NARRATOR posiada funkcję porządkującą i reżysera. Wyróżniamy kilka rodzajów narratorów:
-� homodiegetyczny jest postacią (bohaterem) świata przedstawionego utworu;
-� heterodegietyczny nie jest postacią, zazwyczaj jest trzecioosobowy;
-� intradiegetyczny jest bohaterem, który opowiada swoją historię, jest w niej ;
-� ekstradiegetyczny opisuje historię,w której nie uczestniczy;
Powieść pierwszoosobowa ma narratora homodiegetycznego
PERSPEKTYWA
-� narrator wszystkowiedzący opowiada wydarzenia całkowicie z zewnątrz, sprawiając
wrażenie jakby wszystko o wszystkich wiedział i był w stanie w każdej chwili wniknąć
w najtajniejsze obszary psychiki wszystkich bohaterów występujących w dziele.
Narrator taki nie pojawia się w akcji dzieła nawet na moment; czasami mówi się,
że funkcjonuje "z pozycji Pana Boga"; tego rodzaju narrator jest charakterystyczny
dla powieści klasycznej;
-� narrator świadek wie mniej niż postać, bazuje na obserwacjach, opowiada zdarzenia
z zewnątrz, ale w takiej formie w jakiej mógłby to robić naoczny świadek; często zdarza się,
że narrator taki jest wpleciony (na drugim planie) w akcję dzieła ;
-� narrator bezpośredni wie tyle, co postać, jest zwykle jedną z głównych lub nawet
najważniejszą postacią występującą w dziele i opowiada swoją historię w pierwszej osobie
tak, jakby widział ją własnymi oczami.
POSTAĆ
W tekście buduje ją znak, bo jest bytem z papieru, tworzą ją wszelkie wiadomości, zawarte w tekście.
Znaki językowe wprowadzają pewną dynamikę do świata przedstawionego. Musimy brać pod uwagę
narratora, gdy chcemy dowiedzieć się czegoś o bohaterze. W literaturze angielskiej monolog
wewnętrzny to strumień świadomości  autoprezentacja, ujawnienie się bohatera. Może on też pisać
listy, pamiętniki  stąd też możemy czerpać informacje. Trzecim sposobem jest zbieranie informacji,
bazując na opiniach innych bohaterów o naszej postaci.
W powieści współczesnej obala się wszelkie tradycyjne normy. Pisarze chcą pokazać, że nie możemy
jednoznacznie poznać bohatera czy rzeczywistości w tekście, bo myślimy subiektywnie i nie
jesteśmy w stanie czegoś jednoznacznie określić. Możemy przedstawić własną opinię, autor też:
postać może być dobra, jednak może zostać oceniona negatywnie.
Czasem już samo imię czy nazwisko postaci podsuwa pewne cechy bohatera (np. pan Grande 
wielki, nikt nie chce mu podpaść, bogaty). Zwłaszcza w powieściach tradycyjnych nazwisko idzie w
p a r z e
z wyglądem czy charakterem. ONOMASTYKA zajmuje się badaniem imion.
Następny krok to ustalenie, czy postać jest pierwszo-, drugo-, trzecioplanowa czy może
epizodyczna oraz określenie trudniejszych klasyfikacji pod względem płci, wieku, statusu
s p o ł e c z n e g o .
Można również badać relacje postaci  analiza sieci relacji interpersonalnych: związki rodzinne,
intymne, przyjacielskie, społeczne, profesjonalne. Taka analiza pozwala skompletować informacje
o bohaterze. Na koniec można spróbować ocenić postać, chociaż jest to krytykowane,
zwłaszcza umieszczanie tego w pracach naukowych.
made by koperek�
Po bohaterze badamy wątki tematyczne: miłość, śmierć, przyjaz
ń, poświęcenie.
W zależności od tematyki utworu, tematy te będą się dopasowywać.
Następnie przechodzimy do analizy przestrzeni i czasu.
PRZESTRZEC
jest w stanie dużo powiedzieć o wydarzeniach i postaciach. Musimy zbierać informacje,
by utworzyć jakąś wizję przestrzeni. Czasami informacje są zawoalowane i sami musimy odgadnąć
CZAS akcji. Zdarza się, że narrator nie wymienia nazwy miasta, w którym toczy się akcja, ale możemy
ją odgadnąć, np. wynajdując w tekście nazwy sławnych zabytków.
CZAS dzieli się na
-� czasy wewnętrzne,
o� czas fikcji tyczy się samego tekstu; możemy zmierzyć, jak długo trwa akcja, podać jej
początek i koniec;
o� czas narracji podaje, ile trwa narracja, z jakiej perspektywy jest prowadzona etc.
-� czasy zewnętrzne
o� czas lektury to czas, którego potrzebujemy, by przeczytać dany tekst
o� czas rzeczywistości realnej zwraca uwagę na święta, pory roku, wydarzenia
historyczne, występujące w tekście.
made by koperek�