Koncentraty, wykład 7, 22.11.012
Czerwony ryż fermentowany – kolor czerwony, w czasie fermentacji powstają barwniki oraz związki aromatyzujące. Sam ryż pozostaje w dużym stopniu nie zmieniony. Jest stosowany jako dodatek przyprawowo aromatyzujący, wykazuje tez działanie konserwujące w daniach mięsnych. Na Zachodzie stosowany jako suplement diety obniżający poziom cholesterolu. Stosowany także w kuchniach dalekowschodnich.
Pleśnie używane do fermentacji to np. Monascus angkak
Barwniki: mascorubiny, monascyny
Zastosowanie: rozpuszczalne w wodzie (wędliny, sosy, napoje)
Stabilność: temperatura *****, światło *****, kwasowość *****
BARWNIKI ZIELONE
Ekstrakt lub przecier w pokrzywy –kolor zielony. Pełny ekstrakt oprócz właściwości barwiących ma cechy smakowo zapachowe surowca. Występuje jako wysuszony ekstrakt lub przecier, mrożony przecier.
Barwniki: chlorofile
Zastosowanie – lody, desery, makarony
Podobny jest ekstrakt lub przecier ze szpinaku, ma mniej chlorofili ale jest tradycyjnie spożywany.
Zastosowanie ma podobne jak pokrzywa.
Temp ***, światło *****, kwasowość ***
Chlorofil, chlorofilina – pozyskiwane z roślin zielonych, specjalnych gatunków traw, ich miedziowane pochodne są znacznie stabilniejsze. Chlorofilina i pochodne są rozpuszczalne w wodzie, chlorofil w tłuszczach, miedziowane pochodne mają ciemniejszy odcień. Jest to E 140.
Temp ***, światło *****, kwasowość ****
BARWNIKI BRĄZOWE
Ekstrakt słodowy – kolor jasno żółty do jasno brązowego, nadaje kolo oraz smak i aromat. Im ciemniejszy ekstrakt słodowy tym mocniejsze cechy organoleptyczne nadaje.
Temp *****, światło *****, kwasowość ****
Karmelizowany syrop cukrowy – kolor żółty do brązowego, nadaje kolo oraz smak i aromat. Temp *****, Światło *****, kwasowość ****
Węgiel roślinny – naturalny, kolor czarny lub szary, nadaje kolor, smak i aromat.
Barwniki : węgiel.
Zastosowane: konfekcja cukiernicza, przyciemnianie barwy innych barwników
Jest to E153
KONCENTRATY WITAMINOWE
Otrzymane z naturalnych surowców bogatych w witaminy. Dawniej były jednym dodatkowym źródłem witamin poza dietą. Obecnie witaminy otrzymuje się metodami biosyntezy lub syntezy chemicznej.
Nutraceutyki, parafarmaceutyki – dostarczające organizmowi całego kompleksu substancji biologicznie czynnych, a nie tylko samych witamin.
Składniki farmaceutycznych preparatów wielowitaminowych w postaci mikrokapsułkowanej.
Kompletna i zrównoważona dieta - najlepszym źródłem witamin i innych składników odżywczych!
Dieta 5D – pięć razy dziennie porcja owoców lub warzyw.
W krajach rozwiniętych, gdzie jest dostatek żywności warunek spożywania dziennie:
2 rodzajów owoców – spełnia ok. 28% populacji (44% - 0 owoców)
3 rodzaje owoców – spełnia ok. 27% populacji (22%-0 warzyw)
Oba powyższe warunki spełnia tylko 8% populacji, a żadnego 54%
Dodatkowe korzyści dla zdrowia można osiągnąć dostarczając organizmowi więcej witamin (szczególnie antyoksydantów) niż wynoszą minimalne dawki:
Wit C – 220-240 mg zamiast 60mg dziennie
Wit E - 18mg zamiast 6 mg dziennie
Karotenoidy – 12mg zamiast 4mg dziennie
I tylko połowę powinien stanowić beta-karoten
KONCENTRATY WIT C
owoce dzikiej róży – 400-900 mg/100g
Owoce czarnej porzeczki 150-300mg/100g
Owoce rokitnika 200-800mg/100g
Igliwie sosny – 150-350 mg/100g (latem i zimą)
Owoce aceroli 1500-2000mg/100g
Owoce goji 1500-2000mg/100g
Zielone łupiny orzecha włoskiego 2000-3000mg/100g
Naturalne surówce zawierają też bioflawonoidy (dawniej witaminę P) wzmacniające i uzupełniające działanie witaminy C.
KONCENTRATY KAROTENOWE
Marchew – 10-20mg/100g
Dynia 5-20mg/100g
Rokitnik – 5-15mg/100g
Rośliny zielone (jarmuż, lucerna, szpinak i innej) – 20-50mg/100g
Rośliny zielone zawierają szczególnie dużo ksantofili
Olej palmowy ponad 200mg/100ml
Surowce te dawniej były wykorzystywane do produkcji także oczyszczonych preparatów karotenowych np. beta-karotenu
Obecnie tylko mniej lub bardziej pełnych i kompletnych preparatów odżywczo witaminowych i barwiących.
Obecnie oczyszczone preparaty karotenowe otrzymywane są metoda biosyntezy
Np.
preparat beta-karoten (identyczny z naturalnym). Do produkcji służą pleśnie Blakeslea trispora (te same pleśnie wytwarzają likopen identyczny z naturalnym).
Zawartość karotenu w suchej grzybni – 1500-2000mg/100g. Wydajność ok. 150-300mg ze 100g pożywki. Jest to ok. 20 krotnie więcej niż z surowców naturalnych.
Karoteny są bardzo nietrwałe w postaci krystalicznej i w produktach suchych w obecności tlenu.
Trwałe w roztworach zwłaszcza w olejowym szczególnie tych zawierających przeciwutleniacze.
Sypkie preparaty przemysłowe najczęściej są suszonymi rozpyłowo emulsjami olejowymi.