„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Marta Bąk

Ręczna obróbka drewna

712[02].Z1.03

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Małgorzata Kapusta
mgr inż. Sylwester Karbowiak

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Marta Bąk


Konsultacja:
dr inż. Jacek Przepiórka

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 712[02].Z1.03.
„Ręczna obróbka drewna” zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu cieśla.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1. Własności drewna ze względu na obróbkę

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2. Narzędzia do obróbki ręcznej drewna

13

5.2.1. Ćwiczenia

13

5.3. Obróbka siekierą i toporem

15

5.3.1. Ćwiczenia

15

5.4. Piłowanie ręczne

20

5.4.1. Ćwiczenia

20

5.5. Struganie ręczne

22

5.5.1. Ćwiczenia

22

5.6. Dłutowanie ręczne

24

5.6.1. Ćwiczenia

24

5.7. Wiercenie ręczne

26

5.7.1. Ćwiczenia

26

5.8. Okorowywanie drewna

28

5.8.1. Ćwiczenia

28

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

30

7. Literatura

44

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie cieśla 712[02].

W poradniku zamieszczono:

–

wymagania wstępne,

–

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

–

przykładowe scenariusze zajęć,

–

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,

–

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem:

–

pokazu z objaśnieniem,

–

tekstu przewodniego,

–

metody projektów,

–

ćwiczeń praktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel

może posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym
różnego rodzaju zadania.

W tym rozdziale podano również:

–

plan testu w formie tabelarycznej,

–

punktacje zadań,

–

propozycje norm wymagań,

–

instrukcję dla nauczyciela,

–

instrukcję dla ucznia,

–

kartę odpowiedzi,

–

zestaw zadań testowych.
Jednostka modułowa 712[02].Z1.03 stanowi integralną część modułu „Technologia robót

ciesielskich” i jest zaznaczona w jego strukturze na załączonym schemacie na stronie 4.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

712[02].Z1

Technologia robót ciesielskich

nostek modułowych

Schemat układu jednostek modułowych

712[02].Z1.01

Dobieranie narzędzi, sprzętu i maszyn

do robót ciesielskich

712[02].Z1.02

Wykonywanie podstawowych pomiarów

w robotach ciesielskich

712[02].Z1.03

Ręczna obróbka drewna

712[02].Z1.04

Mechaniczna obróbka drewna

712[02].Z1.05

Wykonywanie połączeń i złączy ciesielskich

712[02].Z1.17

Zabezpieczenie drewna

przed szkodliwymi

czynnikami zewnętrznymi

712[02].Z1.16

Wykonywanie napraw

konstrukcji ciesielskich

712[02].Z1.18

Rozliczanie

robót ciesielskich

712[02].Z1.06

Wykonywanie i demontaż rusztowań drewnianych

712[02].Z1.07

Wykonywanie drewnianych ścian szkieletowych

712[02].Z1.08

Wykonywanie ścian wieńcowych

712[02].Z1.09

Wykonywanie stropów drewnianych

712[02].Z1.10

Wykonywanie wiązarów i dźwigarów dachowych

712[02].Z1.15

Zabezpieczanie ścian wykopów

712[02].Z1.14

Deskowanie schodów

712[02].Z1.13

Deskowanie stropów

712[02].Z1.12

Deskowanie ścian i słupów

712[02].Z1.11

Deskowanie fundamentów i stóp fundamentowych

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu budownictwa,

−

wykonywać szkice podstawowymi technikami rysunkowymi,

−

rozróżniać narzędzia i sprzęt do robót ciesielskich,

−

rozróżniać maszyny do robót ciesielskich,

−

rozróżniać narzędzia i sprzęt do łączenia drewna,

−

przygotowywać narzędzia, sprzęt i maszyny do pracy,

−

wykonywać konserwację oraz drobne naprawy narzędzi i sprzętu,

−

dobierać narzędzia i sprzęt do określonych robót ciesielskich, zgodnie z zasadami bhp,

−

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,

−

wykonywać podstawowe pomiary w robotach ciesielskich.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

dobrać narzędzia do obróbki ręcznej drewna,

−

ociosać drewno toporem,

−

wyciąć wręby siekierą,

−

zaostrzyć końce pali siekierą,

−

wbijać klamry,

−

przygotować piłę ręczną do pracy,

−

wykonać piłowanie drewna wzdłuż i w poprzek włókien piłką ręczną,.

−

wykonać piłowanie drewna skośnie do włókien,

−

wyrównać powierzchnię drewna za pomocą struga,

−

wyrównać większe nierówności drewna zdzierakiem,

−

wyrównać powierzchnię drewna równiakiem,

−

wykonać gniazda w drewnie dłutami,

−

wykonać dłutami bruzdy w drewnie,

−

wykonać świdrami otwory w drewnie,

−

okorować ośnikiem ręcznym.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Cieśla 712[02]
Moduł: Technologia robót ciesielskich 712[02].Z1
Jednostka modułowa: Ręczna obróbka drewna 712[02].Z1.03

Temat: Zastosowanie narzędzi do ręcznej obróbki drewna.

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności rozpoznawania i zastosowania narzędzi do ręcznej

obróbki drewna.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

rozpoznać narzędzia do ręcznej obróbki drewna,

−

dobrać odpowiednie narzędzia do ręcznej obróbki drewna w zależności od rodzaju
wykonywanych prac,

−

dokonać podziału narzędzi do ręcznej obróbki drewna ze względu na ich przeznaczenie.

Metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

indywidualna i grupowa.

Czas: 1 godzina 30 minut

Środki dydaktyczne:
–

narzędzia do obróbki ręcznej drewna,

–

kartki samoprzylepne,

–

duże arkusze papieru,

–

przybory do pisania,

–

zeszyt przedmiotowy.

Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Realizacja tematu:

−

Nauczyciel przedstawia kolejno narzędzia do obróbki ręcznej drewna.

−

Nauczyciel omawia zastosowanie poszczególnych narzędzi do obróbki ręcznej
drewna.

−

Nauczyciel dzieli uczniów na pięcioosobowe zespoły.

−

Każdemu zespołowi rozdaje kartki z ilustracjami narzędzi do obróbki ręcznej
drewna, ilustrujące rodzaje robót nimi wykonywanych.

−

Uczniowie dopasowują kartki z ilustracjami narzędzi do obróbki ręcznej drewna do
kartek z nazwami robót nimi wykonywanymi.

−

Nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i pomaga w rozwiązaniu zadań. Podpowiada
najlepsze rozwiązania.

4. Nauczyciel analizuje prace poszczególnych zespołów uczniowskich.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

5. Uczniowie prezentują swoje prace na dużych arkuszach papieru w kolejności

wykonywania.

6. Uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonują oceny prac.

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Podaj kilka (przynajmniej 3) zastosowań poszczególnych narzędzi do obróbki ręcznej

drewna do konkretnych rodzajów robót.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Cieśla 712[02]
Moduł: Technologia robót ciesielskich 712[02].Z1
Jednostka modułowa: Ręczna obróbka drewna 712[02].Z1.03

Temat: Piłowanie ręczne desek.

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności posługiwania się piłą ramową.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
–

dobrać narzędzia i sprzęt do przecięcia deski wzdłuż i w poprzek włókien,

–

zorganizować stanowisko do wykonywania pracy zgodnie z zasadami bezpieczeństwa
i higieny pracy,

–

zdefiniować pojęcia: piłowanie wzdłuż i w poprzek włókien,

–

rozróżnić rodzaje narzędzi i sprzętu do piłowania ręcznego,

–

określić kolejność wykonywanych prac związanych z przecięciem deski wzdłuż
i w poprzek włókien,

–

omówić zastosowanie narzędzi i sprzętu w piłowaniu ręcznym desek,

–

wytrasować linie cięcia deski,

–

przepiłować deskę piłą ramową.

Metody nauczania-uczenia się:
–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

indywidualna,

–

grupowa.

Strategia: uczenie się przez doświadczenie.

Środki dydaktyczne:
–

zestaw narzędzi i sprzętu do piłowania ręcznego: piła ramowa, strugnica stolarska,

–

liniał drewniany,

–

ołówek stolarski.

Czas:

1 godzina 30 minut

Przebieg zajęć:

Zadanie dla ucznia

Przedmiotem zadania jest piłowanie ręczne deski.

FAZA WSTĘPNA

Czynności organizacyjno- porządkowe, podanie tematu lekcji, omówienie celów zajęć,

omówienie metod piłowania desek piłą ramową.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

FAZA WŁAŚCIWA

INFORMACJE
1. Jak dobieramy narzędzia i sprzęt do określonego zadania piłowania ręcznego?
2. W jaki sposób wykonuje się przecinanie desek?
3. Na co należy zwrócić uwagę, aby piłowanie było dokładniejsze?
4. Dlaczego bardzo ważne jest dobre zamocowanie elementu przecinanego?
5. Jakich zasad bhp należy przestrzegać przy piłowaniu?

PLANOWANIE
1. Ustal, jakiej długości deski będą do przecięcia.
2. Zaplanuj kolejność czynności koniecznych do wykonania zadania.
3. Ustal sposób zamocowania deski.

UZGODNIENIE
1. Omów wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem.
2. Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.

WYKONANIE
1. Przygotuj stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami wykonania i bhp.
2. Dokładnie zaznacz linię cięcia zgodnie z zaleceniami.
3. Zwróć uwagę na dobre mocowanie deski.
4. Wykonaj piłowanie.
5. Przygotuj się do zaprezentowania swojej pracy. Zespoły uczniów wyznaczają lidera

grupy, który dokonuje prezentacji ćwiczenia.

SPRAWDZANIE
1. Czy poprawnie zostało wykonane trasowanie?
2. Czy prawidłowo wykonywane było piłowanie?
3. Czy jest różnica między wytrasowanymi liniami a krawędziami przepiłowań?

ANALIZA

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej

trudności. Nauczyciel podsumowuje całe ćwiczenie, wskazując, jakie nowe, ważne
umiejętności zostały wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać
w przyszłości.

FAZA KOŃCOWA

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Na podstawie literatury i zgromadzonych informacji wypisz, którymi piłami do piłowania

ręcznego można przepiłować deskę w poprzek włókien.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania, współpracy i konkurencji pomiędzy zespołami oraz
zdobytych umiejętności.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Własności drewna ze względu na obróbkę

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Z zestawu narzędzi wybierz dłuto i wskaż elementy budowy noża elementarnego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bhp na stanowisku pracy,
2) spośród narzędzi wybrać dłuto,
3) przyłożyć dłuto do deski,
4) wskazać elementy budowy noża elementarnego,
5) uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

instrukcja bhp na stanowisku pracy,

–

zestaw narzędzi do obróbki drewna skrawaniem,

–

deska długości 40 cm i szerokości 10 cm,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Przepiłuj dwie listewki o jednakowych wymiarach, lecz różnych wilgotnościach. Wskaż,

przy której listewce siła skrawania była większa.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić jego zakres,

sposób wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy przy obróbce ręcznej
drewna.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bhp na stanowisku pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia zgodnie z wymogami bhp,
3) dobrać odpowiedni rodzaj piły do cięcia listewek,
4) wykonać ćwiczenie,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5) zaprezentować efekt swojej pracy,
6) zapisać wnioski w zeszycie przedmiotowym,
7) uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne,

–

tekst przewodni,

–

praca w parach.

Środki dydaktyczne:

–

instrukcja bhp na stanowisku pracy,

–

zestawy narzędzi i sprzętu do piłowania drewna,

–

dwie listewki: jedna o wilgotności 12%, druga o wilgotności 25%,

–

zeszyt przedmiotowy,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 7.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5.2. Narzędzia do obróbki ręcznej drewna

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Z zestawu narzędzi do dłutowania wybierz dziubak i scharakteryzuj go.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeni nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać dziubak spośród narzędzi do dłutowania,
2) omówić budowę dziubaka,
3) omówić zastosowanie dziubaka,
4) omówić sposób użytkowania dziubaka.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

zestawy narzędzi i sprzętu do dłutowania,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Z zestawu narzędzi do strugania wybierz równiak i scharakteryzuj go.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać równiak spośród narzędzi do strugania,
2) omówić budowę równiaka,
3) omówić zastosowanie równiaka,
4) omówić sposób użytkowania równiaka.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

zestawy narzędzi i sprzętu do strugania drewna,

–

literatura z rozdziału 7.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Ćwiczenie 3

Z zestawu narzędzi do piłowania wybierz piłę otwornicę i scharakteryzuj ją.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) spośród narzędzi wybrać piłę otwornicę,
2) omówić budowę piły otwornicy,
3) omówić zastosowanie piły otwornicy,
4) omówić sposób użytkowania piły otwornicy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

zestawy narzędzi i sprzętu do piłowania drewna,

–

literatura z rozdziału 7.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.3. Obróbka siekierą i toporem

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Ociosaj siekierą okrąglaka o średnicy 25 cm do kształtu o przekroju kwadratowym

z zachowaniem zasad bezpiecznej pracy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bhp na stanowisku pracy,
2) przygotować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp,
3) położyć okrąglaka na podkładkach na płaskiej powierzchni,
4) wytrasować czoło i powierzchnię boczną okrąglaka,
5) ociosać okrąglaka zgodnie z wytrasowaniem i zachowaniem zasad bezpiecznej pracy,
6) sprawdzić dokładność wykonanej pracy,
7) zaprezentować efekt swojej pracy
8) uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne,

–

tekst przewodni,

–

praca w parach.

Środki dydaktyczne:

–

instrukcja bhp na stanowisku pracy,

–

siekiera,

–

pion,

–

ołówek ciesielski,

–

sznurek,

–

pal drewniany,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Ociosaj toporem okrąglaka o średnicy 20 cm do kształtu o przekroju kwadratowym

z zachowaniem zasad bezpiecznej pracy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bhp na stanowisku pracy,
2) przygotować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp,
3) położyć okrąglaka na podkładkach na płaskiej powierzchni,
4) wytrasować czoło i powierzchnię boczną okrąglaka,
5) ociosać okrąglaka zgodnie z wytrasowaniem i zachowaniem zasad bezpiecznej pracy,
6) sprawdzić dokładność wykonanej pracy,
7) zaprezentować efekt swojej pracy,
8) uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne,

–

tekst przewodni,

–

praca w parach.

Środki dydaktyczne:

–

instrukcja bhp na stanowisku pracy,

–

topór,

–

pion,

–

ołówek ciesielski,

–

sznurek,

–

pal drewniany,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Zaostrz za pomocą siekiery pal drewniany pod kątem 60°.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bhp na stanowisku pracy,
2) przygotować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp,
3) wytrasować ostrze pala,
4) ociosać końcówkę pala drewnianego,
5) sprawdzić poprawność wykonanej pracy,
6) zaprezentować efekt swojej pracy,
7) uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne,

–

tekst przewodni,

–

praca w parach.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Środki dydaktyczne:

–

instrukcja bhp na stanowisku pracy,

–

siekiera,

–

wyznacznik ciesielski,

–

pion,

–

ołówek ciesielski,

–

sznurek,

–

kreda,

–

pal drewniany,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 4

Na końcu krawędziaka o przekroju 150x150 mm, wykonaj siekierą wrąb na nakładkę

prostą, zgodnie z podanym rysunkiem oraz zachowaniem bhp.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bhp na stanowisku pracy,
2) przygotować stanowisko pracy zgodnie wymogami bhp,
3) wytrasować wrąb, zgodnie z podanym rysunkiem,
4) wyciąć wrąb siekierą, zgodnie z wytrasowaniem,
5) sprawdzić dokładność wykonanej pracy,
6) zaprezentować efekty swojej pracy,
7) uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne,

–

tekst przewodni,

–

praca w parach.

Środki dydaktyczne:

–

instrukcja bhp na stanowisku pracy,

–

rysunek z opisem wrębu do wykonania,

–

siekiera,

–

kątownik przylgowy,

–

wyznacznik ciesielski,

–

miarka składana,

–

ołówek ciesielski,

–

krawędziak o przekroju 150x150 mm,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 5

Wbij klamrę obuchem siekiery w połączenie na styk prosty dwóch krawędziaków,

z zachowaniem zasad bhp.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bhp na stanowisku pracy,
2) przygotować stanowisko pracy zgodnie wymogami bhp,
3) ułożyć krawędziaki na podkładach, aby stykały się czołowo,
4) wbić klamrę obuchem siekiery w obydwa krawędziaki przy ich styku,
5) sprawdzić poprawność wykonanej pracy,
6) zaprezentować efekty swojej pracy,
7) uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne,

–

tekst przewodni,

–

praca w parach.

Środki dydaktyczne:

–

instrukcja bhp na stanowisku pracy,

–

siekiera,

–

2 klamry ciesielskie

–

2 krawędziaki o jednakowym przekroju,

–

ołówek ciesielski,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 6

Naostrz siekierę ręcznie przy użyciu pilnika z zachowaniem wymaganego kąta ostrza.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bhp na stanowisku pracy,
2) przygotować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp,
3) sprawdzić kąt ostrza i linii ostrza sprawdzianem,
4) naostrzyć siekierę pilnikiem,
5) sprawdzić poprawność wykonanej pracy,
6) zaprezentować efekt swojej pracy,
7) uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne,

–

tekst przewodni.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Środki dydaktyczne:

–

instrukcja bhp na stanowisku pracy,

–

siekiera,

–

sprawdzian do sprawdzania kształtu siekiery,

–

pilnik drobno nacięty płaski,

–

literatura z rozdziału 7.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

5.4. Piłowanie ręczne

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przetnij deskę grubości 25 mm piłą ramową wzdłuż i w poprzek włókien po

wyznaczonych liniach.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń, nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bhp na stanowisku pracy,
2) przygotować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp,
3) zaznaczyć linie cięcia w poprzek i wzdłuż włókien,
4) przeciąć deskę w poprzek włókien,
5) zamocować deskę na strugnicy,
6) przeciąć deskę wzdłuż włókien,
7) sprawdzić dokładność wykonanej pracy,
8) zaprezentować efekt swojej pracy,
9) uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne,

–

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

–

instrukcja bhp na stanowisku pracy,

–

piła ramowa,

–

strugnica stolarska,

–

liniał drewniany,

–

ołówek stolarski,

–

deska grubości 25 mm,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Przepiłuj deskę o grubości 38mm piłką ręczną pod kątem 45°.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń, nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bhp na stanowisku pracy,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

2) przygotować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp,
3) umieścić deskę w skrzynce uciosowej ze szczelinami usytuowanymi pod kątem 45°,
4) przeciąć deskę prowadząc piłę przez szczeliny,
5) sprawdzić poprawność wykonanej pracy,
6) zaprezentować efekt swojej pracy,
7) uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne,

–

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

–

instrukcja bhp na stanowisku pracy,

–

piła ramowa,

–

strugnica stolarska,

–

skrzynka uciosowa,

–

ołówek stolarski,

–

deska grubości 38 mm,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Naostrz piłę płatnicę ręcznie przy zastosowaniu pilnika zgodnie z zasadami ostrzenia pił.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń, nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bhp na stanowisku pracy,
2) przygotować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp,
3) zamocować piłę w imadle,
4) dobrać pilnik trójkątny,
5) naostrzyć siekierę pilnikiem,
6) sprawdzać prawidłowość kątów ostrza w pile sprawdzianem kątów zębów,
7) sprawdzić poprawność wykonanej pracy,
8) zaprezentować efekt swojej pracy,
9) uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne,

–

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

–

instrukcja bhp na stanowisku pracy,

–

piła płatnica,

–

imadło,

–

sprawdzian kątów zębów,

–

pilnik do ostrzenia pił trójkątny,

–

literatura z rozdziału 7.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

5.5. Struganie ręczne

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wyrównaj poprzez struganie deskę grubości 32 mm z minimalną grubością struganej

warstwy drewna.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń, nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z i instrukcją bhp na stanowisku pracy,
2) obejrzeć plansze obrazujące sposoby strugania,
3) przygotować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp,
4) dobrać strug równiak,
5) sprawdzić stan struga i ustawić nóż na minimalne wysunięcie ponad płozę,
6) zamocować deskę na strugnicy,
7) wyrównać deskę przez struganie,
8) sprawdzić dokładność wykonanej pracy,
9) zaprezentować efekt swojej pracy,

10) uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne,

–

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

–

instrukcja bhp na stanowisku pracy

–

plansze obrazujące sposoby strugania,

–

instrukcja bhp na stanowisku pracy,

–

strug równiak,

–

pobijak,

–

strugnica stolarska,

–

deska grubości 32 mm,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Wykonaj obróbkę elementu drewnianego o grubości 50 mm, polegającą na zdzieraniu

i równaniu jego powierzchni.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń, nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bhp na stanowisku pracy,
2) obejrzeć plansze obrazujące sposoby strugania,
3) przygotować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp,
4) dobrać strugi,
5) sprawdzić stan strugów,
6) zamocować deskę na strugnicy,
7) obrobić deskę strugiem zdzierakiem
8) obrobić deskę strugiem równiakiem,
9) sprawdzić dokładność wykonanej pracy,

10) zaprezentować efekt swojej pracy,
11) uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne,

–

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

–

instrukcja bhp na stanowisku pracy,

–

plansze obrazujące sposoby strugania,

–

instrukcja bhp na stanowisku pracy,

–

strugi: zdzierak i równiak,

–

pobijak,

–

strugnica stolarska,

–

deska grubości 50 mm,

–

literatura z rozdziału 7.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

5.6. Dłutowanie ręczne

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj poprzez dłutowanie gniazdo nieprzelotowe na głębokość 50 mm o wymiarach

60x60 mm w krawędziaku o przekroju 150x150 mm.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń, nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bhp na stanowisku pracy,
2) przygotować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp,
3) dobrać dłuto i pobijak,
4) zamocować krawędziak na strugnicy,
5) wyciąć gniazdo,
6) sprawdzić dokładność wykonanej pracy,
7) zaprezentować efekt swojej pracy, uporządkować stanowisko pracy,
8) uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne,

–

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

–

instrukcja bhp na stanowisku pracy,

–

dłuto,

–

pobijak,

–

strugnica stolarska,

–

ołówek stolarski,

–

liniał lub kątownik,

–

krawędziak o przekroju 150x150 mm,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Wykonaj poprzez dłutowanie gniazdo przelotowe o wymiarach 50x50 mm

w krawędziaku o przekroju 150x150 mm.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń, nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów i higieny pracy.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bhp na stanowisku pracy,
2) przygotować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp,
3) dobrać dłuto i pobijak,
4) zamocować krawędziak na strugnicy,
5) wyciąć gniazdo,
6) sprawdzić dokładność wykonanej pracy,
7) zaprezentować efekt swojej pracy,
8) uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne,

–

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

–

instrukcja bhp na stanowisku pracy,

–

dłuto,

–

pobijak,

–

strugnica stolarska,

–

ołówek stolarski,

–

liniał lub kątownik,

–

krawędziak o przekroju 150x150 mm,

–

literatura z rozdziału 7.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

5.7. Wiercenie ręczne

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj otwór przelotowy o średnicy 10 mm w desce o grubości 32 mm przy użyciu

świdra ręcznego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń, nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bhp na stanowisku pracy,
2) obejrzeć planszę obrazującą sposób wiercenia otworu przelotowego,
3) przygotować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp,
4) dobrać wiertło do wiertarki ręcznej,
5) wytrasować otwór,
6) zamocować deskę na strugnicy,
7) wywiercić otwór,
8) sprawdzić dokładność wykonanej pracy,
9) zaprezentować efekt swojej pracy,

10) uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne,

–

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

–

instrukcja bhp na stanowisku pracy,

–

plansza obrazująca sposób wiercenia otworu przelotowego,

–

wiertarka ręczna i wiertła,

–

strugnica stolarska,

–

ołówek stolarski,

–

liniał lub kątownik,

–

deska grubości 32 mm,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Wykonaj otwór nieprzelotowy o średnicy 8 mm i głębokości 12 mm w desce o grubości

32 mm przy użyciu świdra ręcznego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń, nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów i higieny pracy.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bhp na stanowisku pracy,
2) obejrzeć planszę obrazującą sposób wiercenia otworu nieprzelotowego,
3) przygotować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp,
4) dobrać wiertło do wiertarki ręcznej,
5) dobrać ogranicznik rurkowy na wiertło,
6) wytrasować otwór,
7) zamocować deskę na strugnicy,
8) wywiercić otwór,
9) sprawdzić dokładność wykonanej pracy,

10) zaprezentować efekt swojej pracy,
11) uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne,

–

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

–

instrukcja bhp na stanowisku pracy,

–

plansza obrazująca sposób wiercenia otworu nieprzelotowego,

–

wiertarka ręczna, wiertła i ogranicznik rurkowy,

–

strugnica stolarska,

–

ołówek stolarski,

–

liniał lub kątownik,

–

deska grubości 32 mm,

–

literatura z rozdziału 7.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

5.8. Okorowywanie drewna

5.8.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj ćwiczenie polegające na okorowaniu okrąglaka o długości około 3,0 m

i średnicy 150 mm, przy pomocy ośnika.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń, nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z treścią zadania i instrukcją bhp na stanowisku pracy,
2) przygotować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp,
3) zamocować okrąglaka na kozłach,
4) okorować okrąglaka,
5) sprawdzić dokładność wykonanej pracy,
6) zaprezentować efekt swojej pracy,
7) uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne,

–

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

–

instrukcja bhp na stanowisku pracy,

–

ośnik,

–

kozły do korowania,

–

okrąglak o długości około 3,0 m i średnicy 150 mm,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Wykonaj ćwiczenie polegające na okorowaniu okrąglaka o długości do 1,5 m i średnicy

250 mm, przy pomocy ośnika.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń, nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bhp na stanowisku pracy,
2) przygotować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp,
3) zamocować okrąglaka na kozłach,
4) okorować okrąglaka,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

5) sprawdzić dokładność wykonanej pracy,
6) zaprezentować efekty swej pracy,
7) uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne,

–

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

–

instrukcja bhp na stanowisku pracy,

–

ośnik,

–

kozły do korowania,

–

okrąglak o długości do 1,5 m i średnicy 250 mm,

–

literatura z rozdziału 7.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Ręczna obróbka drewna”

Test składa się z 22 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1 - 17 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 18 - 22 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 20 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1.d, 2.d, 3.a, 4.d, 5.b, 6.c,7.d, 8.c, 9.a, 10.b, 11.d, 12.c, 13.c,
14.c, 15.a, 16.d, 17.d, 18.b, 19.b, 20.c, 21.c, 22.a

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Określić cel wykonywania obróbki
skrawaniem.

B

P

d

2

Określić charakterystyczną wielkość noża
elementarnego w narzędziach do obróbki
drewna.

B

P

d

3

Wyjaśnić, co należy sprawdzić przed
pracą toporem lub siekierą.

B

P

a

4

Wyjaśnić, do jakich prac najczęściej
stosuje się topory.

B

P

d

5

Podać długość wystawienia noża poza
powierzchnię płozy w strugu równiaku.

B

P

b

6

Wymienić kolejność użycia strugów.

B

P

c

7

Rozpoznać na rysunku rodzaj struga.

A

P

d

8

Wskazać kolejność użycia narzędzi przy
ostrzeniu topora lub siekiery.

B

P

c

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

9

Określić, w jakim celu wykonuje się
ostrzenia zębów piły.

B

P

a

10

Określić kąt zagłębiania piły przy
przerzynaniu.

B

P

b

11

Rozpoznać na rysunku ośnik.

A

P

d

12

Określić czynność wykonywaną przed
rozpoczęciem wiercenia otworu świdrem
ręcznym.

B

P

c

13

Podać narzędzie używane do korowania
drewna krótkiego.

A

P

a

14

Określić czynność wykonywaną w
ramach przygotowania piły do pracy po
dłuższym używaniu.

B

P

c

15

Wyjaśnić cel rozwarcia zębów piły.

B

P

d

16

Rozpoznać na rysunku rodzaj piły.

A

P

d

17

Określić, do czego służą dziubaki.

B

P

d

18

Określić wpływ kąta skrawania w strugu,
na ciężar pracy.

C

PP

b

19

Wyjaśnić podstawową różnicę w sile
skrawania w obrabianiu drewna
miękkiego i twardego.

C

PP

a

20

Określić kąt zaostrzenia noża struga przy
ostrzeniu na toczaku.

C

PP

b

21

Podać czynność wykonywaną przy
ręcznym wierceniu otworów
przelotowych w elementach o grubości
większej niż 30mm.

C

PP

b

22

Określić zmianę siły skrawania przy
struganiu wraz ze wzrostem wilgotności
drewna.

C

PP

b

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na taki typ zadań testowych, jakie

będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 22 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane

są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.

7. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeśli się pomylisz i błędnie zaznaczysz

odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz odpowiedź, którą uważasz za poprawną.

8. Test składa się z dwóch części. Część I zawiera zadania z poziomu podstawowego,

natomiast w części II są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć
Ci trudności, gdyż są one na poziomie wyższym niż pozostałe ( dotyczy to zadań
o numerach od 18 do 22).

9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudności, wtedy odłóż rozwiązanie

zadanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

11. Po rozwiązaniu testu sprawdź czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE

ODPOWIEDZI.

12. Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Obróbkę skrawaniem drewna wykonuje się w celu:

a) utwardzenia powierzchni obrabianej.
b) oczyszczanie powierzchni obrabianej.
c) zwiększenia grubości elementów łączonych.
d) nadania odpowiedniej grubości i kształtu obrabianemu elementowi.

2. Charakterystyczną wielkością noża elementarnego w narzędziach do obróbki drewna jest

kąt:
a) ostrza.
b) natarcia.
c) przyłożenia.
d) skrawania tj. suma kątów przyłożenia i ostrza.

3. Przed każdą pracą toporem lub siekierą należy sprawdzić:

a) stan trzonka i jego osadzenie oraz parametry ostrza.
b) wyważenie topora lub siekiery.
c) stan trzonka i jego osadzenie.
d) parametry ostrza.

4. Topory najczęściej stosuje się do:

a) ostrzenia pił.
b) ostrzenia pali.
c) obróbki kantówek.
d) obróbki drewna okrągłego.

5. W strugu równiaku wystawienie noża poza powierzchnię płozy wynosi:

a) 0,01÷0,05 mm.
b) 0,1÷0,25 mm.
c) 0,5 ÷2 mm.
d) 2÷3 mm.

6. Dobierz strugi w kolejności ich użycia:

a) spust, równiak, gładzik.
b) spust, zdzierak, gładzik.
c) zdzierak, równiak, gładzik.
d) równiak, gładzik, zdzierak.

7. Rysunek przedstawia strug:

8. Do ostrzenia topora lub siekiery używa się kolejno:

a) pilnika, osełki.
b) osełki, pilnika płaskiego.
c) toczydła, pilnika płaskiego, osełki.

a) spust.
b) stalowy.
c) równiak.
d) zdzierak.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

d) osełki, toczydła, pilnika płaskiego.

9. Zęby piły należy ostrzyć, aby:

a) ułatwić piłowanie.
b) piła się nie nagrzewała.
c) zwiększyć dokładność cięcia.
d) drewno się nie nagrzewało w czasie przecinania.

10. Przy przerzynaniu piłę należy zagłębiać pod kątem około:

a) 10

o

.

b) 20

o

.

c) 45

o

.

d) 60

o

.

11. Rysunek przedstawia:

a) zdzierak.
b) równiak.
c) topór.
d) ośnik.

12. Zanim zaczniemy wiercić otwór świdrem ręcznym, należy:

a) wypalić w elemencie otwór o średnicy mniejszej niż docelowy.
b) trzymając element jedną ręką, drugą trzymać świder.
c) zamocować element w strugnicy.
d) zamocować świder w strugnicy.

13. Korowanie drewna krótkiego wykonuje się przy pomocy:

a) ośnika.
b) topora.
c) siekiery.
d) szerokiego dłuta.

14. W ramach przygotowania piły do pracy po dłuższym używaniu należy wykonać:

a) szlifowanie na toczaku.
b) hartowanie brzeszczota piły.
c) rozwieranie, ostrzenie, wyrównywanie zębów piły.
d) szlifowanie na toczaku, ostrzenie i hartowanie brzeszczota piły.

15. Rozwarcie zębów piły wykonuje się, aby:

a) zęby piły mniej się tępiły.
b) zmniejszyć siłę nacisku na obrabiany materiał.
c) zwiększyć szerokość rzazu i szybkość piłowania.
d) zapobiec nagrzewaniu i zakleszczaniu się brzeszczota.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

16. Rysunek przedstawia piłę:

a)

płatnicę.

b)

ramową.

c)

grzbietnicę.

d)

poprzeczną.

17. Dziubaki to dłuta płaskie

służące do:
a)

przecinania listew.

b)

wybierania głębokich gniazd i bruzd.

c)

rozwiercania otworów o małych średnicach.

d)

wybierania małych gniazd i ociosywania desek od czoła.

18. Im większy jest kąt skrawania w strugu, tym gładszą powierzchnię otrzymujemy

i jednocześnie:
a) tym lżej jest strugać.
b) tym ciężej jest strugać.
c) osłabiamy powierzchnię obrabianą.
d) utwardzamy powierzchnię obrabianą.

19. Podstawową różnicą w obróbce drewna miękkiego i twardego jest wartość siły

skrawania, która jest około:
a) 2 krotnie większa dla drewna twardego niż miękkiego.
b) 10 krotnie większa dla drewna twardego niż miękkiego.
c) 2 krotnie mniejsza dla drewna twardego niż miękkiego.
d) 10 krotnie mniejsza dla drewna twardego niż miękkiego.

20. Ostrzenie noża struga wykonuje się na toczaku w taki sposób, aby kąt zaostrzenia

wynosił około:
a) 15

o

.

b) 30

o

.

c) 45

o

.

d) 60

o

.

21. Przy ręcznym wierceniu otworów przelotowych w elementach o grubości większej niż

30 mm:
a) wiercimy bez trasowania.
b) trasujemy otwór z dwóch stron.
c) trasujemy otwór z jednej strony.
d) robimy gniazdo dłutem do połowy grubości elementu.

22. Siła skrawania przy struganiu wraz ze zwiększeniem wilgotności drewna:

a) rośnie.
b) maleje.
c) pozostaje niezmieniona.
d) rośnie na tyle, że należy przerwać pracę, a drewno poddać suszeniu.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko.............................................................

Ręczna obróbka drewna

Zakreśl poprawną odpowiedź , wpisz brakujące części zdania lub wykonaj rysunek.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

21.

a

b

c

d

22.

a

b

c

d

Razem:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

TEST 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Ręczna obróbka drewna”

Test składa się z 22 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania: 1 - 7 są z poziomu podstawowego,

−

zadania: 18 - 22 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 20 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1.c, 2.d, 3.b, 4.d, 5.d, 6.c, 7.b, 8.d, 9.a, 10.a,11.a, 12.c,
13.a,14.c, 15.d, 16.a, 17.a, 18.b, 19.d, 20.d, 21.a, 22.c

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1 Nazwać rodzaj struga na rysunku.

B

P

c

2

Określić jakim narzędziem wykonuje się
gniazda w elemencie drewnianym.

B

P

d

3 Określić przeznaczenie świdrów krętych.

B

P

b

4 Określić najczęstsze zastosowanie siekiery.

B

P

d

5

Wyjaśnić przy pomocy jakiego przyrządu
wyznaczamy długość ostrza pala pod
zadanym kątem.

C

P

d

6 Rozpoznać na rysunku rodzaj piły.

A

P

c

7

Wymienić element pomocny podczas
przerzynania deski pod kątem.

C

P

b

8

Wyjaśnić, w jaki sposób należy dobrać
rodzaj struga, aby prawidłowo przebiegało
struganie.

B

P

d

9 Wyjaśnić cel dłutowania.

B

P

a

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

10 Określić przeznaczenie strugnicy stolarskiej.

B

P

a

11

Wyjaśnić, w jaki sposób należy
zabezpieczyć deseczkę grubości do 15mm
podczas wiercenia przelotowego przed
odłupaniem materiału.

B

P

a

12

Wyjaśnić, w jaki sposób wywiercić gniazdo
o odpowiedniej głębokości.

C

P

c

13 Rozpoznać na rysunku piłę płatnicę.

A

P

a

14 Wyjaśnić, do czego służą klamry.

B

P

c

15

Określić, za pomocą jakiego przyrządu,
sprawdza się prawidłowość kąta zaostrzenia
i kąta klina siekiery lub topora.

B

P

d

16

Wyjaśnić, jakiego rodzaju wióry daje
skrawaniem elementu wzdłuż włókien.

B

P

a

17 Wyjaśnić, do czego służą stojaki.

B

P

a

18

Określić, do jakiego piłowania służy piła z
uzębieniem przedstawionym na rysunku.

C

PP

b

19

Wyjaśnić, w jaki sposób może być korowane
drewno krótkie.

C

PP

d

20

Wyjaśnić, od czego zależy grubość wiór
podczas strugania.

C

PP

d

21

Rozpoznać na rysunku rodzaj narzędzia
pomocniczego.

C

PP

a

22

Określić, do jakiego piłowania służy piła z
uzębieniem przedstawionym na rysunku.

C

PP

c

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal

z

uczniami

termin

przeprowadzenia

sprawdzianu,

z

co

najmniej

jednotygodniowym wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami

punktowania.

4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na taki typ zadań testowych,

jakie będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 22 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane

są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.

7. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeśli się pomylisz i błędnie zaznaczysz

odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz odpowiedź, którą uważasz za poprawną.

8. Test składa się z dwóch części. Część I zawiera zadania z poziomu podstawowego,

natomiast w części II są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć Ci
trudności, gdyż są one na poziomie wyższym niż pozostałe ( dotyczy to zadań o numerach
od 18 do 22).

9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudności, wtedy odłóż rozwiązanie

zadanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

11. Po rozwiązaniu testu sprawdź czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE

ODPOWIEDZI.

12. Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Rysunek przedstawia strug:

a) zdzierak.
b) równiak.
c) gładzik.
d) spust.

2. Gniazda w elementach drewnianych wykonuje się za pomocą:

a) siekiery.
b) świdra.
c) topora.
d) dłuta.

3. Świdry kręte przeznaczone są przede wszystkim do wiercenia:

a) płytkiego.
b) głębokiego.
c) otworów na kołki.
d) otworów na śruby.

4. Siekiery najczęściej stosuje się do:

a) wycinania gniazd w elementach.
b) ociosywania okrąglaków.
c) przecinania elementów.
d) zaostrzania końca pali.

5. Długość ostrza pala pod zadanym kątem wyznaczamy przy pomocy:

a) cyrkla.
b) liniału.
c) kątownika.
d) wyznacznika ciesielskiego.

6. Rysunek przedstawia piłę:

a) poprzeczną.
b) grzbietnicę.
c) ramową
d) płatnicę.

7. Podczas przerzynania deski pod kątem, wygodnie jest posłużyć się:

a) skrzynką na narzędzia.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

b) skrzynką uciosową.
c) wyznacznikiem.
d) kątownikiem.

8. Aby struganie przebiegało prawidłowo, należy dobrać rodzaj struga w zależności od:

a) rodzaju elementu drewnianego.
b) szerokości elementu.
c) grubości elementu.
d) rodzaju strugania.

9. Celem dłutowania jest wyrobienie w drewnie za pomocą dłut:

a) gniazd i bruzd.
b) otworów na kołki.
c) otworów na śruby.
d) wrębów i wpustów.

10. Strugnica stolarska służy do:

a) zamocowania obrabianego elementu.
b) dłutowania gniazd w elemencie.
c) zaostrzania końca pali.
d) strugania desek.

11. W celu zabezpieczenia przed odłupaniem materiału w końcowej fazie wiercenia
przelotowego deseczki o grubości do 15mm należy:

a) podłożyć deszczułkę i razem zamocować.
b) nałożyć deszczułkę i razem zamocować.
c) wiercić do ¾ grubości deseczki.
d) wiercić z obydwu stron.

12. Aby wywiercić gniazdo o odpowiedniej głębokości należy:

a) użyć wiertła odpowiedniej długości.
b) sprawdzać głębokość wiercenia.
c) nałożyć na wiertło ogranicznik.
d) nabrać wprawy.

13. Na rysunku przedstawiona jest piła:

a)

płatnica.

b)

otwornica

c)

grzbietnica.

d)

poprzeczna

14. Klamry ciesielskie służą do:

a)

łączenia desek.

b)

łączenia okrąglaków.

c)

wzmocnienia złączy elementów drewnianych.

d)

wzmocnienia bruzd w elementach drewnianych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

43

15. Prawidłowość kąta zaostrzenia, i kąta klina, siekiery lub topora, sprawdza się za pomocą:

a)

liniału.

b)

kątownika.

c)

kątomierza.

d)

sprawdzianu.

16. Skrawanie elementu drewnianego wzdłuż włókien daje wióry:

a) wąskie i długie.
b) wąskie i krótkie.
c) szerokie i krótkie.
d) drobne i rozsypujące się.

17. Stojaki służą jako urządzenia mocujące przy piłowaniu elementów:

a)

długich.

b)

krótkich.

c)

z otworami.

d)

z bruzdami

18. Piła z przedstawionym na rysunku uzębieniem, służy do piłowania:

a)

poprzecznego.

b)

mieszanego.

c)

podłużnego.

d)

skośnego.

19. Drewno krótkie może być korowane tylko na:

a)

skrzynce uciosowej.

b)

strugnicy stolarskiej.

c)

podkładach z krawędziaków lub okrąglaków.

d)

stojakach zwykłych lub z uchwytem obrotowym.

20. Grubość wiór podczas strugania zależna jest od:

a)

grubości elementu.

b)

szerokości elementu.

c)

rodzaju użytego struga.

d)

wysunięcia noża poza powierzchnię płozy.

21. Na rysunku przedstawiony jest:

a)

pobijak.

b)

młotek.

c)

bijak.

d)

topór.

22. Piły z przedstawionym na rysunku uzębieniem służą do piłowania:

a)

skośnego mieszanego.

b)

poprzecznego.

c)

podłużnego.

d)

mieszanego.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

43

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko.................................................................................

Ręczna obróbka drewna

Zgodnie z instrukcją zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

21.

a

b

c

d

22.

a

b

c

d

Razem

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

43

LITERATURA

1. Kreyser P.: Domowy warsztat stolarski. WN-T, Warszawa 1987
2. Lenkiewicz W.: Ciesielstwo. PWSZ, Warszawa1961
3. Lenkiewicz W., Zdziarska-Wis I.: Technologia. Ciesielstwo. WSiP, Warszawa 1998
4. Monkielewicz L., Ostalski R.: Użytkowanie lasu. PWRiL, Warszawa 1988
5. Nowak H.: Stolarstwo. WSiP S.A., Warszawa 2000
6. Olczak S., Jędrejek W., Wiater W.: .Poradnik cieśli wiejskiego. Roboty ciesielskie,

stolarskie i dekarskie. BiA, Warszawa 1957

7. Prażmo J.: Stolarstwo cz. 1. WSiP, Warszawa 1993.Stryła
8. Stryła S.: Technologia drewna. LSW, Warszawa 1950