Historia turystyki jest nierozłącznym elementem historii ludzkości. Ludzie przemieszczali się zawsze w poszukiwaniu pożywienia i miejsca zamieszkania jednak za początek turystyki uznaje się moment, gdy człowiek zaczął podróżować w celach poznawczych.
Historia turystyki na świecie
1) Starożytność
Starożytni Egipcjanie podróżowali do miejsc kultu religijnego oraz w celu zobaczenia piramid. Pierwsze wędrówki o charakterze turystycznym, a nie handlowym datuje się na 4000 rok p.n.e.
Starożytni Grecy i Rzymianie podróżowali w celach handlowych, wojennych bądź z zamiarem uczestniczenia w igrzyskach i uroczystościach religijnych. Już w starożytności można zaobserwować początki przemysłu turystycznego, powstanie patronów - opiekujących się przyjezdnymi, sanatoriów, domów wczasowych, map drogowych i voucherów- dokumentów upoważniających do noclegów w zajazdach.
2) Średniowiecze
System feudalny i upadek wielu gospodarstw sprawiły, że w średniowieczu nastąpił zastój w podróżowaniu. Podróżowali głównie kupcy i pielgrzymi do miejsc kultu religijnego oraz studenci na wyższe uczelnie do Włoch i Rzymu.
3) Wielkie Odkrycia Geograficzne
Wiek XIV i XV to okres wielkich wypraw i wielkich dokonań. Od odkrycia Ameryki przez Krzysztofa Kolumba (1492r.) do opłynięcia globu przez Magellana (1519r.)
4) Wiek XVII i XVIII
Powstanie miejscowości leczniczych i typowo turystycznych, rozwój podróżowania do Ameryki, wypraw w wysokie góry oraz literatury podróżniczej.
1786 - zdobycie przez Anglików Mont Blanc (4807 n.p.m.)
5) Wiek XIX i XX
Rozwój turystyki masowej nastąpił dzięki rozwojowi środków transportu, rozwojowi przemysłu i wzrostowi poziomu oświaty i świadomości społecznej. Rozwój lokomocji pociąga rozwój infrastruktury turystycznej w miejscowościach, do których przybywa coraz więcej turystów. Rozwój transportu morskiego sprawia, że do Europy przybywa coraz więcej turystów z Ameryki, a rozwój motoryzacji wpływa na rozbudowę dróg.
1841 - otwarto pierwsze biuro turystyczne, THOMAS COOK
1861 - w Norwegii powstaje organizacja "Poznaj swój kraj"
1882 - powstają pierwsze zrzeszenia hotelarzy w Szwajcarii
1886 - powstają pierwsze zrzeszenia hotelarzy w Austrii
1901 - w Nowej Zelandii powstaje pierwszy państwowy organ do spraw turystyki
1909 - w Austrii powstaje referat turystyki
1924 - budowa pierwszej autostrady we Włoszech
1934 - powstaje Międzynarodowy Związek Oficjalnych Organizacji Turystycznych (UIOOPT).
Historia turystyki w Polsce
Rozwój turystyki w Polsce można podzielić na pięć okresów:
prekursorski (wczesnohistoryczny) do roku 1873
początkowy w latach (1873 - 1918)
wzrostu w latach 1918 - 1939
turystyki gospodarki centralnie planowanej w latach 1945 - 1989
turystyki masowej po roku 1989
Okres prekursorski
Okres prekursorski w Polsce trwał do roku 1873 - głównymi celami podróży były obiekty religijne, a także uzdrowiska. Od XV wieku rozwijały się wyjazdy do kąpielisk nadmorskich. Rok 1643 to data powstania pierwszego przewodnika po Warszawie. Duży wpływ na rozwój podróży miały polskie królowe: Bona zwiększyła zainteresowanie Włochami i wyjazdami do tego kraju, natomiast Królowa Marysieńka, która musiała często wyjeźdzać do uzdrowisk.
Okres początkowy
Rok 1873 został nieprzypadkowo wybrany jako początek tego okresu - w tym roku powstało Galicyjskie Towarzystwo Tatrzańskie, w 1919 roku przemianowane na Polskie Towarzystwo Tatrzańskie. Zajmowali się organizacją szlaków, schronisk i spisów zabytków na terenie polskich gór. Tatry odegrały sporą rolę w tym okresie.
Okres międzywojenny
Wraz z rozwojem polskiej państwowości pojawiają się pierwsze polskie organizacje i przedsiębiorstwa związane z turystyką - w 1920 roku powstaje biuro podróży Orbis, a w 1929 - linie Lotnicze LOT.
Rośnie liczba wyjazdów do uzdrowisk i letnisk. Popularne stają się wycieczki poznawcze po kraju, mecenat nad turystyką przejmuje państwo. Organizowane są imprezy turystyczno-kulturalne jak Dni Morza czy Święto Gór. Popularne stają się również wyjazdy zagraniczne.
Okres PRL-u
Okres Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej zablokował przede wszystkim możliwość podróży międzynarodowych, chyba, że były to wyjazdy do krajów bloku wschodniego. Częstsze stają się wczasy pracownicze (w 1949 powstał Fundusz Wczasów Pracowniczych). Zaczęły powstawać organizacje turystyczne i krajoznawcze, takie jak PTTK (Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze).
Okres współczesny
Po upadku komunizmu turystyka w Polsce przybrała więcej cech turystyki masowej. Dzięki wprowadzeniu gospodarki rynkowej możliwe stały się także podróże zagraniczne.
W XX wieku rozwój następował także dzięki kolei - szybciej i wygodniej można było dostać się do tak atrakcyjnych turystycznie miejsc jak Zakopane, Karpacz czy Krynica. Rozwijają się nadmorskie uzdrowiska, np. Świnoujście.