Producent jest podmiotem gospodarczym, który decyduje co i ile wytwarzać. Stosując wybraną technologię oraz organizację produkcji producent dostarcza na rynek dobra kupowane następnie przez konsumentów.

Przedsiębiorstwo – jest to zespół osobowych, rzeczowych oraz finansowych czynników wytwórczych zorganizowanych i skoordynowanych w celu prowadzenie działalności gospodarczej związanej z wytwarzaniem dóbr oraz świadczeniem usług – a zatem podejmowanym przedsięwzięciem gospodarczym – i wytwarzania w ten sposób nowych wartości, tworzących
w sumie dochód narodowy.

Produkcja polega na kombinowaniu (łączeniu) określonych czynników produkcji (zasobów) w celu osiągnięcia efektu w postaci wytworzonych produktów i usług.

Technologia produkcji wskazuje jakie czynniki produkcji (zasoby) muszą być połączone za sobą w celu wytworzenia określonego dobra oraz w jakich proporcjach należy je ze sobą łączyć. Każdą technologię charakteryzują określone dla niej współczynniki technologiczne. Współczynniki technologiczne określają ilości danego zasobu (czynnika produkcji), które należy użyć w celu wyprodukowania jednostki wyrobu. (przykład technologii stali).

Zależność pomiędzy wielkością produkcji a rozmiarem nakładu czynników produkcji przedstawia funkcja produkcji. Funkcja produkcji określa maksymalne rozmiary produkcji jakie są możliwe do osiągnięcia przy różnym poziomie nakładów.

Q = f(F1, F2, ..., Fn)

Technologia kapitałochłonna – wysoka wydajność czynnika technicznego skłania do stosowania go w większym stopniu niż czynnika pracy;

Technologia pracochłonna – wysoka wydajność i niski koszt pracy skłaniają do substytucji czynnika kapitałowego czynnikiem pracy.

Nakład (inaczej: czynnik produkcji) to dobro lub usługa wykorzystywane w procesie produkcji.

Głównym celem działalności przedsiębiorstwa jest maksymalizacja zysku.

Czynniki produkcji dzielimy na stałe i zmienne. Czynniki stałe to takie czynniki, których nakład nie ulega zmianie wraz ze zmianami rozmiarów produkcji. Czynniki zmienne to takie czynniki, których nakład ulega zmianie wraz ze zmianami rozmiarów produkcji.

Krótki okres czasu to taki, w którym nie zmienia się technologia produkcji. Przedsiębiorstwo wytwarza dany produkt przy pomocy tej samej technologii niezależnie od czasu.

W długim okresie czasu następują zmiany w technologii produkcji wynikające z postępu technicznego.

Podstawowe założenia analizy funkcji produkcji w krótkim okresie czasu są następujące:

• istnieje tylko jeden czynnik zmienny

• istnieje tylko jeden czynnik stały

• technologia produkcji jest dana

• czynniki produkcji mogą łączyć się ze sobą w różnych proporcjach

• produkt jest jednorodny.

Produkt przeciętny otrzymujemy dzieląc wielkość produkcji całkowitej przez ilość zatrudnionych pracowników. Przeciętny produkt pracy zapiszemy następująco:

PP_L = PC/L

PP_L oznacza wielkość produkcji przypadającej w danym okresie na jednego pracownika.

Produkt marginalny określa nam w jaki sposób wzrośnie produkcja całkowita w wyniku dodania do procesu produkcji jednego pracownika.

PML = Δ PC/ Δ L

Prawo malejących przychodów: zwiększając nakład czynnika zmiennego (przy założeniu stałości pozostałych czynników) osiągamy taki punkt, po przekroczeniu którego każda dodatkowa jednostka czynnika zmiennego daje coraz mniejsze przyrosty produkcji. Produkcyjność kolejnego czynnika zmiennego zmniejsza się – PM maleje.

Zależność pomiędzy produktem całkowitym, przeciętnym i marginalnym

1. Producent będzie zwiększał nakład czynnika zmiennego dopóki PP będzie rósł a PM będzie większa od PP.

2. Przedmiotem decyzji producenta jest odcinek zmniejszającej się produkcyjności marginalnej i zmniejszającej się produkcyjności przeciętnej.

3. Jeżeli PP wzrasta to PM jest większe od PP (odcinek 0D) i na odwrót (odcinek DF).

4. W miejscu gdzie PP osiąga max. to zrównuje się z PM.

5. Produkcyjność całkowita jest sumą kolejnych produkcyjności krańcowych.

6. Krzywa produkcyjności marginalnej PM wzrasta szybciej i szybciej opada od krzywej produkcyjności przeciętnej PP.

7. Krzywa PM wcześniej osiąga max. niż krzywa PP.

8. Produkcyjność krańcowa PM równa się zero gdy produkcyjność całkowita PC jest max.

Stosunek zgodnie z którym można zastąpić jeden czynnik produkcji drugim tak, aby wielkość produkcji nie uległa zmianie nazywa się marginalną stopą technicznej substytucji – MSTS.

MSTS = - Δ K/ Δ L = PM_L / PM_K

Δ L * PM_L = - Δ K * PM_K

PM_L / PM_K = - Δ K / Δ L = MSTS

Izokwanta produkcji jest wypukła w stosunku do początku układu współrzędnych, dlatego mamy tutaj do czynienia ze zjawiskiem malejącej marginalnej stopy technicznej substytucji.

Malejąca MSTS oznacza, że w miarę zastępowania czynnika kapitału przez coraz większą ilość czynnika pracy zmniejsza się ilość kapitału, którą można zastąpić przez każdą dodatkową jednostkę pracy.

Optymalna kombinacja czynników znajduje się w punkcie styczności linii jednakowego kosztu z możliwie najwyżej położoną izokwantą produkcji. Jest to punkt równowagi przedsiębiorstwa, w którym osiąga ono maksymalną produkcję przy danym koszcie całkowitym.