background image

 

                                                       

BANKOWOŚĆ  WYKŁAD  4                                            

17.11.2012 

 

BILANS BANKU 

1.  Pojęcie i rodzaje bilansów 

Bilans

 jest to zestawienie majątku przedsiębiorstwa – banku – aktywów i źródeł jego finansowani czyli 

pasywów. 
Banki opracowują różne  bilansy różniące się metodyką przynajmniej dla 4 odbiorców: 

1.  Bilans dla nadzoru bankowego, na specjalnych formularzach KNF  
2.  Bilans  dla  władz  skarbowych  zgodnie  z  ustawa  o  rachunkowości  –  znaczenie  zasadnicze  ma  to 

zestawienie.  

3.  Bilans dla GUS  
4.  Bilans dla instytucji giełdowych, dotyczy to banków giełdowych 

 

2.  Struktura pasywów na podstawie sektora bankowego, będzie najbardziej uśredniona.  

Dane z raportu KNF (31.12.2011). 

Wyszczególnienie 

W mln zł 

w procentach % 

1.  Kapitał własny 

129 112 

9,9 % 

2.  Rezerwy ogólne 

4 801 

0,4 % 

3.  Rezerwy celowe 

2 908 

0,2 % 

4.  Zobowiązania wobec banku centralnego 

363 

0,0 % 

5.  Zobowiązania wobec sektora finansowego 

372 212 

28,8 % 

6.  Zobowiązania wobec sektora budżetowego 

51 674 

4,0 % 

7.  Zobowiązania wobec sektora niefinansowego 

W tym: 
- przedsiębiorstwa 
- gospodarstwa domowe 
- pozostałe 

709 048 

 

213 790 
479 594 

15 644 

54,8 % 

 

16,5 % 
37,0 % 

1,3 % 

8.  Pozostałe pasywa 

23 787 

1,9 % 

PASYWA OGÓŁEM 

1 294 405 

100 % 

Rezerwy celowe – rezerwy na zagrożone kredyty. Od 4 – zobowiązania czyli 90% , ponieważ dla banków 
stosuje się dźwigni czyli korzystanie z obcych kapitałów. Dominująca rola sektora niefinansowego. 
 

3.  Struktura aktywów sektora bankowego na 31.12.2011 roku 

Wyszczególnienie 

W mln zł 

w procentach % 

1.  Kasa  

40 189 

3 % 

2.  Należności od sektora finansowego 

97 687 

7,6 % 

3.  Należności od sektora budżetowego 

84 736 

6,6 % 

4.  Należności od sektora niefinansowego 

W tym: 
- podmioty gospodarcze 
- dla gospodarstw domowych 
- inne 

762 654 

 

253 572 
504 887 

4 185 

58,9 % 

 

19,6 % 
39,0 % 

0,3 % 

5.  Papiery wartościowe 

W tym: 
- bony pieniężne 
- bony skarbowe 
- obligacje skarbowe 
- instrumenty udziałowe, np. akcje 
- inne papiery wartościowe, np. komercyjne     

              papiery dłużne przedsiębiorstw 

243 342 

 

93 323 

6 595 

123 465 

2 882 

 

17 077 

18,8 % 

 

7,2 % 
0,5 % 
9,5 % 
0,2 % 

 

1,4 % 

6.  Inne aktywa w tym aktywa trwałe 

65 797 

5,0 % 

AKTYWA OGÓŁEM 

1 294 405 

100 % 

background image

 

Papiery  wartościowe  –  zabezpieczenie  –  bufor  przed  stratą  płynności  i  osiągnięcie  odpowiedniej  stopy 
zwrotu w przypadku braku popytu na kredytu 
 

4.  Funkcje kapitału własnego 

Kapitały  własne  nie  są  źródłem  finansowania  majątku  banku,  należności  są  głównym  źródłem 
kapitałów  banków.  Znaczenie  kapitałów  własnych  polega  na  zabezpieczeniu  przed  utratą 
wypłacalności. !!!! 

W ramach tej ogólnej roli pełni ten kapitał 6 różnych 

funkcji: 

1. 

Założycielska  - ustawowo 5 mln EUR 

2. 

!!!!!!  regulator  działalności  kredytowej

  (  hamulcowa)  –  kapitał  własny  ma  być  kapitałem 

ograniczającym działalność kredytową banku – wynika to z tego, że kapitał własny jest podstawą 
tworzenia norm ostrożnościowych dot:

 

a)  Rozmiarów  akcji  kredytowej 

–  współczynnik  wypłacalności  (  jest  to  norma  )  wskaźnik 

Cook’a.  

                          

   

              

                        

 

Wskaźnik    -  współczynnik  wypłacalności  dla  banków  nowych  nie  może  być  mniejszy  niż 
15%, działających powyżej 1 roku nie może być mniejszy niż 12%, dla działających powyżej 
2 lat nie może być mniejszy niż 8%. 
Przykład: 
Bank – kapitał własny 100 mln zł. 
Depozyty są na poziomie 2 mln zł. 
Max akcja kredytowa – 1 250 000 000 

  

 

   

 

   

 

Jest taka możliwość, że 1 złotówka kapitału daje 12,5 złotego. 
Zwiększenie kapitału własnego zwiększa możliwość zwiększenie akcji kredytowej. 

b)  Normy koncentracji  u jednego klienta narzucone przez KNF: 

Max zaangażowanie wobec klienta – nie może przekraczać 25% kapitału własnego- w naszym 
przykładzie to będzie 25 000 000 
Jeden duży kredyt nie może przekroczyć 10% 

dla  dużych  inwestycji  banki  tworzą  konsorcja  i  udzielają  kredytu  konsorcjalnego  –  aby 
sfinansować duży kredyt 

3. 

Finansowa funkcja 

– źródło finansowania inwestycji rzeczowych oraz pożyczek. 

4. 

Źródłem przejściowego wyrównywania poniesionych strat 

5. 

Baza do podziału zysku 

6. 

Element oceny wiarygodności banku!!! 

Kapitał  własny  pełni  istotną  rolę,  choć  nie  stanowi  głównego  źródła  finansowania.  Bank  zwiększa 
kapitał własny przez: 

  wydanie akcji – powiększenie kapitału własnego 

 

konwersję zysku – zysk zatrzymany na powiększenie kapitału własnego 

  procesy  konsolidacyjne  –  fuzje,  łączenie  się  (  efekt    synergii  2+2=5  czyli  dodatkowej  korzyści 

dopływu energii ) 

 

WYNIK FINANSOWY BANKU: 

1.  Znaczenie zysku funkcjonowania banku 

– generowanie zysku przez przedsiębiorstwa bankowe 

jest  obiektywną  koniecznością.  Utrata  zdolności  tworzenia  zysku  oznacza  osłabienie 
konkurencyjności i możliwości samofinansowania. 

Funkcje zysku

a)  Funkcja  celu 

–  stanowi  kryterium  optymalizacji  decyzji  w  zarządzaniu  bilansem  jak    i 

operacjami pośredniczącymi 

b)  Syntetycznym wskaźnikiem oceny sytuacji finansowej banku 
c)  Jest źródłem zasilania finansowego
 

– np. powiększenie kapitału własnego, dywidendy 

d)  Ważny  element  oceny  konkurencyjności  banku 

i  stanowi  istotny  sygnał  dla  inwestorów, 

(kurs akcji) jak i klientów( zwłaszcza dawców kapitałów zwrotnych)  
 

background image

 

2. 

Układ rachunku zysków i strat: 

Wynik finansowy banku komercyjnego. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

PRZYCHODY 

- dochody odsetkowe 
- otrzymane prowizje 
- przychody z operacji finansowych i      
   papierów wartościowych 
- dodatnie różnice kursowe 
 

 

KOSZTY UZYSKANIA 

PRZYCHODU 

- wypłacone odsetki 
- płacone prowizje 
- papiery wartościowe 
- ujemne różnice kursowe 
 

WYNIK DZIAŁALNOŚCI BANKOWEJ 

KOSZTY OGÓLNE 

BAKU 

- koszty osobowe 
- koszty rzeczowe (eksploatacyjne) 
- amortyzacja 
 

SALDO ZYSKÓW I STRAT 

NADZWYCZAJNYCH 

WYNIK FINANSOWY BRUTTO 

PODATEK CIT I ODPISY NA REZERWY 

WYNIK FINANSOWY NETTO 

ZYSK/STRATA 

DYWIDENDA 

ZYSK ZATRZYMANY 

background image

 

3. 

–  podstawowym  czynnikiem  determinującym  wynik  finansowy 

 Koszt  pozyskania  pieniądza 

banku jest koszt pozyskania pieniądza, który transferowany w aktywa jest źródłem przychodu.  
Średni koszt kapitałów obcych jest ustalany dla poszczególnych jego rodzajów

 

lokat bieżących 

 

depozytów terminowych 

 

lokat międzybankowych 

Uwzględnia się także koszt wykorzystania kosztów własnych ( mierzony utraconą dywidendą) 

OBLICZANIE ŚREDNIOWAŻONEGO KOSZTU POZYSKANIA PIENIĄDZA 

Rodzaje pasywów 

Udział 

procentowy 

Średni koszt 

pieniądza 

Średnioważony 

koszt 

Środki własne 

10% 

3% 

0,1 x 0,03=0,003 

Lokaty bieżące 

30% 

1% 

0,3 x 0,01=0,003 

Lokaty terminowe 

40% 

4% 

0,4 x 0,004=0,016 

Lokaty międzybankowe 

10% 

6% 

0,1 x 0,06=0,006 

Inne składniki pasywów  

10% 

0,1 x 0,06= 0,006 

Ogółem 

100% 

 

0,034 = 3,4% 

 

4. 

Wskaźniki rentowności: 

Ocena banku opiera się na analizach: 

a)  Ilościowa

  –  wykorzystuje  różne  wskaźniki  np.  płynności,  jakości  kredytów,  kredytów 

zagrożonych,  
rentowności (podstawowe wskaźniki rentowności to: 

       

           

      

       

       

          

              

         

 

Wynik finansowy sektora bankowego 

I. 

PRZYCHODY:  

 

 

 

 

 

90 755 ( w mln zł) 

                  W tym:      - odsetki  

 

 

 

 

64 670,5 

 

 

 

- prowizje  

 

  

 

 

18 008,9 

 

 

 

- operacje finansowe    

 

 

6 037,4 

 

 

 

- przychody z dywidend   

 

 

1 058,2 

 

 

 

- różnice kursowe  

 

 

 

   980,0 

II. 

KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODÓW:  

   

33 505,5 

 

W tym  

- odsetki  

 

 

  

 

29 794,7 

 

 

 

- wpłacone prowizje   

 

 

 3 710,8 

III. 

WYNIK NA DZIAŁALNOŚCI BANKOWEJ :   

 

57 249,5 

IV. 

KOSZTY OGÓLNE BANKU: 

 

 

  

37 455, 7 

 

W tym  

 – koszty osobowe     

 

 

14 670,4 

 

 

 

- eksploatacyjne   

 

 

 

12 031,0 

 

 

 

- amortyzacja   

 

 

 

   2 581,5 

 

 

 

- rezerwy i inne  

 

 

 

    8 172,8 

V. 

SALDO ZYSKÓW I STRAT NADZWYCZAJNYCH: 165,5

 

VI. 

WYNIK FINANSOWY BRUTTO

:  

 

 

19 628,3 

 

 

 

CIT

     

 

 

 

 

  3 876,2 

VII. 

  

 

 

15 752,4 (zysk) 

WYNIK FINANSOWY NETTO 

 

Wybrane wskaźniki działalności banku na przestrzeni lat: 

Wyszczególnienie 

2007 

2008 

2009 

2010 

2011 

Udział dochodów odsetkowych 

59,3 

61,1 

53,2 

58,2 

60,1 

Udział dochodów poza odsetkowych 

40,7 

38,9 

46,8 

41,8 

39,1 

Wskaźniki rentowności: 

 

 

 

 

 

ROA 

1,66 

1,53 

0,79 

1,04 

1,28 

ROE 

22,4 

20,5 

9,77 

11,7 

15,4