Rogier van der Weyden „Zdjęcie z Krzyża”

Rozpoznanie dzieła	tytuł: „Zdjęcie z krzyża” autor: Rogier van der Weyden data: ok. 1435 technika: olej na desce wymiary: 220 × 262 cm znajduje się w Muzeum Prado (Madryt)
Kompozycja	zamknięta; dynamiczna: przewaga elementów ukośnych, układ draperii tkanin, elementy wydają się być ruchome; silniejszy akcent po lewej stronie – zaznaczony czerwienią i niebieską tkaniną; kulisowa: niektóre postacie są przysłonięte, przez inne; brak oddania głębi pomieszczenia, w tle gładka ściana ze złoconego drewna + maswerki w górnych rogach ; kształt pola obrazowego: zbliżone do prostokąta poziomego z kwadratem na górze; wieloplanowa: scena zdjęcia z krzyża, omdlenia Maryi oraz podtrzymującego ją mężczyznę; ludzie zebrana za główną sceną; mężczyzna na drabinie;
Kolorystyka	brak wyraźnych kontur, poszczególne elementy ukazane za pomocą koloru i cienia, a nie wyraźnych kresek; przeważają kolory ciepłe; kolory ziemi z wyjątkiem niebieskiej szaty Marii; barwy chromatyczne: odcienie żółci, czerwieni, oranżu, oliwkowej zieleni i ciemnych odpowiedników tych kolorów; kolory stonowane; brak kolorystycznego zróżnicowania pod względem planów;
Światłocień	światło naturalne, pada z lewej strony obrazu; modeluje osobowy i przedmioty znajdujące się na obrazie; podkreśla fałdy i załamania draperii, w przypadku białego materiału – ostre; postać Chrystusa zdaje się być dodatkowo oświetlona, efekt lśnienia;
Ekspresja	cierpienie oddane poprzez gestykulację poszczególnych postaci oraz mimikę; ekspresyjne draperie; tchnienie cierpienia, nastrój pełen bóli, wyczuwa się pewną kameralność, intymność; dopracowane, starannie wykończone, realistyczne; plastycznie opracowane postaci; nierozerwalny związek Matki i Syna ukazany przez identyczną pozę, bladość skóry, zamknięte oczy;
Treść	przedstawia jedną ze scen pasyjnych (fragmenty Ewangelii opowiadające o męce Pańskiej); osoby na obrazie: Chrystus, Józef z Arymatei (podtrzymuje martwe ciało Jezusa), Maryja, Jan Ewangelista i Maria Magdalena (umieszczeni po bokach kompozycji, jakby zamykający ją); ukazanie motywu zdjęcia z krzyża, tym samym nawiązanie do sceny nowotestamentowej obecnej we wszystkich czterech ewangeliach (Mt.27:57-60; Mk.15:42-47; Łk.23:50-56; J.19:38-42 ); obecność Maryi, o której żadnej z Ewangelistów nie wspomina;
Wnioski końcowe	Ogromne rozmiary obrazu powodują, że postacie mają niemal naturalne rozmiary. Zachwycający realizm i dbałość o oddanie emocjonalności tej sceny powoduje, że odbiorca współodczuwa cierpienie Maryi. Autor w niezwykły sposób podkreślił znaczenie Maryi w kulturze, jej uczucia i emocje. Jest to o tyle innowacyjne, gdyż jej emocje i uczucia zostały niemal doszczętnie pominięte w przekazach biblijnych. Przedstawienie samej sceny nawiązuje do typowej kompozycji pasji, jednak nie podporządkowuje się do końca jej kanonom. Przekaz litości, miłości i cierpienia obecnego w każdej piecie, dopełniony jest współcierpieniem pomiędzy Maryją a Chrystusem. Współodczuwanie tak silnych emocji jest podkreślone niezwykłym jak dla kompozycji piety ułożeniem względem siebie ciał matki i syna (zwykle Maryja trzymała na kolanach martwe ciało Chrystusa).