BLOK 7: Rozwój emocji

Ontogeneza pierwotnych emocji.

Do emocji pierwotnych zalicza się takie emocje, które wytworzyły się jako
pierwsze i miały charakter adaptacyjny dla człowieka. Emocje pierwotne dają
się zauważyć nie tylko u człowieka, ale u gatunków niższych. Daje to
ciągłość ewolucyjną. E. pierwotne kształtują się u człowieka już w pierwszym
roku życia, i są to m.in.: emocja wstrętu, emocja gniewu, emocja zdziwienia,
emocja smutku, emocja radości. Zadania adaptacyjne wiążą się z bezpośrednio
z odpowiedziami, zawsze występują ilekroć występuje uruchomienie danego
motywu.
- głównie jest to wszystko związane z charakterem adaptacyjnym (myśliwi i zbieracze – emocje w toku ewolucji)

Emocje samoświadomości

Emocje samoświadomosciowe (uwewnętrznione) 

• Pojawiają się w późniejszym okresie rozwoju 

• Są wynikiem złożonych procesów poznawczych, którą osią jest pojęcie Ja 

• Nie można ich opisać obserwując specyficzny zespół ruchów mięsni mimicznych, Konieczn jest tu raczej obserwacja ruchów ciała 

• Nie ma określonych czynników wyzwalających te emocje 

• Należą do nich: zażenowanie, duma, wstyd, poczucie winy. 

Socjalizacja zasad okazywania emocji

Modelowanie – dopasowanie reakcji afektywnych do zachowań matki – od 3 miesiąca.

• Wzmacnianie – ok. 1 r. .ż. (np. poprzez karanie i nagradzanie).

• Identyfikowanie i nazywanie emocji – po 2 r. ż.

• Uczenie kontrolowania emocji – zasady okazywania emocji – oczekiwania i postawy społeczeństwa odnośnie sposobu wyrażania afektu.

Selektywny uśmiech społeczny- skierowany do znanych osób, przede wszystkim matki (występuje ok. 2-3 miesiąca życia)

Lęk przed obcymi- okazywanie niezadowolenia, niepokoju i ostrożności na widok nieznanych twarzy (pojawia się ok. 6 miesiąca życia)

Lęk przed rozstaniem- okazywanie rozpaczy i protestu w sytuacji rozdzielenia z opiekunem (występuje ok. 12 miesiąca życia)

Rozwój rozpoznawania ekspresji emocji

1. Zdolność do rozpoznawania emocji na podstawie ekspresji mimicznej jest istotnym komponentem inteligencji emocjonalnej; jego szczególne znaczenie polega na tym, że jest to jeden z komponentów najwcześniejszych rozwojowo i stanowi podstawę rozwoju pozostałych zdolności emocjonalnych;

 

2. Zdolność ta, mimo swej powszechności, z jednej strony, a sytuacyjnego i kulturowego uwarunkowania – z drugiej, jest zróżnicowana indywidualnie.

 

3. zdolność ta rozwija się dzięki nabywaniu doświadczeń emocjonalnych, dokonujących się w toku kontaktów społecznych; stąd różnice indywidualne w zakresie tej zdolności pozostają w związku z właściwościami środowiska społecznego jednostki i zarazem w związku z jej właściwościami indywidualnymi.

 

5. powinna być mierzona raczej za pomocą zadań testowych aniżeli samoopisowych kwestionariuszy.

6. Zdolność do rozpoznawania emocji na podstawie ekspresji mimicznej doskonali się z wiekiem. Zmiany rozwojowe dotyczą między innymi rodzaju spostrzeganych emocji; dzieci stosunkowo wcześnie potrafią rozpoznać podstawowe emocje proste, natomiast u osób dorosłych różnice indywidualne ujawniają się zwłaszcza w zakresie zdolności do rozpoznawania ekspresji mieszanych. Zadania w SIET – fotografie twarzy wyrażające głownie stany złożone, mieszankę emocji prostszych.

7. Z wiekiem zmieniają się też możliwe do uchwycenia przejawy rozpoznawania emocji; u młodzieży i osób dorosłych, w związku z dostępnością werbalnego kodu reprezentowania emocji, naturalnym przejawem rozpoznania jest umiejętność powiązania emocji z odpowiednią nazwą.

8. Główną funkcją zdolności do rozpoznawania ekspresji jest porozumiewanie się z otoczeniem społecznym;

1. percepcja, ocena i ekspresja emocji

ØZdolność do rozpoznawania emocji na podstawie korelatów fizjologicznych oraz myśli;

ØZdolność do identyfikacji emocji innych -  wygląd, ton głosu, etc.

ØUmiejętność adekwatnego wyrażania emocji oraz potrzeb z nimi związanych;

ØZdolność do rozróżnienia adekwatnych i nieadekwatnych lub prawdziwych i fałszywych niewerbalnych przekazów;