Ocena ryzyka zawodowego zbrojarza-betoniarza

Identyfikacja zagrożeń

Lp.	Zagrożenie lub czynnik niebezpieczny, szkodliwy, uciążliwy	Źródło zagrożenia	Możliwe skutki
1	2	3	4
1.	Poruszające się maszyny zagrażające potrąceniem, przygnieceniem.	Poruszające się po placu budowy pojazdy. Powyższe zagrożenie występuje, kiedy nie zostaną określone zasady ruchu na placu budowy i kierownictwo budowy nie podejmie działań organizacyjnych zapobiegających wchodzeniu pracowników na teren pracy maszyn samobieżnych.	Ciężkie uszkodzenie ciała (m.in.: zmiażdżenia, złamania, uszkodzenia organów wewnętrznych) lub nawet śmierć.
2.	Ruchome elementy urządzeń technicznych zagrażające uderzeniem, pochwyceniem.	Urządzenia stanowiące wyposażenie zbrojarni na placu budowy, np. nożyce do cięcia stali, prościarka, giętarka, itp. Zagrożenia występują w przypadku demontażu osłon przekładni pasowych lub trybowych bądź też w przypadku przebywania pracowników wzdłuż wyciąganego pręta zbrojeniowego w czasie prostowania stali.	Ciężkie uszkodzenie ciała.
3.	Przemieszczające się wyroby i materiały zagrażające uderzeniem, przygnieceniem.	Zagrożenie występuje podczas transportu stali z użyciem żurawia bądź podczas nieprawidłowego sposobu magazynowania stali zbrojeniowej w kręgach.	Ciężkie urazy ciała. Obrażenie ze śmiertelnym skutkiem.
4.	Naruszenie konstrukcji obiektu budowlanego – katastrofa budowlana.	Zagrożenie występuje podczas układania zbrojenia lub układania mieszanki betonowej w deskowaniu. Przyczyną jest wadliwe wykonanie deskowania bądź miejscowe przekroczenie dopuszczalnego obciążenia, jakie zostało założone dla danego systemu deskowania.	Ciężkie uszkodzenie ciała lub nawet śmierć.
5.	Obsuwające się masy ziemne zagrażające przygnieceniem.	Zagrożenie występuje podczas układania zbrojenia w deskowaniu ław fundamentowych bądź płyty fundamentowej w przypadku, gdy ww. prace prowadzone są w wykopie o ścianach nie umocnionych, bądź wykonanych o nieprawidłowym nachyleniu.	Ciężkie urazy ciała. Obrażenie ze śmiertelnym skutkiem (możliwe uduszenie pod zwałami gruntu).
6.	Powierzchnie sprzyjające upadkowi na tym samym poziomie.	Nierówne i śliskie drogi komunikacyjne na placu budowy. Brak ciągów komunikacyjnych w obrębie deskowania, np. stropu, gdzie układane są elementy zbrojenia.	Złamania, zwichnięcia kończyn, stłuczenia ciała i urazy głowy.
7.	Ostrza, ostre krawędzie.	Krawędzie ciętych prętów, druty, elementy rusztowań, itp.	Skaleczenia zakłucia, otarcia.
8.	Używanie narzędzi o napędzie elektrycznym.	Elektronarzędzia, takie jak szlifierka kątowa.	Lekkie urazy ciała – skaleczenia, otarcia i stłuczenia, ale także poważniejsze urazy związane z uderzeniem odpryskiem z przecinanego materiału (zwłaszcza niebezpieczne uderzenia odpryskiem w obrębie twarzy – oka).
9.	Używanie narzędzi ręcznych.	Wykorzystywane narzędzia ręczne, takie jak: cęgi, nożyce ręczne do cięcia stali, itp. – zwłaszcza niesprawne lub źle dobrane do wykonywanego zadania.	Skaleczenia, zakłucia, stłuczenia, uderzenia odpryskami materiału, najczęściej dłoni.
10.	Położenie stanowiska pracy na wysokości.	Upadek z wysokości przy układaniu zbrojenia w deskowaniu, w przypadku nie zastosowania zbiorowych środków ochrony zabezpieczających przed upadkiem z wysokości (balustrady bądź niekompletne rusztowania systemowe).	Ciężkie urazy ciała (zwłaszcza stłuczenia, złamania i zwichnięcia, szczególnie kończyn oraz szczególnie niebezpieczne urazy głowy). Obrażenia ze śmiertelnym skutkiem.
11.	Drażniące czynniki chemiczne.	Mieszanka betonowa.	Podrażnienia skóry, rąk, oczu.
12.	Dynamiczne obciążenie fizyczne.	Transport ręczny elementów zbrojenia.	Urazy kręgosłupa, np. przepuklina międzykręgowa.
13.	Statyczne obciążenie fizyczne.	Wymuszona pozycja ciała przy montażu elementów zbrojenia, np.: płyty dennej, stropów.	Naciągnięcia mięśni i stawów. Nawracające bóle zwyrodnieniowe.
14.	Wibracje.	Wibrator pogrążalny, łata wibracyjna.	Krótki czas narażenia, z reguły brak urazów.
15.	Niebezpieczne napięcie w przewodach elektrycznych.	Zagrożenie występuje podczas obsługi elektronarzędzi, takich jak: szlifierka kątowa, wibrator pogrążalny bądź innych maszyn stanowiących wyposażenie zbrojarni w przypadku wystąpienia napięcia na obudowie urządzenia.	Ciężkie urazy ciała. Obrażenie ze śmiertelnym skutkiem.
16.	Zmienne warunki atmosferyczne.	Praca na otwartej przestrzeni.	Choroby układu oddechowego, w tym najczęściej przeziębienia.

KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO					Data …...........		Numer Karty .................................
						Sporządził zespół
Stanowisko pracy Zbrojarz-betoniarz					Liczba narażonych ........................		...................................................... ...................................................... ......................................................
Charakterystyka stanowiska pracy. Praca zbrojarza-betoniarza polega na: obsłudze urządzeń stanowiących wyposażenie zbrojarni zgodnie z instrukcjami użytkowania i instrukcjami bezpiecznej obsługi i konserwacji, przygotowaniu elementów zbrojenia zgodnie z dokumentacją projektową, ułożeniu (montażu) przygotowanych wcześniej elementów zbrojenia w deskowaniu zgodnie z dokumentacją projektową, ułożeniu mieszanki betonowej w deskowaniu zgodnie z dokumentacją projektową i instrukcją bezpiecznego wykonywania prac zbrojarskich i betonowych na placu budowy. Zbrojarz-betoniarz ma do dyspozycji: odzież i obuwie robocze (buty robocze z noskiem oraz buty gumowe do prac przy układaniu mieszanki betonowej), rękawice ochronne oraz nakładki na ramiona przy pracach transportowych. Jest wyposażony w indywidualne środki ochrony zabezpieczające przed upadkiem z wysokości, hełm ochronny z paskiem podtrzymującym oraz okulary ochronne przy pracach związanych z układaniem mieszanki betonowej. Zbrojarz-betoniarz ma także do dyspozycji na stanowisku pracy instrukcje: użytkowania maszyny, bezpiecznego wykonywania prac zbrojarskich i betonowych na palcu budowy, przeciwpożarową dla całego placu budowy. Zbrojarz-betoniarz wykorzystuje w pracy narzędzia i elektronarzędzia: giętarkę mechaniczną i ręczną, klucze do gięcia stali, nożyce mechaniczne i ręczne do cięcia stali, szlifierkę kątową, prościarkę, wibrator pogrążalny i powierzchniowy, pompę do betonu, kosz zasypowy, cęgi, łopatę, młotek, rozściełacze do betonu.					Dokumenty odniesienia: rozp. MPiPS z 26.9.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp (tj. Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650, ze zm.), rozp. MI z 6.2.2003 r. w sprawie bhp podczas wykonywania robót budowlanych (Dz.U. Nr 47, poz. 401), rozp. MG z 18.11.2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bhp w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz.U. Nr 191, poz. 1596, ze zm.), rozp. MG z 20.12.2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn i elementów bezpieczeństwa (Dz.U. Nr 259, poz. 2170, ze zm.), rozp. MIPS z 10.4.2000 r. w sprawie bhp przy ręcznych pracach transportowych (Dz.U. Nr 26, poz. 313, ze zm.), PN-N-18002:2000, instrukcje użytkowania elektronarzędzi i urządzeń stanowiących wyposażenie zbrojarni, instrukcje zakładowe.
Lp.	Zagrożenie	Źródło zagrożenia Wyniki pomiarów	Ciężkość szkód	Prawdopodobieństwo	Oszacowanie ryzyka		Działania profilaktyczne
1	2	3	4	5	6		7
1.	Poruszające się maszyny zagrażające potrąceniem, przygnieceniem.	Poruszające się po placu budowy pojazdy. Powyższe zagrożenie występuje zwłaszcza w sytuacji, kiedy nie zostaną określone zasady ruchu na placu budowy i kierownictwo budowy nie podejmie działań organizacyjnych zapobiegających wchodzeniu pracowników na teren pracy maszyn samobieżnych.	Duża	Mało prawdopodobne	Średnie – dopuszczalne		Stosowanie się do zasad organizacji ruchu na placu budowy. Prawidłowe oznakowanie i oświetlenie ciągów komunikacyjnych na placu budowy, w tym szczególnie miejsc szczególnie niebezpiecznych (np. skrzyżowań). Wykorzystywanie ubrań roboczych z elementami odblaskowymi.
2.	Ruchome elementy urządzeń technicznych zagrażające uderzeniem, pochwyceniem.	Urządzenia stanowiące wyposażenie zbrojarni na placu budowy, np. nożyce do cięcia stali, prościarka, giętarka, itp. Zagrożenia występują także, w przypadku demontażu osłon przekładni pasowych lub trybowych, bądź też w przypadku przebywania pracowników wzdłuż wyciąganego pręta zbrojeniowego w czasie prostowania stali.	Średnia	Prawdopodobne	Średnie – dopuszczalne		Zarówno prace konserwacyjne, jak i prace naprawcze urządzeń eksploatowanych na placu budowy powinny być wykonywane przez uprawnione osoby. Urządzenia powinny być dopuszczone do eksploatacji przez nadzór techniczny na placu budowy.
3.	Przemieszczające się wyroby i materiały zagrażające uderzeniem, przygnieceniem.	Zagrożenie występuje szczególnie, podczas transportu stali z użyciem żurawia bądź podczas nieprawidłowego sposobu magazynowania stali zbrojeniowej w kręgach.	Duża	Mało prawdopodobne	Średnie – dopuszczalne		Prace transportowe z użyciem żurawia powinny być prowadzone wyłącznie przez osoby, które przeszły szkolenie stanowiskowe z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowisku sygnalisty-hakowego.
4.	Naruszenie konstrukcji obiektu budowlanego – katastrofa budowlana.	Zagrożenie występuje podczas układania zbrojenia lub układania mieszanki betonowej w deskowaniu. Przyczyną jest wadliwe wykonanie deskowania bądź miejscowe przekroczenie dopuszczalnego obciążenia, jakie zostało założone dla danego systemu deskowania.	Duża	Mało prawdopodobne	Średnie – dopuszczalne		Zbrojenie można układać tylko na sprawdzonym i odebranym przez kierownictwo budowy deskowaniu. W przypadku układania mieszanki betonowej z kosza zasypowego, mieszankę należy rozprowadzać równomiernie po deskowaniu. Ilość (ciężar) składowanego zbrojenia na deskowaniu, np. stropu należy dobrać do nośności deskowania.
5.	Obsuwające się masy ziemne zagrażające przygnieceniem.	Zagrożenie występuje podczas układania zbrojenia w deskowaniu ław fundamentowych bądź płyty fundamentowej w przypadku, gdy ww. prace prowadzone są w wykopie o ścianach nie umocnionych, bądź wykonanych o nieprawidłowym nachyleniu.	Duża	Mało prawdopodobne	Średnie – dopuszczalne		Kategoryczny zakaz wprowadzania ludzi do wykopu o nieumocnionych bądź nieprawidłowo nachylonych ścianach!
6.	Powierzchnie sprzyjające upadkowi na tym samym poziomie.	Nierówne i śliskie drogi komunikacyjne na placu budowy. Brak ciągów komunikacyjnych w obrębie deskowania, np. stropu, gdzie układane są elementy zbrojenia.	Średnia	Prawdopodobne	Średnie – dopuszczalne		Dbałość o ład i porządek. Działania ograniczające pośpiech. Zachowanie należytej ostrożności.
7.	Ostrza, ostre krawędzie.	Krawędzie ciętych prętów, druty, elementy rusztowań, itp.	Mała	Mało prawdopodobne	Małe – dopuszczalne		Stosowanie rękawic roboczych. Działania ograniczające pośpiech. Zalecenie zachowania należytej ostrożności.
8.	Używanie narzędzi o napędzie elektrycznym.	Elektronarzędzia, takie jak szlifierka kątowa.	Średnia	Mało prawdopodobne	Małe		Stosowanie sprawnych narzędzi (kontrole i eliminowanie narzędzi uszkodzonych). Stosowanie rękawic roboczych. Działania ograniczające pośpiech. Zalecenie zachowania należytej ostrożności.
9.	Używanie narzędzi ręcznych.	Wykorzystywane narzędzia ręczne, takie jak: cęgi, nożyce ręczne do cięcia stali, itp. – zwłaszcza niesprawne lub źle dobrane.	Mała	Mało prawdopodobne	Małe – dopuszczalne		Stosowanie sprawnych narzędzi (kontrole i eliminowanie narzędzi uszkodzonych). Stosowanie rękawic roboczych. Działania ograniczające pośpiech. Zalecenie zachowania należytej ostrożności.
10.	Położenie stanowiska pracy na wysokości.	Upadek z wysokości przy układaniu zbrojenia w deskowaniu, w przypadku nie zastosowania zbiorowych środków ochrony zabezpieczających przed upadkiem z wysokości (balustrady bądź niekompletne rusztowania systemowe).	Duża	Mało prawdopodobne	Średnie – dopuszczalne		Stosowanie w pierwszej kolejności zbiorowych środków ochrony zabezpieczających przed upadkiem z wysokości (balustrad), a tam, gdzie to nie jest możliwe – stosowanie ochron indywidualnych.
11.	Drażniące czynniki chemiczne.	Mieszanka betonowa.	Małe	Mało prawdopodobne	Małe		Stosowanie rękawic i okularów ochronnych. Stosowanie kremów do rąk.
12.	Dynamiczne obciążenie fizyczne.	Transport ręczny elementów zbrojenia.	Średnie	Prawdopodobne	Średnie – dopuszczalne		Obowiązek przestrzegania norm dotyczących ciężaru oraz dystansu, jaki mogą pokonywać pracownicy przy transporcie ręcznym. Wykorzystywanie urządzeń pomocniczych. Dodatkowe szkolenia z zasad podnoszenia ciężarów oraz zespołowego przenoszenia elementów o dużych gabarytach (szczególnie długich).
13.	Statyczne obciążenie fizyczne.	Wymuszona pozycja ciała przy montażu elementów zbrojenia, np.: płyty dennej, stropów.	Średnie	Prawdopodobne	Średnie – dopuszczalne		Stosowanie dodatkowych przerw w pracy. Wykorzystywanie zbrojeń prefabrykowanych. Zmienność wykonywanych czynności. Właściwe przygotowanie się do planowanych zadań.
14.	Wibracje.	Wibrator pogrążalny, łata wibracyjna.	Mała	Mało prawdopodobne	Małe – dopuszczalne		Przestrzeganie instrukcji użytkowania i/lub instrukcji bezpiecznej obsługi i konserwacji urządzenia.
15.	Niebezpieczne napięcie w przewodach elektrycznych.	Zagrożenie występuje podczas obsługi elektronarzędzi, takich jak: szlifierka kątowa, wibrator pogrążalny, bądź innych maszyn stanowiących wyposażenie zbrojarni w przypadku wystąpienia napięcia na obudowie urządzenia.	Duże	Mało prawdopodobne	Średnie – dopuszczalne		Prace konserwacyjne przeprowadzane przez osoby z odpowiednimi kwalifikacjami. Przeprowadzanie okresowych przeglądów stanu elektronarzędzi i urządzeń zasilanych energią elektryczną. Regularne pomiary sprawdzające skuteczność ochron przeciwporażeniowych.
16.	Zmienne warunki atmosferyczne.	Praca na otwartej przestrzeni.	Średnia	Prawdopodobne	Średnie – dopuszczalne		Używanie przydzielonych sortów ubraniowych z uwzględnieniem aktualnie występujących warunków atmosferycznych.
Uwagi: Brak lub niestosowanie zabezpieczeń powoduje podwyższenie kategorii ryzyka, tzn. zwiększa prawdopodobieństwo zaistnienia wypadku, choroby.						Zatwierdził: