Pierwszy kręg szyjny- kręg szczytowy - ATLAS

• Brak trzonu.

• Brak właściwego wyrostka kolczystego.

• Kształt pierścieniowaty.

• Występuje otwór kręgowy (foramen vertebrale).

• Wyrostki poprzeczne (Processus transversus) są długie, mocne. W nich otwór poprzeczny (foramen transversarium).

• Składa się z łuku przedniego i tylnego oraz dwóch części bocznych.

Łuk przedni (arcus anterior) stanowi pozostałość trzonu, jest znacznie krótszy niż łuk tylny, do przodu wypukły, pośrodkowo ma on na swojej powierzchni mały guzek przedni (tuberculum anterius) na powierzchni tylnej okrągłą powierzchnię stawową zwaną dołkiem zębowym (fovea dentis), dla połączenia z zębem kręgu obrotowego.

Łuk tylny (arcus posterior) ma guzek tylny (tuberculum posterius) (pozostałość wyrostka kolczystego).

Między obu łukami leżą części boczne (massae laterales), najbardziej masywne odcinki kręgu szczytowego, przystosowane do dżwigania głowy.

• Brak wyrostków stawowych. Na stronie dolnej i górnej obu części bocznych spoczywają powierzchnie stawowe górne i dolne. Zwane są - dołkami stawowymi gornymi (fovea articularis superior), są kształtu owalnego, wklęsłe. - dołkami stawowymi dolnymi (fovea articularis inferior), są kształtu okrągłego, płaskie.

Drugi kręg szyjny- kręg obrotowy- AXIS

Trzon (corpus vertebrae) przedłużony ku górze.

Z górnej powierzchni trzonu wystaje wyrostek zwany zębem (dens) kręgu obrotowego.

Ząb na przedniej powierzchni ma owalną powierzchnię stawową przednią (facies articularis anterior), na tylnej powierzchnię stawową tylną (facies articularis posterior)

Wyrostek kolczysty (processus spinosus) jest dlugi, silny, na końcu rozdwojony.

• Brak wyrostków stawowych górnych, zamiast tego powierzchnie stawowe górne (facies articularis superior).

Wyrostek stawowy dolny (processus articularis inferior) + powierzchnia stawowo dolna(facies articularis inferior).

Wyrostek poprzeczny (processus transversus) bez guzków, na nim otwór poprzeczy (foramen transversarium).

Otwor kręgowy.

Występuje łuk kręgowy (arcus vertebrae) na jego górnej powierzchni.

Kręgi szyjne (vertebrae cervicales).

Niski trzon kręgowy (corpus vertebrae). Łuk kręgowy (arcus vertebrae) cienki, pochylony lekko w dól, obejmuje duże trójkątne otwory kręgowe ( foramen vertebrale).

Wyrostek kolczysty (processus spinosus) niezbyt długi, pochylony lekko w dół, na końcu dzieli się na dwie, asymetryczne części (aż do 6 kręgu włącznie).

Powierzchnia stawowa górna (facies articularis superior) występuje na wyrostkach stawowych górnych. A pow stawowa dolna na wyrostkach stawowych dolnych.

Wyrostki poprzeczne (processus trancversus) są krótkie. Mają guzki (przedni i tylny). Występuje tutaj otwór wyrostka poprzecznego (foramen processus trancversarium).

Kręgi piersiowe (vertebrae thoracicae).

Charakterystyczną cechą trzonu kręgu piersiowego (corpus vertebrae) są występujące na nim dołki żebrowe (fovea costalis), służące do połączenia stawowego z głowami żeber. Wyróżniamy dołki żebrowe dolne (inferior) i górne (superior).

Łuk kręgu piersiowego (arcus vertebrae) ogranicza otwór kręgowy (foramen vertebrale), który jest okrągły i stosunkowo mały.

Wyrostki poprzeczne (processus transversus) są mocno zbudowane i zgrubiałe na końcach. Na powierzchni przedniej końca wyrostka kolczystego leżą male dołki żebrowe poprzeczne (fovea costalis transversalia).

Wyrostki stawowe górne i dolne (processus articularis superior et inferior).

Wyrostek kolczysty (processus spinosus) pochylone ku dołowi.

Kręgi lędźwiowe (vertebrae lumbales).

Trzon (corpus vertebrae) masywny, z płaską powierzchnią górną i dolną.

W tych kręgach brak powierzchni stawowych dla żeber!

• Wyrostki żebrowe (processus costalis) są szczątkowym żebrem. Mogą być różnie rozwinięte.

• Wyrostek dodatkowy (processus accesorius) odpowiada właściwemu wyrostkowi poprzecznemu innych kręgów.

Wyrostki stawowe (processus articularis) górne (superior) skierowane przyśrodkowo i do tylu <+ powierzchnia stawowa górna (facies articularis superior)>, dolne (inferior) skierowane bocznie i do przodu <+ powierzchnia stawowa dolna <facies articularis inferior ) >.

• Na stronie bocznej wyrostków stawowych górnych znajduje się owalny guzek kostny zwany wyrostkiem suteczkowatym (processus mamillaris).

Wyrostek kolczysty (processus spinosus), odchodzą prosto ku tyłowi, na końcu są zgrubiałe.

Łuk kręgowy (arcus vertebrae) jest mocny, ogranicza trójkątny lub czasami owalny otwór kręgowy (foramen vertebrale).

Kość krzyżowa (os sacrum).

Powstaje ze zrośnięcia się pięciu kręgów krzyżowych, w wieku 20-25 lat.

Ma kość trójkąta skierowanego wierzchołkiem ku dołowi.

Górna poszerzona część kości nosi nazwę podstawy k. krzyżowej (basis ossis sacri)(do połączenia z kr lędźwiowym), dolna - wierzchołka (apex ossis sacri) (do polączenia z k. guziczną).

Powierzchnia przednia (miednicza) (facies pelvina):

• Gładka i wklęsła, utworzona przez zrośnięte trzony kręgów.

• Miejsca zrośnięte -> kresy poprzeczne (linea transversae), sięgające do

• Otworów krzyżowych miednicznych (foramina sacralia pelvina), ograniczające część środkową k. krzyżowej od części bocznych (pars laterales).

Powierzchnia tylna (grzbietowa) (facies dorsalis):

• Wypukła ku tyłowi, posiada dużo nierówności.

• W linii pośrodkowej przebiega grzebień krzyżowy przyrodkowy (crista sacralis mediana) powstały ze zrośnięcia wyrostków kolczystych czterech górnyh kręgów krzyżowych.

• Wyrostki stawowe zrastają się tworząc grzebień krzyżowy pośrodkowy (crista sacralis intermedia).

• Przy podstawie występują różki krzyżowe (cornua sacralia)

• Szczątkowe wyrostki poprzeczne utworzyły grzebień krzyżowy boczny (crista sacralia lateralis)

• Otwory krzyżowe grzbietowe (foramina sacralia dorsalia)

• Części boczne powstałe ze zrośnietych wyrostków poprzecznych i szczątków żeber, posiadają:

• Powierzchnię uchowatą (facies auricularis) do polączenia z kością biodrową

• Guzowatość krzyżową (tuberositas sacralia)

• Wzdłuż całej kości krzyżowej biegnie kanał krzyżowy (canalis sacralis) zakończony rozworem krzyżowym (hiatus sacralis).

Żebra (costae).

Kość żebrowa (os costale).

Koniec tylny:

• Głowa żebra (caput costale)

• Powierzchnia stawowa (facies articularis capitis costae)

• Grzebień głowy (crista capitis costae) - dzieli powierzchnię stawową

• Szyjka żebra (collum costae) - na niej osadzona głowa

• Guzek żebra (tuberculum costae)

Trzon żebra (corpus costae)

• Kąt żebra (angulus costae)

Mostek (sternum).

Rękojeść mostka (manubrium sterni)

• Wcięcie szyjne (incisura jugularis) - na brzegu górnym mostka

• Wcięcia obojczykowe (incisura clavicularis)- służy do stawowego polączenia z końcem mostkowym obojczyka

• Wcięcie żebrowe I (incisura costalis)- do połączenia z chrząstką pierwszego żebra

Na granicy rękojeści i trzonu wcięcie żebrowe II (incisura costales)

Trzon mostka (corpus sterni)

• Wcięcia żebrowe III, IV, V i VI, VII (incisura costales)

Wyrostek mieczykowaty (processus xiphoideus) - najmniejsza część mostka, na jego końcu.