Wykład VII:

Organizacja administracji budowana jest poziomo i pionowo. Zadania wykonują określone podmioty ich organy i inne instytucje prawno-organizacyjne. Piastunowie (organy) organizacji publicznej. W PRL państwo było jedynym podmiotem administracji publicznej. Nie wyodrębniano państwa jako osoby prawnej prawa publicznego. Osobowość prawna państwa w prawie administracyjnym nie jest aż tak ważna (w przeciwieństwie do prawa cywilnego). Administrację wykonują różne podmioty (jest ona pluralizowana) np. jednostki samorządowe (samorząd terytorialny, gospodarczy, zawodowy etc.). Są one ogólnie nazywane i wyodrębnione w Konstytucji (samorząd terytorialny) lub w ustawach zwykłych. Każda jednostka samorządowa jest oddzielną osobą prawną. Osobowość prawną posiadają też: zespoły opieki zdrowotne, uczelnie wyższe, podmioty gospodarcze w formach spółek (kapitałowe, z.o.o., s.a.).

Osobowość publiczno-prawna – brak ustaw definiujących kto ją posiada. Nie jest potwierdzone np. czy gmina jako osoba prawna o charakterze korporacyjnym (prawnie zorganizowany związek osób) może wydawać akty władcze. Koncepcja niemiecka zakłada, że jednostka samorządowa jest korporacją prawa cywilnego z elementami publiczno-prawnymi (podobna koncepcja występowała w II RP). Obecnie istnieje koncepcja, że jednostka samorządowa to zdecentralizowana jednostka państwa.

Państwowa administracja pośrednia – koncepcja łącząca obie; tą niemiecką i koncepcje jednostki samorządowej jako zdecentralizowanej jednostki państwa. Korporacja może się składać z osób fizycznych (z możliwością zrzeszania się) oraz osób prawnych. Osobami prawnymi typu zakładowego są np. fundacje (określona ustawowo), uniwersytety. Ich charakterystyczną cechą jest to, że ich elementem nośnym nie są osoby tylko majątek celowy – wyodrębniona masa majątkowa, która jest na mocy aktu założycielskiego przeznaczona do realizacji określonych celów. Uniwersytet jest zakładem fizycznym [z elementami korporacyjnymi – dodaje prof.], państwo przeznacza pieniądze, wyznacza cel powstałego uniwersytetu, oddaje władze ciałom kolegialnym. Materią ustawową jest też ustalenia zadań tym kategorią (jednostkom samorządowym).Również struktura organizacyjna takich podmiotów jest określona w ustawie. W ustawie muszą być także określone więzi łączące strukturę z władzą; oraz muszą istnieć organy kontrolne, zarządu. Podatki są materią ustalaną w ustawie jednak gmina może wyznaczyć wysokość niektórych z nich. Normy nadzorcze mogą być wprowadzone jedynie drogą ustawową. Przedmiotem norm ustrojowych i ustawowych są zasady podziału zadań w ramach aparatu pomocniczego administracji publicznej. Przepisy ustawowe przewidują także dekoncentrację wewnętrzną. Normy zawierające upoważnienia do tworzeni aktów powszechnie obowiązujących (np. aktów prawa miejscowego).