Prawidłowa konfiguracja napędów IDE

Niemal codziennie na forum.cdrinfo.pl pojawiają się pytania na temat tego w jaki sposób poprawnie podłączyć nagrywarkę IDE do komputera. Ze względu na sporą ilość możliwych konfiguracji poniżej zamieszczam kilka propozycji. Mam nadzieję, że wielu użytkownikom zaprezentowane porady pomogą pozbyć się problemów związanych z nieprawidłowo podpiętymi urządzeniami IDE – zarówno dysków jak i napędów optycznych.

Kontroler interfejsu IDE dostępny w każdym komputerze składa się z dwóch kanałów, do których możemy podłączy po dwa urządzenia. Każde z urządzeń musi mieć swoje określone miejsce. Do tego celu służą specjalne zworki znajdujące się z tyłu urządzenia.

Na jednym kanale mogą pracować dwa urządzenia. Jednak by to było możliwe, każde z nich musisz odpowiednio skonfigurować. Zasada konfiguracji trybu pracy urządzeń IDE jest taka sama zarówno dla dysków twardych, jak i napędów optycznych. Jedno urządzenie należy ustawić w trybie pracy MASTER, a drugie w trybie SLAVE. Na jednym kanale nie mogą pracować dwa urządzenie ustawione w tym samym trybie ? np. SLAVE. Dokładny opis sposobu ustawienia zworek na tylnym panelu nagrywarki znajdziesz w dokumentacji nagrywarki lub na jej obudowie.

W dalszych przykładach będę bazować na konfiguracji czterech urządzeń IDE ? dwa dyski twarde oraz nagrywarka i napęd CD/DVD-ROM. Dzięki temu będzie możliwe przedstawienie zdecydowanej większości przypadków, z którymi możesz mieć do czynienia. Jeżeli w Twoim komputerze posiadasz np. tylko jeden dysk, to wystarczy, że zostawisz puste miejsce.

Wariant optymalny, chociaż nie zawsze realny. Dysk twardy, na którym jest zainstalowany system, musi być zawsze podpięty do pierwszego kontrolera jako pierwszy ? MASTER. Co do tego nie ma najmniejszych wątpliwości. Natomiast wszystkie pozostałe urządzenia w miarę możliwości podłączamy na oddzielnych kablach do oddzielnych kontrolerów. Każde z urządzeń ustawiamy jako MASTER. Oczywiście, nie każdy może skorzystać z tej możliwości, gdyż przy konfiguracji, w której mamy dwa dyski twarde, nagrywarkę oraz CD/DVD-ROM musimy dysponować aż czterema kanałami ? innymi słowy, musisz mieć dwa kontrolery. W praktyce będzie to wyglądało mniej więcej tak:

 Pierwszy kontroler

o Kanał Primary – dysk twardy w trybie Master

o Kanał Secondary – drugi dysk twardy w trybie Master

 Drugi kontroler

o Kanał Primary – nagrywarka płyt CD/DVD w trybie Master

o Kanał Secondary – czytnik płyt CD/DVD w trybie Master

Zaletą tego rozwiązania jest maksymalna wydajność całego zestawu i wszystkich urządzeń IDE, ponieważ nie mamy tutaj do czynienia z sytuacją, w której wolniejszy napęd ogranicza inne urządzenia podłączone do tego samego kanału.

Wariant rozsądny ? chociaż nie najlepszy. W przypadku, gdy dysponujemy jedynie starszą płytą główną z jednym kontrolerem i dwoma kanałami, cztery urządzenia musimy podłączyć w następujący sposób.

 Pierwszy kanał kontrolera

o Master – dysk twardy

o Slave – czytnik płyt CD/DVD

 Drugi kanał kontrolera

o Master – nagrywarka płyt CD/DVD

o Slave – drugi dysk twardy

Rozwiązanie to jest zoptymalizowane dla wydajnego i bezproblemowego zapisu płyty CD/DVD oraz stabilnej pracy całego zestawu, jednak posiada pewne wady. Otóż chodzi o to, że na każdym kanale szybkość urządzeń zrówna się z najwolniejszym na kanale. W przypadku pierwszego kanału załóżmy, że dysk pracuje jako UDMA 100, a napęd CD jako UDMA 33 ? w takiej konfiguracji szybkość dysku zostanie ograniczona do UDMA 33, co będzie skutkowało spadkiem wydajności.

Jeżeli spadek wydajności jest w Twoim przypadku zauważalny, pozostaje dokupienie dodatkowego kontrolera IDE na karcie PCI (np. Promise lub HPT) i podłączenie do niego urządzeń zgodnie z opisanym wcześniej układem ? każde urządzenie na innym kanale.

Warto wspomnieć o tym, że niektóre urządzenia nie chcą ze sobą współpracować, a co za tym idzie ? moja propozycja może okazać się nieprzydatna, dlatego musisz sam popróbować. Pamiętaj przy tym, że jeżeli podłączysz dwa urządzenia o różnej prędkości pracy do jednego kanału, to szybsze urządzenie dopasuje się do tego wolniejszego ? będzie mniej wydajne.

W miarę możliwości nie podłączaj starych dysków na stałe do komputera, w którym znajdują się inne, wydajniejsze dyski lub napędy IDE. Jeżeli musisz to zrobić, to staraj się tak dobrać konfigurację, by stary dysk był podłączony jako samodzielne urządzenie, a przynajmniej nie znajdował się na jednym kablu z systemowym dyskiem twardym. Dzięki temu nie będziesz spowalniać pracy systemu. Zalecam jednak, by takie dyski podpinać jedynie okazjonalnie na czas zgrywania danych.

Unikaj również podpinania napędu CD/DVD-ROM oraz nagrywarki na jednym kanale, gdyż może to być przyczyną problemów przy tworzeniu kopii płyt 1:1. Chodzi o to, że magistrala IDE posiada pewne ograniczenia, w myśl których transfer danych nie może odbywać się równocześnie. Dlatego wymaga się, by napędy, które mają pracować w tym samym czasie (nagrywarka i CD/DVD-ROM), były podłączone do różnych kanałów, dzięki czemu omijasz ograniczenia.

Na koniec jeszcze jedna uwaga związana z podłączaniem napędów IDE. Otóż nigdy nie używaj opcji Cable Select, gdyż przysporzy Ci to jedynie wielu problemów, a zapanowanie nad układem urządzeń wbrew pozorom będzie bardzo trudne.

Osoby posiadające napędy optyczne i twarde dysku współpracujące z kontrolerem SATA nie muszą się martwić od właściwe podłączenie wszystkich urządzeń. Nowy rodzaj kontrolera nie wymaga ustawienia kolejności napędów i wszystkie urządzenia działają niezależnie od siebie.