PODSTAWY PEDAGOGIKI PRACY

O9.10.12r.

PEDAGOGIKA PRACY – powstała w 1972roku w Warszawie, INSTYTUT KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO

Pedagogika pracy to subdyscyplina pedagogiki

Człowiek – obywatel – praca

Człowieka – obywatel – pracownik

Twórcy: T. NOWACKI – dyrektor Instytutu Kształcenia Zawodowego i jego druga żona Kazimiera Nowacka

Prof. Kazimierz Czarnecki – profesjologia
Wanda Rachalska
Zygmunt Wiatrowski
Stanisław Kaczor

3 etapy w rozwoju pedagogiki pracy:

1.

Etap refleksji nad rolą pracy w życiu człowieka – trwa do ok XIX wieku, znaczenie pracy w życiu człowieka:
*utopia – XVIw T. MURA- MORUS – PRACA OBOJGA PŁCI
*J. AMOS KOMEŃSKI – rodzice mają wychowywać do pracy
*A. FRYCZ – MODRZEWSKI – przygotowanie dzieci do pracy – kto nie pracuje niech nie je

2.

Teoretyczne podstawy kształcenia zawodowego – wiek XIX, połowa XX
postawienie na wykształcenie społeczeństwa
*H. KOŁŁĄTAJ
pierwsze szkoły zawodowe w Polsce
*S. STASZIC

3.

Druga połowa XIX w 1972r tworzenie pedagogiki pracy jako subdyscypliny pedagogicznej

3 działy pedagogiki pracy:

I.

KSZTAŁCENIE PRZEDZAWODOWE – do 16r. ż. – obejmuje wszystkie czynniki wpływające na jednostkę, które
dotyczą decyzji zawodowej, to co się dzieje w domu rodzinnym, przedszkolu, szkole, organizacjach
młodzieżowych, środkach masowego przekazu

II.

KSZTAŁCENIE ZAWODOWE – przygotowanie do wybranego zawodu – najważniejszy filar pedagogiki pracy –
szkoły dające uprawnienia do wykonywania zawodu: zawodówki, technika, szkoły techniczne, szkoły
policealne i pomaturalne, studia wyższe, zakłady pracy, ośrodki kursowe i szkoleniowe, kwalifikacje i
kompetencje zawodowe

III.

KSZTAŁCENIE USTAWICZNE DOROSŁYCH – wejście na rynek pracy, patologie, praca, dalsza edukacja,
podnoszenie kwalifikacji, uniwersytet 3 wieku, starzenie się społeczeństwa

PEDAGOGIKA PRACY JEST:



Ze względu na stosowaną metodykę nauką empiryczną doświadczalną



Ze względu na główne działania jest nauką praktyczną stosowaną



Ze względu na przedmiot badań jest nauką humanistyczną stosowaną

Posiada bogaty zakres współpracy ze wszystkimi dyscyplinami i pod dyscyplinami pedagogiki:



Dyscypliny pedagogiczne ściśle związane z pedagogiką pracy - pedagogiką ogólną, teoria wychowania,
dydaktyka, historia wychowania, pedagogika społeczna, pedagogika specjalna, andragogika



Nauki o pracy powiązane z pedagogiką pracy: filozofia pracy, psychologia pracy, socjologia pracy,
prakseologia

Pedagoga pracy można rozpatrywać w 3 znaczeniach:

1.

Potocznym – każdy kto nawet nieświadomie realizuje idee pedagogiki pracy

2.

Profesjonalnym – doradca zawodowy i personalny, doradca rehabilitacyjny czyli osoba która uzyskała
wykształcenie kierunkowe z zakresu pedagogiki pracy i pracuje w zawodzie

3.

Naukowym – osoba która tworzy teorie pedagogiki pracy

16.10.12

Podstawowe kategorie pojęciowe pedagogiki pracy:



PRACA – działalność człowieka zmierzająca do wytworzenia dóbr i usług, które mają zapewnić warunki
egzystencji i rozwoju



PRACA ZAWODOWA – działalność organizowana społecznie w taki sposób, aby prowadziła do powstania
wytworów społecznie wartościowych oraz podnosiła jakość życia wykonujących ją jednostek

Z tej definicji wynikają 2 cele ludzkiej pracy:

1.

Produkcja i wytwarzanie

2.

Podnoszenie jakości życia pracujących

PRACA W ZNACZENIU WĄSKIM I SZEROKIM

WASKIE – na prace składają się czynności tworzące system wewnętrznie spójny, na które składają się określona wiedza i
umiejętności. Czynności te są skierowane na wytworzenie przedmiotów i usług oraz wykonywane trwale i
systematycznie

SZEROKIE – bierzemy pod uwagę warunki pracy, prestiż społeczny i korzyści materialne

Praca to wartość interdyscyplinarna. Rozpatrujemy ja w aspekcie czynnościowym i rzeczowym. Jednak ponadto jest ona
działaniem technicznym. Działalność ekonomiczna, proces psychiczny i intelektualny oraz fizjologiczny i społeczny.

Można mówić o kontekstach myślenia o pracy ludzkiej. Są 3 główne konteksty:

1.

Uniwersalny – traktuje pracę jako wartość nadrzędną, dzięki której powstają i funkcjonują wszystkie inne
wartości, uniwersalna, czyli ponadczasowa, stała i też jako miernik wartości człowieka

2.

Chrześcijański – praca jest właściwością człowieka dana od chwili stworzenia, poza Bogiem i człowiekiem
wartość najwyższa, rozpatrywana w aspekcie indywidualnym jak i społecznym oraz podmiotowym i
przedmiotowym. Praca potrzebna do zbawienia człowieka. Jest drogą do ujawnienia i rozwinięcia darów
duchowych

3.

Pragmatyczny – pracę rozpatruje się z perspektywy użyteczności, źródło zarobków, gwarancja ludzkiej
egzystencji, tworzy człowieka, człowiek przez nią sprawdza samego siebie i uczestniczy w życiu społecznym

HISTORIA LUDZKIEJ PRACY

W okresie wspólnoty pierwotnej praca występowała w postaci walki o przetrwanie, przejawiała się w aktywności
człowieka, jako zdobywanie żywności, zapewnienie bezpieczeństwa, podział obowiązków wg płci

Okres starożytności – istniał podział na panów i niewolników. Panowie gardzili pracą, jej wykonywanie przypisane było
niższym warstwom społeczeństwa.

Średniowiecze – uważano, że praca jest konieczna do utrzymania przy życiu jednostki i ogółu. Nie obowiązywała jednak
ani warstw zamożnych, ani duchowieństwa. Akcentowano jej wymiar modlitewny. Traktowano jako przymus, który
utrzymuje przy życiu, strzeże przed nałogami, lenistwem, a jednocześnie oznacza wielbienie Boga.

Odrodzenie – nastąpił przełom w traktowaniu pracy. Zaczęto ją postrzegać jako celową działalność i swoistą miarę
wartości człowieka. Wielu myślicieli upatrywało w niej źródło szczęścia, przyjemności, społecznego porządku i
obowiązku, zaczęto zwracać uwagę na przygotowanie człowieka do pracy (rozwój szkolnictwa), jednocześnie
następował ogromny wzrost wydajności pracy i dochodu narodowego związanego z postępami w sferze produkcji i jej
organizacji. Po raz pierwszy posiadaną nadwyżki w znacznie większej skali, które można było racjonalnie
zagospodarować. Praca stała się towarem.

W okresie rewolucji przemysłowej pojawiła się na szeroką skalę praca najemna, wykonująca określone obowiązki za
określoną płacę.

Praca przeszła daleką drogę od przekleństw, potępienia, upodlenia, przymusu i krzywdy do najwyższej godności, do
miernika wartości obywatelskiej i moralnej człowieka, do wartości od której jest zależna nasza samorealizacja i los.

Drogę przemian można przedstawić tak:

Praca fizyczna →mechanizacja→ automatyzacja → robotyzacja → intelektualizacja pracy

30.10.12

Kategoria zawód

ZAWÓD – wykonywanie zespołu czynności społecznie użytecznych wyodrębnionych na skutek społecznego podziału
pracy wymagających od pracownika wiedzy i umiejętności powtarzanych systematycznie oraz będących źródłem
utrzymania dla pracownika i jego rodziny

4 cechy zawodu:

1.

Układ wyodrębnionych i powtarzanych czynności

2.

Określa pozycję społeczno – zawodową pracowników

3.

Stanowi źródło utrzymania

4.

Wymaga specjalnego przygotowania zawodowego

Zawód ma charakter zmienny, jest uwarunkowany historycznie tzn. rozwija się lub zanika wraz z postępem
cywilizacyjnym. Badania nad pracą zawodową i zawodem stanowią o istocie zawodoznastwa.

KWALIFIKACJA ZAWODOWA – pojęcie które wywodzi się z łaciny i oznacza wykształcenie czy przygotowanie do
wykonywania pracy zawodowej. Wg T. NOWACKIEGO kwalifikacje pracownicze to układ celowo ukształtowanych cech
psychofizycznych człowieka warunkujących jego skuteczne działanie zawodowe.

3 grupy:

1.

Kwalifikacje zawodowe – układy postaw, warunków zdrowo - fizycznych, umiejętności sensomotorycznych,
praktycznych i umysłowych, pozwalających na rozwiązanie zadań na stanowiskach pracy przeznaczonych dla
określonego rodzaju czynności, których całość tworzy zawód

2.

Kwalifikacje społeczno – moralne – układ motywacyjny złożony z doswiadczeń, postaw, przeżyć, osobowego
układu wartości, które wyznaczają poziom aktywności i stosunek jednostki do pracy

3.

Kwalifikacje zdrowotne – stan zdrowotny i fizyczny określony na podstawie orzeczenia lekarskiego wyznacza
on zakres i rodzaje prac możliwych do wykonania przez kandydata do danego zawodu, a też czynniki, które
mogą wpływać niekorzystnie na stan zdrowia człowieka.

Piramida kwalifikacji

Kwalifikacje specjalistyczne

Kwalifikacje podstawowe dla zawodu

Kwalifikacje ogólnozawodowe

Kwalifikacje ogólnopracownicze

OGOLNOPRACOWICZE – umiejętności, postawy, właściwości przydatne na każdym stanowisku pracy. Umiejętność
rozwiązywania zadań typowych dla danego stanowiska pracy, na które składają się 3 różne zakresy czynności:



Planowanie



realizacja i kontrola swego działania



Umiejętność zastępowania jednych operacji innymi z wykorzystaniem wyposażenia technicznego itp.

Takie kwalifikacje kształtują się już w domu rodzinnym, środowisku lokalnym, szkole podstawowej, gimnazjum,
świetlicach, domach kultury, kołach zainteresowań

OGÓLNOZAWODOWE –obejmują wiadomości, umiejętności, właściwości, postawy, które są konieczne w wielu
zawodach, ułatwiają opanowanie nowego zawodu oraz zdobycie kwalifikacji zbieżnych z profilem kształcenia.
Dotychczasowym miejscem kształtowania tych kwalifikacji było liceum profilowane.

PODSTAWOWE DLA ZAWODU – umiejętności, wiadomości, cechy psychofizyczne, które umożliwiają wykonywanie
zadań zawodowych typowych dla określonego zawodu – ZSZ, TECHNIKA, SZKOŁY POLICEALNE, UCZELNIE WYŻSZE

SPECJALISTYCZNE – dotyczą rzadziej wymagań w zakresie umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych
umożliwiających wykonywanie specjalistycznych zadań i pełnienie nietypowych funkcji zawodowych.

Jednym z podziałów kwalifikacji jest podział:



Formalne



Rzeczywiste

Podział pracowników na 4 grupy:

1.

Bez kwalifikacji

2.

Przyuczeni do zawodu – prace proste

3.

Wykwalifikowani

4.

Wysoko wykwalifikowani

06.11.12

Istotę kwalifikacji zawodowych określają dokumenty jak:



Charakterystyki zawodowe – dokumenty związane z procesem kształcenia zawodowego zawierające
określone grupy zawodowe i zakres działalności zawodowej, opis konkretnego zawodu i pracy, opis
wymaganego przygotowania zawodowego, właściwości psychofizycznych, możliwości zatrudnienia i awansu



Taryfikatory kwalifikacyjne – zbiór przepisów w danych gałęziach gospodarki ustalający czynności w różnych
zawodach, ich zaszeregowanie, tabele stawek oraz płac dla danych zawodów, stanowisk pracy. Każdy
taryfikator ma nazwę zawodu, zakres wiadomości, umiejętności i odpowiedzialności pracowników. Przykłady
typowych robót.



Standardy kwalifikacji – norma opisująca wymagane wiadomości, umiejętności potrzebne do wykonywania
konkretnego zawodu, a tez warunki i metody przydatności zawodowej kandydata

Dzięki nim jest możliwe porównanie kwalifikacji pracowników w obrębie danego zawodu dla danego stanowiska pracy.

KOMPETENCJE ZAWODOWE – struktura poznawcza złożona z określonych zdolności, zasilania wiedzą i
doświadczeniami, zbudowana na zespole przekonań, że za pomocą tych zdolności warto i można inicjować oraz
realizować skutecznie zadania zawodowe zgodnie z przyjętymi standardami.

Kompetencje uznaje się za nadany na podstawie właściwych kwalifikacji zakres pełnomocnictw i uprawnień do działania
i decydowania oraz wydawania sadów w określonym obszarze. kompetentnym jest się wtedy kiedy posiada się
uprawnienia do działania i kwalifikacji.

Ostatnio pisze się dużo o kompetencjach indywidualnych, które obejmują wiedzę, umiejętności, wartości, standardy,
motywy, etykę pracy, entuzjazm, własny wizerunek.

Wyjaśniając różnicę między kwalifikacjami i kompetencjami stwierdzamy, że jadro kwalifikacji budowane jest przez
wiedzę i umiejętności zawodowe, które szybko ulegają dezaktualizacji.

Na kompetencje składa się:



Kwalifikacje (wiedza + umiejętności)



Doświadczenie



Takie cechy psychologiczne człowieka jak osobowość, inteligencja, odporność na stres, kultura osobista,
umiejętności interpersonalne, relacje i zachowanie w określonej sytuacji

Kwalifikacje i kompetencje zawodowe dopełniają się, przy czym kwalifikacje są traktowane jako punkt wyjścia w
dążeniu do kompetencji

20.11.12

T: WYCHOWANIE I KSZTAŁCENIE PRZEDZAWODOWE

Do 16/18 roku życia

Dział pedagogiki pracy poświęcony dzieciom i młodzieży

Kształcenie i wychowanie przed zawodowe – rodzaj oddziaływania pedagogicznego w okresie szkolnym i przedszkolnym
poprzedzającym systematyczne kształcenie zawodowe. Jest realizowany w domu rodzinnym, przedszkolu, szkole

ogólnokształcącej, podstawowej, gimnazjum, liceum ogólnokształcącym, w organizacjach młodzieżowych, w
placówkach oświatowo – wychowawczych oraz w środkach masowego przekazu. W dziale tym chodzi o zbliżanie dzieci i
młodzieży do pracy człowieka, kształtowanie wiedzy o niej, zbliżanie do świata techniki, kształtowanie pozytywnego
stosunku do pracy i techniki

3 obszary tego działu – problemowe:

1.

Wychowanie przez pracę – celowo organizowany rodzaj działalności wychowawczej, którego cechę
szczególną stanowi wykorzystanie pracy w procesach oddziaływania na jednostkę i dokonywania zmian w jej
osobowości.
Pracą nazywamy w okresie przedszkolnym i szkolnym czynności samoobsługowe, porządkowe, usługowe z
myślą o innych ludziach, wytwórcze, badawcze oraz organizacyjne.
Wychowanie przez pracę może być rozpatrywane w 3 aspektach:
*aktywizującym
*uspołeczniającym
*produkcyjnym (wytwory itp. Efekty)

2.

Kształcenie ogólnotechniczne – celowy i zamierzony rodzaj działalności wychowawczej, którego cechę
szczególną stanowi wykorzystanie roli techniki w procesach oddziaływania na jednostkę i dokonanie zmian
w jej osobowości, kształcenie ogólne jest częścią wychowania pedagogiki pracy a w zasadzie ich zakresy
krzyżują się. W obu rodzajach działalności niezbędne jest bowiem kształtowanie kultury technicznej
warunkującej prawidłowe i swobodne uczestnictwo w świecie nasyconym technikom. Kształcenie ogólne
jest pomostem pomiędzy kształceniem ogólnym a zawodowym zbliża do świata techniki ale nie nadaje
kwalifikacji zawodowych. Jego treści i formy są częściowo realizowane w przedmiocie szkolnym pod nazwą
TECHNIKA. Natomiast współcześnie jego uzupełnienie stanowi kształcenie informatyczne bo informacja jest
elementem świata techniki.

3.

Preorientacja, orientacja i poradnictwo zawodowe – to bardzo ważny problem pedagogiki pracy, któremu
poświęca się najwięcej miejsca. W ramach tego problemu można mówić o kształceniu doradców
zawodowych.

PREORIENTACJA ZAWODOWA – wszelkie działania podejmowane przez rodziców, nauczycieli, pedagogów
szkolnych i inne osoby z otoczenia dzieci do 10 roku życia (wiek przedszkolny i młodszy)

ORIENTACJA ZAWODOWA – obejmuje całokształt zabiegów wychowawczych mających pomóc młodzieży w
samodzielnym właściwym i uzasadnionym wyborze drogi edukacyjno – zawodowej. Podporządkowana jej
jest ORIENTACJA SZKOLNA bo decyzja o wyborze zawodu jest pochodną wyboru drogi umożliwiającej
zdobycie tego zawodu.

27.11.12

Zadania orientacji zawodowej:



Wyposażenie młodzieży w wiedzę o zawodach



Kształtowanie pożądanej motywacji do pracy



Zapoznawanie z potrzebami rynku pracy



Konfrontowanie zainteresowań i wyobrażeń z rzeczywistymi sytuacjami zawodowymi



Kształtowanie pozytywnego stosunku do pracy człowieka



Kształtowanie podstawowych umiejętności i sprawności potrzebnych w pracy zawodowej

Selekcja szkolna i zawodowa – sytuacja kiedy dana osoba zgłaszając się do szkoły lub predysponując do konkretnego
zawodu musi spełnić wymagania stawiane przez ta szkołę/ zawód.

Reorientacja szkolna i zawodowa – na celu ma ponowne przygotowanie jednostki do wyboru zawodu, a przez to
poziomu i kierunku nauki dotyczącego głównie młodzieży ponadgimnazjalnej i dorosłych.

Poradnictwo zawodowe – metoda działania rodziców, nauczycieli, doradców zawodowych, psychologów i lekarzy, a tez
pracowników PUP, PPP, której głównym elementem jest udzielanie porad i niesienie pomocy w podjęciu świadomej
decyzji dotyczącej wyboru zawodu lub szkoły zawodowej, a też zmiany zawodu lub miejsca pracy.

Doradztwo zawodowe – proces w którym doradztwo zawodowe pomaga klientowi w osiągnięciu lepszego zrozumienia
samego siebie w odniesieniu do środowiska pracy, aby umożliwić mu realistyczny wybór, zmianę zatrudnienia lub
osiągnięcie lepszego dopasowania zawodowego.

W poradnictwie zawodowym rola doradcy nie jest dominującą. Doradca i radzący się 4A współpartnerami, a radzący się
ma możliwość wyboru.

W doradztwie inicjatywa leży po stronie doradcy zawodowego, a radzący się jest bierny.

Poradnictwo zawodowe jest częścią poradnictwa wychowawczego, a wychowawcze poradnictwa pedagogicznego.

Funkcje poradnictwa zawodowego:

a.

Wychowawcza

b.

Kształcąca

c.

Poznawcza

d.

Diagnostyczna

e.

Informacyjna

f.

Motywacyjna

g.

Terapeutyczna

Do metod poradnictwa zawodowego nalezą głównie:



Wyświetlanie filmów zawodoznawczych



Wykłady



Dyskusja



Obserwacje prac zawodoznawczych

Do form poradnictwa zawodowego nalezą:



Lekcje orientacji zawodowej



Wycieczki



Spotkania zawodoznawcze



Konsultacje



Kąciki informacji



Giełdy zawodów

Zasady poradnictwa zawodowego w Polsce:



Dostępność



Dobrowolność



Równość



Swobodny wybór zawodu i miejsca zatrudnienia



Bezpłatność



Poufność danych osobowych

Podsumowując pierwszy dział pedagogiki pracy można sformułować jego główne cele:

I.

Kształtowanie właściwych postaw ucznia wobec pracy

II.

Kształtowanie elementów kultury pracy

III.

Zdobycie przez ucznia wiedzy o własnych predyspozycji zawodowych

IV.

Kształtowanie zainteresowania i zamiłowań zawodowych

V.

Wdrażanie do samokształcenie

VI.

Przygotowanie do wyboru zawodu

04.12.12

Kształcenie Zawodowe

Kształcenie zawodowe rozumiane jest w postaci 2 ter:

1.

Jako stan wiedzy (dział. ped. pracy)

2.

Jako proces (przygotowanie czł. do wykonywania pracy zawodowej)

Kształcenie zawodowe w Polsce realizowane jest w systemie szkolnym i pozaszkolnym.

W systemie szkolnym wyróżniamy:



Zasadnicze szkoły zawodowe 3-letnie



Poziom średni- technikum



Szkoły wyższe i uniwersytety

System pozaszkolny tworzą:



Zakłady pracy



Firmy szkoleniowe



Ośrodki kursowe



Różne fundacje i stowarzyszenia



Studia podyplomowe

Rezultatem kształcenia zawodowego jest wykształcenie zawodowe. Składa się ono z:



Wiedzy ogólnej i zawodowej



Umiejętności ogólnych i zawodowych



Zainteresowań zawodowych



Postawy zawodowej



Osobowości zawodowej



Nawyków



Sprawności zawodowych

Efektywność kształcenia zawodowego w Polsce jest zależna od 4 czynników:



Treści kształcenia zawodowego



Osoby nauczyciela



Osoby ucznia



Warunków w jakich ten proces się odbywa

3 sposoby badania rezultatów kształcenia zawodowego:



Badania uczniów w trakcie pobytu w szkole zawodowej



Badania losów zawodowych absolwentów szkół wyższych



Badania przydatności zawodowej

18.12.12

SZKOŁA ZAWODOWA – instytucja oświatowo – wychowawcza umożliwiająca młodzieży i dorosłym zdobycie
wykształcenia zawodowego na odpowiednim poziomie wraz z elementami wykształcenia ogólnego oraz
doprowadzająca do kwalifikacji zawodowych. Aktualnie mówi się o kryzysie szkoły zawodowej w Polsce. Ten kryzys
przeżywają podstawowe jej funkcje:



REKONSTRUKCYJNA – gdyż rekonstruuje otaczającą rzeczywistość w sposób selektywny, niepełny, istnieje
przerost teorii nad praktyką



ADAPTACYJNA – nie wprowadza ucznia w role zawodowe i społeczne



EMANCYPACYJNA – uczniowie nie nabywają umiejętności pracy nad sobą i uczestnictwa w zmienianiu
otoczenia na lepsze

W krajach UE podkreśla się, że kształcenie zawodowe opiera się na 3 filarach:



DOBRYM PRZYGOTOWANIU TEORETYCZNYM – dającym wiedzę, która umożliwia zdobywanie różnych
zawodów o szerokim profilu



DOBRYM PRZYGOTOWANIU PRAKTYCZNYM – do sprawnego wykonywania określonych czynności
zawodowych



DOBRYM PRZYGOTOWANIU SPOŁECZNYM – dobrej znajomości stosunków pracy, respektowanie kultury
zakładu pracy i dyscypliny w miejscu pracy

Główne dyrektywy unijne dotyczące edukacji zawodowej:



EUROPEJSKIE SYSTEMY DOTYCZĄCE EDUKACJI spełnią swoją funkcje wówczas gdy będą kształcić zgodnie z
potrzebami przedsiębiorstw



Należy ułatwiać przejście ze świata edukacji do pracy przez zwiększanie praktycznej orientacji kształcenia
zawodowego



Kształcenie powinno być zracjonalizowane przez skrócenie okresu kształcenia ogólnego, które należy lepiej
dostosować do potrzeb rynku pracy i promowania kształcenia zawodowego jako alternatywy kształcenia
uniwersyteckiego



Należy usprawnić koordynację edukacji i działań wszystkich instytucji oraz organizacji, które zajmują się
rynkiem pracy



System edukacji krajów UE musi zbliżyć się do potrzeb gospodarki przez rozszerzenie kształcenia dualnego



Szczególną uwagę należy zwrócić na praktyki w zakładzie pracy, stąd należy zwiększyć odsetek młodych
uczestniczących w tych praktykach do poziomu notowanego w najlepszych pod tym względem państwach
członkowskich oraz dokonywać stosownych usprawnień systemowych

W krajach UE wyróżniamy 3 podstawowe modele szkolnego kształcenia zawodowego:



DUALNY – jego istota opiera się na decydującej roli zakładu pracy w przygotowaniu zawodowym młodzieży,
a tylko pomocniczej roli szkoły jest stosowany w Niemczech, Austrii, Szwajcarii



RYNKOWY – istotę skupia na sobie poradnictwo zawodowe w szkołach, które jest połączone z
wprowadzeniem ucznia w różne dziedziny gospodarki, rola szkoły zawodowej jest minimalna, bo system
kształcenia jest bezpośrednio połączony ze szkoleniem zawodowym w przedsiębiorstwie Wielka Brytania



SZKOLNY – istota polega na tym, że szkoła przejmuje ciężar przygotowania kadr dla gospodarki od strony
teoretycznej i praktycznej Polska, Francja, Hiszpania

Edukacja zawodowa musi odpowiadać na potrzeby gospodarki. Przez ostatnie 2 stulecia gospodarka opierała się na 3
filarach:

1.

Praca

2.

Ziemia

3.

Kapitał

Od lat 90 XX wieku mówi się o GOW. Między edukacja głównie edukacją zawodowa, a GOW powinna zachodzić
zależność:

edukacja dla wszystkich przez całe życie →społeczeństwo wiedzy → GOW

4 rodzaje wiedzy:

1.

Wiedzieć co – knowwhat

2.

Wiedzieć dlaczego – knowwhy

3.

Wiedzieć kto – knowwho

4.

Wiedzieć jak – knowhow

Aby budować społeczeństwo wiedzy i GOW wytyczono 5 celów:

I.

Zachęcanie do zdobywania nowej wiedzy i umiejętności

II.

Zbliżanie szkoły i zakładu pracy

III.

Walka ze zjawiskiem marginalizacji na świecie

IV.

Upowszechnienie biegłej znajomości co najmniej 3 języków obcych

V.

Równorzędne traktowanie inwestycji materialnych i edukacyjnych