Krótkie
wprowadzenie do sytuacji czasów i terenu Jezusa:
W
63 p.n.e. Judea znalazła się w strefie bezpośrednich wpływów
imperium rzymskiego. Rzeczywistą władzę w Judei sprawował
namiestnik Antypater, nawrócony na judaizm Idumejczyk, który dzięki
manipulacjom osiągnął duże wpływy u Rzymian. Dzięki rzymskiej
pomocy, jego syn, Herod I Wielki został królem Judei. Rozwinął on
gospodarkę kraju, rozbudował Jerozolimę, przebudował całkowicie
i znacznie powiększył Świątynię Jerozolimską tak, że odtąd
zwana była Świątynią Heroda. Po jego śmierci państwo rozpadło
się, a Rzym zwiększył jeszcze bardziej swe wpływy.
Powstanie
żydowskie (66-73)
W
66 roku wybuchło żydowskie powstanie przeciwko panowaniu rzymskiemu
w Judei. W 67 roku do Galilei wkroczył legion rzymski, który
opanował całą Galileę. Na wiosnę 68 roku w Jerozolimie wybuchły
walk wewnętrzne pomiędzy różnymi żydowskimi stronnictwami.
Osłabiło to siły obrońców. W 70 roku Rzymianie zdobyli
Jerozolimę. Miasto zostało zburzone, a Świątynia Jerozolimska
spalona. Na wiosnę 73 roku upadła ostatni twierdza żydowska
Masada.
W
63 p.n.e. do Judei (od strony Syrii) wkroczył rzymski legion pod
wodzą Pompejusza. Zwolennicy arcykapłana Jana Hyrkana II bez walki
poddali Jerozolimę. Judea znalazła się w strefie bezpośrednich
wpływów imperium rzymskiego. Rzymianie pomniejszyli obszar
prowincji i podporządkowali kontroli prefekta Syrii. Żydzi
otrzymali dużą wolność w sprawach wewnętrznych w Judei.
Jan
Hyrkan II - etnarcha Judei i arcykapłan w latach 63 p.n.e.-40
p.n.e., jednak rzeczywistą władzę sprawował namiestnik Antypater,
nawrócony na judaizm Idumejczyk, który dzięki manipulacjom
osiągnął duże wpływy u Rzymian. Antypater wyznaczył swoich
synów na namiestników: Fazael został namiestnikiem Jerozolimy i
Judei, a Herod został namiestnikiem Galilei. Żydzi nienawidzili
Idumejczyków i w 43 p.n.e. otruli Antypatera. W 40 p.n.e. Antygon II
Matatiasz najechał na Jerozolimę i obalił arcykapłana Hyrkana.
Stracono jednego syna Antypatra, Fazaela. Drugi syn, Herod uciekł, i
poprzez Egipt udał się do Rzymu.
Antygon
II Matatiasz - król Judei i arcykapłan w latach 40 p.n.e.-37 p.n.e.
Senat Rzymski uznał jednak Heroda za legalnego króla Judei. Heord
na czele dwóch legionów rzymskich zdobył Jerozolimę.
Herod
I Wielki - król Judei w latach 37 p.n.e.-4 rok n.e. Żydzi go nie
szanowali, gdyż był dla nich poganinem, Idumejczykiem. Aby zyskać
ich przychylność Herod rozwinął gospodarkę kraju, rozbudował
Jerozolimę, przebudował całkowicie i znacznie powiększył
Świątynię Jerozolimską tak, że odtąd zwana była Świątynią
Heroda. Herod testamentem podzielił Judeę pomiędzy trzech swoich
synów. Sprawowali oni władzę jako tetrarchowie. Archelaos został
tetrarchą Judei i Samarii; Herod Antypas został tetrarchą Galilei
i Perei; Filip został tetrarchą Trachonitis (okręg położony na
wschód od Jeziora Galilejskiego, obejmujący Betanię, Trachonitis,
Auranitis, Gaulanitis i częściowo Panias). Kolejno tracili oni
władzę, a władza w Judei stopniowo przechodziła w ręce rzymskich
prokuratorów.
W
5 roku wybuchło w Judei żydowskie powstanie antyrzymskie, które
zostało krawo stłumione przez legion rzymski stacjonujący w Syrii.
W 6 roku oficjalnie wcielono Judeę i Samarię w skład rzymskiej
prowincji Syrii. Przedstawiciel cesarski w Judei nosił miano
prokuratora i miał swoją siedzibę w Cezarei.
Społeczeństwo
żydowskie w Palestynie wyróżniało dwie "elity",
stronników walczących o wpływy: sadaceuszy i faryzeuszy. Żydzi
jak wcześniej wspomniałem żyli w diasporze po zburzeniu świątyni-
tj rozproszeniu- bardzo popularny był mesjanizm wśród Żydów,
związany z okupacją rzymską. Wielu takich jak Jezusa pojawiali
się, lecz najczęściej ci o mieli największe wpływy likwidowali
ich gdyż działali przeciw ich interesom. Tak więc mesjaszy roiło
się w tamtych czasach dość dużo. Wielu z nich z pewnością była
fałszywa.