INSTYTUT HISTORII
UNIWERSYTET W BIAA
YMSTOKU
PLAC UNIWERSYTECKI 1
15-420 BIAA
YSTOK
TEL./FAX [phone] S Y L A B U S
E-MAIL: [e-mail]
www.historia.uwb.edu.pl
TYTUA
ZAJ
Ć: Socjologia (dla historyków)
PROWADZ
CY: mgr Radosław Poniat
RODZAJ ZAJ
Ć:
Konwersatorium
* wykład, ćwiczenia, warsztaty,
konwersatorium, seminarium
ROK I RODZAJ STUDIÓW:
I rok, studia stacjonarne
*stacjonarne, niestacjonarne,
uzupełniające
SEMESTR:
letni
* letni, zimowy, cały rok
LICZBA GODZIN
30
W SEMESTRZE:
Proponowane zajęcia mają zapoznać studentów historii z podstawowymi
koncepcjami i osiągnięciami socjologii oraz przygotować ich do korzystania z
literatury socjologicznej. Tematy spotkań podzielić można na następujące grupy:
a) klasycy socjologii i ich wpływ na rozwój dyscypliny, wprowadzone przez nich
CEL ZAJ
Ć: podstawowe pojęcia i koncepcje;
b) praktyczne zastosowania socjologii i jej wpływ na naszą egzystencję (socjologia
organizacji i rządzące polityką sondaże);
c) stratyfikacja społeczeństwa i nierówności społeczne;
d) punkty styczne socjologii i historii, zjawisko tradycji i pamięci historycznej.
Zajęcia będą przybierały formę dyskusji nad zagadnieniami zawartymi w
OPIS ZAJ
Ć:
przeczytanych lekturach i wysłuchanych referatach.
Podstawą do zaliczenia zajęć na ocenę dostateczną będą:
a) obecność na zajęciach i przygotowanie do nich;
b) odbycie z prowadzącym rozmowy zaliczeniowej.
Aby otrzymać wyższą ocenę należy dodatkowo spełnić dowolne z poniższych
FORMA ZALICZENIA:
kryteriów:
a) wykazać się wysoką aktywnością podczas zajęć,
b) wygłosić referat,
c) napisać recenzję wybranej książki socjologicznej.
LICZBA
L.P. TEMAT ZAJ
Ć
GODZIN
1. Zajęcia organizacyjne 2
Prezentacja planu zajęć i zasad zaliczenia, przydzielenie referatów.
2. Szacowni klasycy I  O Marksie przed marksizmem i początkach socjologii wiedzy 2
Marks i jego wkład w tematykę socjologiczną. Pojęcia ideologii i klasy społecznej.
Lektura: Marx Karl, Engels Friedrich, Ideologia niemiecka, (w:) Marks Karol, Pisma wybrane.
Człowiek i socjalizm, Warszawa 1979, s. 229-280.
Foucault Michel, Historia szaleństwa w dobie klasycyzmu, Warszawa 1987, s. 349-366.
3. Szacowni klasycy II  Durkheim i o metodzie socjologicznej słów kilka 2
Zagadnienie analizy danych zastanych i wskaz
ników obserwacyjnych. Samobójstwo jako z
ródło
informacji na temat życia społecznego.
Lektura: Durkheim Emile, Samobójstwo, Warszawa 2006, s. 185-350 (ks. II, rozdz. 1-5).
1/3
INSTYTUT HISTORII
UNIWERSYTET W BIAA
YMSTOKU
PLAC UNIWERSYTECKI 1
15-420 BIAA
YSTOK
TEL./FAX [phone] S Y L A B U S
E-MAIL: [e-mail]
www.historia.uwb.edu.pl
4. Szacowni klasycy III  Czy u Webera typ idealny biurokracji = najlepsza biurokracja? 2
Pojęcie typu idealnego i idealizacji. Natura władzy i panowania, typy legitymizacji. Weberowski
opis biurokracji jako przykład typu idealnego.
Lektura: Weber Max, Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej, Warszawa
2002, s. 158-192.
5. mniejSzacowni klasycy I  Prawo Parkinsona i biurokracja na wesoło 2
Analiza patologii biurokracji i poszukiwanie systemowych przyczyn ich występowania.
Lektura: Parkinson Cyril N., Prawo Parkinsona czyli w pogoni za postępem, Warszawa 1992.
Szczerski Krzysztof, Porządki biurokratyczne, Kraków 2004, s. 31-42.
6. mniejSzacowni klasycy II  O ciężkiej pracy arystokratów 2
Styl życia jako wyznacznik pozycji społecznej. Ostentacyjna konsumpcja i dobre maniery w
walce o dominację kulturową.
Lektura: Veblen Thorstein, Teoria klasy próżniaczej, Warszawa 1998, s. 5-81, 284-313 (rozdz.
I-IV, XIV).
7. Metody ilościowe w socjologii  Czyli do czego służy sondaż? 2
Podstawowe zagadnienia związane z sondażami i ich wykorzystaniem w życiu społecznym.
Lektura: Co najmniej trzy sondaże opublikowane w prasie (musi być sporządzona z nich
notatka!).
Sułek Antoni, Ogród metodologii socjologicznej, Warszawa 2002, s. 27-99.
Referat: Jak sfałszować badania społeczne?  Dyoniziak Ryszard, Sondaże a manipulowanie
społeczeństwem, Toruń 2004, s. 27-93.
8. Struktura społeczna (prawie) bez problemów 2
Przegląd podstawowych pojęć odnoszących się do struktury społecznej (stratyfikacja, klasa,
warstwa i stan). Nowe grupy społeczne.
Lektura: Domański Henryk, Struktura społeczna, Warszawa 2004, s. 35-82 (rozdz. 3-5).
Referat: Czy kobiety i homoseksualiści są grupami społecznymi?  Castells Manuel, Siła
tożsamości, Warszawa 2008, s. 179-276.
9. Problemy ze strukturą  Do czego służą szkoła, filharmonia i  Słownik poprawnej 2
polszczyzny ?
Pojęcia habitusu i przemocy symbolicznej. Szkoła jako narzędzie dominacji kulturowej.
Lektura: Bourdieu Pierre, Passerou Jean-Claude, Reprodukcja: elementy teorii systemu
nauczania, Warszawa 2006, s. 193-232 (cz. 2, rozdz. 2)
10. Historyczne pozostałości I  Czyli szlachta wiecznie żywa 2
Wpływ tradycji historycznej na zachowania społeczne. Analiza cech społeczno-kulturowych
potomków drobnej szlachty.
Lektura: Bartkowski Jerzy, Tradycja i polityka. Wpływ tradycji kulturowych polskich regionów
na współczesne zachowania społeczne i polityczne, Warszawa 2003, s. 305-420 (rozdz. IV).
Referat: Historia a rozwój gospodarczy  Putnam Robert D., Demokracja w działaniu. Tradycje
obywatelskie we współczesnych Włoszech, Kraków 1995, s. 184-250 (rozdz. 5).
11. Historyczne pozostałości II  Pamiętanie, zapominanie i wymyślanie przeszłości 2
Świadomość przeszłości w społeczeństwie. Konflikt pamięci oficjalnej z pamięcią zbiorową.
Upamiętnianie, mitologizowanie i celowa amnezja historyczna. Jak wygląda historia Polski w
2/3
INSTYTUT HISTORII
UNIWERSYTET W BIAA
YMSTOKU
PLAC UNIWERSYTECKI 1
15-420 BIAA
YSTOK
TEL./FAX [phone] S Y L A B U S
E-MAIL: [e-mail]
www.historia.uwb.edu.pl
świadomości Polaków?
Lektura: Szacka Barbara, Czas przeszły  pamięć  mit, Warszawa 2006, s. 147-222 (Część III).
Referaty:
1) Trochę podstaw teoretycznych. Historia a pamięć zbiorowa  Szacka Barbara, Czas
przeszły  pamięć  mit, Warszawa 2006, s. 17-95 (Część I).
2) Rozpoznawanie Szkota dla średniozaawansowanych  Trevor-Roper Hugh, Góralska
tradycja Szkocji, (w:) Tradycja wynaleziona, red. E. Hobsbawm, T. Ranger, Kraków
2008, s. 25-51.
12. Historyczne pozostałości III  Co jest nie tak z Białymstokiem? 2
Białystok jako miasto ruralne. Kapitał społeczny a jakość życia.
Lektura: Sadowski Andrzej, Białystok. Kapitał społeczny mieszkańców miasta, Białystok 2006,
s. 133-197.
Referat: Jak było wcześniej? Białystok w PRL  Sadowski Andrzej, Procesy ruralizacji.
Ludność wiejska w mieście, Kraków 1994, s. 90-187 (rozdz. 4-6).
13. Problemy życia codziennego  Co socjolog może robić w więzieniu? 2
Zastosowanie teorii gier w socjologii. Problem funkcjonowania w małych grupach i instytucji
totalnych.
Lektura: Kamiński Marek M., Gry więzienne. Tragikomiczny świat polskiego więziennictwa,
Warszawa 2006.  dowolne 3 rozdziały
14. Czym jest socjologia?  Mocno spóz
niony wstęp do zagadnienia 2
Podsumowanie zajęć, dyskusja na temat cech wyróżniających socjologię spośród innych nauk
społecznych oraz możliwościach wykorzystania jej warsztatu w badaniach historycznych.
Lektura: Burke Peter, Historia i teoria społeczna, Warszawa 2000, s. 10-59.
15. Zaliczenie zajęć 2
3/3