukier, miód, dżemy, marmolady, syropy,

konfitury

czekolada i słodycze z

dodatkiem kakao, kawy

lub alkoholu

Przyprawy

łagodne : koperek, pietruszka, szczypiorek,
kwasek cytrynowy, skórka pomarańczowa,

sok z cytryny, majeranek, cynamon

ostre: ocet, pieprz,

musztarda, papryka, gałka

muszkatołowa

Używki

słaba herbata

prawdziwa kawa, kakao,

mocna herbata, alkohol,

czekolada

Uwaga na zwi

ą

zki purynowe!!!

W przypadku dny moczanowej należy unikać produktów zawierających dużo kwasu
moczowego i białka. Poniżej lista produktów, które

można jeść

i takich, o których

lepiej

nawet nie myśleć

ze względu na kwas moczowy.

Produkt

Kwas moczowy w 100 g

Mięso i wędliny

80-180 mg

niska zawartość puryn: szynka surowa i gotowana, kotlety schabowe,

mięso zajęcze

bardzo wysoka zawartość kwasu moczowego: polędwica, cielęcina

wieprzowa

Podroby

100-1050 mg

bardzo wysoka zawartość kwasu moczowego: serce, wątroba, nerki

Drób

150-250 mg

bardzo wysoka zawartość kwasu moczowego: gęsina, mięso kury

Ryby

120-560 mg

niska zawartość puryn: węgorz wędzony, łosoś, halibut, sola, kawior

bardzo wysoka zawartość kwasu moczowego: sardynki w oleju, szprotki

wędzone

Zboża

0-850 mg

bez kwasu moczowego: ryż, mąka kartoflana

niska zawartość puryn: chleb, makaron, kasza manna

bardzo wysoka zawartość kwasu moczowego: kiełki pszenne, gryka

Oleje i inne

0 mg

tłuszcze

Mleko i przetwory

0 mg

Jaja

0 mg

Warzywa i

ziemniaki

30-330 mg

bardzo niska zawartość puryn (do 30 mg): ziemniaki, marchew,

kalafior, szparagi, sałaty

bardzo wysoka kwasu moczowego: soja

Owoce

20-80 mg

bardzo niska zawartość puryn (do 20 mg): prawie wszystkie gatunki

owoców

bardzo wysoka zawartość kwasu moczowego: suszone morele

Nie wolno je

ść

Wolno je

ść

wątroba

ziemniaki

nerki

jarzyny

mięso (maksymalnie 2 razy w tygodniu)

potrawy z mąki

sardynki

nabiał

ś

ledzie

fasola

groch

szpinak

brukselka

piwo

Poza tym mało wszelkich tłuszczów.

Uwaga na kalorie!!!

Teoretycznie ktoś, kogo dopadła dna, to miłośnik rozkoszy stołu - a więc jego waga może
przekraczać właściwą wartość. Chorzy na dnę powinni wystrzegać się nadwagi - a więc
liczymy kalorie:

artykuł

kilokalorie (kCal)

w 100 g

miara

miara

= gram

mleko pasteryzowane 3,2% tł.

55

szklanka

250

kefir 2% tł.

46

szklanka

250

ementaler pełnotłusty

376

plasterek 8,5x6x0,5 cm

20

ser biały chudy

101

kawałek 5,5x3x3 cm

50

ś

mietana 21% tł.

136

łyżeczka

15

jaja kurze świeże

138

sztuka

50

samo żółtko

356

sztuka

20

wieprzowina średnio tłusta

290

100

wołowina średnio tłusta

127

100

kura (tuszka)

142

tuszka średnia

2000

parówki

290

sztuka

45

szynka gotowana

389

plasterek 12x7x0,1 cm

20

makrela

111

100

ś

ledź

90

100

boczek wędzony

593

kawałek 8x4x0,5 cm

30

margaryna

747

płaska łyżeczka

5

masło wiejskie

746

płaska łyżeczka

5

olej roślinny

900

łyżeczka

5

oliwa z oliwek

900

łyżka

10

smalec

900

łyżka

15

makaron czterojajeczny

368

pół szklanki

20

mąka pszenna

345

płaska łyżka

10

ryż

353

łyżka

20

chleb

217

ś

rednia kromka

40

fasola biała

350

szklanka

200

burak

32

jeden o średnicy 5 cm

50

ogórek

8

jeden o długości 15 cm

80

ziemniaki

60

trzy średnie

250

borowik

28

100

banany

72

jeden średni

200

pomarańcze

36

jedna średnia

150

winogrona

68

20 sztuk

100

dżem niskosłodzony

156

łyżeczka z czubkiem

20

orzechy laskowe

339

25 sztuk

50

cukier

400

łyżeczka z czubkiem

10

miód pszczeli

320

łyżeczka z czubkiem

15

Powyższa tabelę należy odczytywać w następujący sposób:
100 gram szynki gotowanej to 389 kilokalorii. Typowy plasterek szynki o wymiarach
12x7x0,1 cm waży 20 g - zatem wartość energetyczna jednego plasterka to 77,8 kCal.