115

Elektronika Praktyczna 9/2003

B I B L I O T E K A E P

W „Bibliotece EP” prezentujemy książki dotyczące zagadnień związanych z różnymi dziedzinami techniki,

jednak zawsze przydatne w pracy elektronika lub pomocne w uprawianiu elektronicznego hobby. Nasza
opinia jest oczywiście subiektywna, ale wynika z wieloletniego doświadczenia zawodowego i chyba jest
zgodna z oczekiwaniami tych, którzy chcą z książek korzystać, a nie przyozdabiać nimi półki. Aby nie
marnować miejsca w EP, nie będziemy publikować recenzji książek ocenianych na jedną lub dwie
„lutownice”. Przyjęliśmy szeroką skalę ocen, aby ułatwić Czytelnikom orientację w potencjalnej
przydatności książki.

Uwaga! Większość prezentowanych książek można zamówić w Dziale Handlowym AVT (patrz str. 117).

Chcemy w ten sposób udostępnić je Czytelnikom EP.

Jarosław Doliński, „Mikrokontrolery AVR w praktyce”,
BTC 2003

Mikrokontrolery AVR s¹ nie-

w¹tpliwie rynkowym hitem firmy
Atmel i†to nie tylko w†naszym
kraju. W†zwi¹zku z†tym, z†ca³¹
pewnoúci¹ prezentowana przez
nas ksi¹øka bÍdzie cieszy³a siÍ
duø¹ popularnoúci¹ wúrÛd Czytel-
nikÛw zw³aszcza, øe jest to pier-
wsze na naszym rynku wydawni-
czym powaøne opracowanie po-
úwiÍcone tym mikrokontrolerom.

Ksi¹øka sk³ada siÍ z†dwÛch za-

sadniczych (na ktÛre sk³adaj¹ siÍ
trzy czÍúci ksi¹øki) czÍúci, z†ktÛ-
rych uciesz¹ siÍ zarÛwno pocz¹t-
kuj¹cy, ktÛrzy chc¹ dok³adnie poz-
naÊ rdzeÒ AVR (i oczywiúcie jego
dzia³anie) jak i†Ci, ktÛrych szcze-
gÛlnie interesuj¹ aspekty praktycz-
ne, czyli po prostu AVR-y w†dzia-
³aniu. Istotne dla CzytelnikÛw
ksi¹øki jest to, øe autor - pomimo
tego, øe w†czÍúci ìteoretycznejî ko-
rzysta³ z†oryginalnej dokumentacji
Atmela - unikn¹³ powielania (przy-
najmniej niektÛrych) zawartych
w†niej b³ÍdÛw. Cenn¹ cech¹ ksi¹ø-
ki jest takøe to, øe czÍúÊ przyk³a-
dÛw ilustruj¹cych m.in. dzia³anie
rozkazÛw asemblera zosta³a opraco-
wana w†taki sposÛb, øe wyraünie
na nich widaÊ dzia³anie omawia-
nych poleceÒ. W†czÍúci ìteore-
tycznejî opisano zarÛwno listÍ roz-
kazÛw, jak i†- bardzo szczegÛ³owo
- budowÍ i†zasady funkcjonowania
najwaøniejszych blokÛw peryferyj-
nych (uk³adu przerwaÒ, budowÍ
i†sposoby adresowania pamiÍci, ti-
merÛw, watchodga, rejestrÛw itp.)
mikrokontrolera AT90S2313.

Specjalnie na cele ksi¹øki au-

tor opracowa³ zestaw ewaluacyjny
z†mikrokontrolerem AT90S2313,
na bazie ktÛrego opracowa³ 11
projektÛw (w tym ca³kiem intere-
suj¹c¹ grÍ). Na ich przyk³adzie
autor przedstawia szereg zagad-
nieÒ zwi¹zanych z†programowa-
n i e m m i k r o k o n t r o l e r Û w A V R ,
w†tym m.in.: obs³ugÍ wyúwietla-
cza LCD, klawiatury, interfejsÛw:
1-Wire, I2C, RS232 i†USB (praw-
dziwe USB 2.0!), a†takøe realiza-
cjÍ sterowania PWM i†przetworni-
ka A/C na bazie komparatora
a n a l o g o w e g o w b u d o w a n e g o
w†mikrokontroler. To oczywiúcie
n i e w s z y s t k i e p r z e d s t a w i o n e
w†ksi¹øce przyk³ady. Warto tu
zwrÛciÊ uwagÍ na to, øe autor
udostÍpni³ kody ürÛd³owe wszyst-
kich programÛw, ktÛre zosta³y na-
pisane w†AVR-GCC (czyli jÍzyku
C). Z†jednej strony jest to doúÊ
powaøne wyzwanie dla konstruk-
torÛw mniej obeznanych z†jezyka-
mi wysokiego poziomu, z†drugiej
strony kompilator jest dostÍpny
bezp³atnie i†nauka C†- choÊby
ìprzymusowaî - z†pewnoúci¹ nie
zaszkodzi øadnemu elektronikowi.
RozpoczÍcie pracy z†kompilatorem
AVR-GCC u³atwia przystÍpnie opi-
sany sposÛb instalacji tego narzÍ-
dzia i†jego integracji z†AVR Stu-
dio.

Moim zdaniem ksi¹øka jest

prawdziwym kompendium wiedzy
- nie tylko dla pocz¹tkuj¹cych -
na temat budowy mikrokontrole-
rÛw AVR. Naleøy j¹ tak trakto-
waÊ, pomimo skupienia siÍ auto-
ra na bardzo szczegÛ³owym omÛ-
wieniu jednego z†najprostszych
mikrokokontrolerÛw z†tej rodziny,
ale taki wybÛr uwaøam za trafny:
AT90S2313 jest doúÊ tani, jego
rdzeÒ jest praktycznie identyczny
z†nieco ìwiÍkszymiî mikrokontro-
lerami z†tej rodziny, a†moøliwoúci

w†zupe³noúci wystarczaj¹ce do
wiÍkszoúci ca³kiem powaønych za-
stosowaÒ - czego dowodz¹ m.in.
przyk³ady zamieszczone w†ksi¹øce.
Ca³oúÊ - tradycyjnie dla Wydaw-
nictwa BTC - w†twardej, szytej
oprawie.

Wydawnictwo pokusi³o siÍ

o†mi³y prezent dla CzytelnikÛw
ksi¹øki: znajduje siÍ w†niej bo-
wiem wk³adka (rodzaj folderka)
z†list¹ rozkazÛw AVR i†szeregiem
innych informacji, ktÛre dobrze
jest mieÊ ìpod rÍk¹î podczas
pracy nad projektem.

Na koniec: mi³ym dla EP ak-

centem jest fakt, øe autorem
ksi¹øki jest wieloletni wspÛ³praco-
wnik redakcji, a†obecnie zastÍpca
redaktora naczelnego EP, ale to
nie jest przyczyna mojej pozytyw-
nej oceny. Obiektywnie zas³uøone
5†lutownic!

Andrzej Gawryluk

B I B L I O T E K A E P

Elektronika Praktyczna 9/2003

116

ksi¹øka wybitna, polecamy!

Legenda:

nie warto kupowaÊ

daleka od doskona³oúci

moøe siÍ przydaÊ

ksi¹øka o†duøych walorach

praktycznych, polecamy!

Stanis³aw Kruk, ìAsembler
w†koprocesorzeî, Mikom 2003

Do ksi¹øki do³¹czono dyskietkÍ 3,5"
Ksi¹øka zawiera uproszczony kurs

programowania w†asemblerze zmienno-
przecinkowych koprocesorÛw firmy Intel.
Kurs przygotowany przez autora pozwa-
la dog³Íbnie poznaÊ sposÛb sterowania
prac¹ koprocesora, co u³atwiaj¹ trafnie
dobrane przyk³ady. Podstawowym narzÍ-
dziem wykorzystywanym do monitorowa-
nia pracy koprocesora jest DOS-owy Tur-
boDebugger, co moøe nieco utrudniÊ
prowadzenie samodzielnych ÊwiczeÒ
uøytkownikom komputerÛw wyposaøo-
nych w†nowsze systemy operacyjne.

Ksi¹øka jest wartoúciow¹ pozycj¹

dla CzytelnikÛw chc¹cych dog³Íbnie
zrozumieÊ zasadÍ wykonywania obli-
czeÒ za pomoc¹ koprocesora, jedyne
nasze zastrzeøenia budzi nomenklatura
przyjÍta przez autora. Elektronik nigdy
nie uøy³by stwierdzenia øe ìprogramy
s¹ przetwarzane przez kryszta³î (po-
dobnych stwierdzeÒ jest w†ksi¹øce
wiÍcej), a†bior¹c pod uwagÍ fakt, øe
asembler jest jÍzykiem najbliøszym
sprzÍtu, starannoúÊ o†poprawnoúÊ no-
menklatury powinna byÊ zachowana.

Tomasz Jastrun

Altium-Evatronix, ìPoznajemy
Protel DXPî, Evatronix 2003

Gdyby prezentowan¹ ksi¹økÍ moø-

na by³o kupiÊ, z†ca³¹ pewnoúci¹ by³a-
by hitem. Protel DXP cieszy siÍ wúrÛd
uøytkownikÛw ogromn¹ popularnoúci¹,
ktÛrej - niestety, s¹dz¹c z†listÛw jakie
otrzymujemy - nie dorÛwnuje znajo-

moúÊ jÍzyka angielskiego. St¹d spore
k³opoty, na jakie natrafiaj¹ i†ktÛrych
czÍsto nie potrafi¹ rozwi¹zaÊ uøytkow-
nicy tego systemu projektowego.

Evatronix - dystybutor oprogramowa-

nia firmy Altium w†naszym kraju - za-
pewne pod presj¹ uøytkownikÛw maj¹-
cych k³opoty z†okie³znaniem Protela
DXP, wyda³ t³umaczenie najprostszego
podrÍcznika wprowadzaj¹cego w†tajniki
tego systemu. Niestety, ze wzglÍdu na
ìstartowyî charakter publikacji i†jej nie-
wielk¹ objÍtoúÊ, poøytek z†niej bÍd¹
mieli przede wszystkim pocz¹tkuj¹cy
uøytkownicy Protela DXP (ktÛrych jest
bardzo wielu). Moje najpowaøniejsze za-
strzeøenia budzi bezkrytyczne podejúcie
t³umacza do oryginalnego tekstu (do-
stÍpnego w†pliku PDF na internetowej
stronie www.protel.com), ktÛry oprÛcz
funkcji informacyjnej spe³nia rolÍ rekla-
mÛwki produktu. Jest to nieco dener-
wuj¹ce, ale nie ma wp³ywu na jakoúÊ
wyk³adu. Drug¹ niepomyúln¹ wiadomoú-
ci¹ jest brak moøliwoúci zakupu tej
ksi¹øki, co wynika z†polityki dystrybu-
tora: ksi¹øka jest przeznaczona wy³¹cz-
nie dla uøytkownikÛw systemu Protel
DXP i†nie bÍdzie wprowadzona do nor-
malnej sprzedaøy. Mimo wszystko trzy-
mamy kciuki z†nadziejÍ, øe decydenci
z†firmy Evatronix zmieni¹ zdanie...

Za dobrze wykonan¹ i†bardzo po-

trzebn¹ robotÍ 5†lutownic!

Piotr ZbysiÒski

Scott Wainner, Robert
Richmond, ìPodkrÍcanie
procesorÛwî, Helion 2003

Interesuj¹ca publikacja zawieraj¹ca

przegl¹d mniej i†bardziej nowoczesnych
mikroprocesorÛw stosowanych w†kom-
puterach PC. Autorzy skupili siÍ na
uk³adach produkowanych przez Intela
i†AMD i†nieco ìz rozpÍduî opisali tak-
øe mikroprocesory firmy VIA/Cyrix/Na-
tional Semiconductor (w takiej kolej-

noúci firmy by³y przejmowane). Jakkol-
wiek g³Ûwnym tematem ksi¹øki jest
przetaktowywanie mikroprocesorÛw, au-
torzy sporo miejsca poúwiÍcili w†niej
na pokazanie technologii ich produkcji
(i problemy wynikaj¹ce z†ograniczeÒ
technologicznych), sposobÛw odprowa-
dzania ciep³a ze struktury uk³adu i†wa-
gi tego czÍsto lekcewaøonego problemu,
a†takøe metod pomiaru wydajnoúci. In-
formacje przedstawione w†ksi¹øce nie
zawsze s¹ ³atwe do zastosowania w†na-
szym kraju, poniewaø autorzy odwo³u-
j¹ siÍ do produktÛw (g³Ûwnie wentyla-
torÛw) u†nas niedostÍpnych, niemniej
jednak mog¹ one byÊ przydatne dla fa-
nÛw overclockingu.

Andrzej Gawryluk