Szkolnictwo w Polsce w czasach reformacji i kontreformacji

W okresie reformacji i kontreformacji w Polsce działało około 2,5 tys do 3 tys szkół parafialnych prowadzonych przez duchownych. Do szkół parafialnych uczęszczali chłopcy głównie z rodzin szlacheckich. Szkolnictwo potrzebowało szkoły która by przygotowała do uczestnictwa w życiu politycznym, kulturalnym i politycznym. Dlatego został założony nowy typ szkoły średniej. Gimnazja zakładane przez protestantów pierwsze założyli kalwini w 1551 roku. Później było szkołą ariańską. Gimnazjum ariańskie powstało w Rakowie. Luterańskie w Budapeszcie, Gdańsku i Toruniu. A braci czeskich w Lesznie. Natomiast jezuici którzy przybyli do polski w czasach kontreformacji tworzyli znakomite kolegia kształcące młodzież w duchu katolickim. Uniwersytet w Krakowie na przełomie XV i XVI w reprezentował najwyższy europejski poziom intensywny rozwój uczelni został zahamowany w II pół XVI w na skutek nadmiernego konserwatyzmu oraz modnego kształcenia zagranicznego Powstawały próby w Polsce nowych uniwersytetów. J Lubrański utworzył w 1519 r kolegium humanistyczne. Batoremu udało się powołać w 1578 roku akademie wileńską którą kierowali jezuici dlatego wielki nacisk kładziono w niej na edukacje teologiczną w duchu kontreformacji.

SZKOŁY w czasach reformacji i kontreformacji

Parafialne

Gimnazja

Szkoła ariańska

Luterańska

Braci czeskich

Kolegia kształcące młodzież- jezuici 1564 na zaproszenie Gróźlicza w Pułtusku w Wilnie

Akademia Lubrańskiego szkoły wyższe

Prywatna akademia w Zamościu Zamoyski 1594

Akademia wileńska Stefan Batory w 1578

Założenia jezuitów (nauczyć się)

Russo (naturalizm) Emila dzieło o wychowaniu

J Locke

Filozof pedagogiki angielskiej podjął w Oksfordzie studia przyrodniczo medyczne wrócił do Anglii zyskał tam urzędy oraz zajął się działalnością pisarską filozoficzną pedagogiczną i polityczną. Locke głosił wolność sumienia, twierdził że wiara jest prywatną sprawą każdego obywatela jego poglądy pedagogiczne obejmowały zasady odrzucenia idei wrodzonych twierdził że umysł dziecka jest czystą kartą(tabula rasa) która później zostaje zapisana zwolennik wychowania domowego, wychowanie fizyczne opierał na zasadzie hartowania, wychowanie moralne na honorze a intelektualne na użyteczności praktycznej. J Locke był twórcą ideału dżentelmena odegrał ważną rolę w kształtowaniu teorii praktyki pedagogicznej oświecenia

Twórca wychowania i wykształcenia dżentelmena czyli przyszłego członka elity rządzącej w Anglii

Zwolennik wychowania surowego, nie uznawał kory fizycznej propagował pochwały

Radził rodzicom oddawanie dzieci pod opiekę guwernera dziecko miało poznawać świat za jego pomocą szczególne od 7 do 14 roku życia, kładł nacisk na kształcenie języków przede wszystkim na język łaciński i francuski w wykształceniu, chłopcy z rodzin arystokratycznych i szlacheckich powinni uczyć się następujących przedmiotów: geografii arytmetyki, chronologii oraz historii przyrody (filozofii naturalnej) tańca szermiemierki nauki jazdy konnej od 1-3 zawodów rzemieślniczych zasady księgowości.(myśli o wychowaniu)

Jan Amost Komieński 1592-1670

Z pochodzenia Czech należał do braci czeskich ale gdy ich wygnano z Czech wtedy wyemigrował do Polski i działał w Polsce miedzy innymi w gimnazjum w Lesznie był nauczycielem, dzięki „wielkiej dydaktyce” czyli „sztuce nauczania” która przedstawia sztukę nauczania wszystkich i wszystkiego i zawarł tam pierwszą koncepcję jednolitego programu nauczania.4 typy szkół wg Komeńskiego. Macierzysta od 1 do 6 r. ż. Nauka odbywała się w domu, pod opieką rodziców, wychowanie domowe nauka odbywała się na zasadach poglądowości, doświadczenia, współdziałania, umysłu mowy i ręki. Głównym celem szkoły macierzystej jest przygotowanie do edukacji szkolnej pod względem intelektualnym i emocjonalnym, Szkoła języka ojczystego od 6-12 r.ż. szkoła koedukacyjna powinna być w każdej gminie dostępna dla wszystkich. Program nauczania ogólnokształcący z orientacją społeczno polityczną i preorientacją zawodową obejmowała 6 klas. Szkoła łacińska czyli szkoła średnia od 12-18 r.ż. miała istnieć w każdym mieście i miała obejmować 6 klas o następujących profilach: gramatyczna, fizyczna, matematyczna, etyczna, dialektyczna, retoryczna, Języki obce: łaciński, grecki, hebrajski. Akademia o trzech fakultetach teologiczny, prawniczy bądź lekarski. Koncepcja kształcenia jednolitego opierał ją na traktował szkołę jako instytucję działającą systematycznie i planowo(czyli tak jak dziś) Oparł się o podział klasowo lekcyjny. Po raz pierwszy podał jakie powinny być metody nauczania inaczej zasady nauczania: poglądowości, praktyczności i użyteczności wiedzy, systemowości i korelacji wiedzy(czyli łączenia wiedzy), stopniowania trudności, przechodzenia od ogółu do szczegółu, rozkładania ćwiczeń w czasie dla lepszego przyswajania materiału, motywowania uczniów do nauki. Szkoła bez przymusu strachu, nudy, obojętności, szkoła zabawy, Program utopijny